Aktualne i planowane zmiany w przepisach prawnych dotyczących rybactwa śródlądowego Tomasz Michałowski Wydział Rolnictwa i Rybactwa II Seminarium Racjonalna gospodarka rybacka w świetle nowych uwarunkowań prawnych Szczecin, 11 grudnia 2013 r.
Nowe akty prawne dotyczące rybactwa śródlądowego Rozporządzenie MRiRWz dnia 16 listopada 2012 r. w sprawie wykazu gatunków ryb uznanych za nierodzime iwykazu gatunków ryb uznanych za rodzime oraz warunków wprowadzania gatunków ryb uznanych za nierodzime, dla których nie jest wymagane zezwolenie na wprowadzanie (Dz.U.2012.1355) z dnia 3 grudnia 2012 r. wejście w Ŝycie: 2012.12.18
ryby stanowiące gatunek obcy w rozumieniu art. 3 pkt6 rozporządzenia nr 708/2007: "gatunki obce" oznaczają: a) gatunkilub podgatunki organizmu wodnego obecne poza ich znanym naturalnym zasięgiem i obszarem występowania; b) organizmypoliploidalne i zdolne do rozrodu gatunki sztucznie zhybrydyzowane, niezależnie od ich naturalnego zasięgu lub obszaru występowania; "wprowadzenie" oznacza proces, w wyniku którego gatunek obcy zostaje przemieszczony w sposób zamierzony do środowiska poza naturalnym zasięgiem występowania w celu wykorzystania tego gatunku w akwakulturze.
"gatunki niedocelowe" oznaczajągatunki lub podgatunki organizmu wodnego o prawdopodobnym szkodliwym wpływie na środowisko wodne, które w sposób niezamierzony są przemieszczane wraz z wprowadzanymi lub przenoszonymi organizmami wodnymi, z wyłączeniem organizmów wywołujących choroby, które zostały objęte dyrektywą2006/88/we w sprawie wymogów w zakresie zdrowia zwierząt akwakultury i produktów akwakultury oraz zapobiegania niektórym chorobom zwierząt wodnych i zwalczania tych chorób.
Rozporządzenie MRiRWz dnia 24 grudnia 2012 r. w sprawie oceny wypełniania obowiązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej (Dz.U.2013.103) z dnia 22 stycznia 2013 r. wejście w Ŝycie: 2013.02.06
Rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia dla ministra właściwego do spraw rybołówstwa zawartego w art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 189, poz. 1471 ze zm.); Określa zakres i sposób postępowania przy dokonywaniu przez marszałka województwa oceny wypełniania przez uprawnionych do rybactwa obowiązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej w obwodach rybackich.
Ze względu na regulację zawartą w art. 6 ust. 2a ustawy o rybactwie śródlądowym w rozporządzeniu przewidziano, że ocena prowadzonej gospodarki rybackiej będzie dokonywana nie tylko na podstawie operatu rybackiego i dokumentacji gospodarki rybackiej, ale także w oparciu o program ochrony i odbudowy zasobów ryb.
Do procedury postępowania przy dokonywaniu oceny wypełniania obowiązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej w obwodzie rybackim dodano możliwość usunięcia przez uprawnionego do rybactwa nieprawidłowości, w przypadku ich stwierdzenia w prowadzonej gospodarce rybackiej, jeżeli w trakcie dokonywania sprawdzenia, zostanie wskazany termin i sposób wykonania czynności naprawczych.
Wprowadzone rozwiązanie pozwala na korektę nieprawidłowości, które nie powinny przesądzać o negatywnym wyniku oceny prowadzonej gospodarki rybackiej, takich jak np. niewielkie modyfikacje dokumentacji ewidencji gospodarki rybackiej prowadzonej przez uprawnionego do rybactwa w stosunku do wzoru ustalonego rozporządzeniem w sprawie dokumentacji prowadzonej przez uprawnionego do rybactwa w obwodzie rybackim czy uchybienia przy wpisywaniu danych do prowadzonej dokumentacji.
Wydłużono termin z 7 do 10 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, w którym uprawniony do rybactwa ma dostarczyć dokumentację dotyczącą działań związanych z prowadzoną gospodarką rybacką i inne dokumenty do siedziby urzędu marszałkowskiego.
