K.52/09 Z jakimi ludźmi na wyspę bezludną? Warszawa, lipiec 2009 roku W dn. 2-5.07.2009 r. TNS OBOP spytał Polaków, z kim z ludźmi jakich narodów i z którymi politykami chcieliby i nie chcieliby przeŝyć kilku miesięcy na bezludnej wyspie. Pytanie to było testem sympatii i antypatii. Największą sympatię Polacy czują do Włochów, Hiszpanów, Anglików, Czechów, Amerykanów i Francuzów, a najmniejszą do Niemców, Chińczyków, Arabów, Rosjan i Afrykańczyków. NajbliŜsi są nam mieszkańcy rozwiniętych krajów zachodnich i sąsiedzi, z którymi Ŝyliśmy w zgodzie. Najdalsi są nam sąsiedzi, z którymi jako naród przeŝyliśmy wojny i ostre konflikty oraz ludzie z krajów dalekich kulturowo. Politykiem najczęściej wybieranym do towarzystwa na bezludną wyspę jest Donald Tusk (12%), ale teŝ jest on najczęściej w tej roli odrzucanym (10%). Przez 6% wybieranym, ale przez nikogo nie odrzucanym jest Aleksander Kwaśniewski. Najwięcej niechętnych i najmniej chętnych do Ŝycia z nimi na bezludnej wyspie mają Jarosław Kaczyński i Lech Kaczyński. Generalnie, jako kandydaci do wspólnego pobytu na bezludnej wyspie politycy są chętniej odrzucani niŝ wybierani. Ośrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o.; ul. Wspólna 56; 00-687 Warszawa; NIP: 521-10-18-407; REGON: 011162458 Bank Pekao S.A. Oddział Warszawa; Nr konta: 9710 6000 7600 0032 0000 436235; Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XIX Wydział Gospodarczy KRS 0000100746; Kapitał Zakładowy: 1.000.000,00 zł t +48 22 598 98 98; f +48 22 598 99 99 e office@tns-global.pl; www.tns-global.pl
Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS OBOP. Lato to czas wyjazdów jedni jeŝdŝą na działki, a inni w dalekie świata strony. Nikt nie jeździ na wyspy bezludne, ani nawet nie wyrzucają go tam fale, wraz z resztkami jego Ŝaglowca. Pobyt na bezludnej wyspie jest jednak figurą naszej wyobraźni. W sondaŝu TNS OBOP z 2-5.07.2009 r. figurę tę wykorzystano do zbadania sympatii i niechęci Polaków do ludzi innych narodów i do polityków 1. Z JAKĄ NACJĄ? Pytać o bliskość i obcość, o sympatię i niechęć do róŝnych narodów i do ludzi róŝnych narodów moŝna wprost, ale część badanych udziela wtedy odpowiedzi społecznie poprawnych, ukrywa swoją niechęć. Pytanie Z osobą z jakiego kraju, jakiej narodowości, oprócz Polaka, najbardziej chciałby/aby Pan/Pani przeŝyć kilka miesięcy na bezludnej wyspie, a z osobą z jakiego kraju nie chciałby/aby Pan/Pani przeŝyć kilku miesięcy na jest warsztatową sztuczką, która pozwala uzyskać odpowiedzi mniej skrępowane względami poprawności. Odpowiadając na te pytania, moŝna było wymienić, w kaŝdym przypadku, tylko jedną nację. Uszeregowane odpowiedzi podano w tabeli, podano w niej takŝe wyniki analogicznego badania z dwu ostatnich lat (2007 i 2008). 1 SondaŜ TNS OBOP zrealizowano w dniach 2-5 lipca 2009 r. na reprezentatywnej, losowej 1000-osobowej ogólnopolskiej próbie mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2
