szerokości! to zawodu DK7: Od morza do Tatr 14 dni OGNIEM Magazyn sympatyków branży transportowej Gerard de Rooy dla Szerokości!

Podobne dokumenty
NPR85 P Série Bleu

Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego Amarok

NLR85 - L 35 Série Bleu. Wymiary oraz zalecane rozmiary tylnej zabudowy

Chcesz ograniczyć spalanie? Przeczytaj nasz poradnik!

NLR85A - Ls 35. długość podana z uwzględnieniem pojazdu równomiernie załadowanego oraz obciążonego zgodnie z dopuszczalnym naciskiem na oś (2)

ZAAWANSOWANE ROZWIĄZANIA TECHNICZNE I BADANIA EKSPLOATACYJNE MIEJSKIEGO SAMOCHODU OSOBOWEGO Z NAPĘDEM ELEKTRYCZNYM e-kit

Volvo Group Trucks Poland. Kraków 2015

Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego Crafter

USŁUGI SERWISOWE NASZ GŁÓWNY CEL TO

7,32% ECOSTRALIS. oszczędność zużycia paliwa w modelu. Auto Service

Seat Toledo. Stawka za kilometr. gr/km. Rata stała. 651 zł. Płać tyle, ile wyjeździsz!

Volvo FH I-Save OSZCZĘDNOŚĆ PALIWA NA NAJWYŻSZYM POZIOMIE

Informacja prasowa. Hydrauliczny układ Start-Stop (HSS) dla maszyn budowlanych PI

John Deere: przełącz się na niższe spalanie

*poniższa oferta dotyczy wyłącznie 2 sztuk

TRANSPORT. FASTER THAN YOU EXPECT.

TRANSPORT. FASTER THAN YOU EXPECT.

szerokości! to zawodu DK7: Od morza do Tatr 14 dni OGNIEM Magazyn sympatyków branży transportowej Gerard de Rooy dla Szerokości!

ENERGY+ energetyzer paliwa

Doświadczenia praktyczne z eksploatacji samochodów elektrycznych

1.5 Diesel 88 kw (120 KM) Parametry silników Pojemność (cm³)

Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego Caravelle

OGŁOSZENIE O ZMIANIE OGŁOSZENIA

BMW 318d GT. Stawka za kilometr. gr/km. Rata stała zł. Płać tyle, ile wyjeździsz!

DEGA. Diesel and Gas Mixture. LPG Powietrze. Spaliny ON + LPG. tylko ON!! ON+LPG. Termopara spalin ON + LPG. Wykres mocy [KW]

Ciepło z lokalnych źródeł gazowych

Silnik. Przekładnia. Koncepcja sterowania. Ecotronik od Steyr. IDEALNE ZESTRoJENIE SILNIKA, PRZEKŁADNI I OBSŁUGI.

Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZMIANIE OGŁOSZENIA

mocniejszy silnik i oszczędność paliwa dla wymagających kierowców.

Silnik Cursor 9 o mocy 400 KM został opracowany specjalnie na

MECHANIKA LAKIERNIA. SERWIS 4x4 KLIMATYZACJA OBSŁUGA FLOT SAMOCHODOWYCH

LODGY. Twoja DACIA LODGY zł. Kod konfiguracji FVOG9S

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA z dnia r.

Samochody Użytkowe. Crafter Podwozie. Rok modelowy Ważny od

Zetor Major. Tylko dobre opinie.

Kubota M9960: wyjątkowy ciągnik unikalne zalety

nowe trendy mobilności w regionach Europy

Wg procedury uproszczonej-poniżej bez zastosowania upzp załącznik nr 1. Pieczęć wykonawcy:... (czytelna nazwa i adres wykonawcy) O F E R T A

Zapraszamy wszystkich kierowców na przegląd rejestracyjny. Stacja Kontroli Pojazdów do 3.5 tony. przyjazna samochodom wyposażonym w instalacje gazu

IMPREZA 07MY * * Moc (kw/km) Skrzynia biegów Pojemność (cm 3 ) Cena

Zapraszamy wszystkich kierowców na przegląd rejestracyjny. Stacja Kontroli Pojazdów do 3.5 tony. przyjazna samochodom wyposażonym w instalacje gazu

Systemair: Technologia EC

Kod Twojej konfiguracji. ŠKODA OCTAVIA Active 1.0 TSI 85 kw (115 KM) 6-biegowa manualna

Gotowe do ciężkiej pracy Scania na wystawie Bauma 2010: duży wybór, kompleksowa obsługa

1.5 Diesel 88 kw (120 KM)

VOLVO S60 & V60 DRIV. Dodatek do instrukcji obsługi

FIAT KTÓREGO WYBRAŁEŚ

MODELE. Max. moc. Model KM

DŁUGODYSTANSOWY. Ekonomiczne rozwiązanie dla pokonujących długie trasy. Sterownik LPG/CNG do silników Diesel.

FORD TRANSIT ECOBLUE EDITION

Twoja DUSTER zł. Kod konfiguracji KFG36T

CORSA KONWERTOWANA VAN 5D

Samochody ciężarowe Scania serii P dostępne z większymi silnikami

PAKIET SERWISOWY VOLVO. Najprostszy sposób na utrzymanie wysokiej wartości Twojego Volvo

OFERTA HANDLOWA. dla FIRM

Zakładu Komunikacyjnego w Gdyni na trzy r. firma przeniosła się do nowej siedziby

NZ-NTZ/I/PN/04/08 Gdynia, r.

Najgorzej wypadły natomiast województwa: podlaskie i warmińsko-mazurskie (po 36 proc.), śląskie (34 proc.) oraz wielkopolskie (32 proc.).

Biznes bez przestojów.

Wykonawca opinii : mgr inż.andrzej Walewski CCRS411/04/08/11/14/17 RS

Państwa członkowskie - Zamówienie publiczne na dostawy - Dodatkowe informacje - Procedura otwarta. PL-Kraków: Samochody osobowe 2011/S

Z impetem wozimy góry towaru od 30 lat

SANDERO Stepway. Twoja DACIA SANDERO zł. Kod konfiguracji 3OI9PZ

Ciągniki serii Explorer: jakie nowości?

Dlaczego my? Terminowość. Nasze pojazdy bezpiecznie przejechały już ponad km. Doświadczenie. Zespół. Elastyczność

Załącznik Nr 1 do SIWZ

NOWY MAN TGE. Dane techniczne.

CIĄGŁOŚĆ I ZMIANA. CZASEM WARTO SPOJRZEĆ WSTECZ, BY ZNOWU RUSZYĆ DO PRZODU Z NOWĄ SIŁĄ. WŁAŚNIE TAKĄ MYŚLĄ

Serwis All-inclusive. Bez dodatkowych warunków. Umowy serwisowe CharterWay dla samochodów dostawczych.

Warszawa, dnia 12 marca 2013 r. Poz. 337 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ 1) z dnia 27 lutego 2013 r.

JESTEŚMY PO TO, ABY WSPIERAĆ TWÓJ BIZNES NILFISK PAKIETY SERWISOWE SZYTE NA MIARĘ

Nowe serie 5 i 5G marki DEUTZ-FAHR

CZĘŚĆ III OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (OPZ)

NOWY WARRIOR. EDYCJA LIMITOWANA. OSIĄGI NIELIMITOWANE.

Dane techniczne. Nowe BMW X1. sdrive16d.

Samochód ciężarowy TYP A - szt. 19

Leasing z pakietem Full Service.

1. W silniku 13-litrowym o mocy 500 KM, w jakim zakresie prędkości obrotowych rozwijany jest maksymalny moment obrotowy?

SERIA N i F 2015 Wersja Euro 5b+ Wersja Euro VI V 3.0

AlphaElectric Nabierz mocy z elektryczną mobilnością

CENY I WYPOSAŻENIE AVEO CLASSIC 4D

Wszystko co chcielibyście wiedzieć o badaniach technicznych

TWÓJ ZYSK NASZYM CELEM

Rzeczoznawca : mgr inż. Piotr Haller

Kod Twojej konfiguracji. ŠKODA OCTAVIA COMBI Active 1.0 TSI 85 kw (115 KM) 6-biegowa manualna

OFERTA AUTOBUSU MINI KARSAN JEST +

Serwis All-inclusive. Bez dodatkowych warunków. Umowy serwisowe CharterWay dla samochodów ciężarowych.

Aktualności. SILNIK Silnik Euro 5 z układem Twin Turbo o mocy 170 KM

i korzyści serwisowe Ograniczenie ryzyka Przewidywalność kosztów Elastyczność umowy Wyższa wartość pojazdu Komfort Oszczędność

Instrukcja obsługi. Toyota C HR. infolinia automatyczna skrzynia biegów

SPECIAL VEHICLES TERBERG SERIA RT CIĘŻKIE ŁADUNKI SĄ NASZYM ŻYWIOŁEM

Załącznik Nr 1 do SIWZ

WHEELDRIVE. pokonuj większe dystanse...

Pojęcie Ekojazdy Eco-Driving

Copyright 2014 HUSSAR Gruppa S.A., Warszawa, ul. Rotmistrza Witolda Pileckiego 63, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st.

CLAAS Ciągniki i transport. Nowości i trendy. dr inż. Barbara Raba

Oferta produktów i usług w zakresie monitorowania pojazdów firmy Monitoring Wielkopolski. Oferta handlowa.

