PRACA DYPLOMOWA INśYNIERSKA 1. Zasady pisania pracy dyplomowej na kierunku Budownictwo Wydziału Architektury WSEiZ (tytuł rozdziału) 1.1. Czym jest praca dyplomowa? (tytuł podrozdziału) Praca dyplomowa jest widocznym i trwałym świadectwem nabytej wiedzy i szczególnych umiejętności, wyróŝniających działalność inŝynierską. Zatem warto dołoŝyć wszelkich starań i pracę przygotować jak najlepiej, tak aby była źródłem satysfakcji. Temat pracy dyplomowej jest związany przede wszystkim ze studiowaną specjalnością. Nie bez znaczenia są takŝe predyspozycje studenta. Za korzystny moŝna uznać przypadek, kiedy temat pracy dyplomowej wynika z zapotrzebowania sfery produkcyjnej. W dalszej części tego opracowania podano definicję pracy dyplomowej inŝynierskiej, zalecenia dotyczące struktury pracy, stylu wypowiedzi, sposobu powoływania się na materiały źródłowe oraz inne uwagi, które mogą pomóc studentom w pisaniu pracy. Celem tego opracowania jest równieŝ ujednolicenie formy graficznej prac pisanych na kierunku Budownictwo. Zawarte tutaj uwagi są przede wszystkim zaleceniami i w Ŝaden sposób nie zwalniają autora i opiekuna pracy z odpowiedzialności za ostateczną jej formę. Praca dyplomowa inŝynierska powinna stanowić kompletne rozwiązanie typowego zadania inŝynierskiego z wykorzystaniem wiadomości zdobytych w toku studiów. W swoim opracowaniu student powinien wykazać się umiejętnością syntezy tych wiadomości i ich zastosowania do rozwiązania zadania inŝynierskiego. W rozwiązaniu zadania inŝynierskiego moŝna wykorzystywać znane technologie i metody rozwiązania, natomiast praca musi się opierać na unikatowych danych i prowadzić do wniosków wypływających z analizy tych danych. Paca inŝynierska obejmować powinna: sformułowanie załoŝeń co do wybranego zadania inŝynierskiego, analizę źródeł oraz dostępnych środków i metod rozwiązania, opis metody rozwiązania zadania, wnioski końcowe. 1
Struktura pracy dyplomowej powinna obejmować: spis treści, wstęp określający cel i zakres pracy (numerowany jako rozdział 1), rozdział "teoretyczny", definiujący rozwaŝane zagadnienie i opisujący aktualny stan wiedzy w zakresie tematyki pracy dyplomowej, rozdziały zawierające rozwiązanie własne, obejmujące: część opisującą metodę, słuŝącą rozwiązaniu określonego zadania - opis narzędzia i procedury rozwiązania zadania, część zawierającą analizę uzyskanych wyników, wraz z wnioskami szczegółowymi, podsumowanie (wnioski końcowe, zakończenie) - syntetyczne ujęcie wyników w odniesieniu do celu pracy, ewentualne zalecenia na przyszłość, propozycje zmian i ulepszeń itp., literaturę, załączniki. Praca powinna składać się z rozdziałów (poza wstępem i podsumowaniem) o podobnej liczbie stron (nie powinno być tak, Ŝe niektóre rozdziały mają np. 50 stron, a inne - 5 stron). Szczególnie naleŝy unikać zachwiania proporcji między częścią teoretyczną i praktyczną, nadmiernie rozbudowując tą pierwszą kosztem drugiej. Całkowita liczba stron pracy (zalecane 40 60) nie ma zasadniczego znaczenia - najistotniejsza jest treść pracy. 1.2. Zasady redakcji tekstu pracy dyplomowej 1.2.1. Sposób zapisywania tytułów rozdziałów i podrozdziałów (tytuł punktu) Praca dyplomowa zwykle dzieli się na rozdziały i podrozdziały, które są oznaczane numeracją cyfrową wielorzędową (jak na tej stronie). Wyśrodkowany tekst rozdziału powinien być zapisany pogrubioną czcionką 18 z odstępami górnym i dolnym o wielkości 32 pt. Wyrównany do lewego marginesu tytuł podrozdziału piszemy pogrubioną czcionką 14 z odstępami górnym i dolnym o wielkości 20 pt. Tytuł punktu zapisujemy pogrubioną czcionką 12 z odstępami górnym i dolnym o wielkości 20 pt., powinien on być wyrównany do początku tytułu podrozdziału. Tytuły kaŝdego poziomu powinny być krótkie i komunikatywne, nie zaleca się stosowania róŝnych krojów czcionek. 2
