CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO ANTIDOL 15, 15 mg, tabletki 2. SKŁAD ILOŚCIOWY I JAKOŚCIOWY 1 tabletka zawiera: Paracetamolum (paracetamol) jako Compap L 500 mg Codeini phosphas (fosforan kodeiny) 15 mg Substancje pomocnicze, patrz: pkt. 6.1. 3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA Tabletki. 4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE 4.1 Wskazania do stosowania Ból o średnim i dużym nasileniu, różnego pochodzenia, np.: ból głowy, ból po ekstrakcji zęba, ból kostno-stawowy, także pourazowy, ból pourazowy tkanek miękkich, ból miesiączkowy. Kodeina jest wskazana u dzieci w wieku 12 lat i starszych w leczeniu ostrego bólu o umiarkowanym nasileniu, który nie ustąpi po leczeniu innymi lekami przeciwbólowymi, takimi jak paracetamol lub ibuprofen (stosowanymi w monoterapii). 4.2 Dawkowanie i sposób podawania Dorośli 1-2 tabletki co 4-6 godzin do 4 razy na dobę (maksymalnie 8 tabletek na dobę). Czas trwania leczenia należy ograniczyć do 3 dni i jeśli nie osiągnięto skutecznego złagodzenia bólu, pacjenci lub opiekunowie powinni zasięgnąć opinii lekarza. Osoby w podeszłym wieku Brak jest danych dotyczących wpływu leku stosowanego w zalecanej dawce na osoby w podeszłym wieku. W przypadku zaburzeń czynności wątroby może być konieczne zmniejszenie dawki leku. Lek należy przyjmować po posiłku, obficie popijając płynem. Dzieci i młodzież Dzieci w wieku od 12 do 18 lat 1-2 tabletki co 6 godzin (do 4 razy na dobę, maksymalnie 8 tabletek na dobę). Dzieci w wieku poniżej 12 lat Kodeiny nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 12 lat ze względu na ryzyko toksyczności opioidów związane ze zmiennym i nieprzewidywalnym metabolizmem kodeiny do morfiny (patrz punkty 4.3 i 4.4). 1
4.3 Przeciwwskazania - Nadwrażliwość na paracetamol i (lub) inne składniki leku. - Ciężka niewydolność wątroby i nerek. - Choroba alkoholowa. - Stosowanie inhibitorów MAO oraz okres do 2 tygodni po ich odstawieniu. - Wrodzony niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej i reduktazy methemoglobinowej. - Dzieci w wieku poniżej 12 lat. - Dzieci i młodzież poddawane zabiegowi usunięcia migdałka podniebiennego (tonsilektomia) i (lub) gardłowego (adenoidektomia) w ramach leczenia zespołu obturacyjnego bezdechu śródsennego ze względu na zwiększone ryzyko ciężkich i zagrażających życiu działań niepożądanych (patrz punkt 4.4). - Karmienie piersią (patrz punkt 4.6). - Pacjenci, o których wiadomo, że mają bardzo szybki metabolizm z udziałem enzymu CYP2D6. 4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania Szczególnej ostrożności wymagają pacjenci: - z chorobą Addisona, - z nadczynnością tarczycy, - z przerostem prostaty i utrudnionym odpływem moczu, - w podeszłym wieku z niewydolnością wątroby i nerek, - z urazami głowy, gdyż lek może nasilać hamowanie czynności oddechowej i zwiększać ciśnienie wewnątrzczaszkowe, - uzależnieni od alkoholu, gdyż istnieje szczególne ryzyko uszkodzenia wątroby. Nie należy stosować dawek większych niż zalecane. W czasie stosowania nie należy pić napojów alkoholowych. Nie stosować długotrwale, gdyż może powodować uzależnienie. W przypadku niewydolności nerek wydalanie metabolitów kodeiny może być zmniejszone, o czym należy pamiętać przy ustalaniu dawki leku. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek powinni skonsultować się z lekarzem przed zażyciem leku. Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby i nerek. Ryzyko przedawkowania jest większe u pacjentów z poalkoholowym uszkodzeniem wątroby bez marskości. Długotrwałe stosowanie leku może prowadzić do uzależnienia. Lek może nasilać hamowanie czynności oddechowej i zwiększać ciśnienie wewnątrzczaszkowe u pacjentów po urazach głowy. Metabolizm z udziałem enzymu CYP2D6 Kodeina jest metabolizowana przez enzym wątrobowy CYP2D6 do morfiny, jej czynnego metabolitu. Jeśli pacjent ma niedobór lub jest całkowicie pozbawiony tego enzymu, nie zostanie uzyskane odpowiednie działanie przeciwbólowe. Szacunkowe dane