Wykonawca opinii : mgr inż. Bartłomiej Kosma

SPECYFIKACJA TECHNICZNA

35 KM, 4x4, kg

Transkrypt:

Magazyn sympatyków branży transportowej NUMER 1(4) 2014 www.grupadbk.com 14 dni OGNIEM Gerard de Rooy dla Szerokości! DK7: Od morza do Tatr Nauka to zawodu klucz? Serce czy rozum? Nauka czy doświadczenie? Mentorzy czy Uniwersytet CB? Jak się szkolą polscy kierowcy? SZEROKOŚCI

edytorial Spółki należące do Grupy DBK spis treści Niezależne testy, wykonane przez kierowców z polskich firm transportowych, wykazały spalanie na poziomie nawet 22,3 l/100 km! Nowy DAF XF Euro 6 Nawet 6700 kilometrów na jednym tankowaniu! OFERTA SPECJALNA NA POWITANIE EURO 6 Tylko1060 euro Szczegóły w naszym dziale handlowym: +48 600 888 256 woj. warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie +48 883 374 511 woj. dolnośląskie i opolskie +48 883 374 516 woj. śląskie +48 600 050 025 Szczecin, Gdańsk, +48 600 050 008 Koszalin +48 600 040 038 woj. podlaskie Ubezpieczenie na rok GRATIS 3-letnia gwarancja www.grupadbk.com * Cena netto. Rata skalkulowana dla opłaty wstępnej w wysokości 5% wartości pojazdu w leasingu 5-letnim. Dotyczy DAF XF Euro 6 Space Cab. Ostateczne zawarcie umowy nastąpi po pozytywnej weryfikacji komitetu kredytowego. Kalkulacja nie stanowi oferty w rozumieniu Kodeksu Cywilnego. Oferta ważna do wyczerpania zapasów. Drodzy Czytelnicy Do Państwa rąk oddajemy pierwsze w 2014 r. wydanie magazynu Szerokości!. Początek czegoś jest zazwyczaj także czegoś końcem, a koniec to czas podsumowań. Gdybyśmy mieli podsumować rok 2013, moglibyśmy powiedzieć krótko: to był dobry rok! Dla nas szczególnie ważne jest to, że zarówno program lojalnościowy Szerokości!, jak i magazyn, z miesiąca na miesiąc cieszą się coraz większym zainteresowaniem i uznaniem nie tylko kierowców, ale też całej branży transportowej i motoryzacyjnej. Warto w tym miejscu wspomnieć, że nasz magazyn zdobył nominację w ogólnopolskim Konkursie Biuletynów Firmowych w kategorii Layout Roku (szata graficzna), a redakcja ekonomiczna Rzeczpospolitej wskazała program i magazyn jako przykład dobrej praktyki prokonsumenckiej! Naszym celem jest jednak dążenie do tego, by nie tylko bez wstydu patrzeć w przeszłość, ale przede wszystkim wyciągać wnioski, uczyć się i rozwijać. Przed nami, jak i całą branżą transportową, wiele wyzwań, a największe z nich to wchodząca w życie norma Euro 6. Aby być gotowym, rok 2013 poświęciliśmy na przygotowania i stopniowe wprowadzanie nowych pojazdów do ofert spółek Grupy DBK. Jak nam poszło? O tym przeczytacie na stronie 6. W poprzednim numerze zastanawialiśmy się, kim jest polski kierowca ciężarówki. Tym razem postanowiliśmy sprawdzić, jak w naszym kraju wygląda system szkoleń. Efekt znajdziecie na stronie 28. Tradycją już stały się nasze rozmowy z osobami, które życie spędzają za kółkiem. Tym razem w ogniu pytań wylądował sam Gerard de Rooy, jeden z najlepszych kierowców rajdowych na świecie, który już na początku br. ponownie wystartuje w Rajdzie Dakar. W tej samej imprezie weźmie udział też inna gwiazda tego numeru nowy IVECO Trakker, który nie zna pojęcia niemożliwe. A na koniec polecamy nowe sekcje w magazynie: Gadżety Trakera oraz Zjazd do bazy. Stworzyliśmy je, wiedząc, że nie samą trasą żyje kierowca. Zachęcamy przy okazji do wzięcia udziału w konkursie, o którym przeczytacie na stronie 37, oraz odwiedzania naszego profilu na Facebooku. Miłej lektury i Ireneusz Sobieski Prezes 26 Zarządu Grupy DBK DBK SP. Z O.O. autoryzowany dealer i serwis DAF www.dbk.com.pl CTC SP. Z O.O. autoryzowany dealer Iveco, autoryzowany serwis DAF www.ctckrakow.pl WTC SP. Z O.O. autoryzowany dealer i serwis DAF www.dwtc.pl REMO-CAR SP. Z O.O. autoryzowany serwis MAN i Iveco. www.remo-car.pl EUROTRAILER SP. Z O.O. generalny importer naczep KOEGEL www.eurotrailer.pl GRUPA BENEPOL samochody osobowe i dostawcze VW www.benepol.pl BENE TRUCKS SP. Z O.O. używane pojazdy ciężarowe www.benetrucks.pl BENEPARTS POLSKA SP. Z O.O. części zamienne www.beneparts.com.pl NL LEASING POLSKA SP. Z O.O. Finansowanie środków transportu www.nl-leasing.pl HAMA POLSKA SP. Z O.O. wynajem pojazdów www.hama-polska.pl POLASSUR SP. Z O.O. ubezpieczenia www.polassur.pl Pas rozbiegowy EURO 6: stan gotowości 6 IVECO Stralis błyszczy 8 Energetyzujące nowości od VW 8 Skarb na A4 8 CEPiK już gotowy 8 Garaż Lepsze przyjacielem dobrego 9 IVECO Trakker: diabeł w szczegółach 10 Niedaleko od szosy Od morza do Tatr 14 CB Radio 14 dni jazdy pełnym ogniem 18 Kurs bezkolizyjny Szkoda i co dalej? 20 Ogrzewanie postojowe fakty i mity 22 Ekojazda w wersji XXL 23 Co?! Na Gaz!? 24 Używki, które nie szkodzą 26 Raport Nauka to zawodu klucz? 28 Profesjonalna strona Wy pytacie, my odpowiadamy 32 Paliwo Kulinarna mapa Polski v3 34 Gadżety Trakera Czas na pauzę! 36 Zjazd do bazy Revolucyjny składak 37 Więcej kultury! 37 Łowcy absurdów 37 Szerokości! Katalog nagród programu 38 Magazyn SZEROKOŚCI! Wydawca: Grupa DBK, ul. Lubelska 43a, 10-410 Olsztyn. Redaktor naczelna: Beata Dębska/Dorota Urbanowicz. Redakcja, projekt graficzny, produkcja: PressToRead, www.presstoread.pl. Redaktor prowadzący: Piotr Kowalski. Zespół redakcyjny: Michał Gruszka, Mateusz Wilk, Anna Poleszuk, Piotr Bogdański, Piotr Majdowski, Wojciech Parda, Rafał Rezler, Rafał Skórski. Grafik prowadzący/dtp: Jacek Smolik. Korekta: Daria Korus, Ryszard Bartosiak. Kontakt: kontakt@szerokosci.com Facebook.com/szerokosci Data zamknięcia numeru: 30 grudnia 2013 r.

