Sterowanie ruchem na skrzyżowaniu dróg w strefie oddziaływania przejazdu kolejowego. mgr inż. Witold Olpiński 1 z 25
Plan prezentacji: Wprowadzenie - zastrze enia - przedstawienie problemu i tez autora Obowiązujące przepisy ruchu drogowego Organizacja ruchu drogowego - miejsca prowokujące wystąpienie wypadku - obowiązujące zasady nadawania pierwsze stwa drogom - inne utrudnienia w przekraczaniu przejazdu - propozycja zasad nadawania pierwsze stwa drogom na skrzy owaniach w pobli u przejazdów kolejowych Wymagania dotyczące sygnalizacji wietlnej powiązanej z ruchem kolejowym - czasy działania, bezpiecze stwo, powiązania zewnętrzne Podsumowanie i wnioski 2 z 25
Zastrze enia: Stawiam tezy celowo kontrowersyjne - większo ć z nich stoi w sprzeczno ci z opiniami drogowników, nie podzielających zazwyczaj kolejowego punktu widzenia Zawarto tylko wnioski i opinie autora Proponowane rozwiązania mogą być niezgodne z obowiązującym stanem regulacji prawnych 3 z 25
Pokutowanie ducha Locomotive Act! Czy mo e, jak chyba chcą niektórzy, powinni my do niego wrócić? Obowiązywał on przez 30 lat od 1865 roku i stanowił m.in. eś /.../ - Co najmniej na 55 metrów przed pojazdem ma iść człowiek z czerwoną chorągiewką i ostrzegać innych użytkowników drogi o zbliżaniu się pojazdu. Ma on ponadto pomagać w usuwaniu z drogi innych pojazdów, a w razie potrzeby zatrzymać lokomotywę drogową. /.../ - Każda lokomotywa drogowa ma być natychmiast zatrzymana na każde żądanie przechodniów, woźniców i jeźdźców, którzy wyrażą to podniesieniem ręki. / / - Największa dopuszczalna szybkość lokomotyw drogowych ograniczona zostaje poza obrębem osiedli do 6 kilometrów na godzinę, a w osiedlach do 3 kilometrów na godzinę. /.../ 4 z 25
Teza autora: Nie jest i nigdy nie będzie praktykowane przeje d anie pojazdów przez przejazd pojedynczo, to znaczy, e wjazd kolejnego pojazdu w strefę przejazdu nastąpi dopiero po opuszczeniu go przez pojazd poprzedni. Problem: Urzędnicy i czę ć praktyków zajmujących się ruchem drogowym działają, jakby uwa ali, eś wystarczą przepisy, urządzenia i oznakowanie ALE DLACZEGO TYLKO W ODNIESIENIU DO SKRZY OWA Z TORAMI KOLźJOWYMI??? 5 z 25
Najgorszy, oczywisty przypadek Wypadek w takim miejscu to niestety tylko kwestia czasu... 6 z 25
Wymuszone zagro enie 7 z 25
Obowiązujące przepisy ruchu drogowego Artykuł ń9 Konwencji wiede skiej o ruchu drogowym Ś Każdy użytkownik drogi powinien zachować zwiększoną ostrożność przy zbliżaniu się i przy przekraczaniu przejazdów kolejowych. W szczególności: a) każdy kierujący pojazdem powinien prowadzić pojazd z umiarkowaną szybkością, b) niezależnie od obowiązku przestrzegania nakazu zatrzymania się, podawanego za pomocą sygnału świetlnego lub sygnału dźwiękowego, żaden użytkownik drogi nie powinien wkraczać na przejazd kolejowy, na którym zapory lub półzapory są zamknięte albo których zamykanie lub podnoszenie zostało rozpoczęte, c) jeżeli przejazd kolejowy nie jest wyposażony w zapory, półzapory lub sygnały świetlne, żaden użytkownik drogi nie powinien wkraczać na przejazd bez upewnienia się, że nie zbliża się pojazd szynowy, d) żaden użytkownik drogi nie powinien przekraczać przejazdu kolejowego w sposób opieszały; w razie przymusowego unieruchomienia pojazdu, kierujący nim powinien dołożyć starań w celu usunięcia go z przejazdu, a jeżeli tego nie może uczynić, powinien natychmiast zrobić wszystko, co jest w jego mocy, aby zawczasu ostrzec o istnieniu niebezpieczeństwa kierujących pojazdami szynowymi. Artykuł 28 Kodeksu drogowego czyli ustawy z 2Ń czerwca ń997 r. Prawo o ruchu drogowym Ś 1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu kolejowego oraz przejeżdżając przez przejazd, jest obowiązany zachować szczególną 2. 