XX GIEŁDA POLSKICH WYNALAZKÓW NAGRODZONYCH NA ŚWIATOWYCH TARGACH WYNALAZCZOŚCI W 2012 ROKU

XX GIEŁDA POLSKICH WYNALAZKÓW NAGRODZONYCH NA ŚWIATOWYCH TARGACH WYNALAZCZOŚCI W 2012 ROKU CENTRUM NAUKI KOPERNIK Warszawa 05 07 lutego 2013 TOM 1 Udział jednostek sfery nauki oraz wydanie katalogu dofinansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Wynalazki promowane przez firmę: ul. Obroki 133, 40-833 Katowice, tel.: +48 32 355 38 01, fax.: +48 32 355 38 00 e-mail: euro@haller.pl www.haller.pl

2

Szanowni Państwo, Z satysfakcją ponownie obejmuję patronatem honorowym Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Giełdę Wynalazków. To niezwykle ciekawe i wartościowe wydarzenie gromadzi już po raz dwudziesty twórców wynalazków, przedsiębiorców oraz wszystkich zainteresowanych innowacyjnymi rozwiązaniami. Na uznanie zasługuje również fakt, iż wynalazki Polaków zdobywają uznanie międzynarodowych jurorów na całym świecie. Dowodzi to, że polska myśl naukowo-techniczna potrafi być konkurencyjna. Autorom nagrodzonych w ubiegłym roku innowacyjnych rozwiązań należą się szczere gratulacje i wyrazy szacunku. Oby takich dobrych przykładów było każdego roku coraz więcej. Wierzę, że nagrodzone w 2012 roku wynalazki wzbudzą zainteresowanie przedstawicieli polskiego przemysłu, a w konsekwencji będą stymulować tak bardzo potrzebny rozwój współpracy między nauką i biznesem. Mam również nadzieję, że program tegorocznej Gali oraz urozmaicona forma prezentacji nagrodzonych rozwiązań zachęcą zwiedzających do zadawania pytań, a być może nawet zainspirują ich do własnych poszukiwań i odkryć. Serdecznie tego Państwu życzę! prof. Barbara Kudrycka Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego 3

Szanowni Państwo, Misją Giełdy Wynalazków Nagrodzonych na Światowych Wystawach Wynalazczości jest promocja osiągnięć polskiej nauki i techniki z zakresu innowacyjnych rozwiązań technicznych. W tym roku Giełda obchodzi jubileusz 20-lecia. Fakt ten jedynie potwierdza tezę, iż polska myśl naukowo-techniczna jest nie tylko znana, lecz od dawna doceniana na całym świecie. Jakość oraz liczba prezentowanych na świecie polskich wynalazków zwiększa się z roku na rok. Rośnie również zasięg działań promocyjnych o kolejne międzynarodowe targi wynalazczości zarówno w Europie, jak i na innych kontynentach. Sukcesy polskich wystawców to wynik wysiłku i zaangażowania wielu osób. Ich działania na rzecz postępu technicznego i technologicznego zyskują coraz większe uznanie w Europie i na świecie. Przedmiotowy katalog po raz kolejny obala mit, iż polskie wynalazki i wynalazcy nie istnieją. Wręcz przeciwnie, Polacy często przecierali szlaki, którymi dopiero później podążali inni. Czym jest wynalazek? I czym różni się od innowacji? Pojęcia te bardzo często traktowane są zamiennie. Tymczasem wynalazek to efekt prowadzonych badań i eksperymentów naukowych, stanowiący produkt lub proces dostarczający nowe rozwiązanie problemu. Aby stał się innowacją, niezbędne jest wdrożenie danego wynalazku z sukcesem na rynek. Skuteczna komercjalizacja wymaga z kolei ścisłej współpracy pomiędzy sferą nauki i biznesu. Giełda Wynalazków Nagrodzonych na Światowych Wystawach Wynalazczości to miejsce integracji środowisk związanych z rozwojem i inspirowaniem wynalazczości w Polsce, umożliwiające nawiązywanie nowych kontaktów i współpracy pomiędzy wynalazcami a inwestorami. Wyjątkowości całemu przedsięwzięciu dodaje tegoroczny jubileusz, z okazji którego składam Organizatorom serdeczne gratulacje. Laureatom zaś życzę samych sukcesów w procesie komercjalizacji swoich wynalazków oraz kolejnych wspaniałych pomysłów! Janusz Piechociński Minister Gospodarki 4

Szanowni Państwo, Jubileuszowa XX Giełda Wynalazków nagrodzonych na światowych targach i wystawach wynalazczości jest niezwykle ważnym wydarzeniem promującym osiągnięcia techniczne o wybitnych wartościach cechujących innowacyjne rozwiązania tworzone przez polskich twórców, zwłaszcza naukowców, inżynierów i techników. Należy także odnotować pozytywne wyniki dotychczasowych edycji Giełdy Wynalazków, które jednoznacznie wskazują, że inicjatywa ta ma istotne znaczenie dla promowania szeroko rozumianej innowacyjności i przedsiębiorczości w oparciu o nowe wynalazki. Rozwój zdolności do kreowania nowych rozwiązań, technologii i produktów zależy w dużym stopniu od skutecznej ochrony praw do wartości niematerialnych, szczególnie takich jak wynalazki oraz wzory użytkowe i przemysłowe. Korzystając z systemu ochrony własności przemysłowej, przedsiębiorcy skłonni są do inwestowania w innowacyjne rozwiązania techniczne, co jest warunkiem wzrostu konkurencyjności oraz lepszego wykorzystania zasobów i potencjału podmiotów rynkowych. Warto również zaznaczyć, że twórczość wynalazcza jest swoistym katalizatorem rozwoju wszystkich dziedzin techniki i gospodarki. Modelowym jest, gdy innowacje techniczne są odpowiedzią na istniejący popyt, a inwestycje w ich opracowanie umożliwiają pozyskanie funduszy na tworzenie coraz bardziej zaawansowanych rozwiązań. Uzyskanie prawa wyłącznego na wynalazek, wzór użytkowy, wzór przemysłowy oraz inne przedmioty własności przemysłowej, zapewniając monopol dla właściciela prawa chroniącego rozwiązanie, pozwala uzyskać nie tylko przewagę konkurencyjną na rynku, ale także często decyduje o rentowności przedsięwzięć biznesowych. Czynniki te sprawiają, że w środowisku gospodarczym szeroko korzystającym z systemu ochrony własności intelektualnej przedsiębiorcy angażują się w finansowanie rozwiązań mających walor nowości, co z kolei tworzy rynek pracy dla utalentowanych twórców rozwiązań technicznych oraz umacnia zarówno potencjał intelektualny, jak i ekonomiczny naszego kraju. Zważywszy na terytorialny i majątkowy charakter praw własności przemysłowej niezwykle istotna jest kwestia efektywnego zarządzania prawami wyłącznymi, w tym w szczególności tworzenie strategii ochrony, wykorzystywania takich narzędzi, jak wycena praw, badanie tzw. czystości patentowej oraz badanie światowego stanu techniki. W imieniu Urzędu Patentowego RP pragnę wyrazić nadzieję, że tegoroczna edycja Giełdy Wynalazków, podobnie jak w latach ubiegłych, spełni pokładane w niej oczekiwania poprzez popularyzację osiągnięć polskich twórców rozwiązań innowacyjnych, przyczyniając się do ich wdrażania i komercjalizacji. Jestem przekonana, że XX jubileuszowa Giełda Wynalazków będzie stanowić forum służące inicjowaniu współpracy biznesowej potencjalnych inwestorów z podmiotami tworzącymi innowacje techniczne. Honorowy patronat Urzędu Patentowego RP jest również wyrazem szczególnego zainteresowania Urzędu merytorycznym wspieraniem inicjatyw i działań ukierunkowanych na upowszechnianie osiągnięć polskich wynalazców oraz podniesienie świadomości społecznej w zakresie poszanowania praw twórców. dr Alicja Adamczak Prezes Urzędu Patentowego RP 5