NEWS IVECO Tech Lab TranSPORT z Sercem transportowcy zagrali dla 17-latka z Sosnowca Foto: Grupa DBK, Piotr Kowalski/PressToRead TranSPORT RIDE I Rajd Rowerowy OZPTD o puchar Grupy DBK TranSPORT Ride pierwszy etap zakończony Prawie 500 kilometrów taki dystans pokonali na rowerach uczestnicy I Rajdu Rowerowego OZPTD o puchar Grupy DBK. W ten sposób właściciele firm transportowych chcą pokazać, że dziś również w tej branży postawy proekologiczne stają się coraz ważniejsze. TranSPORT Ride Rajd Rowerowy OZPTD o puchar Grupy DBK to cykl imprez rowerowych organizowanych z inicjatywy działaczy Regionu Śląskiego Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego. W dniach od 6 do 11 września 2013 r. odbywała się pierwsza edycja rajdu, w trakcie której transportowcy na rowerach odwiedzili nadmorskie miejscowości. Licząca prawie 500 kilometrów trasa prowadziła z Helu do Świnoujścia. Organizatorzy już powoli przygotowują się do kolejnej edycji rajdu, która planowana jest na wiosnę 2014 r. Trasa II Rajdu Rowerowego OZPTD o puchar Grupy DBK ma prowadzić ze Szczecina (meta poprzedniego etapu) do Jeleniej Góry. Finalnie uczestnicy, w większości właściciele firm transportowych z Regionu Śląskiego, chcą w ten sposób przejechać całą Polskę. Sponsorami TranSPORT Ride są Grupa DBK, DAF Trucks Polska, Orlen PetroTank oraz Impuls Leasing. Patronat medialny nad wydarzeniem objęły TruckAuto.pl oraz eprzewoznik.pl. Więcej informacji znaleźć można na facebookowym profilu rajdu: facebook.com/transportride. Ciężarówki Grupy DBK... na rajdach Co kryje w sobie nowy IVECO Stralis Hi-Way? Jakie korzyści wynikają z wprowadzenia normy Euro 6? Skąd pozyskać finansowanie na rozbudowanie floty? Co zrobić, aby jazda była jeszcze bardziej efektywna? Odpowiedzi na wszystkie te pytania mogli poznać uczestnicy IVECO Tech Lab. IVECO Tech Lab to cykl spotkań z klientami, które organizowane były m.in. przy współudziale Cracow Truck Center od września do października 2013 r. Reprezentanci CTC, firmy IVECO oraz niezależni eksperci z różnych dziedzin spotkali się z klientami w Rudzie Śląskiej, Nowym Sączu, Lublinie oraz Białymstoku. Oczywiście niekwestionowaną gwiazdą spotkań był IVECO Stralis Hi-Way, który czekał z otwartymi drzwiami na zaproszonych gości. Wszyscy zainteresowani mogli nie tylko poznać możliwości nowej propozycji włoskiego producenta w teorii, ale także skonfrontować je z rzeczywistością podczas jazd testowych. W sumie w spotkaniach IVECO Tech Lab udział wzięło kilkuset gości przedstawicieli firm transportowych z całego kraju, najbardziej wymagających klientów. 19 października 2013 r. Rajdem Dolnośląskim zakończył się sezon Castrol EDGE Trophy. Dla nas także było to wydarzenie szczególne, bowiem od minionego roku Grupa DBK jest partnerem logistycznym CET. Na mocy podpisanej współpracy Grupa DBK odpowiadała za logistykę pojazdów organizatora Castrol EDGE Trophy. Pierwszym rajdem, na którym Grupa DBK zadebiutowała w roli partnera logistycznego, był odbywający się na początku lipca 2013 r. 28. Rajd Karkonoski. W strefie serwisowej CET bez trudu można było dostrzec dostarczonego przez spółkę WTC DAF-a XF Euro 6, który służył do transportu naczep organizatora. Przygotowane przez spółki Grupy DBK pojazdy można było zobaczyć także podczas kolejnych rajdów odbywających się w ramach CET: Rajdu Rzeszowskiego (IVECO Stralis Hi-Way/CTC), Rajdu Polski (DAF XF Euro 6/DBK) oraz Rajdu Dolnośląskiego (DAF XF Euro 6/WTC). Było to dla nas nowe, a przy tym niezwykle ciekawe doświadczenie, z którym bez większego trudu sobie poradziliśmy z takimi maszynami nie było to trudne. Ponad 8,5 tys. złotych udało się zebrać podczas charytatywnego meczu siatkówki transportowców, który odbył się 5 grudnia 2013 r. w sali sportowej przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 14 w Sosnowcu. Cała kwota została przekazana na leczenie 17-letniego Jakuba Majzla. Na parkiecie sali sportowej przy sosnowieckim ZSO nr 14 spotkały się reprezentacje Grupy DBK oraz Regionu Śląskiego Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego. Choć zespoły stanęły po przeciwnych stronach siatki, cel miały wspólny zebrać jak najwyższą kwotę dla Jakuba Majzla, pogodnego 17-latka cierpiącego na postępujący zanik mięśni. Po niezwykle zaciekłej rywalizacji zwyciężyła drużyna OZPTD. W przerwie meczu prowadzona była sprzedaż biletów-cegiełek, a po meczu przeprowadzono licytację przedmiotów przekazanych przez polskich sportowców i artystów, w tym m.in. Karola Strasburgera, Agnieszkę Rylik, Olę Mikołajczyk, Mameda Chalidowa, zespół Boys, zespół DŻEM oraz kierowców rajdowych: Krzysztofa Hołowczyca, Kajetana Kajetanowicza, Michała Kościuszko, Tomasza DAF w kamaszach 25 lipca 2013 r. w serwisie Warsaw Truck Center w Długołęce k. Wrocławia zostało wydanych 5 z 17 zamówionych pojazdów specjalistycznych dla wojska. Podpisana umowa pomiędzy DBK Sp. z o.o. a Jednostką Wojskową 4229 z Wrocławia obejmuje dostawę 15 samochodów DAF FA LF55.280G16 z zabudową chłodni oraz dwóch samochodów DAF FA LF55.280G16 z zabudową izotermy. Pojazdy będą wykorzystywane przez Siły Zbrojne RP do transportu pomiędzy jednostkami wojskowymi, na poligonach oraz w razie potrzeby w trakcie działań zbrojnych. Dostarczone pojazdy posiadają silniki o pojemności 6,8 litra i mocy 280 KM, sześciobiegową ręczną skrzynię biegów, tylne zawieszenie pneumatyczne, klimatyzację kabiny oraz niezależne od pracy silnika ogrzewanie kabiny. Zostały one wyposażone również w sprzęg do przyczepy. DBK Sp. z o.o., zgodnie z obowiązującymi przepisami, doposażyło samochody m.in. w gniazdo wysokoprądowe do podłączenia zasilania obcego ułatwiającego rozruch silnika przy niskim napięciu akumulatorów, drąg holowniczy, dwie gaśnice w opakowaniu ochronnym zgodne z BCE, oświetlenie maskujące pojazdy zgodne z normą NATO STANAG4381 oraz zbiornik paliwa o pojemności 200 litrów umożliwiający przejazd nawet 800 km przy pełnym załadunku. Kuchara, a także Andreasa Mikkelsena zwycięzcę Intercontinental Rally Challenge w 2011 r., oraz Jana Kopeckiego rajdowego mistrza Europy w roku 2013. W sumie podczas licytacji oraz dzięki sprzedaży cegiełek udało się zebrać ponad 8,5 tys. zł! A to nie koniec kolejne przedmioty trafią na internetową licytację, z której dochód także zostanie przekazany na leczenie Kuby. Na zakończenie imprezy zagrał zespół Grzegorz Majzel Trio, którego liderem jest tata Jakuba. Transportowcy nie wykluczają, że niebawem spotkają się na boisku po raz kolejny, ponownie grając w szczytnym celu. Współpraca nie zna granic W dniach od 9 do 11 października w Kijowie odbywały się IX Międzynarodowe Targi TIR 2013. Jednym z wystawców była Grupa DBK. Warto dodać, że jako jedyny reprezentant naszego kraju. Obecność na tych prestiżowych w tej części Europy targach miała na celu zaprezentowanie pełnej oferty Grupy DBK potencjalnym klientom nie tylko z zachodniej Ukrainy, ale również z innych części tego kraju. Nasze stoisko było jednym z najchętniej odwiedzanych, co było zasługą również dobrej lokalizacji tuż przy głównym wejściu obok miejsca, w którym odbyło się oficjalne otwarcie Targów TIR 2013. Naszą obecność dostrzegł również uczestniczący w tym wydarzeniu minister transportu Ukrainy Wołodymyr Kozak Vasylovych, który podziękował Grupie DBK za obecność i poprosił o naszą ocenę potencjału ukraińskiego rynku. TIR 2013 to jedno z najważniejszych wydarzeń branży motoryzacyjnej na ukraińskim rynku. Co roku przyciąga wielu specjalistów branży, ale też reprezentantów największych ukraińskich firm. 4 5

