Część IIIc: Przyczyna wewnętrznego zbawienia 11 czerwca 2014
Cel wykładu 1 Ukazać i podsumować doskonałość ofiary Chrystusa 2 Ukazać i podsumować znaczenie i wyjątkowość Chrystusa jako Arcykapłana 3 Ukazać znaczenie prawego życia z Bogiem w wierze
: 10,1 14 Zakon cieniem (typem) rzeczy przyszłych (10,1 3) Ofiarowanie ciała Chrystusa w zupełności zastępuje wszystkie ofiary zakonu (10,4 10) Chrystus Arcykapłanem, który zasiadł na tronie (10,11 14) Nowe Boże przymierze nie wymaga nowej ofiary za grzechy (10,15 18)
10,1 3 10,1 3 10,4 10 10,11 14 10,15 18 10,1 3 (EIBD) Prawo bowiem jako zawierające w sobie zarys przyszłych dóbr, a nie sam obraz rzeczy, przez te same ofiary, składane stale rok w rok, w ogóle nie może doprowadzić do doskonałości tych, którzy [z nimi] przychodzą. Bo czyż nie zaprzestanoby ich przynoszenia, gdyby ci, którzy ofiarują, raz oczyszczeni, nie mieli już żadnych grzechów na sumieniu? A tymczasem one właśnie co roku przypominają o grzechach.
10,1 3 10,1 3 10,4 10 10,11 14 10,15 18 Zakon jest cieniem (typem) rzeczy przyszłych zarys: iˆ cień, szkic (Dz. 5,15; Mk. 4,32; Kol. 2,17) obraz: eèk on obraz, wyobrażenie, figura (LXX: 1 Mojż. 1.27, 1 Kor. 15,49; 2 Kor. 3,18; 4,4; Kol. 1,15; 3,10; Obj. 13,14; 14,9; 14,11) podobieństwo: åmoiìths podobieństwo (LXX: 1 Mojż. 1.27, Hbr. 4,15; 7,15; Jak. 3,9) Niedoskonałość zakonu wynika m.in. z konieczności ciągłego składania ofiar Rolą prawa jest ciągłe przypominanie o grzechach Rz. 3,20 Stąd, dzięki czynom nakazanym przez Prawo nikt nie dostąpi przed Nim usprawiedliwienia. Prawo zapewnia po prostu właściwe poznanie grzechu.
10,4 10 10,1 3 10,4 10 10,11 14 10,15 18 10,4 10 (EIBD) Niemożliwe jest bowiem, aby krew wołów i kozłów zmazywała grzechy. Z tego powodu wraz z przyjściem na świat mówi: Nie chciałeś ofiary ani daru, lecz ciało mi przygotowałeś; nie znalazłeś przyjemności w całopaleniach ani ofiarach za grzech, dlatego powiedziałem: Oto przychodzę w zwoju księgi napisano o mnie aby spełnić, Boże, Twoją wolę. Najpierw powiedział: Nie chciałeś ofiary ani daru, oraz: Nie znalazłeś przyjemności w całopaleniach i ofiarach za grzech a te przecież składa się zgodnie z Prawem następnie stwierdził: Oto przychodzę, aby spełnić Twoją wolę. [Wynika stąd, że] unieważnia pierwsze, aby ustanowić drugie; mocą tej woli jesteśmy uświęceni dzięki złożonej raz na zawsze ofierze [w postaci] ciała Jezusa Chrystusa.
10,4 10,1 3 10,4 10 10,11 14 10,15 18 Starotestamentowa krytyka religijnego systemu ofiarniczego Ps. 51,18 19 Bo nie znajdujesz przyjemności w ofierze; Całopalenie? Choćbym chciał Ci je złożyć, nie zechcesz. Ofiarą miłą Bogu jest duch pełen skruchy, Sercem skruszonym, przejętym własnym stanem, nie pogardzisz, o Boże. Oz. 6,6 Gdyż miłości chcę, a nie ofiary, i poznania Boga, nie całopaleń.
10,5 7 10,1 3 10,4 10 10,11 14 10,15 18 Ps. 40,7 9a Nie znalazłeś przyjemności w ofiarach ani darach Przygotowałeś mi ciało Nie zależało Ci na całopaleniu ani na ofierze za grzech. Oznajmiłem zatem: Przychodzę! W zwoju księgi napisano o mnie Pragnę czynić Twą wolę, mój Boże. Rodzaje ofiar: juóa ofiara (ze zwierząt) czyn lub podmiot pro orˆ ofiara, dar, prezent ålokaôtwma ofiara całopalna perð rmatða (ofiara) za grzech
10,8 10 10,1 3 10,4 10 10,11 14 10,15 18 Wniosek Jednokrotne ofiarowanie ciała Chrystusa w zupełności zastępuje (i unieważnia) wszystkie ofiary zakonu!