Z osobą z jakiego kraju, jakiej narodowości, oprócz Polaka, najbardziej... chciał(a)by Pan(i) przeŝyć kilku dni na bezludnej wyspie? nie chciał(a)by Pan(i) róŝnica w punktach proc. 2007 2008 2009 2007 2008 2009 2007 2008 2009 Włoch 9 10 9 1 1 1 8 9 8 Hiszpan 5 8 6 0 1 0 5 7 6 Anglik 12 8 9 2 2 2 10 6 7 Czech 8 10 6 1 1 0 7 9 6 Amerykanin 7 4 7 3 1 2 4 3 5 Francuz 7 4 6 1 1 1 6 3 5 Grek 0 2 2 0 0 0 0 2 2 Słowak 0 2 2 0 0 0 0 2 2 Szwed 1 2 2 0 0 0 1 2 2 Pominięto nacje, które nie były wybierane i/lub nie były odrzucane przez więcej niŝ 1% badanych Rumun 0 0 0 2 2 2-2 -2-2 Turek 0 0 0 3 2 2-3 -2-2 Ukrainiec 0 0 1 0 0 2 0 0-1 Afrykańczyk/ Murzyn 1 0 1 4 0 4-3 0-3 Rosjanin 6 7 5 18 15 16-12 -8-11 Arab (z Arabii) 0 0 1 5 6 5-5 -6-4 Chińczyk 1 0 0 3 0 4-2 0-4 Niemiec 8 7 5 29 30 21-21 -23-16 Eksperyment bezludnej wyspy pokazuje, Ŝe największą sympatię Polacy czują do Włochów, Hiszpanów, Anglików, Czechów, Amerykanów i Francuzów, a najmniejszą do Niemców, Chińczyków, Arabów, Rosjan i Afrykańczyków. Ludzie z innych nacji bardzo rzadko (2 i mniej proc.) są spontanicznie wymieniani jako towarzysze z bezludnej wyspy lub ludzie, z którymi badani nie chcieliby tam dzielić swojej doli. NajbliŜsi są nam mieszkańcy rozwiniętych krajów zachodnich i sąsiedzi, z którymi jako naród Ŝyliśmy w zgodzie. Najdalsi są nam sąsiedzi, z którymi jako naród przeŝyliśmy wojny i ostre konflikty oraz ludzie z krajów dalekich kulturowo. Gdy porównać odpowiedzi z tego roku z odpowiedziami z dwóch lat poprzednich, to widać ich zasadniczą stałość, trudno o zmianę postaw etnicznych w ciągu zaledwie dwóch lat. Tym niemniej zwraca uwagę, Ŝe w tym czasie nastąpił wyraźny spadek niechęci do Niemców (z 30% w 2008 r. do 21% w 2009 r.). 3
SYMPATIE I ANTYPATIE DO POLITYKÓW Testem bezludnej wyspy zbadano teŝ sympatię i brak sympatii do polskich polityków. Tego rodzaju sympatii nie naleŝy mylić z poparciem dla ich polityki, w grę wchodzi tu w duŝej mierze sympatia do osoby, jej stylu bycia i osobowości. Tym niemniej nie naleŝy lekcewaŝyć znaczenia takich czynników w kształtowaniu się poparcia politycznego i wyborczego. Gdyby musiał Pan(i) przeŝyć kilka miesięcy na bezludnej wyspie z polskim politykiem, to z którym z polityków... Aleksander Kwaśniewski chciał(a)by Pan(i) nie chciał(a)by Pan(i) róŝnica w punktach proc. 2008 2009 2008 2009 2008 2009 5 6 2 0 3 6 Wojciech Olejniczak - 2-0 - 2 Donald Tusk 12 12 6 10 6 2 Zbigniew Ziobro - 3-1 - 2 Waldemar Pawlak - 2-1 - 1 Radosław Sikorski - 2-0 - 2 Lech Wałęsa 2 2 2 2 0 0 Janusz Palikot - 3-4 - -1 Stefan Niesiołowski - 0-2 - -2 Andrzej Lepper 2 2 14 6-12 -4 (J. i L). Kaczyńscy 0 0 4 5-4 -5 Kaczyński (bez imienia) 1 0 8 6-7 -6 Lech Kaczyński 2 2 9 11-7 -9 Jarosław Kaczyński 1 1 9 12-8 -11 4
Politykiem najczęściej wybieranym do towarzystwa na bezludną wyspę jest Donald Tusk (12%), ale teŝ jest on najczęściej w tej roli odrzucanym (10%). Rok temu wybierało go takŝe 12%, ale odrzucało go tylko 6% - premier przestaje być sympatycznym facetem. Przez 6% wybieranym, ale przez nikogo nie odrzucanym jest natomiast Aleksander Kwaśniewski. Inni politycy wybierani są rzadziej Janusz Palikot i Zbigniew Ziobro, kaŝdy po 3%. Najwięcej niechętnych i najmniej chętnych do Ŝycia na bezludnej wyspie mają Jarosław Kaczyński i Lech Kaczyński w stosunku do ub. roku niechęć do nich na pewno nie zmalała. Zmalała ona natomiast w stosunku do Andrzeja Leppera, gdy ten praktycznie zniknął z Ŝycia publicznego. Obok niego na liście odrzuconych pojawił się Stefan Niesiołowski. Generalnie, jako kandydaci do wspólnego pobytu na bezludnej wyspie politycy są chętniej odrzucani niŝ wybierani. To jeszcze jeden dowód (tym razem o małym kalibrze) na to, Ŝe politycy budzą w Polakach raczej złe niŝ dobre emocje. 5