PAS ROZBIEGOWY Norma Euro 6 podnosi poprzeczkę tak wysoko jak żadna poprzednia. Od 2014 r. nowe pojazdy ciężarowe mają emitować 80 proc. mniej tlenków azotu i o 72 proc. mniej węglowodorów. Dla środowiska to dobra wiadomość, a dla przedsiębiorców? Euro 6: stan gotowości Euro 6 w Grupie DBK Już w połowie 2013 r. nasi klienci odebrali pierwsze pojazdy w wersjach Euro 6, a kolejni już zamówili kilkanaście pojazdów spełniających wymogi nowej normy. Prócz tego zorganizowane zostały specjalne pokazy, podczas których nasi klienci i partnerzy mogli się zapoznać z nowymi pojazdami DAF i IVECO oraz odpowiedziami tych marek na wymogi nowej normy. Wspólnie z firmą DAF Trucks Polska zorganizowaliśmy pokazy na południu kraju (Dąbrowa Górnicza, Topacz), natomiast z IVECO Poland uczestniczyliśmy w cyklu imprez pn. IVECO Tech Lab (Ruda Śląska, Nowy Sącz, Lublin, Białystok). Najważniejszym wnioskiem płynącym z pierwszych miesięcy eksploatacji jest to, że pojazdy Euro 6 odznaczają się znacznie niższym zużyciem paliwa niż wersje Euro 5 i, co równie ważne, nie sprawiają żadnych kłopotów eksploatacyjnych. Te dwa elementy to obecnie kluczowe kryteria decydujące o wyborze marki przy zakupie kolejnych pojazdów. S zósta odsłona europejskich standardów emisji spalin wchodzi w życie z początkiem 2014 r. Od tego momentu wszystkie pojazdy ciężarowe rejestrowane po raz pierwszy będą musiały spełniać warunki zapisane w normie Euro 6. Wiele wskazuje na to, że na wprowadzeniu normy Euro 6 zyska głównie środowisko naturalne. Pozostałe elementy transportowej układanki na razie nie liczą zysków, tylko wyższe koszty. nie ciśnienia wtrysku o wartości do 2500 barów. W obniżeniu emisji szkodliwych substancji pomaga także układ recyrkulacji gazów spalinowych połączony z technologią SCR i aktywnym filtrem cząstek stałych. Dzięki temu wykorzystany m.in. w nowym DAF-ie XF silnik PACCAR MX-13 to najbardziej oszczędny silnik na rynku, a przy tym wyjątkowo przyjazny środowisku mówi Jacek Jacko, Dyrektor Handlowy Warsaw Truck Center. i włoska prostota Sporym modyfikacjom zostały poddane także silniki w najnowszych pojazdach IVECO. Za sprawą innowacyjnego systemu selektywnej redukcji katalitycznej HI-eSCR oraz jeszcze bardziej aerodynamicznej kabiniy Stralis Hi-Way charakteryzują się zużyciem paliwa niższym od poprzednika z Euro 5 o nawet 2,33 proc. Oczywiście przełożyło się to także na spadek emisji spalin. Inżynierom udało się tak zmodyfikować gamę jednostek Cursor, by spełniały one założenia Euro 6 bez układu recyrkulacji spalin (EGR), co upraszcza konstrukcję silnika, wydłuża sprawność i żywotność filtrów DPF oraz pozwala na pokonywanie większych przebiegów między przeglądami. Brak elektroniki wymaganej do obsługi technologii EGR oznacza także znacznie wyższą trwałość, a co za tym idzie niezawodność nowych silników Cursor tłumaczy Bartosz Cholewa, Dyrektor ds. Technicznych w firmie Cracow Truck Center. Holenderska technologia Producenci silników zainwestowali miliardy euro w opracowanie jednostek napędowych, które będą spełniać wyśrubowane wymogi nowej normy. DAF przygotował się do normy Euro 6, konstruując rodzinę silników PACCAR MX-13. 12,9-litrowa jednostka holenderskiego producenta działa na podstawie najnowszej generacji wtrysku Common Rail umożliwiającego zastosowatek się zwróci dzięki preferencyjnym stawkom opłat drogowych. Problem w tym, że zarządcy dróg w krajach UE na wejście Euro 6 gotowi na razie nie są. Jednym z pierwszych krajów, który zdecydował się obniżyć opłaty za korzystanie z dróg dla pojazdów Euro 6, jest Austria. Bez różnicy jak dotąd pozostaje cena za kilometr na bardzo ważnym dla polskich przewoźników rynku niemieckim, ale też w Polsce czy u naszych południowych sąsiadów. Niestety, jak pokazuje przykład Niemiec, na razie nikt się nie kwapi do weryfikacji cenników z powodu wejścia nowej normy. Co prawda niemiecki minister transportu wspomniał o tym, że myto dla Euro 6 ma być niższe o 4 eurocenty/km, ale powiedział to pod koniec 2012 r. i to byłoby tyle w tym temacie. Koszt staje się zyskiem Niewątpliwą zaletą samochodów z silnikami w wersji Euro 6 jest ich wysoka wydaj- Branża gotowa, drogi nie Nowoczesne technologie zastosowane w samochodach Euro 6 nie pozostały bez wpływu na ich cenę, która jest wyższa o około 10 tys. euro w stosunku do pojazdów spełniających poprzednią normę. Wyższa cena byłaby zapewne do przełknięcia, gdyby przedsiębiorca wiedział, że ten wydaność, która częściowo równoważy niekorzystną politykę opłat. Najnowsze modele DAF-a XF Euro 6 mogą się pochwalić spalaniem paliwa porównywalnym z rekordowo ekonomicznymi modelami DAF ATe (Advanced Transport efficiency). DAF rozwiewa także obawy o to, że eksploatacja pojazdów z nową normą będzie wyzwaniem dla budżetów przedsiębiorców, bowiem stawki kontraktów serwisowych dla modeli DAF-a spełniających Euro 6 są równie niskie, jak dla wersji ATe. To pokazuje, jak poważnie producenci samochodów ciężarowych podchodzą do wymagań UE. Ta wymaga, by pojazdy z Euro 6 spełniały wymagania normy już po rozruchu (także przy zimnym silniku), a parametry emisji mają być utrzymane przez co najmniej 700 tys. km przebiegu lub 7 lat. Rafał Rezler Euro 6 to więcej euro w kieszeni Wcześniej spotkałem się z wieloma pozytywnymi opiniami nt. ekonomii nowych DAF-ów. Postanowiłem jednak sprawdzić to w praktyce. Jeden z moich kierowców miał możliwość uczestniczenia w testach spalania paliwa nowego DAF-a XF Euro 6 dostarczonego przez Warsaw Truck Center. Wyniki przeszły moje najśmielsze oczekiwania pojazd spalał średnio 22,3 l/100 km! Szybka kalkulacja wykazała, że w stosunku do dotychczasowych pojazdów taka oszczędność na paliwie w przeliczeniu na realne kwoty pozwoli mi na sfinansowanie raty leasingowej. Więc wątpliwości nie było zakupiliśmy dwa ciągniki siodłowe DAF XF Euro 6 w wersji Low Deck oraz zamówiliśmy podwozie FAR XF Euro 6 (pierwsze w Polsce przyp. red.). Tomasz Wieczorek, właściciel firmy TOBI z Bielska-Białej Foto: IVECO, Piotr Kowalski / PressToRead, Grupa DBK 6 7

NEWS IVECO Stralis błyszczy! Najnowsza odsłona ciągnika siodłowego spod znaku IVECO otrzymała Europejską Nagrodę Zrównoważonego Transportu (Europäischen Transportpreis für Nachhaltigkeit). J ury złożone z przedstawicieli niemieckiej branży transportowej, Niemieckiego Związku Przemysłu Samochodowego (VDA), dziennikarzy oraz naukowców i urzędników państwowych wyróżniło Stralisa w wersji LNG napędzanej płynnym gazem ziemnym. Kapituła doceniła nie tylko wyjątkowo niski poziom emisji szkodliwych substancji (zdecydowanie poniżej wymogów normy Euro VI), lecz także poziom hałasu, który jest dużo niższy niż w przypadku silników diesla. Wersja LNG może się pochwalić zasięgiem dochodzącym do 750 km, co czyni ją wyjątkowo atrakcyjną alternatywą, zwłaszcza na krótszych dystansach. Skarb na A4 Grupa Kapitałowa Stalexport Autostrady, zarządca autostrady A4 na odcinku Kraków- Katowice przedstawił raport o dochodach uzyskanych na zarządzanym odcinku. 51 mln czystego zysku! Raport obejmuje trzy pierwsze kwartały 2013 roku. Od początku roku spółka zarejestrowała przychody na poziomie 154 mln zł (o 10 proc. więcej niż w analogicznym okresie 2012 r.), z czego aż 51 mln zł to czysty zysk. Warto dodać, że zysk w analogicznym okresie ub.r. wynosił jedynie 14 mln zł, czyli prawie 4 razy mniej. Tak dobry wynik to zasługa głównie znacznie większego ruchu na autostradzie A4, ale i niemałych kosztów, z jakimi muszą się liczyć kierowcy jadący tym odcinkiem. Za przejazd zaledwie 60-kilometrowego odcinka trzeba zapłacić 18 zł, czyli cztery razy więcej niż na autostradach zarządzanych przez GDDKiA. GARAŻ Nowy DAF CF z silnikiem PACCAR MX-11 charakteryzuje się spalaniem niższym nawet o 3 proc. w stosunku do wersji z 12-litrowym silnikiem PACCAR MX-13 Energetyzujące nowości od VW Podczas wrześniowej wystawy motoryzacyjnej IAA we Frankfurcie Volkswagen przedstawił swoją odpowiedź na coraz powszechniejszy trend samochodów z napędem elektrycznym. Na tym polu niemieckiego producenta mają reprezentować modele e-up! i e-golf. Volkswagen e-up! To czteromiejscowy pojazd z silnikiem elektrycznym o mocy 82 KM. Jak zapowiada producent, samochód do 100 km/h rozpędza się w czasie 12,4 s. Prędkość maksymalna to 130 km/h. Volkswagen e-golf z kolei został wyposażony w jednostkę elektryczną o mocy 115 KM. W chwili uruchomienia pojazd osiąga maksymalny moment 270 Nm, dzięki czemu do setki przyspiesza już po 10,4 s. Prędkość tego pięciomiejscowego pojazdu została ograniczona do 140 km/h. Nieemitujące szkodliwych substancji samochody mają służyć do codziennego użytku. Przedstawione pięciodrzwiowe modele zostały seryjnie wyposażone w automatyczną klimatyzację, system radionawigacyjny, ogrzewanie przedniej szyby, światła do jazdy dziennej LED, a w przypadku e-golfa także reflektory LED. Volkswagen e-up! na jednym ładowaniu baterii (18,7 kwh) ma przejechać 160 kilometrów, a e-golf (bateria 24,2 kwh) nawet 190 kilometrów. CEPiK już gotowy System Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców gotowy na automatyczną wymianę informacji z krajami Unii Europejskiej. Oznacza to większą kontrolę i szybszą identyfikację łamiących przepisy także za granicą. Za przekazywanie informacji odpowiedzialny będzie Krajowy Punkt Kontraktowy. Za jego pośrednictwem dane kierowców, którzy popełnili wykroczenie, będą automatycznie przekazywane krajom uczestniczącym, co ma przyspieszyć proces identyfikacji. Krajowe Punkty Kontraktowe zostaną uruchomione we wszystkich krajach Unii Europejskiej. W Polsce bezpośredni nadzór nad Punktem będzie należał do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, a dostęp do zgromadzonych danych będą miały m.in. Policja, Inspekcja Transportu Drogowego, Służba Celna, Straż Graniczna oraz straże gminne i miejskie. Uruchomienie Krajowego Punktu Kontraktowego to pierwszy etap realizacji przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Centralny Ośrodek Informatyki projektu CEPiK 2.0, w ramach którego w latach 2013-2016 dojdzie do gruntownej modernizacji Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. LEPSZE PRZYJACIELEM DOBREGO Jak ulepszyć coś, co jest niemal doskonałe? Przed takim wyzwaniem stanęli inżynierowie DAF-a. Owoc ich pracy ujrzał światło dzienne na targach Birmingham Truck Show: nowy DAF CF Euro 6 auto przemyślane w każdym calu. H olenderski producent nie ukrywa, że pracując nad nowym CF-em, wzorował się na zbierającym świetne recenzje DAF-ie XF Euro 6. Efektem wprowadzonych zmian jest zupełnie nowa stylistyka nadwozia i wnętrza pojazdu, przeprojektowany układ napędowy i całkowicie od nowa rozplanowane całe podwozie. Jazda specjalna Pojazd jest napędzany niezwykle wydajnym i oszczędnym silnikiem PACCAR MX-13 o pojemności 12,9 l i mocy od 410 do 510 KM. Opcjonalnie jest dostępny z nieco mniejszym, bo 10,8-litrowym silnikiem PACCAR MX-11 o mocy od 290 do 440 KM. Warto zaznaczyć, że mniejszy wcale nie znaczy gorszy jego zalety w konkretnych warunkach mogą okazać się nieocenione. Jest to m.in. mniejsze o 3 proc. zużycie paliwa i mniejsza masa, co przekłada się na wyższą ładowność o dodatkowe 180 kg. DAF CF Euro 6 jest oferowany jako trzyosiowe podwozie pod zabudowę 6x4 z osią przednią 8- lub 9-tonową. Zespół osi napędowych o nośności 19, 21 i 26 ton sprawia, że pojazd doskonale sprawdzi się w trudnych warunkach zwłaszcza w przypadku transportu specjalnego. Natomiast podwozie pod zabudowę 8x4 to doskonała platforma dla wywrotek i betonomieszarek. W ostatnim przypadku nowy DAF CF ma do zaoferowania dwie kierowane osie przednie o masie 7,5, 8 i 9 ton do wyboru. Obie konstrukcje charakteryzują się wysoką stabilnością i dużym skokiem zawieszenia na poziomie 270 mm. Nowy DAF CF dostępny jest także jako trzyosiowy ciągnik siodłowy z podwoziem 6x4. Ta wersja została przygotowana jako uzupełnienie portfolio o wersję rekomendowaną m.in. do transportu specjalnego. Komfort w standardzie Dla projektantów nowego DAF-a CF priorytetem było połączenie wysokiej jakości i komfortu z łatwością obsługi. Dlatego zamontowano tu wygodne i sprawdzone w innych seriach fotele, nową elegancką deskę rozdzielczą i niezwykle pomocny system Driver Performance Assistant. Nowa propozycja od holenderskiego producenta charakteryzuje się jeszcze bardziej intuicyjnie rozmieszczonymi przełącznikami i kierownicą ze zintegrowanymi elementami sterowania. Produkcja nowego modelu DAF CF Euro 6 z silnikiem PACCAR MX-13 rozpoczęła się w czerwcu 2013 r., a pojazdów wyposażanych w silniki PACCAR MX-11 jesienią. Więcej informacji o nowym DAF-ie CF Euro 6 przeczytacie w kolejnym wydaniu Szerokości!, w którym ten model będzie gwiazdą numeru. Michał Gruszka Foto: materiały producentów, GDDKiA 8 9