3. 4. 5. 6. ostrożność. Przed wjechaniem na tory jest on obowiązany upewnić się, czy nie zbliża się pojazd szynowy, oraz przedsięwziąć odpowiednie środki ostrożności, zwłaszcza jeżeli wskutek mgły lub z innych powodów przejrzystość powietrza jest zmniejszona. Kierujący jest obowiązany prowadzić pojazd z taką prędkością, aby mógł go zatrzymać w bezpiecznym miejscu, gdy nadjeżdża pojazd szynowy lub gdy urządzenie zabezpieczające albo dawany sygnał zabrania wjazdu na przejazd. Kierującemu pojazdem zabrania się: 1) objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeżeli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie nie zostało zakończone, 2) wjeżdżania na przejazd, jeżeli po drugiej stronie przejazdu nie ma miejsca do kontynuowania jazdy, 3) wyprzedzania pojazdu na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim, 4) omijania pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd, jeżeli wymagałoby to wjechania na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu. W razie unieruchomienia pojazdu na przejeździe kolejowym, kierujący jest obowiązany niezwłocznie usunąć go z przejazdu, a jeżeli nie jest to możliwe, ostrzec kierującego pojazdem szynowym o niebezpieczeństwie. Kierujący pojazdem lub zespołem pojazdów o długości przekraczającej 10 m, który nie może rozwinąć prędkości większej niż 6 km/h, przed wjazdem na przejazd kolejowy jest obowiązany upewnić się, czy w czasie potrzebnym na przejechanie przez ten przejazd nie nadjedzie pojazd szynowy, lub uzgodnić czas tego przejazdu z dróżnikiem kolejowym. Przepisy ust. 1 4 stosuje się odpowiednio przy przejeżdżaniu przez tory tramwajowe; przepis ust. 3 pkt 3 nie dotyczy skrzyżowania lub przejazdu tramwajowego, na którym ruch jest kierowany. 8 z 25
Obowiązujące przepisy ruchu drogowego (cd) Traktując przejazd kolejowy po prostu jako skrzy owanie, choć specyficzne, obowiązuje kierujących Artykuł 25 ust.4 Kodeksu drogowego czyli ustawy z 2Ń czerwca ń997 r. Prawo o ruchu drogowym Ś 4. Kierującemu pojazdem zabrania się: 1) wjeżdżania na skrzyżowanie, jeżeli na skrzyżowaniu lub za nim nie ma miejsca do kontynuowania jazdy, 2) rozdzielania kolumny pieszych. Obowiązujące zasady nadawania pierwsze stwa Podrozdział 2.2.6 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządze bezpiecze stwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. (Dz.U. z 2ŃŃ3 r. Nr 22Ń poz. 2ń8ń z pó n. zm.)ś Uwzględniając klasę dróg, pierwszeństwo należy nadawać drogom w następującej kolejności: 1) drogi ekspresowe; 2) drogi krajowe oznaczone numerem szlaku międzynarodowego; 3) pozostałe drogi krajowe; 4) drogi wojewódzkie; 5) drogi powiatowe; 6) drogi gminne. Na skrzyżowaniach dróg o tej samej funkcji pierwszeństwo należy nadawać drogom o większym natężeniu ruchu, drogom, po których przebiegają linie komunikacji publicznej, i drogom, którym nadanie pierwszeństwa jest uzasadnione cechami geometrycznymi skrzyżowania. O ile to możliwe, pierwszeństwo należy nadawać dłuższym ciągom dróg. 9 z 25
Propozycja zasad nadawania pierwsze stwa drogom na skrzy owaniach w pobli u przejazdów kolejowych (ń): Nie mo e być to skrzy owanie dróg równorzędnych. Droga prowadząca od przejazdu nie mo e być podporządkowana, niezale nie od tego, czy dowolna z pozostałych dróg ma utrzymać, czy zmieniać kierunek pierwsze stwa na tym skrzy owaniu. Je eli do skrzy owania dochodzi droga z prawej strony drogi biegnącej od przejazdu (patrząc od przejazdu), toś - je li na skrzy owaniu nie następuje zmiana kierunku pierwsze stwa, to dochodząca droga musi być podporządkowana, - mo liwa jest zmiana kierunku pierwsze stwa drogi prowadzącej od przejazdu, ale tylko w prawo, z nakazem skrętu w prawo (znak C-2). 10 z 25