1.2.2. Metody wyliczania i wypunktowania Przy omawianiu róŝnych metod, technik, sposobów, okoliczności itp. zwykle stosuje się wyliczenia (np. a), b), c),..., 1., 2., 3.,...) albo wypunktowania. Sposób wypunktowania musi być jednolity w całej pracy. Do oddzielenia kolejnych wypunktowań stosujemy jedynie przecinki. Poszczególne punkty wyliczenia powinny być tak sformułowane, aby kaŝdy z nich stanowił dalszy ciąg zdania zapowiadającego wyliczenie. Stosujmy co najwyŝej wypunktowanie dwupoziomowe, np., Powszechne przyczyny uszkodzeń konstrukcji betonowych wg [1] to: mechaniczne; uderzenia, przeciąŝenia, przemieszczenia, wybuch, wibracje, chemiczne; reakcje alkaiczne, czynniki agresywne (sole, wody miękkie), czynniki biologiczne. 1.2.3. Rysunki i tabele Zarówno rysunki jak i tablice naleŝy zamieszczać centralnie w stosunku do lewego i prawego marginesu. Tabele oraz rysunki nie powinny być umieszczane w środku (wewnątrz akapitu), aby nie naruszały ciągłości wypowiedzi. JeŜeli tabela (rysunek) nie mieści się na zapełnianej właśnie stronie, to naleŝy ją przenieść na stronę następną, a wolne miejsce zapełnić tekstem. Pozostawione wolne fragmenty stron świadczą o złej redakcji tekstu i utrudniają lekturę. Rysunki powinny być numerowane kolejno w obrębie rozdziału za pomocą liczb arabskich (Rys. 1.1. Tabela 1.1, itd.). Pierwsza liczba odpowiada numerowi rozdziału, druga jest kolejnym numerem rysunku lub tabeli. W tekście muszą znajdować się odsyłacze do odpowiedniej tabeli lub rysunku wykorzystujące w tym celu ich numer. Nie naleŝy stosować sformułowań poniŝsza lub powyŝsza tabela. 3
Rys. 1.1. Węzeł kratownicy; a) rozkład sił na kierunki normalny i styczny do osi spoiny, b) redukcja sił do środka cięŝkości styku, wg [12] Wyśrodkowany tekst tytułu rysunku (tabeli) powinien być zapisany normalną czcionką 11 z odstępami górnym i dolnym o wielkości 12 pt. JeŜeli rysunek jest zaczerpnięty z literatury naleŝy w jego tytule podać źródło. Tab.1.1. Wartości ekstremalne sił w elementach więźby Numer pręta Wariant obciąŝenia Siła podłuŝna Moment zginający [knm] [kn] 1 I 2,847 3,131 2 I -6,819 3,131 3 I 2,170 2,556 4 I -6,731 2,556 5 I 5,226 1,186 1.2.4. Wzory (obliczenia) Część projektu zawierająca obliczenia powinna być opracowana szczególnie starannie, aby ułatwić czy wręcz umoŝliwić jej sprawdzenie. W celu łatwiejszego identyfikowania liczonych wielkości naleŝy je nazywać. Obowiązuje zasada wzór podstawienie wynik. Od tej zasady moŝna odstąpić w przypadku kiedy liczymy np. cechy geometryczne przekroju. MoŜna wtedy pominąć wzór i zrobić bezpośrednio podstawienie na podstawie rysunku. Wzory z obliczeniami naleŝy justować do wciętego marginesu jak niŝej: Nośność obliczeniowa przekroju z uwagi na rozciąganie wzdłuŝ włókien N 140,0 0,969 136 kn. Rt, 0 Af t,0, d Nośność obliczeniowa przekroju z uwagi na ściskanie wzdłuŝ włókien N 140,0 1,45 203 kn. Rc, 0 Af c,0, d 4
Nośność obliczeniowa przekroju z uwagi na zginanie M W f 467,0 1,66 775 kncm 7,75 knm. R, y y m, d 1.2.5. Przypisy Przypisy do tekstu na danej stronie naleŝy umieszczać na dole tej strony, opatrując kolejnymi numerami, przy zastosowaniu numeracji ciągłej przez cały tekst pracy. Na przykład; w procesie projektowania konstrukcji wyróŝnia się kilka etapów 1, ściśle powiązanych zasadami statyki. Ze względu na funkcje przypisy dzieli się na: źródłowe (wskazują źródło, z którego autor zaczerpnął informację), odsyłający (kieruje czytelnika do innego fragmentu pracy dyplomowej, np. wstępu), polemiczny (słuŝy do zrelatywizowania informacji, np. przez przytoczenie innych danych liczbowych), dygresyjny (zawiera uwagi i spostrzeŝenia nasuwające się autorowi obok głównego nurtu rozwaŝań), słownikowy (podaje znaczenie terminów zaczerpniętych z języków obcych). Przypis obok wskazania źródła jak w bibliografii powinien teŝ wskazywać stronę, na której dana informacja bierze swój początek. Źródło moŝna teŝ wskazać w tekście, umieszczając w nawiasie kwadratowym numer pozycji bibliografii, [32]. 1.2.6. Cytaty Cytat powinien być oznaczony znakiem cudzysłowu i wiernie odzwierciedlać cudze słowa, łącznie z interpunkcją i ewentualnymi błędami, jeŝeli ktoś je popełnił. Dla wyróŝnienia cytatu moŝna w jego zapisie posłuŝyć się innym krojem czcionki. Źródło pochodzenia cytatu powinno być wyraźnie zaznaczone. JeŜeli całość cytowanego tekstu nie jest potrzebna z punktu widzenia kontekstu, to dopuszcza się skrócenie, zaznaczone nawiasem kwadratowym [...] w miejscu wyłączonego fragmentu. Praca nie moŝe zawierać za duŝo cytatów poniewaŝ inaczej powstanie wraŝenie, Ŝe autor nie prezentuje własnych myśli, ale kompiluje cudze, Ŝe nie tworzy własnego tekstu, ale preparuje zlepek cudzych tekstów. 1 Zwykle są to: kształtowanie, obliczenia statyczne i wymiarowanie. 5
Bibliografia 1. M. Omilanowska, Świątynie handlu, PAN, Warszawa 2004. 2. A. Biegus, Stalowe budynki halowe, Arkady, Warszawa 2003. 3. W. Borusiewicz, Konstrukcje budowlane dla architektów, Arkady, Warszawa 1978. 6