GARAŻ DIABEŁ W SZCZEGÓŁACH Jeżeli w drużynie IVECO Stralis Hi-Way jest maratończykiem, to Trakker jest specjalistą od biegów przełajowych. W szczególności od sztafet, w których przekazuje nie pałeczkę, lecz najróżniejsze towary i to w miejscach gdzie ani diabeł, ani przysłowiowa baba nie docierają. 10 11

GARAŻ 840 KM MOCY i aż 3600 Nm obrotowych rozwija silnik dakarowej wersji Trakkera Trakker na skróty Foto: IVECO 16-biegowe skrzynie ZF i 12-biegowe przekładnie EuroTronic Dwie kabiny Hi Land (krótkodystansowa) i Hi Track (długodystansowa) Silniki Cursor 8 i Cursor 13 o mocy od 310 do 500 KM 2 wersje podwozie i ciągnik 2, 3 lub 4 osie oraz sześć wariantów napędu (4x2, 4x4, 6x4, 6x6, 8x4 i 8x8) M arka IVECO z impetem wkroczyła do segmentu terenowej wagi ciężkiej ponad 20 lat temu na początku 1993 r. Wtedy na bezdroża (i drogi) wjechał EuroTrakker. Linia włoskich ciężarówek do najcięższych zadań była sukcesywnie modernizowana, a jej możliwości były sprawdzane nie tylko podczas fabrycznych testów i codziennej eksploatacji, lecz także w trakcie legendarnego Rajdu Dakar. W tym roku wszędołaz IVECO przeszedł gruntowny facelifting, który upodobnił go do nieco starszego brata, czyli modelu Stralis Hi- -Way. Nie chodziło tu jednak wyłącznie o estetykę. Inżynierowie skupili się na kilku kluczowych obszarach. Liczy się wnętrze Zmieniony wygląd kabiny nie oznacza, że zmiany dotknęły tylko stylistyki. Znacznie więcej nowości kryje się pod skórą kabiny. Tu chodziło przede wszystkim o połączenie konstrukcji zna- nej ze swojej solidności z podniesieniem komfortu kierowcy. To stało się m.in. poprzez znaczące obniżenie poziomu hałasu w kabinie na wszystkich nawierzchniach. Kabiny długodystansowe zyskały dodatkowy, elektronicznie zamykany, zewnętrzny schowek po stronie pasażera. Położono też nacisk na podniesienie wygody pracy kierowcy, dzięki modyfikacjom ergonomii wnętrza. Dekompresyjny hamulec silnikowy, retarder, radio, tempomat wszystkimi z tych urządzeń można teraz sterować bez odrywania rąk od kierownicy. Dodatkowo dźwignia sterowania przekładnią EuroTronic powędrowała na kolumnę kierownicy. Najpierw rzeźba, potem masa W tej klasie samochodów równie ważne jak możliwości jazdy w terenie są możliwości elastycznego i swobodnego montowania odpowiednich zabudów podwozia. Nowy Trakker jest doskonałą bazą nie tylko dla wywrotki, ale także dla betoniarek, dźwigów czy innych skomplikowanych urządzeń. Dlatego pomyślano o zapewnieniu odpowiednich punktów elektrycznych i mechanicznych. Wśród tych drugich do wyboru są nawet trzy punkty odbioru mocy, które można dostosować do potrzeb napędzanych urządzeń. Do tego dochodzą liczne złącza elektryczne oraz gniazdo szyny ISO 11898 CANopen. Całość opiera się na podłużnicach wykonanych ze stali o wysokiej wytrzymałości o grubości 7,7 mm (dla wyższej ładowności) lub 10 mm (do najcięższych zadań). Do kompletu można zdecydować się na zawieszenie mechaniczne z resorowaniem parabolicznym lub mechaniczne z resorowaniem półeliptycznym. Paletę uzupełnia zawieszenie pneumatyczne, współpracujące z systemem ECAS. W prostocie siła W trudnym terenie najlepiej sprawdzają się proste i praktyczne rozwiązania, takie jak instalacja elektryczna EasyMux, pozwalająca na optymalną komunikację między komponentami samochodu przy ograniczeniu okablowania i liczby bezpieczników. To nie tylko redukuje koszty produkcji, ale także znacznie upraszcza i przyśpiesza diagnostykę ewentualnych usterek czy uszkodzeń. Mniej tankowań to także prostsza praca. Silniki Cursor Euro 4 i 5 łączą moc i oszczędność w stosunku do poprzedniej generacji ich apetyt na paliwo został ograniczony nawet o 5 proc. Nowy Trakker to wszechstronne narzędzie transportowe na drogi i nie tylko, zdolne do podołania misjom o ciężarze od 18 do 56 ton. Szeroka paleta wersji napędowych od 4x2 do 8x8 i silników od 310 do 500 KM pozwala na precyzyjne dostosowanie Trakkera do wymogów i zadań, jakie się przed nim postawi. Rafał Rezler Trakker na Atakamie Na Dakarze, najbardziej wymagającym rajdzie terenowym świata, pod dostatkiem jest głównie piasku. Podczas tego dwutygodniowego maratonu mało jest chwil wytchnienia także dla samochodów. IVECO ma swoich przedstawicieli w tej morderczej imprezie. W barwach holenderskiego zespołu De Rooy Trakkerami startują Hans Stacey oraz Massimo Biason. Ten drugi to dwukrotny rajdowy mistrz świata (1988 i 1989). Nigdy nie wymagam zbyt wiele od przygotowanego przez holenderską ekipę Iveco Trakkera EVO II, bo on bez zająknięcia czy zadyszki i tak robi wszystko to, co mu każę mówił popularny Miki Biason przed tegorocznym Dakarem. 12 13