Szanowni Państwo! 119 instytutów badawczych w Polsce to 187 akredytowanych laboratoriów badawczych, 50 akredytowanych jednostek certyfikujących i 20 akredytowanych laboratoriów wzorujących i jednostek inspekcyjnych. Ogromny potencjał wiedzy eksperckiej, metod badawczych, wyposażenia laboratoryjnego. To właśnie w środowisku instytutów badawczych powstają nowe technologie, wynalazki oraz innowacyjne rozwiązania, które zyskują uznanie w Europie i na świecie. Nasze instytuty mają czym pochwalić się na Giełdzie Wynalazków - wiele jednostek otrzymało liczne nagrody i wyróżnienia na międzynarodowych wystawach wynalazczości. Sukces instytutów badawczych to rezultat połączenia inwencji twórczej wielu naukowców oraz nowoczesnej infrastruktury badawczej. Zapraszając do udziału w 20. Jubileuszowej Giełdzie Wynalazków lub jej odwiedzin serdecznie gratuluję wszystkim Laureatom, życząc kolejnych sukcesów i wielu wdrożeń. Prof. Leszek Rafalski Przewodniczący Rady Głównej Instytutów Badawczych 6

Warszawa dn. 05 lutego 2013 Szanowni Państwo, Przed nami kolejna, jubileuszowa, dwudziesta edycja retrospektywnej wielobranżowej wystawy najnowszych technologii, urządzeń, rozwiązań i wyrobów nagrodzonych w 2012 roku na wiodących międzynarodowych targach wynalazczości w Belgii, Francji, Stanach Zjednoczonych, Rosji, Szwajcarii i innych krajach świata. Tegoroczna Giełda ma szczególnie odświętny charakter ze względu na swój piękny jubileusz. Jako współorganizator tego niezwykle ważnego dla świata polskiej nauki wydarzenia, jest mi niezwykle miło powitać Państwa w Centrum Nauki Kopernik i zaprosić do odwiedzenia stoisk wystawienniczych Giełdy, prezentujących ponad 150 wynalazków nagrodzonych w roku ubiegłym przez jury międzynarodowych targów wynalazczości. Jednak nie tylko ilością rozwiązań wynalazczych możemy się poszczycić. Ich wysoka jakość jest co roku dostrzegana i doceniana przez międzynarodowe grono ekspertów. Polskie wynalazki co roku otrzymują prestiżowe medale i wyróżnienia. Kilkakrotnie międzynarodowe jury przyznało najwyższą nagrodę - Grand Prix- polskiemu wynalazkowi. Miało to miejsce między innymi na targach Brussels Innova w 2012 roku. Przy ocenie prezentowanych rozwiązań jurorzy biorą pod uwagę takie kryteria jak: stopień nowatorstwa, poziom techniki i technologii, zapotrzebowanie społeczne, możliwości wdrażania i sprzedaży, potwierdzenie skuteczności rozwiązań stosownymi wynikami badań oraz sposób prezentacji i efektywność promocyjno-marketingową. Polskie wynalazki w najwyższym stopniu spełniają kryteria oceny. Na targach prezentujemy wynalazki zaawansowane, w końcowym etapie trudnej drogi od pomysłu do przemysłu, po próbach, badaniach, po wdrożeniach pilotażowych, jak również gotowe do przemysłowych wdrożeń, do szerokiej komercjalizacji. Udział polskich wynalazców we wiodących międzynarodowych targach wynalazczości jest możliwy dzięki pomocy finansowej przyznawanej na ten cel przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Promocją polskich osiągnięć na targach zajmują się już od ponad dwudziestu lat firma Eurobusiness- Haller z Katowic oraz Stowarzyszenie Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów z Warszawy, współorganizatorzy Giełdy. Niniejszy katalog (część I) prezentuje wynalazki promowane w 2012 roku przez Eurobusiness-Haller. Część druga poświęcona jest wynalazkom promowanym przez SPWiR. Katalog jest również dostępny w wersji elektronicznej pod adresem: www.haller.pl Barbara Haller de Hallenburg-Illg Prezes Eurobusiness-Haller Prezes Fundacji HALLER PRO INVENTIO Współorganizator GIEŁDY WYNALAZKÓW, Warszawa 7

8

SPIS TREŚCI Wykaz wystawców Giełdy Wynalazków 1. Małopolskie Centrum Odnawialnych Źródeł Energii BioEnergia Bio-Hydrogen urządzenie do produkcji energii elektrycznej z paliw i biopaliw 2. Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy; PPU ANKO Stanowisko do badania parametrów wybuchowości pyłów palnych 3. Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy Dwufunkcyjne urządzenie gaśnicze mgłowe - GAM 4. Główny Instytut Górnictwa Nowy wielopoziomowy iskrobezpieczny system monitoringu bezpieczeństwa górniczego wyciągu szybowego 5. Instytut Badawczy Dróg i Mostów Aktywna Inteligentna Bariera Drogowa i Mostowa AIBDiM 6. Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego Pneumatyczna przenośna nitownica obwiedniowa 7. Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego Południowy Koncern Węglowy S.A. w Jaworznie Sposób ciągłej produkcji granulatów na bazie mułów węglowych z pras filtracyjnych 8. Instytut Metali Nieżelaznych, Oddział w Legnicy Technologia odzysku wolframu i miedzi z odpadowych złomów wolframowo miedziowych WCu 9. Instytut Metali Nieżelaznych Programowalny, kompaktowy manipulator przedmiot narzędzie Metoda uzyskania rozdrobnienia mikrostruktury w płaskich wyrobach walcowanych Stop srebra z dodatkiem metali ziem rzadkich 10. Instytut Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica Nowa metoda poprawy trwałości eksploatacyjnej szyn normalnotorowych 11. Instytut Odlewnictwa we współpracy z Konsorcjum PANCERMET Pasywny kompozytowy pancerz ochronny 12. Instytut Tele- i Radiotechniczny Programowalny sterownik polowy do inteligentnych sieci elektroenergetycznych Smart Grid - MUPASZ 710 Plus Urządzenie do oznaczania redukcyjności rud żelaza wg norm ISO 4695, 4696, 7215 Str. 15 15 15 16 16 17 17 18 18 19 20 20 9

13. Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych Głowica imitatora celu powietrznego Turbina wiatrowa o osi poziomej i łopatach wywołujących efekt Magnusa 14. Instytut Zaawansowanych Technologii Wytwarzania Kompozyt na osnowie diamentu z ceramiczną fazą wiążącą i sposób jego wytwarzania 15. Instytut Techniki Górniczej KOMAG NAFRA POLSKA Sp. z o.o. Ciągnik akumulatorowy GAD-1 16. Instytut Chemii Przemysłowej im. prof. Ignacego Mościckiego Nowy rodzaj polioksymetylenu o poprawionych właściwościach 17. Instytut Technologii Bezpieczeństwa "MORATEX" Pakiet składający się z dwóch wynalazków: 1. Dzianina ażurowa antyelektrostatyczna 2. Sposób zwiększania zakresu maskowania płaskich materiałów włókienniczych 21 22 23 23 24 Pakiet składający się z dwóch wynalazków: 1. Tkanina maskująca 2. Sposób zwiększania zakresu maskowania płaskich materiałów włókienniczych 18. Centrum Informatyczne Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej Politechnika Gdańska Anonimizator strumieni wizyjnych 19. Politechnika Gdańska, Katedra Systemów Multimedialnych, Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki System do tworzenia map zagrożeń hałasem z zastosowaniem obliczeń gridowych na platformach superkomputerowych Stymulator uwagi słuchowej i wzrokowej 20. Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Kompozytowe biomateriały nowej generacji otrzymywane w wyniku modyfikacji matrycy polimerowej nanocząstkami Nowoczesne opatrunkowe materiały polimerowe modyfikowane ekstraktami roślinnymi Sposób otrzymywania paszowych fosforanów dwuwapniowych Innowacyjne fotoinicjatory jodoniowe do polimeryzacji kationowej monomerów Miniaturowy Wymiennik Ciepła 21. Politechnika Poznańska Sposób lokalizacji zmian nowotworowych i miażdżycowych metodą obrazowania EPRI oraz układ do stosowania tego sposobu. 22. Politechnika Śląska, Wydział Organizacji i Zarządzania, Instytut Inżynierii Produkcji Przyrząd określający urabialność węgla lub skał otaczających złoże węglowe POU- BW/01-WAP 25 25 26 29 29 10

23. Politechnika Wrocławska; Instytut Górnictwa Ekologiczna technologia łączenia taśm przenośnikowych z linkami stalowymi 24. Politechnika Wrocławska, Wydział Inżynierii Środowiska Biodegradowalne materiały o strukturze komórkowej Lekkie drewno polimerowe 25. Politechnika Wrocławska, Wydział Inżynierii Środowiska Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii; Pracownia Fizykochemii Materiałów i Nanotechnologii Uniwersytet Medyczny im K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Medyczny im K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Międzywydziałowe Laboratorium Biologii Medycznej Test diagnostyczny z receptorem w postaci aptameru do detekcji i identyfikacji bakterii z gatunku E. coli do detekcji bakterii układu moczowego 26. Politechnika Wrocławska, Wydział Mechaniczny, Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji I-24 Sposób wytwarzania implantu kostnego 27. Politechnika Wrocławska, Wydział Mechaniczny, Zakład Inżynierii Maszyn Roboczych i Pojazdów Przemysłowych Mechatroniczny pojazd gąsienicowy nowej generacji o adaptacyjnej mobilności do serwisowania cięgien linowych i transportu 28. Politechnika Wrocławska Połączenie koła czerpakowego z przekładnią mechanizmu urabiania Skaner do kryminalistycznej analizy dokumentów Zrobotyzowany system wizyjny do pomiarów wkrętów kostnych implantów medycznych 29. Politechnika Wrocławska, Wydział Inżynierii Środowiska, Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska; Wydział Chemiczny Technologie bioremediacji środowisk gruntowo-wodnych skażonych węglowodorami 30. Narodowe Centrum Badań Jądrowych Ośrodek Radioizotopów POLATOM ItraPol i LutaPol, prekursory 90 Y i 177 Lu do zastosowań w radioterapii onkologicznej 31. Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, Katowice PFgel - autologiczny nośnik komórek 32. Zespół Szkół Nr 6 im. Króla Jana III Sobieskiego w Jastrzębiu-Zdroju Centrum Kształcenia Praktycznego w Jastrzębiu-Zdroju ESKONzO Elektroniczny system komunikacji osób niepełnosprawnych z otoczeniem 33. Szkoła Główna Służby Pożarniczej; P.P.U. ANKO; Główny Instytut Górnictwa - Kopalnia Doświadczalna BARBARA 30 30 31 32 32 33 34 35 35 36 36 11

Komora badawcza 20 dm 3 o kształcie kuli do oznaczania charakterystyk wybuchowych atmosfer pyłowych 34. Uniwersytet Przyrodniczy We Wrocławiu; Politechnika Wrocławska; KGHM Cuprum Sp. z.o.o Sposób rewitalizacji składowisk mineralnych, zwłaszcza gruntów bezglebowych 35. Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J.J. Śniadeckich w Bydgoszczy 10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ w Bydgoszczy Biodegradowalny opatrunek nanocelulozowy zawierający substancje bioaktywne oraz nanosrebro 36. Instytut Matematyki i Kryptologii Wydziału Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej; Firma WASKO S.A. Generator koprocesora kryptograficznego operującego na elementach z ciała GF(2 n ) 37. Instytut Matematyki i Kryptologii Wydziału Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej; Firma KenBIT Sp. J. Uniwersalny system ochrony kryptograficznej łączności radiowej 38. Wojskowa Akademia Techniczna Sposób termokatalitycznego oczyszczania powietrza z niebezpiecznych związków chemicznych, dekontaminacji czynników biologicznych i uniwersalny reaktor do realizacji tych procesów SAPER system analizy sygnatur magnetycznych niewybuchów i wybranych klas ładunków improwizowanych SENSE- Mobilny system wykrywania i alarmowania o atakach epilepsji wykorzystujący elektromiografię powierzchniową. 39. Przemysłowy Instytut Motoryzacji Urządzenie przytrzymujące dzieci przewożone w pojazdach samochodowych podczas uderzenia w bok pojazdu Urządzenie zmniejszające obciążenia dynamiczne działające na dzieci przewożone w pojazdach samochodowych podczas zderzenia czołowego pojazdu. 40. Akademia Górniczo Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie Zintegrowany moduł reaktancyjny Sposób zmniejszenia strat mocy w zintegrowanym elemencie indukcyjnym i zintegrowany element indukcyjny Sposób odlewania z użyciem symulacji procesu odlewania, system odlewania wykorzystujący symulację procesu odlewania i baza danych 41. Akademia Górniczo Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Katedra Transportu Linowego Głowica do badań cięgien linowych 42. Instytut Biopolimerów I Włókien Chemicznych Mata włóknista do usuwania zanieczyszczeń ropopochodnych 37 37 38 38 39 40 41 42 43 12

43. Instytut Włókiennictwa Nowe włókiennicze materiały barierowe chroniące przed polem elektromagnetycznym (PEM) i urządzenie do ich wytwarzania Nowej generacji barierowe wobec promieniowania UV materiały włókiennicze Antyelektrostatyczne dzianiny poliestrowe na elementy wykończeniowe odzieży ochronnej przeznaczonej do stref zagrożonych wybuchem. 44. Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych Maszyny nowej generacji do pozyskiwania biomasy z wierzby krzewiastej Sposób monitorowania oprysku agrotechnicznego polegający na wykrywaniu w atmosferze obecności substancji chemicznych w postaci wodnych aerozoli i układ do stosowania tego sposobu 45. Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy Interferencyjna powłoka filtrowa do zapewnienia ochrony oczu przed szkodliwym oddziaływaniem promieniowania cieplnego 46. Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im M. Mossakowskiego PAN, Instytut Chemii Przemysłowej, Homeostasis Institute Ltd Zastosowanie białek współwystępujących z keratyną jako nośnika naturalnych aktywnych substancji do stosowania w kosmetyce i medycynie 47. Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im M. Mossakowskiego PAN, Homeostasis Institute Ltd Nowe peptydomimetyki redukujące efekty niepożądanego działania doustnie podawanej morfiny. 48. Technikum Elektroniczne w Połańcu; Politechnika Krakowska (Wydział Mechaniczny) Safe Step"- Bezpieczna Laska Dla Niewidomych 49. Politechnika Wrocławska Wydział Mechaniczny Zakład Inżynierii Maszyn Roboczych i Pojazdów Przemysłowych Układ jezdny o adaptacyjnej strukturze i zwiększonej mobilności 43 45 46 46 47 48 48 Informacje o Targach Wynalazczości 2012 wraz z wykazem prezentowanych wynalazków oraz otrzymanych medali i odznaczeń CONCOURS LEPINE INPEX INST BRUSSELS INNOVA 49 13