Rozporządzenie MRiRWz dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji gospodarki rybackiej (Dz.U.2013.326) z dnia 8 marca 2013 r. wejście w Ŝycie: 2013.03.09
Rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 4a ust. 2 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 189, poz. 1471 ze zm.). Obowiązek dokumentowania przez uprawnionych do rybactwa działań związanych z prowadzoną przez nich gospodarką rybackąnakłada art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym. Uprawniony do rybactwa obowiązany jest do prowadzenia dokumentacji gospodarki rybackiej zgodnie ze stanem faktycznym i systematycznego aktualizowania danych zawartych w tej dokumentacji.
Rozporządzenie określa sposób prowadzenia dokumentacji gospodarki rybackiej przez uprawnionego do rybactwa, zwanej dalej dokumentacją gospodarki rybackiej, w tym: - wzory dokumentów, które należy stosować w tej dokumentacji; - terminy i sposób przygotowywania i podawania informacji w tej dokumentacji oraz ich przekazywania.
Dokumentacja gospodarki rybackiej obejmuje: - w obwodzie rybackim: a) protokółzarybień, którego wzór jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia, b) protokółpołowu ryb i raków, którego wzór jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia, c) księgęgospodarczą, której wzór jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia, d) zestawienie roczne, którego wzór jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia; - w obrębie hodowlanym, poza obwodem rybackim księgę stawową.
instytut badawczy, uczelnia, fundacja, uznana organizacja producentów ryb lub organizacja społeczna, w ramach programu badawczego lub programu ochrony i odbudowy zasobów ryb w porozumieniu z uprawnionym do rybactwa; organ administracji publicznej, we współpracy z uprawnionym do rybactwa, instytutem badawczym, uczelnią, fundacją, uznaną organizacją producentów ryb lub organizacją społeczną, jeżeli utrzymanie, odtwarzanie lub poprawa stanu zasobów ryb należy do zadań organu administracji publicznej lub wynika z działań określonych w programie ochrony i odbudowy zasobów ryb.
Najważniejsze zmiany: Uprawniony do rybactwa przechowuje oryginał protokołu zarybień oraz protokołu połowu ryb i raków przez pięć lat od dnia jego sporządzenia; Uprawniony do rybactwa, w przypadku zaprzestania prowadzenia gospodarki rybackiej w danym obwodzie rybackim, przekazuje do katastru wodnego kopie ksiąg gospodarczych prowadzonych dla danego obwodu rybackiego, w terminie do dnia 31 grudnia roku następującego po roku, w którym zaprzestał prowadzenia tej gospodarki;
Uprawniony do rybactwa przekazuje do katastru wodnego kopięzestawienia rocznego, nie później niżdo dnia 31 grudnia roku, w którym zestawienie roczne zostało sporządzone; Błędy powstałe wskutek oczywistej omyłki pisarskiej lub rachunkowej w księdze gospodarczej lub zestawieniu rocznym, poprawia się przed przekazaniem kopii zestawienia rocznego do katastru wodnego, jednak nie później niż przed podjęciem przez marszałka województwa czynności związanych z dokonywaniem oceny wypełniania przez uprawnionego do rybactwa obowiązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej w obwodzie rybackim.
Księga stawowa Księgę stawową sporządza uprawniony do rybactwa prowadzący chów lub hodowlę ryb lub raków w obrębach hodowlanych, poza obwodem rybackim, w formie pisemnej albo w postaci elektronicznej, nie później niżdo dnia 15 marca roku następującego po roku, którego księga stawowa dotyczy. Niezbędne elementy Księgi stawowej zostały określone w 11 w ust. 3 rozporządzenia.
"gatunki niedocelowe" oznaczajągatunki lub podgatunki organizmu wodnego o prawdopodobnym szkodliwym wpływie na środowisko wodne, które w sposób niezamierzony są przemieszczane wraz z wprowadzanymi lub przenoszonymi organizmami wodnymi, z wyłączeniem organizmów wywołujących choroby, które zostały objęte dyrektywą2006/88/we w sprawie wymogów w zakresie zdrowia zwierząt akwakultury i produktów akwakultury oraz zapobiegania niektórym chorobom zwierząt wodnych i zwalczania tych chorób.