NIEDALEKO OD SZOSY Foto: M.Lasyk/REPORTER Węzeł drogowy w miejscowości Lubień i tradycyjny, 60-kilometrowy korek na Zakopiance. OD MORZA N ie ma się czemu dziwić, bo za dokończeniem przebudowy drogi krajowej numer 7 do parametrów drogi ekspresowej stoją mocne argumenty w postaci liczb. Przede wszystkim siódemka łączy największe polskie miasto z drugim co do wielkości, a także z konurbacją Trójmiasta. Do łącznej liczby 3,5 mln ludzi zamieszkujących wymienione skupiska możemy doliczyć także mieszkańców Olsztyna, Elbląga, Radomia, Kielc czy Podhala, dla których DK7 jest kluczowa. Kolejną liczbą obrazującą istotę siódemki w drogowym kręgosłupie Polski może być 61 240 taki średni dobowy ruch pojazdów zmierzono na najbardziej obciążonym odcinku tej drogi w kraju między Jankami a Raszynem. Tam ten potok ruchu musi się zmieścić na 2-3 pasach, tymczasem na jednojezdniowych, kolizyjnych odcinkach, takich jak Szydłowiec Skarżysko Kamienna musi się znaleźć miejsce na ponad 19 tys. pojazdów na dobę. I to wszystko według danych z 2010 r. Trzy lata po ostatnim pomiarze ruchu, liczby z pewnością poszły w górę. DK7 ma także swoją ciemną stronę w 2013 r., według statystyk Komendy Głównej Policji, na tej trasie doszło do 531 wypadków drogowych. Korytarz z przerwami Wobec tak twardych argumentów, resort transportu nie mógł ominąć DK7 podczas tworzenia słynnego już załącznika nr 5 do Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2011 2015. Niech Was nie zmylą daty, bowiem tak naprawdę chodzi tu o inwestycje, na które przetargi zostaną rozpisane i ogłoszone w 2013 r., a ich realizacja jest przewidziana na lata 2014 2020. Łącznie chodzi o ponad 700 km ekspresówek za przeszło 35 mld zł. W przypadku DK7 do programu załapały się odcinki Olsztynek Miłomłyn, Nidzica Napierki, Radom Skarżysko- -Kamienna (wraz z obwodnicą), Chęciny granica woj. świętokrzyskiego, 4,5-kilometrowy fragment wschodniej obwodnicy Krakowa oraz Lubień Rabka. Oprócz tego, ważnym uzupełnieniem ciągu DK7 będzie droga ekspresowa nr 51. Ten krótki, około 25-kilometrowy odcinek, zastąpi dotychczasową DK51 między Olsztynkiem (w ciągu DK7) i Olsztynem. Jak zapewne pamiętacie, po ogłoszeniu tych planów ministerstwa podniósł Siódemka w pigułce Od: Żukowo Do: Chyżne (PL/SK) 790 km długości 269 km w standardzie drogi ekspresowej 0,0 km w budowie 439,4 km planowane do przebudowy 5 okazji do zbierania punktów w programie Szerokości! (Sopot, Gdańsk, Olsztyn, Warszawa, Kraków). DO TATR Minister transportu deklaruje, że jego resort skupi się na domknięciu głównych korytarzy komunikacyjnych w ciągu planowanych ekspresówek i autostrad. Można dyskutować o słuszności tego planu, ale trudno się nie zgodzić, że na mapie naszych dróg cyfra 7 potrzebuje litery S. Często tworzące się korki na Zakopiance sprawiają, że czas przejazdu z Lubnia do Zakopanego może wynieść nawet 4,5 godziny. Foto: M.Lasyk/REPORTER 14 15

NIEDALEKO OD SZOSY Pięć punktów z punktami Jeśli jedziecie od morza do Tatr, to wasze konta w programie Szerokości! mogą się wzbogacić o kolejne punkty aż w pięciu miejscach, czyli serwisach Grupy DBK. W każdym z pięciu wymienionych punktów nie tylko można naprawić swój pojazd, lecz także wzbogacić swoją flotę o nową ciężarówkę marki DAF CZY IVECO lub samochód marki Volkswagen. Foto: M.Lasyk/REPORTER 3,5 mld ZŁOTYCH ma kosztować prawie 17-kilometrowy odcinek S7 między Lubniem a Rabką. Kraków GPS: 50 5 16 N, 20 3 55 E Krakowski punkt Grupy DBK specjalizuje się w serwisowaniu pojazdów z grupy IVECO oraz naczep Kögel. Oprócz tego specjaliści z Krakowa poradzą sobie także z serwisem i naprawami innych pojazdów. Zajmują się także sprzedażą części zamiennych i usługami potrzebnymi w transporcie, takimi jak kalibracja tachografów czy też montaż i naprawa systemów TOLL Collect. Warszawa GPS: 52 12 42,2 N 20 40 55,5 E Sprzedaż części zamiennych i akcesoriów oraz kompleksowe usługi serwisowe i naprawcze naczep, przyczep i samochodów ciężarowych wszystkich marek to tylko część usług, jakie są realizowane w punkcie Grupy DBK nieopodal Warszawy. Do Waszej dyspozycji jest też całodobowy assistance. Olsztyn GPS: 53 47 12, N, 20 31 59 E Olsztyn co prawda nie leży przy DK7, ale pamiętajcie, że w razie potrzeby zaledwie 25 km od krajowej siódemki do Waszej dyspozycji jest też punkt DBK w Olsztynie świadczący szeroki wachlarz usług serwisowych. Gdańsk GPS: 54 19 38 N, 18 32 22 E W rozległym serwisie w Gdańsku nie brakuje miejsca ani części nawet dla największych zestawów. Zajmiemy się także myciem, lakierowaniem, wulkanizacją czy realizacją zabudów specjalistycznych, a Ty w tym czasie możesz u nas porządnie wypocząć w specjalnym pokoju. Sopot GPS: 54 25 28 N, 18 33 55 E W Sopocie do Waszej dyspozycji są specjaliści od samochodów użytkowych i osobowych spod znaku Volkswagena. Oprócz salonu sprzedaży i serwisu mechanicznego pojazdów marki VW i Audi do dyspozycji jest też profesjonalna blacharnia. ZAPRASZAMY się niemały raban. Z jednej strony to dobrze, że resort nie ustaje w działaniach mających na celu podniesienie komfortu i bezpieczeństwa jazdy po Polsce. Z drugiej, bardzo często podawano w wątpliwość zasadność budowania tak drogiego odcinka ekspresówki między Lubniem a Rabką, argumentując, że za te pieniądze można wybudować znacznie więcej bardziej potrzebnych odcinków w innych częściach kraju. Drogowa dyrekcja uspokajała, przypominając, że inwestycje zawarte w załączniku stanowią jedynie część tych, które są przeznaczone do realizacji w latach 2014-2020, bo cały program na wymieniony okres jest jeszcze finalizowany. Wlot na wylocie Jedną z najbardziej oczekiwanych inwestycji w ramach modernizacji i rozbudowy DK 7 jest odciążenie wlotu do Krakowa oraz budowa S7, czyli wschodniej obwodnicy Krakowa, która docelowo ma połączyć się z południową obwodnicą miasta w ciągu autostrady A4. Pierwszą część tej drogi już zbudowano w listopadzie 2010 r. oddano do użytku pierwszy odcinek od węzła Bieżanów do wybudowanej przez miasto ulicy Śliwiaka, co pozwala na ominięcie korków w dzielnicy Podgórze, ale odcinkowi brakuje ciągłości. Dopiero w połowie tego roku spodziewane jest rozstrzygnięcie przetargu na budowę kolejnego 4,5-kilometrowego odcinka od węzła Rybitwy do węzła Igołomska. Trudno się dziwić rozgoryczeniu mieszkańców Krakowa, którzy bardzo długo czekają na realizację tej inwestycji, mimo wielokrotnych deklaracji o przekazanie niezbędnych środków. Należy więc trzymać kciuki za wszystkich, którzy lobbują za jak najszybszym ukończeniem brakujących odcinków S7 i ogłoszeniem możliwie wielu przetargów na kolejne ekspresowe fragmenty. Ciągi A2, A4 już wkrótce będą gotowe, A1 też jest na najlepszej drodze, by ostatecznie połączyć Łódź z Trójmiastem, co sprawia, że to właśnie S7 ląduje na pierwszym miejscu wśród najbardziej oczekiwanych inwestycji. Rafał Rezler 790-kilometrowy odcinek DK7 to fragment ciągnącej się przez prawie 7 krajów Europy Środkowej trasy europejskiej E77 o łącznej długości prawie 1700 kilometrów. Foto: Andrzej Iwańczuk/REPORTER 16 17