14

1. Małopolskie Centrum Odnawialnych Źródeł Energii BioEnergia gwcislo@o2.pl Bio-Hydrogen urządzenie do produkcji energii elektrycznej z paliw i biopaliw Autorzy: dr inż. Grzegorz Wcisło Bio-Hydrogen jest wysokosprawnym i innowacyjnym urządzeniem do produkcji energii elektrycznej z biopaliw i paliw ciekłych i/lub gazowych. Urządzenie jest dedykowane do produkcji energii elektrycznej do zasilania indywidualnych domów, firm, obiektów strategicznych i szczególnie ważnych, domków kempingowych, jachtów, zabudowań jednostek publicznych i oświaty, stacji badawczych, wszelkich budynków oddalonych od skupisk ludności oraz jako dodatkowe, gdy zabraknie zasilania. Głównymi elementami urządzenia są ogniwa paliwowe, reformery, inwertor oraz sterowniki procesowe. Urządzenie pozwala na wytwarzanie prądu elektrycznego w sposób cichy oraz przy zerowej emisji gazów cieplarnianych. Z uwagi iż surowcami mogą być biopaliwa, dlatego na wyjściu otrzymamy tzw. zieloną energię elektryczną. Cena energii elektrycznej dzięki Bio-Hydrogen spadnie do około 30% w stosunku do obecnie ponoszonych kosztów. Złoty medal z wyróżnieniem Brussels Innova Nagroda specjalna : Światowej Organizacji Własności Intelektualnej za najlepszy wynalazek 2. Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy www.cnbop.pl PPU ANKO www.anko-lab.com Stanowisko do badania parametrów wybuchowości pyłów palnych Autorzy: mgr inż. Rafał Porowski, mgr inż. Andrzej Kołaczkowski Stanowisko badawcze do badania parametrów wybuchowości pyłów palnych umożliwia znacznie szybsze przeprowadzenie badań w celu ustalenia zagrożenia wybuchem danego pyłu lub mieszaniny kilku pyłów oraz rzetelną analizę uzyskanych wyników, dbając także o bezpieczeństwo personelu przeprowadzającego testy. Stanowisko do badania parametrów wybuchowości pyłów palnych umożliwia prowadzenie badań w zakresie pomiaru parametrów wybuchowości mieszanin pyłowopowietrznych, takich jak: maksymalne ciśnienie wybuchu, maksymalna szybkość narastania ciśnienia wybuchu, klasa wybuchowości pyłu, dolna granica wybuchowości, graniczne stężenie tlenu. Stanowisko badawcze jest absolutnie przyjazne dla środowiska naturalnego i bezpieczne dla ludzi. Złoty Medal INPEX Srebrny Medal Brussels Innova 3. Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy www.cnbop.pl Dwufunkcyjne urządzenie gaśnicze mgłowe - GAM 15

Autorzy: dr inż. Dariusz Wróblewski, mgr inż. Paweł Zbrożek, mgr inż. Daniel Małozięć, mgr inż. Wiktor Wąsik, mgr inż. Jerzy Prasuła Dwufunkcyjne mgłowe urządzenie gaśnicze GAM to urządzenie gaśnicze spełniające dwie funkcje funkcję urządzenia gaśniczego mgłowego działającego automatycznie oraz funkcję typowej gaśnicy. Dwufunkcyjne mgłowe urządzenie gaśnicze zapobiegające wystąpieniu zjawiska rozgorzenia, to gaśnica ze środkiem gaśniczym, jakim jest mgła wodna uruchamiana w trybie automatycznym (bezobsługowym) i nieautomatycznym. Mgła wodna i rozpylone strumienie wodne wykorzystywane w GAM są środkiem bezpiecznym dla ludzi, przyjaznym dla środowiska, wyposażenia obiektów biurowych, mieszkalnych, użyteczności publicznej, obiektów zabytkowych i sakralnych. Woda wykorzystywana do generowania mgły wodnej w GAM jest najtańszym, najbardziej ekologicznym środkiem gaśniczym. Praca zrealizowana w ramach projektu O R00 0040 04 finansowanego przez MNiSW Brązowy medal Concours Lepine 4. Główny Instytut Górnictwa www.gig.eu Nowy wielopoziomowy iskrobezpieczny system monitoringu bezpieczeństwa górniczego wyciągu szybowego Autorzy: dr inż. Mariusz Szot, dr Adam Szade, mgr inż. Wojciech Bochenek, Adam Ramowski, mgr inż. Marek Czarkowski, inż. Marek Królak. Opracowany system i urządzenia pozwalają na ciągłą rejestrację sygnałów wejściowych. System wyposażony jest w czujniki przemieszczeń i wychyleń pozwala w ciągły sposób kontrolować górniczy wyciąg szybowy. Zapewnia pomiar, przesyłanie i rejestrowanie danych, sygnalizowanie stanów alarmowych. Wspomaga klasyczne metody geodezji górniczej skracając czas pomiaru, zwiększając dokładność wykonywanego pomiaru i online przesyłając informację do stanowiska decyzyjnego. Stosowanie takich systemów przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń szybowych. Koszt zainstalowania takiego systemu pomiarowego jest wielokrotnie niższy od klasycznych pomiarów geodezyjnych, nie wymaga zmiany konstrukcji prowadników i zapewnia automatyczną kontrolę szybu, bez dezorganizacji pracy zakładu. Srebrny medal Brussels Innova 5. Instytut Badawczy Dróg i Mostów www.ibdim.edu.pl, ibdim@ibdim.edu.pl Aktywna Inteligentna Bariera Drogowa i Mostowa AIBDiM Autorzy: mgr inż. Tomasz Kula, mgr inż. Tadeusz Dzienis, mgr inż. Michał Karkowski, mgr inż. Ewa Wicher, mgr Dawid Kucharski Aktywna Inteligentna Bariera Drogowa i Mostowa przeznaczona jest do powstrzymywania oraz prawidłowego ukierunkowania pojazdu z zachowaniem bezpieczeństwa osób znajdujących się w pojeździe oraz innych użytkowników dróg. Bariera ta, wyposażona w układy elektroniczne oraz nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne, w przeciwieństwie do stosowanych aktualnie ochronnych systemów pasywnych, w sposób inteligentny 16