wskazują, że do 7% populacji kaukaskiej może mieć niedobór tego enzymu. Jednak u pacjenta z szybkim lub bardzo szybkim metabolizmem istnieje zwiększone ryzyko działań niepożądanych toksyczności opioidów nawet podczas stosowania zwykle zalecanych dawek. U tych pacjentów kodeina jest szybko przekształcana do morfiny, co prowadzi do osiągnięcia większego niż spodziewane stężenia morfiny. Ogólnymi objawami toksyczności opioidów są: dezorientacja, senność, płytki oddech, małe źrenice, nudności, wymioty, zaparcie i brak apetytu. W ciężkich przypadkach mogą to być objawy związane z hamowaniem czynności układu krążenia i układu oddechowego, które mogą zagrażać życiu, a w rzadkich przypadkach prowadzić do zgonu. Niżej przedstawiono szacunkową częstość bardzo szybkiego metabolizmu w różnych populacjach: Populacja Częstość [%] Afrykańska / Etiopska 29% Afroamerykańska 3,4% do 6,5% Azjatycka 1,2% do 2% 2
Kaukaska 3,6% do 6,5% Grecka 6% Węgierska 1,9% Północnoeuropejska 1%-2% Stosowanie u dzieci w okresie pooperacyjnym W publikowanej literaturze istnieją doniesienia, że kodeina stosowana pooperacyjnie u dzieci po zabiegu usunięcia migdałka podniebiennego i (lub) gardłowego w obturacyjnym bezdechu śródsennym, prowadzi do rzadkich, lecz zagrażających życiu działań niepożądanych, w tym do zgonu (patrz także punkt 4.3). Wszystkie dzieci otrzymywały kodeinę w dawkach znajdujących się w odpowiednim zakresie dawek; jednak istnieją dowody, że te dzieci bardzo szybko albo szybko metabolizują kodeinę do morfiny. Dzieci z zaburzeniami czynności układu oddechowego Kodeina nie jest zalecana do stosowania u dzieci, u których czynność układu oddechowego może być zaburzona, w tym u dzieci z zaburzeniami nerwowo-mięśniowymi, ciężkimi zaburzeniami serca lub układu oddechowego, zakażeniami górnych dróg oddechowych lub płuc, wielonarządowymi urazami lub po rozległych zabiegach chirurgicznych. Te czynniki mogą nasilać objawy toksyczności morfiny. 4.5 Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcji Jednoczesne dłuższe regularne stosowanie paracetamolu z warfaryną i innymi pochodnymi kumaryny może nasilać działanie przeciwkrzepliwe tych leków i zwiększać ryzyko krwawień, sporadyczne stosowanie paracetamolu u pacjentów przyjmujących leki przeciwkrzepliwe nie ma istotnego znaczenia klinicznego. Stosowanie z lekami hamującymi rozkład paracetamolu w wątrobie (ryfampicyna, leki przeciwpadaczkowe, niektóre leki nasenne) zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby. Paracetamol stosowany: z inhibitorami MAO może wywołać stany pobudzenia i wysoką gorączkę; z lamotryginą lub chloramfenikolem - obniża ich stężenie we krwi. Metoklopramid i domperidon przyspieszają, a propantelina i kolestyramina opóźniają wchłanianie paracetamolu z przewodu pokarmowego; cymetydyna, metyrapon, probenecyd, fenazon, salicylamid, izoniazyd, ranitydyna, propranolol - wydłużają okres półtrwania paracetamolu we krwi. Ze względu na zawartość kodeiny nie należy stosować preparatu Antidol 15 łącznie z inhibitorami MAO (może wystąpić znaczne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi i śpiączka). Leki uspokajające, nasenne, wpływające depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy działają synergicznie z kodeiną. 4.6 Ciąża i laktacja Badania na zwierzętach nie wykazały ryzyka dla płodu, jednakże nieznane są wyniki kontrolowanych badań u kobiet w ciąży. Istnieją dowody na to, że narażenie na działanie kodeiny podczas ciąży może wiązać się z większą częstością występowania wad rozwojowych układu oddechowego. Paracetamol i kodeina przenikają do mleka matki w nieznacznej ilości. Produkt może być stosowany w okresie ciąży i karmienia piersią w razie zdecydowanej konieczności. Kodeiny nie należy stosować w okresie karmienia piersią (patrz punkt 4.3). Po zastosowaniu zalecanych dawek leczniczych kodeina i jej czynny metabolit mogą być obecne w mleku matki w bardzo małych ilościach i jest mało prawdopodobne, aby niekorzystnie wpływały na karmione piersią niemowlę. Jeżeli jednak pacjentka ma bardzo szybki metabolizm z udziałem enzymu CYP2D6, w jej mleku mogą występować większe stężenia czynnego metabolitu, morfiny. W bardzo rzadkich przypadkach może to spowodować u niemowlęcia objawy toksyczności opioidów, które mogą prowadzić do zgonu. 4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu Lek wpływa na sprawność psychofizyczną, gdyż może powodować zawroty głowy i senność. 3