CB RADIO Foto: Jean Michel le Meur / DPPI ASO, Maindru / ASO, IVECO Tom Colsoul i Gerard de Rooy (z prawej) 14 dni jazdy pełnym ogniem Rok przygotowań, dwa tygodnie ścigania, niewiele snu, za to mnóstwo pyłu i piachu Dakar najtrudniejszy rajd świata. O towarzyszących mu emocjach rozmawiamy z Gerardem de Rooyem, który w Dakarze 2014 ponownie będzie walczył o mistrzostwo za kierownicą zielonego IVECO. W pierwszych startach prowadziłeś ciężarówki DAF, a w sezonie 2012 przesiadłeś się do IVECO. Jak możesz porównać te samochody? Od mojego debiutu w Dakarze w 2002 r. aż do edycji 2006 startowałem DAF-ami. W 2007 r. po raz pierwszy pojechaliśmy ciężarówką GINAF. Rajdu nie ukończyliśmy, ale nasza ciężarówka była bardzo konkurencyjna wygraliśmy jeden etap, a w pozostałych plasowaliśmy się w pierwszej trójce. GINAF to holenderska marka specjalizująca się w produkcji pojazdów do transportu w wyjątkowo ciężkich warunkach, m.in. poza utwardzonymi drogami. Konstrukcyjnie GINAF-y bardzo mocno przypominają DAF-y, bo też budowane są na podstawie ich komponentów. W 2008 r. Dakar odwołano z powodu zagrożenia terrorystycznego, więc mieliśmy przymusową przerwę. Na kolejną edycję zbudowaliśmy samochód na bazie GINAF-a, ale wszczepiliśmy mu serce od IVECO. Tym samochodem w Dakarze po raz pierwszy rozgrywanym w Ameryce Południowej ukończyliśmy imprezę na trzecim miejscu. W 2010 r. mieliśmy przerwę, a w ostatnich trzech Dakarach jechaliśmy już IVECO. W praktyce każdy samochód budujemy niemal od podstaw w naszym warsztacie. Korzystamy z bazy, jaką jest dany model i wprowadzamy swoje pomysły. Kluczowe różnice między naszymi dakarowymi DAF-ami i IVECO sprowadzają się do dwóch elementów: kabiny i silnika. Ten drugi w przypadku IVECO jest mocniejszy rozwija 870 KM i aż 3600 Nm momentu obrotowego. Jednostki DAF-a dostarczały 800 KM i 3000 Nm. Co jest najmocniejszym punktem IVECO, którym startujesz? Dla nas walka w rajdzie zaczyna się od samego początku, na każdym kilometrze walczymy o zwycięstwo. W ostatnich czterech startach silniki IVECO z serii Cursor 13 dawały nam sporą przewagę nad innymi zespołami. Rywalizowałeś zarówno w tym klasycznym Dakarze, rozgrywanym w Afryce, jak i w edycjach, które organizowano już nie na Saharze, lecz na bezdrożach Peru, Argentyny i Chile. Jakbyś porównał Dakar afrykański z tym południowoamerykańskim? Ten afrykański był trudniejszy, m.in. ze względu na dłuższe etapy. Ich pokonanie zajmowało po prostu więcej czasu zdarzało się, że jechaliśmy nawet przez 10 godzin. W Ameryce Południowej mieścimy się w sześciu. Lubiłem afrykański Dakar, to był prawdziwy rajd na wytrzymałość. Dotyczyło to nie tylko sprzętu, ale też załogi. Co jest najważniejsze w trakcie przygotowań do takiego rajdu, jak Dakar? Wszystko jest ważne (śmiech). Kondycja fizyczna, pilot, mechanik i ekipa w parku serwisowym. Jeśli w trakcie rajdu nie zagra choćby jedna z tych rzeczy, nie ma mowy o zwycięstwie. Co było największym wyzwaniem w historii Twoich startów w Dakarze? W tym roku walczyłem o zwycięstwo. Chciałem powtórzyć sukces Biografia na skróty: Gerard de Rooy Gerard to holenderski przedsiębiorca i kierowca rajdowy, syn rajdowca Jana de Rooya. Swoją firmę De Rooy Transport prowadzi w Son en Breugel w Holandii. Na swoim koncie ma m.in. zwycięstwo w Dakarze. Gerard dokonał tego w 2012 r., 25 lat po tym, jak jego ojciec, za kierownicą DAF-a triumfował w rajdzie Paryż- -Dakar. Ma za sobą także starty w rallycrossie. W tych zawodach jego bronią był specjalnie przygotowany Citroën DS3. z 2012 r., ale mieliśmy awarię. Walczyliśmy z samochodem przez trzy godziny, udało nam się go naprawić i wróciliśmy do gry, ale straciliśmy prowadzenie w rajdzie. W Dakarze kluczowa jest koncentracja przez cały czas musisz być skupionym na realizowaniu celów. A kiedy chcesz odzyskać stracony czas, zniwelować stratę do konkurentów, a do tego jesteś wkurzony i stracisz koncentrację, to po prostu się rozbijesz albo zniszczysz samochód i jest po rajdzie. Co w Dakarze jest najtrudniejsze dla załogi ciężarówki? Chyba odcinki najeżone ogromnymi kamieniami. Przy tempie, w jakim się poruszamy, na takich partiach strasznie cierpi zawieszenie, a my w środku razem z nim. Ale przecież dakarowe ciężarówki wydają się niezniszczalne Potrafią wytrzymać naprawdę dużo, ale Dakar to 13-14 dni jazdy pełnym ogniem. Kierowca musi wiedzieć, gdzie są granice możliwości jego samochodu. Jeśli je przekroczysz, to nie ukończysz rajdu. Twój najlepszy i najgorszy moment na Dakarze? Najlepszy to oczywiście zwycięstwo z 2012 r. Najgorzej było wtedy, gdy po raz drugi nabawiłem się tej samej kontuzji kręgosłupa. Załoga ciężarówki jest trzyosobowa kierowca, pilot i mechanik. Twoim jest Polak, Darek Rodewald. Dlaczego go wybrałeś i jak trafił do Twojego zespołu? Darek pracował jako mechanik w warsztacie mojej firmy transportowej i był najlepszy z wszystkich mechaników. Akurat potrzebowałem mechanika, by skompletować załogę do kolejnego Dakaru i chciałem najlepszego, ale i najbardziej zmotywowanego człowieka. Darek idealnie pasuje do tego opisu, a dodatkowo biegle mówi po niderlandzku, co też nie było bez znaczenia. Twój ojciec także startował w rajdach terenowych. Jak duży był jego wpływ na ciebie jako kierowcę rajdowego? Iveco Powerstar Długość: 680 cm Szerokość: 250 cm Wysokość: 300 cm Rozstaw osi: 440 cm Masa: 8600 kg (pusty), 9400 kg (gotowy do startu) Rozkład masy: 50/50 Silnik: Iveco Cursor 13 (12,9 l) Moc: 840 KM przy 2200 obr./min Moment obrotowy: 3600 Nm przy 1200 obr./min Sprzęgło: jednotarczowe, 430 mm Skrzynia biegów: ZF, reduktor, servo shift Zawieszenie przód: 3 resory piórowe, 4 amortyzatory ze sprężynami śrubowymi na oś Zawieszenie tył: 2 resory piórowe, 4 amortyzatory ze sprężynami śrubowymi na oś, stabilizator Opony: Michelin, 14,00 R20 XZL Zbiornik paliwa: 700 l Hamulce: Knorr-Bremse, tarczowe, 430x42 mm Tata ma zupełnie inny styl jazdy, więc trudno powiedzieć, że mnie uczył, ale oczywiście go podpatrywałem. To kolejny sposób na to, żeby być lepszym kierowcą, ale trzeba nie tylko umieć słuchać i obserwować, ale także wyciągać wnioski. Rozmawiał: Rafał Rezler 18 19

KURS BEZKOLIZYJNY Szkoda i co dalej? W momencie zaistnienia szkody zadaniem pracownika jest tylko wykonanie połączenia na infolinię i przekazanie danych lokalizacyjnych. Reszta jest po stronie organizatora. Foto: Shutterstock Chwila nieuwagi, zła ocena odległości, niedopasowanie prędkości do warunków drogowych, czy też wina innego kierowcy Tak niewiele potrzeba i szkoda gotowa. Co zrobić, by naprawa przebiegła szybko i bezproblemowo? Odpowiedź to Partner Flota. S ystem Partner Flota to nowość, która zadebiutuje już niebawem na polskim rynku. Co prawda bez trudu znaleźć można inne programy likwidacji szkód, ale żaden z nich nie oferuje tak kompleksowego podejścia do tematu koordynacji całego procesu. Pomysłodawcą projektu jest firma CSV producent i dystrybutor materiałów i urządzeń lakierniczych a jednym z partnerów Grupa DBK. Pomysł pojawił się jako odpowiedź na zapotrzebowanie rynku będące następstwem spowolnienia gospodarczego. Nie jest tajemnicą, że wszyscy zaczęli wówczas poszukiwać rozwiązań pozwalających na optymalizację kosztów. Partner Flota to właśnie przykład rozwiązania, na którym korzystają wszyscy. Dla nas to możliwość dostarczania technologii, w której się specjalizujemy do serwisów blacharsko-lakierniczych partnerów, dla serwisów wzrost liczby realizowanych napraw, a dla klientów szansa na maksymalnie uproszczoną operację likwidacji szkody tłumaczy Marek Bartosiak, Dyrektor Handlowy CSV, pomysłodawca projektu. Obsługa na jeden telefon Zasada działania programu, zgodnie z jego ideą, jest prosta i w praktyce sprowadzi się do jednego telefonu. Na razie projekt będzie skierowany głównie do klientów flotowych, choć w przyszłości planowane jest także uruchomienie wer- sji także dla indywidualnych użytkowników. Tak naprawdę punktem wyjścia jest moment podpisania umowy. Klienci programu Partner Flota otrzymają wówczas numer telefonu, który wystarczy przekazać kierowcom. W momencie zaistnienia szkody zadaniem pracownika będzie tylko wykonanie połączenia na infolinię i przekazanie danych lokalizacyjnych. To wszystko. Reszta już będzie po naszej stronie organizujemy transport, wyszukujemy najbliższy serwis, prowadzimy całą procedurę od przekazania pojazdu do serwisu aż po jego odbiór. Warto podkreślić, że program będzie obowiązywał na terenie całego kraju, a więc nie ma znaczenia, w którym miejscu dojdzie do kolizji mówi Marek Bartosiak. Pewność w pakiecie gratis Wszystkie naprawy są realizowane z zastosowaniem oryginalnych części i przy użyciu wyłącznie wysokiej jakości materiałów lakierniczych homologowanych przez producenta. Dzięki temu nie istnieje ryzyko utraty gwarancji producenta. Sieć punktów naprawczych, które będą uczestniczyły w programie Partner Flota, liczy już kilkadziesiąt lokalizacji obsługujących zarówno pojazdy osobowe, jak i ciężarowe. Wyłączność na obsługę pojazdów ciężarowych mają serwisy Grupy DBK. Grupa DBK ma doskonale rozwiniętą i dobrze rozmieszczoną sieć wyspecjalizowanych serwisów. Dla nas kluczowa też była liczba realizowanych napraw, a na tym polu Grupa DBK praktycznie nie ma sobie równych mówi Marek Bartosiak. Z firmą CSV pracujemy od wielu lat. Wiedzieliśmy więc, że podejmujemy współpracę z solidnym partnerem biznesowym. Naszym zdaniem Partner Flota to doskonały pomysł wypełniający pewną istniejącą w branży transportowej niszę. Cieszymy się, że możemy w nim uczestniczyć jako partner wyłączny do obsługi pojazdów ciężarowych. To dla nas kolejny dowód uznania najwyższej jakości usług świadczonych przez serwisy, ale także wyzwanie dodaje Jacek Olszewski, Dyrektor Serwisów Grupy DBK. Projekt Partner Flota wystartuje już niebawem. Na starcie swoim zasięgiem obejmie teren Polski, ale pomysłodawcy nie wykluczają, że w przyszłości realizowany będzie także za granicą. Choć już w tej chwili jego głównym założeniem jest maksymalna prostota i sprawność obsługi, rozważane są już także kolejne rozwiązania, które sprawią, że szkoda stanie się zdarzeniem jeszcze mniej stresującym. Piotr Kowalski W ramach programu jest prowadzona tzw. ewidencja kolorystyczna polegająca na dobraniu i przechowaniu receptury na cały okres użytkowania pojazdu, co niweluje ryzyko doboru niewłaściwego lakieru. 10 rzeczy, które musisz wiedzieć o systemie Partner Flota 1. Dedykowany Call Center i holowanie 24 h. 2. Indywidualna obsługa klienta w punktach naprawczych. 3. Samochód zastępczy tej samej klasy na czas naprawy. 4. Monitoring czasu naprawy i postoju pojazdu. 5. Kontrola kosztów naprawy i jakości wykonania. 6. Pełna historia napraw. 7. Nawet 10-letnia gwarancja na powłokę lakierniczą. 8. Pełna obsługa pojazdów w zakresie likwidacji szkód blacharsko-lakierniczych. 9. Program optymalizacji kosztów napraw poprawa współczynnika szkodowości. 10. Smart Repair nowoczesna technika naprawcza. 20 21