aktywnie dostosowuje poziom absorpcji energii uderzenia do pojazdów o różnej masie (samochód osobowy, autobus, samochód ciężarowy). Dzięki opracowaniu systemu wykrywania siły uderzenia wyzwalającego odpowiednią reakcję bariery zmniejszają się negatywne skutki zderzenia pojazdu i ciężkość obrażeń uczestników kolizji. Opracowana konstrukcja charakteryzuje się o 30 % do 40 % niższymi wskaźnikami bezpieczeństwa (ASI oraz THIV) niż klasyczne bariery stalowe. Złoty medal z wyróżnieniem Brussels Innova Nagroda od Wicepremier Belgii, Minister Zatrudnienia i Równych Szans Joëlle Milquet Nagroda od Organizacji Europejskich i Francuskich Wynalazców. 6. Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego imb@imbigs.pl; www.imbigs.pl Pneumatyczna przenośna nitownica obwiedniowa Autorzy: Jerzy Lenczewski Samotyja Przedmiotem wynalazku jest pneumatyczna przenośna nitownica ręczna przeznaczona do pracy w dowolnym położeniu do wykonywania połączeń nitowych konstrukcji przestrzennych takich jak stelaże, osłony, obudowy i inne. Nitownica może być zastosowana jako moduł technologiczny w półautomatycznych i automatycznych urządzeniach montażowych w postaci pojedynczej lub wielowrzecionowej głowicy nitującej. Złoty medal Brussels Innova Srebrny medal Concours - Lepine 7. Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego imb@imbigs.pl; www.imbigs.pl Południowy Koncern Węglowy S.A. w Jaworznie sekretariat@pkwsa.pl Sposób ciągłej produkcji granulatów na bazie mułów węglowych z pras filtracyjnych Autorzy: Andrzej Szymkiewicz, Jan Józef Hycnar, Andrzej Fraś, Rafał Przystaś, Marcin Józefiak, Ireneusz Baic Przedmiotem wynalazku jest innowacyjna technologia rozdrabniania, uszlachetniania i granulowania mułów węglowych, pozwalająca na uzyskanie produktu handlowego dla energetyki zawodowej. Proces technologiczny prowadzony jest w systemie produkcji ciągłej on-line nie powodując przestojów przy rozładunku pras filtracyjnych. Technologia, umożliwia produkcję granulatu w systemie gwarantującym ciągłość pracy zakładów przeróbki mechanicznej węgla i pozwala na zagospodarowanie mułów węglowych uciążliwych dla środowiska drobnoziarnistych odpadów wydobywczych, istotnie eliminuje koszty, związane z koniecznością składowania mułów w osadnikach ziemnych oraz z uwagi na zawartość sorbentu umożliwia częściowe odsiarczanie spalin podczas procesu spalania. Srebrny medal Concours Lepine 17

8. Instytut Metali Nieżelaznych, Oddział w Legnicy www.imn.legnica.pl Technologia odzysku wolframu i miedzi z odpadowych złomów wolframowo miedziowych WCu Autorzy: Prof. dr inż. Ryszard Chamer, Ewa Szydłowska Braszak, prof. dr. inż. Zbigniew Śmieszek, Zygmunt Kurek, Ryszard Kalinowski, Jan Kopeć, Franciszek Czechowski, Arkadiusz Szpakowski Przedmiotem wynalazku jest unikatowy w skali europejskiej sposób odzyskiwania wolframu i miedzi z odpadów złomów stopów wolframu z miedzią, zawierających 20-70% wolframu i 10-50% miedzi oraz do 10% emulsji olejowo wodnej. Odzysk prowadzony jest dwuetapowo w procesach pirometalurgicznych, obróbki mechanicznej i hydro metalurgicznych do uzyskania handlowych produktów miedzi i wolframu. Pierwszym procesem jest obróbka termiczna surowca w celu utlenienia miedzi i wolframu. Proces korozji gazowej prowadzony jest w atmosferze powietrza pod wpływem czynnika agresywnego tlenu. Przerób hydrometalurgiczny polega na ługowaniu utlenionego produktu roztworem NaOH do wolframianu sodowego. Nieprzereagowany osad miedzi stanowi surowiec do procesu otrzymywania siarczanu miedzi. Z roztworu wolframianu sodu otrzymuje się w procesie zatężania i krystalizacji Na 2 WO 4 lub w procesie neutralizacji kwasem mineralnym H 2 WO 4. Złoty Medal z Wyróżnieniem Brussels Innova Nagroda Specjalna Ministra Gospodarki RP Srebrny Laur Innowacyjności im. Stanisława Staszica w konkursie NOT Polski Produkt Innowacyjny Laur Innowacyjności 9. Instytut Metali Nieżelaznych www.imn.gliwice.pl Programowalny, kompaktowy manipulator przedmiot narzędzie Autorzy: mgr inż. Tomasz Chorąży, mgr inż. Marcin Lis, Andrzej Ślusarek, Maria Łęgowska, dr inż. Mieczysław Woch, prof.imn Programowalny, kompaktowy manipulator jest wielofunkcyjnym robotem przeznaczonym do zdalnego natryskiwania, spawania, pokrywania powierzchni lub operacji wycinania-przecinania, zależnie od narzędzia realizującego te operacje, np. palnika plazmowego, lasera, dyszy natryskowej. Programowalny manipulator umożliwia zautomatyzowany ruch przedmiotu i narzędzia w płaszczyźnie X Z dla powierzchni płaskich oraz ruch obrotowy powierzchni walcowych. Dzięki stabilnej konstrukcji oraz zastosowaniu nowatorskich napędów liniowych ślad strumienia medium czynnego na obrabianej powierzchni płaskiej tworzy dowolne, powtarzalne kształty z linii prostych umożliwiając precyzyjną obróbkę powierzchni o wymiarach maksymalnych 800 x 800 mm. W przypadku obróbki powierzchni walcowych prędkość obrotowa przedmiotu może być regulowana w zakresie do 400 obr/min Brązowy medal Brussels Innova Metoda uzyskania rozdrobnienia mikrostruktury w płaskich wyrobach walcowanych. Autorzy: dr inż. Wojciech Głuchowski, dr inż. Justyna Domagała Dubiel, dr inż. Joanna Sobota, dr hab. inż. Jerzy Stobrawa, prof. IMN, prof. dr hab. inż. Zbigniew Rdzawski 18

Metoda rozdrobnienia mikrostruktury w płaskich wyrobach walcowanych charakteryzuje się tym, że walcowaną taśmę przegina się w walcarce na walcach zębatych prostopadle do kierunku walcowania, prostuje się na walcach płaskich, a następnie przegina się na walcach bruzdowych i ponownie prostuje się na walcach płaskich, tak opisany cykl powtarza się nie mniej niż dwa razy, przy czym taśmę pomiędzy cyklami każdorazowo odwraca się o 180. Opisany cykl przeginania i prostowania jest powtarzany aż do uzyskania wielkości ziaren nie większych niż 1 µm. Wywołany w taśmie złożony stan naprężeń i odkształceń przyczynia się do obniżenia siły walcowania umożliwiający intensyfikację procesu, a także ograniczenie konieczności stosowania międzyoperacyjnej obróbki cieplnej. Wytwarzane tą metodą taśmy cechują się zwiększonymi własnościami mechanicznymi w stosunku do walcowanych klasycznie. Srebrny Medal iena Stop srebra z dodatkiem metali ziem rzadkich Autorzy: dr inż. Wojciech Głuchowski, dr hab. inż. Jerzy Stobrawa, prof. IMN, prof. dr hab. inż. Zbigniew Rdzawski, dr inż. Stanisław Księżarek Przedmiotem wynalazku jest stop srebra przeznaczony do wytwarzania styków elektrycznych zawierający dodatek 1% miszmetalu (mieszaniny metali ziem rzadkich). Stop ten cechuje się drobnoziarnistą mikrostrukturą, zwiększonymi w stosunku do czystego srebra i stabilnymi w podwyższonej temperaturze właściwościami mechanicznymi oraz wysoką konduktywnością elektryczną. Podczas badań styków elektrycznych wytworzonych z nowego materiału stwierdzono dla niego większą stabilność pomiarową w porównaniu do powszechnie stosowanego stopu AgNi. Stop z miszmetalem cechował się lepszą odpornością na szczepianie i mniejszym (dopuszczanym przez normę) przyrostem temperatury. Styki te podczas próby pracowały bez zakłóceń, nie stwierdzono przebicia izolacji oraz wyładowań powierzchniowych. Styki ze stopu z miszmetalem są bardziej odporne na przepływ dużych prądów zwarciowych. Złoty medal Brussels Innova 10. Instytut Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica www.imz.pl Nowa metoda poprawy trwałości eksploatacyjnej szyn normalnotorowych Autorzy: prof. dr hab. Roman Kuziak, dr inż. Tomasz Zygmunt Opracowana metoda polega na obróbce cieplnej główki szyny bezpośrednio po procesie walcowania. Dotychczas opracowano wiele metod obróbki cieplnej szyn, które podwyższają twardość warstwy tocznej główki, zwiększając w ten sposób jej odporność na zużycie ścierne oraz tworzenie się wad kontaktowo-zmęczeniowych. Nowe rozwiązanie polega na tym, że po walcowaniu szyny, główka zanurzana jest cyklicznie przez krótkie okresy czasu, po upływie których część roztworu jest usuwana ze zbiornika, co powoduje obniżenie jego poziomu poniżej główki, a tym samym spowolnienie chłodzenia. Zapewnia to uzyskanie jednorodnego rozkładu twardości w objętości główki, co znacząco ogranicza zużycie szyn w warunkach eksploatacji na łukach torów w porównaniu do szyn wytwarzanych z zastosowaniem dotychczasowych technologii obróbki cieplnej. Złoty medal Brussels Innova 19