Preparatu Antidol nie należy stosować w czasie prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz w czasie obsługi urządzeń mechanicznych w ruchu. 4.8 Działania niepożądane Kodeina może powodować zaparcie. Działania niepożądane preparatu Antidol są rzadkie, ale możliwe są reakcje alergiczne (nadwrażliwości) z wysypką skórną. Istnieje kilka doniesień o zaburzeniach w obrazie morfologicznym krwi, włącznie z trombocytopenią i agranulocytozą, ale działania te mogły nie być związane przyczynowo ze stosowaniem paracetamolu. Regularne przyjmowanie kodeiny przez dłuższy czas może prowadzić do uzależnienia oraz objawów niepokoju, w przypadku zaprzestania stosowania leku można zaobserwować zwiększoną drażliwość. Długotrwałe stosowanie leków przeciwbólowych z powodu bólów głowy może nasilić dolegliwości. 4.9 Przedawkowanie Kodeina W przypadku jednoczesnego spożywania alkoholu i przyjmowania leków psychotropowych objawy przedawkowania mogą być nasilone. Objawy W wyniku przedawkowania kodeiny może wystąpić depresja ośrodkowego układu nerwowego, w tym również depresja układu oddechowego. Aczkolwiek jest mało prawdopodobne, aby nasilenie tych działań niepożądanych było duże, w przypadku jednoczesnego stosowania środków uspokajających jak również alkoholu, bądź w przypadku znacznego przedawkowania preparatu Antidol wzrasta ryzyko ciężkich działań niepożądanych. Można zaobserwować zwężenie źrenic, często występują nudności i wymioty. Niedociśnienie i tachykardia są możliwe, ale mało prawdopodobne. Leczenie W leczeniu przedawkowania kodeiny należy uwzględnić ogólne leczenie objawowe i leczenie podtrzymujące, włącznie z zapewnieniem drożności dróg oddechowych i monitorowaniem czynności życiowych do momentu uzyskania stabilizacji parametrów życiowych. O ile od zażycia leku nie upłynęła godzina, w przypadku przyjęcia przez dorosłego pacjenta dawki większej niż 350 mg kodeiny lub w przypadku zażycia przez dziecko dawki większej niż 5 mg/kg należy rozważyć podanie węgla aktywowanego. W przypadku śpiączki lub depresji układu oddechowego należy podać nalokson. Nalokson należy do grupy konkurencyjnych antagonistów i ma krótki okres półtrwania, w związku z czym u pacjentów z ciężkim zatruciem kodeiną konieczne może być podanie dużych, powtarzalnych dawek tego leku. Pacjenta należy obserwować co najmniej przez 4 godziny od zażycia leku lub przez 8 godzin w przypadku leczenia podtrzymującego preparatem nalokson. Paracetamol U dorosłych, którzy zażyli 10 g lub więcej paracetamolu, możliwe jest uszkodzenie wątroby. Przyjęcie 5 g lub większej dawki paracetamolu może prowadzić do uszkodzenia wątroby u pacjentów z współistniejącymi czynnikami ryzyka (patrz poniżej). Do czynników ryzyka należą: - Długotrwałe przyjmowanie karbamazepiny, fenobarbitonu, fenytoiny, prymidonu, ryfampicyny, ziela dziurawca lub innych leków indukujących enzymy wątrobowe. - regularne spożywanie alkoholu etylowego w nadmiarze w stosunku do zalecanej dawki. - nadmierna utrata glutationu, np. w przebiegu zaburzeń odżywiania, mukowiscydozy, zakażeń HIV, głodzenia, charłactwa. Objawy Objawami przedawkowania paracetamolu w pierwszych 24 godzinach są: bladość, nudności, wymioty, utrata łaknienia i bóle brzucha. Uszkodzenie wątroby może być widoczne po okresie od 12 do 48 godzin od zażycia. Mogą wystąpić zaburzenia metabolizmu glukozy i kwasica metaboliczna. W ciężkich zatruciach niewydolność wątroby może prowadzić do encefalopatii, krwawień, 4