Nadawanie pierwsze stwa (ń) NIź MO ź być skrzy owania dróg równorzędnych! droga od przejazdu NIź MO ź być podporządkowana! 11 z 25
Propozycja zasad nadawania pierwsze stwa drogom na skrzy owaniach w pobli u przejazdów kolejowych (2): Nie mo e być to skrzy owanie dróg równorzędnych. Droga prowadząca od przejazdu nie mo e być podporządkowana, niezale nie od tego, czy dowolna z pozostałych dróg ma utrzymać, czy zmieniać kierunek pierwsze stwa na tym skrzy owaniu. Je eli do skrzy owania dochodzi droga z prawej strony drogi biegnącej od przejazdu (patrząc od przejazdu), toś - je li na skrzy owaniu nie następuje zmiana kierunku pierwsze stwa, to dochodząca droga musi być podporządkowana, - mo liwa jest zmiana kierunku pierwsze stwa drogi prowadzącej od przejazdu, ale tylko w prawo, z nakazem skrętu w prawo (znak C-2). 12 z 25
Nadawanie pierwsze stwa (2) je eli droga jest tylko po prawej, musi być ona drogą podporządkowaną droga w prawo mo e mieć pierwsze stwo, ale tylko gdy nie jest dozwolona jazda z przejazdu w innym kierunku 13 z 25
Propozycja zasad nadawania pierwsze stwa drogom na skrzy owaniach w pobli u przejazdów kolejowych (3): Je eli do skrzy owania dochodzi co najmniej jedna droga po lewej stronie (patrząc od przejazdu) drogi posiadającej pierwsze stwo, toś - je li na skrzy owaniu nie następuje zmiana kierunku pierwsze stwa, to na drodze prowadzącej od przejazdu nale y zakazać skrętu w lewo (znak B-21, ustawiany przed przejazdem gdy droga ma <50m), - ciąg zło ony z drogi prowadzącej przez przejazd i drogi najbardziej w lewo (patrząc od przejazdu) ma pierwsze stwo, i jest oznakowany znakami D-1, a pozostałe wloty znakami A-7 i/lub B-20, wszystkie znaki z odpowiednimi odmianami tabliczek T-6a i T-6c, - je eli dróg po lewej stronie (patrząc od przejazdu) jest więcej ni jedna, to niedopuszczalne jest takie ustalenie pierwsze stwa, aby niezale nie od tego, czy zmienia się kierunek pierwsze stwa, po lewej stronie tej drogi (patrząc od przejazdu), której nadano pierwsze stwo pozostała jakakolwiek droga podporządkowana. Ruch na skrzy owaniu nie mo e być kierowany przy u yciu sygnalizacji wietlnej (niepowiązanej z ruchem kolejowym). 14 z 25
Nadawanie pierwsze stwa (3) Je eli droga od przejazdu ma pierwsze stwo, to NIź MO ź być dozwolony skręt w lewo z tej drogi; Uwaga: przy małej odległo ci skrzy owania od przejazdu (<50 m) znak B-2ń ustawia się przed przejazdem 15 z 25
Propozycja zasad nadawania pierwsze stwa drogom na skrzy owaniach w pobli u przejazdów kolejowych (4): Je eli do skrzy owania dochodzi co najmniej jedna droga po lewej stronie (patrząc od przejazdu) drogi posiadającej pierwsze stwo, toś - je li na skrzy owaniu nie następuje zmiana kierunku pierwsze stwa, to na drodze prowadzącej od przejazdu nale y zakazać skrętu w lewo (znak B-21, ustawiany przed przejazdem gdy droga ma <50m), - ciąg zło ony z drogi prowadzącej przez przejazd i drogi najbardziej w lewo (patrząc od przejazdu) ma pierwsze stwo, i jest oznakowany znakami D-1, a pozostałe wloty znakami A-7 i/lub B-20, wszystkie znaki z odpowiednimi odmianami tabliczek T-6a i T-6c, - je eli dróg po lewej stronie (patrząc od przejazdu) jest więcej ni jedna, to niedopuszczalne jest takie ustalenie pierwsze stwa, aby niezale nie od tego, czy zmienia się kierunek pierwsze stwa, po lewej stronie tej drogi (patrząc od przejazdu), której nadano pierwsze stwo pozostała jakakolwiek droga podporządkowana. Ruch na skrzy owaniu nie mo e być kierowany przy u yciu sygnalizacji wietlnej (niepowiązanej z ruchem kolejowym). 16 z 25