10,11 14 10,1 3 10,4 10 10,11 14 10,15 18 10,11 14 (EIBD) Ponadto każdy kapłan przystępuje codziennie do służby i wielokrotnie składa te same ofiary, które w ogóle nie mogą zmazać grzechów; Ten natomiast [Jezus] po złożeniu jednej ofiary za grzechy na zawsze usiadł po prawicy Boga i oczekuje odtąd, aż Jego nieprzyjaciele staną się podnóżkiem dla Jego stóp. Jedną bowiem ofiarą uczynił na zawsze doskonałymi tych, których uświęca.
10,11 14 10,1 3 10,4 10 10,11 14 10,15 18 Autor Litu do Hebrajczyków ponownie zaznacza, że Chrystus w przeciwieństwie do ziemskich kapłanów nie składa codziennie tych samych ofiar, które i tak nie mogą zmazać grzechów Chrystus po złożeniu jednej doskonałej ofiary zasiadł jako Arcykapłan po prawicy Boga kapłani ziemscy pozostawali przed Bogiem w pozycji stojącej (4 Mojż. 16,9), ponieważ ich ofiara nie była doskonała Jako kapłan i król i zwycięzca, który złożył doskonałą ofiarę oczekuje na złożenie nieprzyjaciół u jego stóp (tj. Szatana i demonów) (Ps. 110,1) 1 Doskonała ofiara Chrystusa czyni doskonałymi i świętymi wszystkich wierzących 1 W świecie starożytnym zwycięzca kładł swoje stopy na szyjach pokonanych, co stanowiło symbol ich poddaństwa.
10,15 18 10,1 3 10,4 10 10,11 14 10,15 18 10,15 18 (EIBD) Poświadcza nam to również Duch Święty, bowiem po słowach: Takie przymierze zawrę z nimi po upływie tych dni, mówi Pan: moje Prawa włożę w ich serca i wypiszę je na ich umysłach, [dodaje]: A ich grzechów i nieprawości już więcej nie wspomnę. Tam zaś, gdzie jest przebaczenie, nie ma [potrzeby] składania ofiary za grzech.
10,15 18 10,1 3 10,4 10 10,11 14 10,15 18 Autor ponownie przywołuje słowa proroka Jeremiasza cytowane wcześniej w wersetach 8,10 i 8,12. Nowe przymierze polega na tym, że: Bóg wypisze nowe prawo w charakter ludzi oraz da moc do jego przestrzegania Grzechy i nieprawości wierzących zostaną wymazane z Bożej pamięci Nowe Boże przymierze nie wymaga dodatkowej ofiary za grzechy
: 10,19 31 10,19 23 10,24 25 10,26 31 10,32 34 Zachęta do trwania w wierze zapieczętowana Bożą obietnicą (10,19 23) Zachęta do społeczności w Ciele Chrystusa (10,24 25) Ostrzeżenie przed odrzuceniem Ewangelii (10,26 31) Świadectwo o poświęceniu odbiorców listu dla Pana (10,32 34)
10,19 23 10,19 23 10,24 25 10,26 31 10,32 34 10,19 23 (EIBD) Ponieważ dzięki krwi Jezusa mamy odwagę, bracia, wkroczyć do miejsca świętego nowo utworzoną i żywą drogą, którą nam utorował poprzez zasłonę, to jest przez swoje ciało, a także wielkiego kapłana nad domem Bożym, przychodźmy ze szczerym sercem, z całkowitą pewnością wiary, z sercem oczyszczonym [przez pokropienie krwią] z wyrzutów sumienia i ciałem obmytym wodą czystą. Niewzruszenie trzymajmy się nadziei, którą wyznajemy, gdyż wierny jest Ten, który złożył obietnicę.
10,19 23 10,19 23 10,24 25 10,26 31 10,32 34 Miejsce święte oznacza tutaj miejsce najświętsze Zasłona oznacza drugą zasłonę rozdartą w momencie śmierci Chrystusa (Mt. 27,51; Mk. 15,38; Łk. 23,45) Zachęta do przyjścia (decyzja dotycząca całego życia) i trwania w wierze. Jej istotą jest: odwaga (parreóa otwartość, bezpośredniość, pewność) szczere i oczyszczone serce ( lwjinìs rzeczywiste, prawdziwe, szczere; ûantizw obmyte, oczyszczone) całkowita pewność wiary (plhroforða najbardziej pewne przekonanie, 100% pewność) brak wyrzutów sumienia (ponhrìs zły, niegodziwy, grzeszny; neðdh s sumienie, świadomość) nadzieja (âlpðs nadzieja, oczekiwanie) wierność Boża poręczona obietnicą (>piìs wierny; âpaggèll w przyrzekać, wyznawać, ogłaszać)
10,24 25 10,19 23 10,24 25 10,26 31 10,32 34 10,24 25 (EIBD) Myślmy o sobie nawzajem, jak pobudzać się do miłości i dobrych uczynków, nie opuszczając wspólnych spotkań, co jest u niektórych w zwyczaju, lecz dodając sobie otuchy, i to tym bardziej, im wyraźniej widzicie ten zbliżający się dzień.