11. Instytut Odlewnictwa we współpracy z Konsorcjum PANCERMET www.iod.krakow.pl Pasywny kompozytowy pancerz ochronny Autorzy: prof. dr hab. inż. Jerzy J. Sobczak Dyrektor Instytutu Odlewnictwa, mgr inż. Paweł Darłak, mgr inż. Piotr Długosz Kompozytowy pancerz ochronny, zbudowany z wielowarstwowej konstrukcji zatopionej w metalowej osnowie zwieńczonej w zewnętrznej warstwie bryłami geometrycznymi, charakteryzuje się wysoką skutecznością ochronną w przypadku ochrony przed małokalibrowymi pociskami przeciwpancernymi i może wchodzić w skład systemu ochrony mobilnych środków transporotowych. Ze względu na użyte materiały, charakteryzuje się niską masą powierzchniową, przez co istotnie obniża całkowitą masę pojazdu, wpływając na ekonomię użytkowania niższe zużycie paliwa, możliwość powiększenia ładowności pojazdu. Unikatowe rozwiązanie konstrukcji pancerza bazujące na dostępnych technikach odlewniczych sprawia, że pancerz jest tani i wytrzymały. Pancerz stanowi również wkład w działania oszczędnego korzystania z zasobów energetycznych i surowcowych ziemi. Rozwiązanie nie znajduje odpowiednika w światowych rejestrach patentowych. Złoty medal Brussels Innova 12. Instytut Tele- i Radiotechniczny www.itr.org.pl Programowalny sterownik polowy do inteligentnych sieci elektroenergetycznych Smart Grid - MUPASZ 710 Plus Autorzy: Zespół pracowników Centrum Systemów Teleinformatycznych i Aplikacji Sprzętowych Instytutu Tele- i Radiotechnicznego Dynamiczny rozwój inteligentnych sieci energetycznych /Smart Grid/, energetyki opartej na źródłach odnawialnych, duże zróżnicowanie tych źródeł pod względem technologicznym przy niestabilności ich wydajności, a także oddawanie do eksploatacji małych elektrowni bez należytych urządzeń zabezpieczających, stanowiło i stanowi poważne wyzwanie dla producentów urządzeń zabezpieczających. Presja nowoczesności m.in. w zakresie systemów teleinformatycznych skłoniła Instytut do poszukiwania nowych technologicznych i konstrukcyjnych rozwiązań uwzględniających równocześnie aspekt ekonomiczny, pozwalających na nadążanie za nowymi wymogami współczesności. Takim rozwiązaniem jest opracowanie i wdrożenie Programowalnego sterownika polowego do inteligentnych sieci elektroenergetycznych Smart Grid- MUPASZ 710 plus. Zintegrowanie w jednym urządzeniu funkcji pomiarowych, automatyki, sterowania i wszystkich zabezpieczeń, w tym łukowych, rejestratora zdarzeń, wartości kryterialnych i zakłóceń z analizatorem jakości energii zgodnym z PN EN 50160:2002, PN EN 61000-4-7 i PN EN 61000-4-30 daje możliwość wyeliminowania kosztownych, wolnostojących analizatorów i upowszechnienie kontroli jakości energii w każdym miejscu sieci energetycznej przy minimalnych nakładach finansowych. Nowe urządzenie wyposażone w funkcję zabezpieczenia łukowego nie tylko zwiększa bezpieczeństwo rozdzielni, ale również przynosi duże oszczędności z powodu niestosowania kosztownych niezależnych zabezpieczeń łukowych, co ma także wpływ na prostszą implementację w systemach komputerowego nadzoru. 20

Urządzenie do oznaczania redukcyjności rud żelaza wg norm ISO 4695, 4696, 7215 Autorzy: mgr inż. Maciej Więch, mgr inż. Zygmunt Orzechowski, mgr inż. Michał Czerwiński, Krzysztof Komorowski, Witold Stach Żelazo rodzime w przyrodzie występuje bardzo rzadko. Znacznie częściej spotykane jest w postaci rud, czyli związków z innymi pierwiastkami, głównie z tlenem. Wytop żelaza przeprowadzany jest w wielkich piecach i w uproszczeniu polega na redukcji tlenków żelaza przy pomocy tlenku węgla, otrzymywanego w procesie spalania koksu. Ze względu na czynniki ekonomiczne oraz ekologiczne bardzo ważna jest optymalizacja parametrów tego procesu, tak, aby ograniczyć ilość zużywanego koksu. Jednocześnie zbyt mała jego ilość może prowadzić do awaryjnego zatrzymania pracy, co w przypadku wielkich pieców jest bardzo kosztowne. Do ustalenia optymalnych warunków pracy niezbędna jest znajomość redukcyjności przetapianej rudy żelaza. Sposób oznaczania redukcyjności opisany jest w normach ISO 4695 oraz ISO 4696. Pomiary te są zagadnieniem stawiającym wiele trudnych wyzwań konstrukcyjnych. Polegają one na rejestracji ubytku masy badanej próbki podczas reakcji redukcji z mieszaniną azotu i tlenku węgla w wysokiej temperaturze. Ze względu na spełniane zadania urządzenie podzielone zostało na 4 części: moduł grzejny, moduł wagowy, zespół nadzoru i dystrybucji gazów procesowych, moduł transportera. Srebrny medal Brussels Innova 13. Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych www.itwl.pl Głowica imitatora celu powietrznego prawo ochronne na wzór użytkowy nr 65179, data zgłoszenia do UP RP 15.05.2008 r. Autorzy: dr inż. Wiesław Buler, mgr inż. Roman Kamiński, Włodzimierz Kępczyk, mgr inż. Marian Tybura Imitatory celów powietrznych przeznaczone są do szkolenia wojsk obrony przeciwlotniczej w wykrywaniu i zwalczaniu obiektów latających emitujących promieniowanie cieplne. Nasza innowacyjna głowica imitatora celu powietrznego o napędzie rakietowym charakteryzuje się tym, że tuleja jego korpusu jest przedzielona cylindrycznym rusztem, posiadającym wewnątrz skośne, przeciwnie skierowane kanały o przekroju kołowym, których wyloty znajdują się na obwodzie rusztu, a wloty na ścianach wewnętrznych, prostopadłych do jego osi podłużnej. Wewnątrz tulei po obu stronach rusztu mieszczą się smugacze. Umocowanie smugacza od strony czoła imitatora zapewnia stożkowa przysłona dociskana przednim opływem stożkowym. Od strony tylnej smugacz opiera się o ruszt. Drugi smugacz od strony czołowej opiera się o ruszt, a od tylnej trzymany jest przez cylindryczny łącznik, służący do połączenia głowicy imitatora z prochowym silnikiem rakietowym. Ruszt stanowi prowadzenie imitatora w lufie wyrzutni. W części czołowej opływu stożkowego wykonany jest nagwintowany otwór mieszczący zapalnik uruchamiający smugacze. Zaletą naszej głowicy jest uzyskanie widma promieniowania podczerwonego zbliżonego do widma promieniowania celu rzeczywistego dzięki odpowiedniemu doborowi składu masy smugaczy oraz konstrukcji i materiału z jakiego został wykonany ruszt. Pracująca głowica doskonale imituje promieniowanie cieplne podczerwone emitowane przez silnik odrzutowy lecącego samolotu. Poprzez odpowiedni dobór składu środka pirotechnicznego w głowicy możliwe jest również imitowanie różnych innych obiektów latających wytwarzających widmo podczerwone promieniującego ciepła. Mogą to być na przykład nieprzyjacielskie pociski rakietowe lub nawet obiekty pochodzące z kosmosu takie jak meteoryty. 21