KURS BEZKOLIZYJNY Ogrzewanie postojowe KURS BEZKOLIZYJNY EKOjazda w wersji XXL Czyli 6 sposobów na obniżenie spalania paliwa Foto: Shutterstock [MIT] Ogrzewanie postojowe jest drogie? Owszem, w przypadku ciężarówki, która nie ma systemu ogrzewania postojowego, na jego montaż trzeba zarezerwować minimum 4 tys. zł. Trzeba jednak patrzeć na to jak na inwestycję. Ogrzewanie kabiny urządzeniem, które właśnie do tego zostało zaprojektowane, jest nie tylko wygodniejsze, ale także bardziej ekologiczne i co najważniejsze sporo tańsze od korzystania z ogrzewania zależnego od silnika. Urządzenie o mocy 2 kw, które w zupełności wystarczy do ogrzania kabiny, potrzebuje około 0,25 do 0,5 l ON na godzinę pracy. Silnik nawet do kilku litrów. W naszych warunkach klimatycznych montaż ogrzewania postojowego może się zwrócić nawet w jedną zimę. [MIT] Gaz to nie jest dobry pomysł? Alternatywą dla systemów zasilanych olejem napędowym są systemy gazowe, które paliwo czerpią najczęściej z butli montowanych za kabiną. Zaletą gazu jest jego mniejsza wrażliwość na temperaturę (nie tężeje tak jak ON), a nie ma nic gorszego niż problemy z ogrzewaniem właśnie w najzimniejszą noc w roku. Gaz uwalnia kierowcę od tego typu problemów. Oprócz tego ogrzewanie gazowe jest tańsze i bardziej ekologiczne oraz cichsze. Wadą jest konieczność pilnowania poziomu gazu w butli. FAKTY I MITY Każdy kierowca wie, że czasem w kabinie zmarznąć można nawet w sierpniową noc. A co dopiero w listopadową czy grudniową. Na szczęście w walce z zimnem ma on poważnego sprzymierzeńca systemy ogrzewania postojowego. Co trzeba wiedzieć o układach, które dziś są już stałym elementem wyposażenia. [FAKT] Przeglądów się nie olewa? Tak, zwłaszcza w przypadku wersji na olej napędowy, którym raz do roku należy się konserwacja. Oprócz sprawdzenia szczelności układu zasilania i odprowadzania spalin czyści się także komorę spalania. Tego typu usługi zamykają się w kwocie do 500 zł. Urządzenia gazowe są prostsze i wymagają mniej obsługi ze względu na czystsze paliwo. Tu najczęściej przegląd ogranicza się do kontroli szczelności przewodów. [FAKT] Ciepły nawet bez ruchu? Uruchomienie dużego dieslowskiego silnika po bardzo mroźnej nocy może przysporzyć pewnych problemów. Pójdzie to łatwiej, jeśli mamy zamontowane wodne ogrzewanie postojowe, które nie tylko ogrzewa kabinę, lecz także ciecz chłodzącą. Dzięki temu silnik jest podgrzany i przygotowany do jazdy, więc spala mniej paliwa i lepiej pracuje. 1 Sprawne auto to podstawa! Nie da się jeździć oszczędnie autem w rozsypce. Oszczędzanie na bezpieczeństwie zawsze kończy się źle. Opony nowe o optymalnym ciśnieniu gwarantują mniejsze zużycie paliwa. Kiepskie opony, na dodatek źle napompowane, potrafią zawyżyć spalanie nawet o 30 procent! Ale swój wkład w mniejszą kwotę na fakturze za tankowanie mają także świeżość oleju, czyste filtry, stan zawieszenia, hamulce i oczywiście jakość paliwa, które tankujemy. 2 Hamulec to ostateczność Hamowanie silnikiem, a nie hamulcem pozwoli na oszczędności rzędu nawet 20 procent. Do tego oszczędzamy nie tylko paliwo, które nie jest spalane w tym czasie, ale także hamulce i opony, które ulegają mniejszemu ścieraniu. Spowalnianie samochodu do momentu zmiany warunków ruchu w przeciwieństwie do hamowania ogranicza spalanie z powodu oszczędności energii kinetycznej. Najwięcej paliwa tracimy podczas ruszania. 3 Nie jeździmy na biegu jałowym i sprzęgle Szczególnie wśród starszych kierowców panuje przekonanie, że jazda na biegu jałowym czy zjeżdżanie ze wzniesienia na sprzęgle pozwala zaoszczędzić paliwo. Bzdura, choć nie 30 % O TYLE MOŻE SIĘ ZWIĘKSZYĆ bez podstaw. Ta opinia miała rację bytu jedynie w przypadku starych samochodów osobowych z silnikami dwusuwowymi, w których paliwo pełniło funkcję smarującą. Jednak w przypadku dzisiejszych silników sterowanych komputerem z wielopunktowym wtryskiem paliwa sytuacja ta wygląda odwrotnie. Komputer odcina dopływ paliwa do silnika i nie następuje suw pracy, co skutkuje hamowaniem silnikiem, który przepompowuje powietrze. Pozwala to oszczędzić około 12-17 proc. paliwa. 4 zużycie paliwa w wyniku użycia zużytych bądź źle napompowanych opon. Nie przekraczaj DMC Kluczową sprawą jest załadunek. Oczywiste jest, że obciążony pojazd siłą rzeczy będzie spalał więcej paliwa. Jednak przekroczenie dopuszczalnej masy całkowitej będzie skutkować nie tylko większym zapotrzebowaniem na paliwo, ale także szybszym zużyciem ogumienia, hamulców i zawieszenia. Hamulce mogą być także bardziej narażone na spalenie. 5 Korzystaj z trybu manualnego skrzyni biegów Kierowcy posiadający zautomatyzowaną skrzynię biegów nie powinni polegać tylko na niej, szczególnie w trudnym górzystym terenie. Przy wjeździe pod wzniesienie warto przełączyć się na tryb ręczny i pilnując obrotów, redukować je stopniowo o pół biegu, a po dojechaniu na szczyt zwiększyć bieg, wykorzystując tym samym grawitację i brak pobierania paliwa. 6 Zaplanuj optymalną trasę Kierowcy, broniąc się przed zarzutami nieekologicznej jazdy, najczęściej podnoszą fatalny stan dróg, ukształtowanie terenu, kiepskie paliwo dostępne na polskich stacjach i nie najlepszą kulturę jazdy polskich kierowców. Jednak bardzo często wystarczy rozplanować optymalną trasę i przewidywać zachowanie innych kierowców na drodze. Dłuższa trasa nie zawsze oznacza dłuższy czas przejazdu. Mając do przejechania dłuższy odcinek, po którym możemy się poruszać ze stałą prędkością i minimalną liczbą zatrzymań, przejedziesz szybciej, a w baku zostanie więcej paliwa. Michał Gruszka 22 23