hipoglikemii, obrzęku mózgu i śmierci. Nawet w przypadku braku ciężkiego uszkodzenia wątroby może powstać ostra niewydolność nerek z ostrą martwicą kanalikową, której objawem może być ból w okolicy lędźwiowej, z towarzyszącym krwiomoczem i białkomoczem. Obserwowano również zaburzenia rytmu serca i zapalenie trzustki. Leczenie W przypadku przedawkowania paracetamolu istotną sprawą jest szybkie podjęcie leczenia. Pomimo braku znaczących wczesnych objawów przedawkowania pacjenta należy skierować do szpitala w celu podjęcia natychmiastowego leczenia. Objawy przedawkowania mogą być ograniczone do nudności i wymiotów i mogą nie odzwierciedlać stopnia przedawkowania i ryzyka uszkodzenia narządów wewnętrznych. O ile od przyjęcia leku nie upłynęła godzina, wskazane jest podanie węgla aktywowanego. Należy kontrolować stężenie paracetamolu w surowicy po 4 godzinach od przyjęcia paracetamolu lub później (wcześniejsze wartości stężenia paracetamolu w surowicy są niewiarygodne). Stosowanie N-acetylocysteiny może być pomocne w okresie do 24 godzin od przyjęcia paracetamolu, aczkolwiek najskuteczniej jest zastosować N-acetylocysteinę przed upływem 8 godzin od przyjęcia paracetamolu. Skuteczność antidotum spada gwałtownie po tym okresie czasu. O ile to konieczne, N-acetylocysteinę można podać dożylnie zgodnie ze schematem dawkowania tego preparatu. W przypadku braku wymiotów doustnie podana metionina może być właściwą alternatywą w miejscach odległych od szpitala. Leczenie pacjentów, u których wystąpiła ciężka niewydolność wątroby po 24 godzinach od przyjęcia paracetamolu powinno być skonsultowane z Centrum Toksykologii lub oddziałem hepatologicznym. 5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE 5.1 Właściwości farmakodynamiczne Kod ATC: N02BE51 Antidol jest złożonym produktem leczniczym, zawiera dwie substancje czynne, paracetamol i kodeinę. Paracetamol hamując syntezę prostagladyn hamuje obwodowe przekazywanie bólu, działa również przeciwgorączkowo. Kodeina jest działającym ośrodkowo słabym analgetykiem. Działa poprzez receptory opioidowe μ, ma małe powinowactwo do tych receptorów, a jej działanie przeciwbólowe jest wynikiem przekształcenia do morfiny. Wykazano, że kodeina, szczególnie w skojarzeniu z innymi lekami przeciwbólowymi (takimi jak paracetamol) jest skuteczna w leczeniu ostrego bólu nocyceptywnego. 5.2 Właściwości farmakokinetyczne Paracetamol dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie we krwi osiąga po około 30-60 min. Przenika do płynów ustrojowych i narządów wewnętrznych, w około 25% wiąże się z białkami z osocza. Jest metabolizowany w wątrobie. Okres półtrwania paracetamolu wynosi 3 do 4 godzin. Wydalany jest z moczem w postaci glukuronidów i siarczanów. Kodeina łatwo wchłania się z przewodu pokarmowego. Okres półtrwania kodeiny wynosi od 3,5 do 4 godzin. Kodeina metabolizowana jest w wątrobie do morfiny i norkodeiny. Wydalana jest z moczem głównie w postaci pochodnych glukuronowych. Całkowite wydalanie z moczem następuje po 24 godzinach. 5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie Brak danych. 5
6. DANE FARMACEUTYCZNE 6.1. Wykaz substancji pomocniczych Skrobia kukurydziana żelowana, kwas stearynowy, powidon, krospowidon (jako składniki Paracetamolu Compap L 90%) oraz celuloza mikrokrystaliczna, krzemionka koloidalna bezwodna, magnezu stearynian. 6.2. Niezgodności farmaceutyczne Nie stwierdzono. 6.3. Okres ważności 2 lata. 6.4. Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci. Przechowywać w temperaturze poniżej 25 C. 6.5. Rodzaj i zawartość opakowania Blistry z folii Aluminium/PVC w tekturowym pudełku zawierające 10 tabletek. 6.6 Szczególne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania leku do stosowania Brak szczególnych wymagań. 7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU Sandoz GmbH Biochemiestrasse 10 A-6250 Kundl, Austria 8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU 9699 9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU/ DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA 16.12.2002, 02.10.2007, 29.04.2008 10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO 6