Złoty medal Brussels Innova Turbina wiatrowa o osi poziomej i łopatach wywołujących efekt Magnusa zgłoszenie wynalazku nr P. 398776, data zgłoszenia w UP RP 10.04.2012 r. Autorzy: dr inż. Edward Rokicki, dr inż. Jarosław Spychała, mgr inż. Krzysztof Kaźmierczak, dr hab. inż. Ryszard Szczepanik, prof. dr hab. inż. Romuald Rządkowski, dr inż. Mirosław Kowalski Tradycyjne turbiny wiatrowe wykorzystują energię kinetyczną strumienia wiatru, przy czym teoretycznie wykorzystuje się około 56 procent tej energii przez jedną turbinę. Możliwe jest jednak wykorzystanie również energii potencjalnej środowiska atmosfery. Można to uzyskać poprzez zastosowanie łopat w postaci walca, obracających się wokół swych osi tak zwanych chiralnych i wykorzystanie efektu Magnusa. Efekt ten polega na tym, że jeżeli poziomy walec obraca się wokół swojej osi w przepływie strumienia powietrza o stałej prędkości napływu lub sam porusza się względem nieruchomego powietrza, podlega działaniu aerodynamicznej siły bocznej, która daje w wyniku moment obrotowy wirnika. Wirniki chiralne wykorzystują energię potencjalną ciśnienia wiatru. Mimo ich większej bezwładności w porównaniu z tradycyjnymi wirnikami potrzebują one stosunkowo niedużo czasu aby osiągnąć maksymalną prędkość obrotową. Nawet jeśli wiatr jest słaby to wirnik może produkować dużą ilość energii kilkudziesięciokrotnie razy większą niż klasyczna turbina wiatrowa o porównywalnych parametrach geometrycznych w zakresie najczęstszych prędkości wiatru w ciągu roku (od 3 do 6 m/s). Dla dziesięciokrotnie większej efektywność wirnika chiralnego o porównywalnych wymiarach co turbina tradycyjna znacznie maleje koszt wytworzenia energii elektrycznej poniżej kosztów wytwarzania tej energii przez elektrownie cieplne. Wirujący ruch walcowych łopat wirnika chiralnego jest jednak możliwy tylko dzięki zainstalowaniu wewnątrz nich silników elektrycznych, powodujących ich obracanie. Istota turbiny według naszego wynalazku polega na tym, że każda jej łopata jest wirnikiem turbiny wiatrowej o pionowej osi obrotu, zdolnym do samoistnego rozpoczęcia i utrzymywania własnego ruchu obrotowego. Samoistny rozruch łopaty turbiny może być osiągnięty zarówno poprzez niesymetryczną liczbę jej płatów posiadających jednakowy profil aerodynamiczny jak też poprzez ich odpowiednie ukształtowanie. Wywołany na zewnętrznych powierzchniach płatów każdej z łopat efekt Magnusa wytwarza siłę przechylającą pionową oś obrotu łopaty i wprowadza w ruch obrotowy piastę turbiny wiatrowej o poziomej osi obrotu. Zaletą naszej turbiny wiatrowej jest uproszczenie konstrukcji i zmniejszenie jej ciężaru ponieważ wyeliminowana jest potrzeba napędu elektrycznego łopat. Dzięki temu, że obroty piasty turbiny zwiększają prędkość powietrza opływającego łopaty, możliwe jest zminimalizowanie ich długości i średnicy, co znacznie sprzyja jej zabudowie, eksploatacji i chroni środowisko. Srebrny medal Brussels Innova 14. Instytut Zaawansowanych Technologii Wytwarzania www.ios.krakow.pl Kompozyt na osnowie diamentu z ceramiczną fazą wiążącą i sposób jego wytwarzania. Autorzy: dr hab. inż. prof. IZTW Magdalena Szutkowska, prof. dr hab. inż. Lucyna Jaworska, dr Marcin Rozmus, mgr inż. Piotr Wyżga, mgr inż. Bogna Królicka, mgr inż. Andrzej Kalinka, technik Marcin Podsiadło Przedmiotem wynalazku jest kompozyt na osnowie diamentu z ceramiczną fazą wiążącą i sposób jego wytwarzania. Kompozyt otrzymywano w procesie spiekania wysokociśnieniowego proszku diamentu, z nowym rodzajem fazy wiążącej innej od dotychczas stosowanych, zapewniającej lepszą 22

odporność temperaturową i wytrzymałość. Fazę wiążącą stanowi dwuborek tytanu TiB 2 w ilości od 5% do 30% masy. W procesie spiekania stosowano ciśnienie od 7,0 GPa do 9,0 GPa i temperaturę od 1950 do 2250 K. Twardość Vickersa HV1 kompozytu diament-10% masy TiB 2 wynosi 46 GPa, moduł Younga 550 GPa, wytrzymałość na ściskanie średnicowe 400 MPa, krytyczny współczynnik intensywności naprężeń 7,0 MPa m 1/2 a współczynnik tarcia 0,17±0,04. Kompozyt diamentowy ma zastosowanie do wytwarzania materiałów przeznaczonych na ostrza noży skrawających, a w szczególności na końcówki nagniataków. Złoty medal Brussels Innova 15. Instytut Techniki Górniczej KOMAG www.komag.eu NAFRA POLSKA Sp. z o.o. www.nafra.pl Ciągnik akumulatorowy GAD-1 Autorzy: dr inż. Andrzej Drwięga, mgr inż. Zdzisław Budzyński, mgr inż Bartosz Polnik, mgr inż. Dariusz Czerniak,, mgr inż. Marcin Gąsior, mgr inż. Bogusław Hupa, mgr iż. Jarosław Mróz, mgr inż. Stanisław Kasperek, mgr inż. Bartłomiej Schinohl, mgr inż. Krystian Skupień. Nie emitujący ciepła, hałasu i spalin ciągnik podwieszony GAD-1 o napędzie akumulatorowym, wyposażony w ogniwa najnowszej generacji, stanowi korzystną alternatywę dla podwieszonych urządzeń transportowych o napędzie spalinowym. Atutami rozwiązania są odzyskiwanie energii podczas hamowania i możliwość generowania siły pociągowej w systemie ciernym lub zębatkowym, zapewniając możliwość transportu materiałów po trasach nachylonych do 30 0. Inne zalety ciągnika GAD-1: 1. Zasięg ograniczony jedynie pojemnością akumulatorów. 2. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych ogniw akumulatorowych możliwa jest co najmniej 8 godzinna praca ciągnika. 3. Wysoka sprawność energetyczna. 4. Możliwość pracy w przestrzeniach zagrożonych wybuchem 5. Odzysk energii w procesie hamowania. Producentem ciągnika GAD-1 jest firma NAFRA POLSKA sp. z o.o. Złoty Medal z Wyróżnieniem IWIS Złoty Medal CONCOURS LEPINE Złoty Medal New Time 2012 Sewastopol Nagroda specjalna AICA Korea - w trakcie Wystawy IWIS 16. Instytut Chemii Przemysłowej im. prof.ignacego Mościckiego www.ichp.pl Nowy rodzaj polioksymetylenu o poprawionych właściwościach Autorzy: Janusz Stasiński, Lidia Tokarz, Sławomir Pawłowski, Regina Jeziórska, Maria Zielecka, Ewa Pogorzelska, Jacek Dzierżawski, Alecsandru Florea i Krystyna Cyruchin 23