Zmiany aktów prawnych dotyczących rybactwa śródlądowego Ustawa z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym zmieniona: Art.. 58 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz.U.2013.628) z dnia 3 czerwca 2013 r. wejście w Ŝycie: 2013.06.05 Ustawąz dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o rybactwie śródlądowym(dz.u.2013.1158) z dnia 1 października 2013 r. wejście w Ŝycie: 2013.11.01
Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej Zawiera uregulowania zasad użycia środków przymusu bezpośredniego; Państwowa StrażRybacka dotychczas zgodnie z art. 23a ustawy o rybactwie śródlądowym, strażnik Państwowej Straży Rybackiej mógł wobec osób uniemożliwiających wykonywanie przez niego czynności określonych w ustawie stosować środki przymusu bezpośredniego w postaci: 1) siły fizycznej; 2) psa służbowego; 3) kajdanek; 4) chemicznych środków obezwładniających w postaci ręcznego miotacza gazu; 5) broni gazowej.
Na mocy art. 23a ustawy o rybactwie śródlądowym, jeżeli zastosowanie środków przymusu bezpośredniego, do których użycia lub wykorzystania uprawnieni sąstrażnicy PSR, okazało sięniewystarczające lub ich użycie ze względu na okoliczności danego zdarzenia nie jest możliwe, strażnik ma prawo użycia broni palnej w następujących wypadkach: 1) w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie własne lub innej osoby; 2) przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną strażnikowi lub innej osobie uprawnionej do posiadania broni palnej; 3) przeciwko osobie niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu lub zdrowiu strażnika albo innej osoby. W ustawie przewidziano rozszerzenie uprawnień strażników PSR o możliwość stosowania pałki służbowej oraz przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej.
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o rybactwie śródlądowym Uszczegółowiono zapisy dotyczące prawa pierwszeństwa w zawieraniu umów na rybackie korzystanie z publicznych śródlądowych wód powierzchniowych: W art. 4 w ust. 4 zmieniono termin, w którym uprawniony do rybactwa powinien złożyć oświadczenie o skorzystaniu z prawa do pierwszeństwa w zawarciu umowy na dalszy okres. Dotychczasowy termin złożenia oświadczenia wynoszący 30 dni od dnia upływu okresu na jaki została zawarta umowa, zastąpiono okresem do 6 miesięcy przed dniem upływu tej umowy. Powyższa zmiana daje szansę na zawarcie nowej umowy bez utraty ciągłości prowadzonej gospodarki rybackiej. Ponadto, w przypadku nie złożenia oświadczenia w terminie albo upływu terminu na jego złożenie, 6 miesięczny okres do końca trwania umowy umożliwia dyrektorom RZGW przygotowanie konkursu ofert w celu wyłonienia nowego użytkownika rybackiego.
Dodano ust. 5-7 w art. 4 mające na celu doprecyzowanie zasad prawa pierwszeństwa oraz ujednolicenie umów zawartych w trybie art. 13 ust. 3 albo art. 217 ust. 6 ustawy - Prawo wodne, na podstawie których prowadzona jest racjonalna gospodarka rybacka w obwodzie rybackim, w szczególności przez określenie wysokości obciążeń wynikających z nowych umów; Uszczegółowiono ust. 2a w art. 7 ustawy o rybactwie przyjmując, iż zezwolenie na amatorski połów ryb w obwodzie rybackim może zostać wydane także w formie elektronicznej, co jest istotne ze względu na objętość dokumentu oraz jego dostępność;
W celu wyeliminowania rozbieżności interpretacyjnych w zakresie stosowania postępowania mandatowego przez organy uprawnione do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, zrezygnowano z obligatoryjności środków karnych za wykroczenia rybackie na rzecz fakultatywności tych środków poprzez wprowadzenie zmiany w ust. 3 i 4 w art. 27a oraz 27b. Zmiana w przepisach karnych umożliwi stosowanie postępowania mandatowego i wymierzanie kary grzywny w drodze mandatu karnego przez wszystkie uprawnione organy, przede wszystkim przez Policję.
