Jerzy Kruszewski, Romuald Krajewski Naczelna Rada Lekarska Doskonalenie zawodowe lekarzy ocena sytuacji Na podstawie danych z: Centralnego Rejestru Lekarzy NRL Centrum Egzaminów Medycznych, CMKP Departamentu Nauki Ministerstwa Zdrowia
Lekarze/Lekarze dentyści 35 tys 165 tys 130 tys
Studia (6 lat) Staż podyplomowy (1 rok) Specjalizacja Moduł podstawowy podstawowa (2-3 lata) (5-7 lat) Specjalizacja Moduł specjalistyczny szczegółowa (2-3(3 lata) Szczególne umiejętności? Kształcenie ustawiczne
Kariera lekarza 20 40 60 Studia i staż Spec. podstawowa Spec. szczegółowa 15 30 35 65 11 37 30 7 lat to ^ o 23% Kszt. ustawiczne
Specjaliści wśród lekarzy wykonujących zawód I stopień
Specjaliści wśród lekarzy dentystów wykonujących zawód I stopień
Posiadane specjalizacje w grupach wiekowych
350 300 250 200 Pediatria 800 700 600 500 400 300 200 100 0 204 273 Lekarze Lekarki Razem 304 Chor wewn 552 541 489 416 410 333 Lekarze 188 156 3949 88 136 131 Lekarki 73 96 125 29 0 0 0 1 0224 1 do 30 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55 56-60 61-65 pow 65 261 Razem 773 479 276 150 Otolaryngologia 134 144 Dermatologia 700 450 675 433 Lekarze 400 Lekarze 100 600 104 90 350 500 Lekarki Lekarki 69 80 300 297 302 280 56 75 74 400 50 Razem 44 250 Razem 263 40 360 361 244 230 317 314 300 200 235 230 158 183 201 0 0 0 0 0 0 3 12 34 15 19 40 0 150 200 206 210 135 135 131 do 30 31-35 103 132 106 124 154 36-40 157160 41-45 161 46-50 105 105 100 98 112 100 51-55 56-60 61-65 pow 65 7982 50 0 0 0 0 1512 27 17 3754 25 36 34 29 20 31 0 0 0 0 do 30 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55 56-60 61-65 pow 65 do 30 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55 56-60 61-65 pow 65
Średni wiek specjalisty lekarza
Średni wiek specjalisty lekarza dentysty
Absolwenci, posiadający PWZ i uzyskane specjalizacje Lekarze Lekarze dentyści
% rezydentów wśród specjalizujących
% specjalistów do 50 r.ż. w liczbie posiadających daną specjalizację
Czy chcemy kształcić lekarza czy świadczeniodawcę? Z jednej strony wołanie o holistyczne podejście, z drugiej, tworzymy medycynę pakietową system sformalizowany i oparty na specjalistach, których kompetencje w wąskim spojrzeniu na problem mają być formalnie potwierdzone.
Należy założyć że dla utrzymywania się liczby specjalistów w danej dziedzinie na stałym poziomie, podstawowe znaczenie ma ich liczba w grupie poniżej 50 lat dla lekarzy specjalistów i 45 lat dla lekarzy dentystów. Powinna ona lekko przewyższać lub być co najmniej równa liczbie specjalistów w starszym wieku (czyli stanowić przynajmniej około 50% ogólnej liczby posiadanych specjalizacji w tej dziedzinie. Takich specjalizacji obecnie jest niewiele. W ocenie sytuacji w tym zakresie napotykamy problem z policzeniem ilu lekarzy i w jakim zakresie czasowym pracuje w danej specjalności, który wynika z faktu posiadania więcej niż jednej specjalizacji przez dużą liczbę lekarzy stąd różnice pomiędzy liczbą lekarzy posiadających specjalizację, a liczbą w niej pracujących, mogą być bardzo duże. W mniejszym stopniu dotyczy specjalności lekarsko-dentystycznych.
Podsumowanie Należy już przygotować się na niewielki (ok 3% w stosunku do obecnej sytuacji), brak specjalistów w ciągu najbliższych 10 lat. Jeśli nie poprawią się warunki pracy lekarzy, można przewidywać nasilenie zjawiska emigracji absolwentów i lekarzy specjalistów, a powstałego niedoboru nie zastąpi napływ lekarzy ze wschodu Należy pamiętać, że jedynym liczącym się źródłem przyszłych specjalistów, którzy będą pracować w kraju są absolwenci. Wzrastająca liczba niewykorzystywanych rezydentur świadczy o wyczerpywaniu się tego źródła Należy pamiętać, że zwiększenie naboru na studia może dać efekt po upływie ok 12 lat, a efekt nowego systemu specjalizacji za 5-6 lat Dotychczasowe próby,,wprowadzenia do systemu lekarzy posiadających I stopień specjalizacji należy uznać za nieudane
Wnioski Profesjonalne podejście do polityki kadrowej w zakresie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów wymaga: - Ustalenia priorytetów polityki zdrowotnej państwa. - Rzetelnego oszacowania rzeczywistych potrzeb kadrowych i wielkości środków koniecznych dla działania poszczególnych specjalności w celu zapewnienia oczekiwanej, dobrej jakości i dostępności porad. - Poznania i monitorowania wszystkich czynników mających wpływ na kształtowanie się liczby lekarzy w poszczególnych specjalnościach. - Opracowania narzędzi wpływu na te czynniki w celu kształtowania optymalnych trendów w specjalistyce. - Tworzenia bardziej przyjaznych i mniej opresyjnych warunków specjalizowania (zwłaszcza dla dentystów), preferujących nabywanie merytorycznych umiejętności i wiedzy. - Stałego rzetelnego monitorowania sytuacji demograficznej lekarzy. - Świadomości, że działania i nakłady, będą się zwracać dopiero w dość odległej przyszłości.
Pamiętajmy!!! Kadry decydują o wszystkim! Ale jakie kadry?