Przedmiotem wynalazku są nowe, modyfikowane różnymi typami nanokrzemionki odmiany tworzywa konstrukcyjnego polioksymetylenu. Stosowana jest nanokrzemionka sferyczna lub krzemionka pylista, modyfikowana poprzez hydrofobizację jej powierzchni tetrametylodisilazanem lub tetrametylodisiloksanem. Nanokrzemionka wprowadzona do polimeru wraz ze składnikami mieszaniny stabilizatorów podczas jego produkcji polepsza jego najważniejsze właściwości użytkowe. Otrzymany nanokompozyt jest tworzywem termoplastycznym o dużej twardości i wytrzymałości na zginanie i rozrywanie, odporny na działanie większości rozpuszczalników organicznych. Może być stosowany do produkcji: - silnie obciążonych mechanicznie elementów urządzeń np.: kół zębatych, krzywek, łożysk ślizgowych - detali precyzyjnych - elementów konfekcyjnych: suwaki, zatrzaski - elementów urządzeń elektronicznych. Złoty medal z wyróżnieniem Brussels Innova Special Award Chemical Engineering Brussels Innova 17. Instytut Technologii Bezpieczeństwa "MORATEX" www.moratex.eu Pakiet składający się z dwóch wynalazków: 1. Dzianina ażurowa antyelektrostatyczna 2. Sposób zwiększania zakresu maskowania płaskich materiałów włókienniczych Autorzy : 1. dr inż. Grażyna Redlich prof. nadzw., mgr inż. Krystyna Fortuniak, mgr inż. Ewa Obersztyn, mgr inż. Bogdan Deka 2. mgr inż. Izabella Król, dr inż. Magdalena Olejnik, mgr inż. Agnieszka Bartczak, mgr inż. Michał Pogoda, mgr inż. Henryka Gernand, mgr inż. Grzegorz Pogoda, inż. Piotr Stankiewicz Lekka struktura włókiennicza dziewiarska (ok. 200g/m 2 ) do maskowania ludzi i ich osobistego wyposażenia w zakresie promieniowania VIS i IR oraz antyradiolokacyjnego. Właściwości maskujące uzyskano poprzez, odpowiedni dobór jakościowy i ilościowy przędz konduktywnych z optymalnym udziałem metalu, specyficzną strukturę, oraz zastosowanie obróbki wykończalniczej z udziałem wytypowanych kompozycji barwników zawiesinowych i środków pomocniczych. Wyrób bezpieczny dla człowieka, o odczynie ph zgodnym z ph skóry i nie wykazującym obecności formaldehydu. Dzianina może znaleźć również, zastosowanie w odzieży ochronnej antyelektrostatycznej. Złoty medal Brussels Innova Pakiet składający się z dwóch wynalazków: 1. Tkanina maskująca 2. Sposób zwiększania zakresu maskowania płaskich materiałów włókienniczych Autorzy: 1. dr inż. Grażyna Redlich prof. nadzw., mgr inż. Krystyna Fortuniak, mgr inż. Ewa Obersztyn 2. mgr inż. Izabella Król, dr inż. Magdalena Olejnik, mgr inż. Agnieszka Bartczak, mgr inż. Michał Pogoda, mgr inż. Henryka Gernand, mgr inż. Grzegorz Pogoda, inż. Piotr Stankiewicz Lekka struktura włókiennicza tkacka (ok. 140g/m 2 ) do maskowania ludzi i ich osobistego wyposażenia w zakresie promieniowania VIS i IR. 24

Tkanina z zastosowaniem przędz zasadniczych stanowiących tło materiału oraz przędz konduktywnych o określonym udziale sadzy i metalu. Właściwości maskujące w świetle widzialnym i bliskiej podczerwieni, uzyskano dzięki: odpowiedniemu dobraniu jakościowemu i ilościowemu poszczególnych grup przędz, optymalnemu splotowi, oraz zastosowaniu obróbki wykończalniczej z udziałem wytypowanych kompozycji barwników zawiesinowych i środków pomocniczych. Tkanina posiada dodatkowo właściwości wodo-, oleo- i brudoodporne. Może znaleźć również, zastosowanie w odzieży ochronnej antyelektrostatycznej. Wyrób bezpieczny dla człowieka. Srebrny medal Brussels Innova 18. Centrum Informatyczne Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej Politechnika Gdańska www.task.gda.pl Anonimizator strumieni wizyjnych Autorzy: prof. dr hab. inż. Andrzej Czyżewski, mgr inż. Janusz Cichowski, mgr inż. Piotr Bratoszewski, mgr inż. Damian Ellwart Anonimizator Strumieni Wizyjnych (Video Stream Anonymizer) - realizuje ochronę prywatności osób postronnych będących w obszarze zasięgu monitoringu wizyjnego. Wynalazek nie wpływa negatywnie na świadczony poziom bezpieczeństwa. Głównym celem opracowanego wynalazku była automatyczna ochrona danych wrażliwych transmitowanych w strumieniach wizyjnych np. twarzy, tablic rejestracyjnych, sylwetek, relacji i zachowań itp. Ochrona prywatności odbywa się za pomocą algorytmów anonimizacji prostej (nieodwracalnej) i krypto-anonimizacji (odwracalnej) co umożliwia odzyskiwanie danych np. w sytuacji zagrożenia. Wielomodalne podejście do transmisji zaszyfrowanych informacji pozwala ukrywać zaszyfrowane informacje w formie znaków wodnych, metadanych bądź strumienia audio Złoty Medal Brussels Innova Srebrny Medal IWIS 19. Politechnika Gdańska, Katedra Systemów Multimedialnych, Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki www.sound.eti.pg.gda.pl www.multimed.org System do tworzenia map zagrożeń hałasem z zastosowaniem obliczeń gridowych na platformach superkomputerowych Autorzy: prof. dr hab. inż. Andrzej Czyżewski, dr inż. Józef Kotus, mgr inż. Maciej Szczodrak, prof. dr hab. inż. Bożena Kostek Opracowany system pozwala na określenie poziomu oraz wpływu na słuch hałasu występującego w środowisku aglomeracji miejskich. Wynik przedstawiany jest w postaci mapy hałasu oraz mapy przesunięcia progu słyszenia człowieka narażonego na hałas. W oparciu o emisyjny model źródła hałasu (drogowego, kolejowego) oraz algorytmy propagacji dźwięku w środowisku wyznaczane są immisyjne mapy hałasu dla danego obszaru. Prezentacja przygotowanych map hałasu jest realizowana poprzez serwis internetowy, dzięki czemu grono odbiorców jest praktycznie nieograniczone. 25