Rozporządzenie MRiRWz dnia 29 marca 2002 r. w sprawie operatu rybackiego zmienione przez: Rozporządzenie MRiRWz dnia 22 maja 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie operatu rybackiego (Dz.U.2013.676) z dnia 14 czerwca 2013 r. wejście w Ŝycie: 2013.12.15
Doprecyzowuje dokumenty oraz informację, na podstawie których należy sporządzić operat rybacki: - programy ochrony i odbudowy zasobów ryb; - zadania ochronne lub plany zadań ochronnych tworzonych dla form ochrony przyrody, w przypadku sporządzania operatu dla obwodu rybackiego w granicach parku narodowego i rezerwatu przyrody (tam gdzie nie jest zabronione wykonywanie rybactwa) oraz parku krajobrazowego lub obszaru Natura 2000, a także poza nim, jeżeli założenia operatu mogą oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000;
- dokumenty i informacje gromadzone w katastrze wodnym: plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, dane dotyczące m.in. bonitacji, źródeł zanieczyszczeń, stanu biologicznego środowiska wodnego, stref i obszarów ochronnych, urządzeń wodnych, pozwoleń wodnoprawnych i użytkowania wód wraz z charakterystyką korzystania z wód. - inne informacje dotyczące obwodu rybackiego lub informacje mające wpływ na prowadzenie rybactwa w obwodzie rybackim, w szczególności zawierające dane o środowisku i jego ochronie oraz o korzystaniu z wód.
Część opisowa operatu winna zawierać m.in.: - ocenę oddziaływania sposobu prowadzenia gospodarki rybackiej na formy ochrony przyrody, o których mowa w przepisach o ochronie przyrody; - opis działań bezpośrednio związanych lub wynikających z celów ochrony obszarów Natura 2000 lub pozostałych form ochrony przyrody, ewentualnie wskazywał na sposób dostosowania prowadzonej gospodarki rybackiej do działań przewidzianych w dokumentach planistycznych opracowanych dla tych form ochrony przyrody.
W założeniach dotyczących ochrony i połowu ryb i raków: -rozszerzono obowiązek podawania wymiarów gospodarczych ryb i raków; -podaje sięprzewidywanąwielkośćpołowów gospodarczych lub amatorskich (w celu zapewnienia optymalizacji połowów oraz ograniczenia wywieranej presji połowowej); - podaje się limity amatorskiego połowu ryb; -sposób regulacji wielkości i struktury populacji ryb drapieżnych oraz ryb karpiowatych; -rodzaje i zakres działańprowadzonych w ramach racjonalnej gospodarki rybackiej; -nakłady rzeczowe przewidziane na zarybienia, w szczególności minimalnąi maksymalnąilośćmateriału zarybieniowego oraz jego rodzaj.
W celu zapewnienia odpowiedniej kontroli nad koniecznością zachowania różnorodności biologicznej w ramach działań restytucyjnych jesiotra, dodano ten gatunek do listy populacji ryb dla których podaćnależy rodzaj materiału zarybieniowego z uwzględnieniem miejsc pochodzenia i jego przydatności do zarybień. Wprowadzono zmianę porządkową do listy jednostek uprawnionych do opiniowania operatów rybackich z uwagi, iż następcą prawnym Akademii Rolniczej w Szczecinie jest Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie.
Zwiększony został zakres elementów operatu rybackiego, które podlegają opiniowaniu (m.in. cały zakres części graficznej operatu); Dokonano zmiany sposobu i procesu opiniowania operatów rybackich; Wskazano dodatkowe kryteria oceny operatu rybackiego dokonywanej przez zespół ekspertów (m.in. oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne formy ochrony przyrody).
Jednostka uprawniona przekazuje pozostałym jednostkom uprawnionym kopię zaopiniowanego operatu rybackiego oraz kopię opinii o tym operacie, w terminie 14 dni od dnia sporządzenia tej opinii.
Wejście w Ŝycie przepisu Rozporządzenie MRiRWz dnia 12 listopada 2001 r. w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów Ŝyjących w wodzie 1 pkt4 i 2 rozporządzenia MRiRWz dnia 11 czerwca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów Ŝyjących w wodzie (Dz.U.2010.104.654) z dnia 14 czerwca 2010 r. wejście w Ŝycie: 2013.01.01
11ust. 2 pkt2 otrzymałbrzmienie: Wielkość oczek sieci w rybackich narzędziach połowowych służących do połowu: ( ), 2) węgorza -nie może byćmniejsza niż20mm, ( ).
Dziękuję za uwagę