Temat: Ptaki kręgowce latające. 1.Układ oddechowy ptaków. Układ oddechowy ptaków składa się z dróg oddechowych oraz płuc. Drogi oddechowe doprowadzają tlen do płuc. W płucach następuje wymiana gazowa. Płuca ptaków są niewielkie i dość sztywne, przez co nie zmienia się ich objętość podczas wentylacji płuc. U ptaków występują worki powietrzne, które nie uczestniczą bezpośrednio w wymianie gazowej. Działają, jak miechy: wtłaczają powietrze do płuc i wypychają je na zewnątrz. Mechanizm ten nazywamy podwójnym oddychaniem. Inne ważne funkcje worków powietrznych: Dzięki wypustkom i uchyłkom wnikającym do wnętrza niektórych kości i narządów chronią przed utratą zimna i przed urazami. Zmniejszają ciężar właściwy ptaka.
Podwójne oddychanie Wdech Wydech
Wszystkie ptaki są rozdzielnopłciowe. U większości występuje dymorfizm płciowy. Samce są większe od samic i barwniej upierzone. Samice mają barwy maskujące, dzięki czemu są mniej widoczne, gdy wysiadują jaja. Czas poszukiwania przez ptaki partnerki do rozrodu to okres godowy, któremu towarzyszą skomplikowane rytuały godowe czyli toki. Po godach zakończonych sukcesem, ptaki zaczynają budować gniazda: z gałęzi, w norach, w szczelinach skał lub ścian budynków. Samica wysiaduje jaja, czyli ociepla je i chroni przed ewentualnymi drapieżnikami. 2. Rozmnażanie ptaków.
Gniazda ptaków
Wszystkie ptaki są jajorodne. Ptaki, po złożeniu jaj, w ilości właściwej dla danego gatunku, rozpoczynają ich wysiadywanie. Zapewnia ono stałą temperaturę niezbędną do rozwoju zarodka. Ptaki, podobnie jak gady, należą do owodniowców, co oznacza, że w czasie ich rozwoju powstają błony płodowe. Żółtko pełni funkcje odżywczą. Białko pełni funkcję ochronną przed urazami, stanowi też źródło wody i dodatkowych substancji dżywczych. Komora powietrzna umożliwia pisklęciu wymianę gazową tuż przed wykluciem. Skrętki białkowe utrzymują zarodek w centralnym położeniu. Skorupka i błony pergaminowe pełnią funkcję ochronną.
Zachowanie się piskląt Gniazdowniki wylęgają się ślepe, głuche i nagie (pokryte wyłącznie puchem), nie mają też ostatecznie wykształconych zdolności termoregulacyjnych. Dlatego wymagają długiego okresu opieki rodziców. Należą tu np. wróble, dzięcioły, gołębie, sowy. Zagniazdowniki widzą, słyszą i są pokryte gęstym puchem od razu po wylęgnięciu. Są zdolne do samodzielnego życia. Mimo to samica opiekuje się nimi przez krótki czas, ucząc wyszukiwania pokarmu i unikania niebezpieczeństw. Należą tu np. kuraki (kuropatwa, głuszec, indyk, kura domowa, przepiórka i in.), kaczki i strusie.
Rytuały godowe ptaków www.youtube.com/watch?v=wtcfdcjbqv0
3. Wędrówki ptaków. Ze względu na tryb życia wyróżnia się ptaki osiadłe i wędrowne. Ptaki osiadłe nie opuszczają swoich lęgowisk, ponieważ przez cały rok panują w nich sprzyjające warunki życia. Do grupy tej zaliczamy: większość dzięciołów, sikorki, cietrzewie, głuszce. Ptaki wędrowne regularnie przemieszczają się między lęgowiskiem a zimowiskiem. Przyczyny: Okresowe zmiany klimatyczne wpływające na ilość i dostępność pokarmu. Pierzenie się, czyli okresowa wymiana piór potrzebnych do lotu ptaki zbierają się w miejscach niedostępnych dla drapieżników i bogatych w pożywienie (gęsi, kaczki). Ptaki orientują się na podstawie położenia słońca i gwiazd, a także według pola magnetycznego ziemi.
Regulują liczebność populacji różnych gatunków, zwłaszcza gryzoni (myszołowy, sowy) oraz owadów niszczących uprawy rolne i leśne (sikory, kowaliki, dzięcioły). Zapylają rośliny (ptaki odżywiające się nektarem np. kolibry). Rozsiewają nasiona (ptaki odżywiające się nasionami np. jemiołuszki, sójki). Żyją w związkach symbiotycznych z dużymi zwierzętami, oczyszczając im skórę z pasożytów np. bąkojady. Dostarczają mięsa, jaj, piór oraz naturalnego nawozu (guano). 4. Znaczenie ptaków. Wyrządzają szkody w gospodarce, polując na ptactwo domowe i młode króliki (jastrzębie). Niszczą uprawy roślin zbożowych oraz owoce drzew i rośliny warzywne (gawrony, wróble, szpaki). Niektóre mogą roznosić choroby niebezpieczne dla ludzi np. papugi papuzie zapalenie płuc (chlamydiozowe zapalenie płuc).