10,24 25 10,19 23 10,24 25 10,26 31 10,32 34 Autor zachęca do wierzących społeczności w Ciele Chrystusa Zwyczaj opuszczania wspólnych spotkań miał miejsce pod koniec czasu apostołów Powody: Obawy związane z publicznym wyznawaniem wiary związane z prześladowaniami płynącymi ze strony Rzymu Obawy związane z publicznym wyznawaniem wiary związane z prześladowaniami płynącymi ze strony Żydów Brak zdecydowania w wyborze pomiędzy judaizmem a chrześciajństwem Wpływy gnostycyzmu Oziębłość
10,26 31 10,19 23 10,24 25 10,26 31 10,32 34 10,26 31 (EIBD) Jeśli bowiem po otrzymaniu głębszego poznania prawdy, rozmyślnie grzeszymy, nie pozostaje już żadna ofiara za grzechy, a tylko jakaś straszna perspektywa sądu i żar ognia mający strawić przeciwników [Boga]. Kto łamie prawo Mojżesza, ten bez litości, na podstawie zeznania dwóch albo trzech świadków, ponosi śmierć; rozważcie [zatem] o ile sroższej kary winien będzie ten, kto podeptał Syna Bożego, krew przymierza, przez którą został uświęcony, uznał za zwyczajną i znieważył Ducha łaski! Znamy przecież Tego, który powiedział: Zemsta do mnie należy, Ja odpłacę; oraz: Pan będzie sądził swój lud. Strasznie jest wpaść w ręce żywego Boga!
10,26 31 10,19 23 10,24 25 10,26 31 10,32 34 Odrzucenie Ewangelii Grzech przeciwko Duchowi Świętemu (Mt. 12,31-32; Mk. 3,28-29; Łk. 12,10) J. 16,8 A On, gdy przyjdzie, wykaże, że świat jest w błędzie co do grzechu, sprawiedliwości i sądu: Inne wersety pomagające zrozumieć Hbr. 10,26 31: J. 10,27-30 Moje owce słuchają mojego głosu, Ja je znam, a one idą za Mną. Ja też daję im życie wieczne. Nie zginą one na wieki i nikt nie wyrwie ich z mojej ręki. Mój Ojciec, który mi je dał, przewyższa wszystkich i nikt nie zdoła ich wydrzeć z ręki mego Ojca. Ja i Ojciec jesteśmy jedno. 1 J. 2,19 Wyszli oni z nas, lecz nie należeli do nas. Bo gdyby należeli do nas, pozostaliby z nami. W ten sposób stało się jasne, że nie wszyscy należą do nas.
10,32 34 10,19 23 10,24 25 10,26 31 10,32 34 10,32 34 (EIBD) Przypomnijcie też sobie wcześniejsze dni, w których już jako oświeceni przetrwaliście wielkie zmagania z cierpieniami, czy to jako publicznie zawstydzani przez zniewagi i udręki, czy też jako stojący u boku tych, których tak traktowano. Bo też z więźniami dzieliliście cierpienia i z radością przyjęliście grabież swego mienia, wiedząc, że sami posiadacie majątek lepszy i trwały.
10,32 34 10,19 23 10,24 25 10,26 31 10,32 34 Wspomnienie o poświęceniu odbiorców listu dla Pana Adresaci listu przechodzili prześladowania: cierpienia, publiczne zawstydzenie, zniewagi, więzienie grabież mienia. Nie byli jednak męczennikami (12,4) Może tutaj chodzić o wydarzenia opisywane przez: Filona w In Flaccum zamieszki antyżydowskie, które wybuchły w Aleksandrii w roku 38 Swetoniusza w De vita Caesarum około 49 roku, panujący w latach 41 54 cesarz Klaudiusz: Wyrzucił z Rzymu wszystkich Żydów, którzy ciągle wywoływali rozruchy, podburzeni przez niejakiego Chrestosa (Dz. 18,2)
10,35 39 10,35 39 10,35 39 (EIBD) Nie traćcie więc swojej ufnej odwagi, w której zawarta jest wielka nagroda. Wytrwałości wam bowiem potrzeba, abyście, po wypełnieniu woli Boga, dostąpili spełnienia obietnicy. Bo jeszcze tylko krótka chwila, a przyjdzie Ten, który nadchodzi, i nie będzie zwlekał; mój sprawiedliwy zaś z wiary żyć będzie; lecz jeśli się cofnie, przestanie być miły mojej duszy. My jednak nie jesteśmy z tych, którzy się cofają na [własną] zgubę; ale z tych, którzy wierzą dla zachowania duszy.
10,35 39 10,35 39 O ile głównym tematem części doktrynalnej jest doskonała ofiara doskonałego Arcykapłana to głównym przesłaniem części paranetycznej jest ufna odwaga w wierze Zapowiedź tematu: Bez wiary nie można podobać się Bogu Autor (podobnie jak Rz. 1,17) cytuje Hab. 2,4 Oto człowiek niesprawiedliwy nie zazna spokoju duszy, ale sprawiedliwy z wiary żyć będzie.