Nadawanie pierwsze stwa (4) Droga w lewo mo e mieć pierwsze stwo, ale tylko biegnąca najbardziej w lewo patrząc w kierunku jazdy od przejazdu; je eli istnieje droga biegnąca jeszcze bardziej w lewo, to NIź MO ź być w nią dozwolony skręt jadąc od przejazdu, a wjazd z niej musi być podporządkowany 17 z 25
Propozycja zasad nadawania pierwsze stwa drogom na skrzy owaniach w pobli u przejazdów kolejowych (4): Je eli do skrzy owania dochodzi co najmniej jedna droga po lewej stronie (patrząc od przejazdu) drogi posiadającej pierwsze stwo, toś - je li na skrzy owaniu nie następuje zmiana kierunku pierwsze stwa, to na drodze prowadzącej od przejazdu nale y zakazać skrętu w lewo (znak B-21, ustawiany przed przejazdem gdy droga ma <50m), - ciąg zło ony z drogi prowadzącej przez przejazd i drogi najbardziej w lewo (patrząc od przejazdu) ma pierwsze stwo, i jest oznakowany znakami D-1, a pozostałe wloty znakami A-7 i/lub B-20, wszystkie znaki z odpowiednimi odmianami tabliczek T-6a i T-6c, - je eli dróg po lewej stronie (patrząc od przejazdu) jest więcej ni jedna, to niedopuszczalne jest takie ustalenie pierwsze stwa, aby niezale nie od tego, czy zmienia się kierunek pierwsze stwa, po lewej stronie tej drogi (patrząc od przejazdu), której nadano pierwsze stwo pozostała jakakolwiek droga podporządkowana. Ruch na skrzy owaniu nie mo e być kierowany przy u yciu sygnalizacji wietlnej (niepowiązanej z ruchem kolejowym). 18 z 25
Propozycja zasad nadawania pierwsze stwa drogom na skrzy owaniach w pobli u przejazdów kolejowych (5): Je eli do skrzy owania dochodzi co najmniej jedna droga po lewej stronie (patrząc od przejazdu) drogi posiadającej pierwsze stwo, toś - je li na skrzy owaniu nie następuje zmiana kierunku pierwsze stwa, to na drodze prowadzącej od przejazdu nale y zakazać skrętu w lewo (znak B-21, ustawiany przed przejazdem gdy droga ma <50m), - ciąg zło ony z drogi prowadzącej przez przejazd i drogi najbardziej w lewo (patrząc od przejazdu) ma pierwsze stwo, i jest oznakowany znakami D-1, a pozostałe wloty znakami A-7 i/lub B-20, wszystkie znaki z odpowiednimi odmianami tabliczek T-6a i T-6c, - je eli dróg po lewej stronie (patrząc od przejazdu) jest więcej ni jedna, to niedopuszczalne jest takie ustalenie pierwsze stwa, aby niezale nie od tego, czy zmienia się kierunek pierwsze stwa, po lewej stronie tej drogi (patrząc od przejazdu), której nadano pierwsze stwo pozostała jakakolwiek droga podporządkowana. Ruch na skrzy owaniu nie mo e być kierowany przy u yciu sygnalizacji wietlnej (niepowiązanej z ruchem kolejowym). 19 z 25
Propozycja zasad nadawania pierwsze stwa drogom na skrzy owaniach w pobli u przejazdów kolejowych (5): Je eli do skrzy owania dochodzi co najmniej jedna droga po lewej stronie (patrząc od przejazdu) drogi posiadającej pierwsze stwo, toś - je li na skrzy owaniu nie następuje zmiana kierunku pierwsze stwa, to na drodze prowadzącej od przejazdu nale y zakazać skrętu w lewo (znak B-21, ustawiany przed przejazdem gdy droga ma <50m), - ciąg zło ony z drogi prowadzącej przez przejazd i drogi najbardziej w lewo (patrząc od przejazdu) ma pierwsze stwo, i jest oznakowany znakami D-1, a pozostałe wloty znakami A-7 i/lub B-20, wszystkie znaki z odpowiednimi odmianami tabliczek T-6a i T-6c, - je eli dróg po lewej stronie (patrząc od przejazdu) jest więcej ni jedna, to niedopuszczalne jest takie ustalenie pierwsze stwa, aby niezale nie od tego, czy zmienia się kierunek pierwsze stwa, po lewej stronie tej drogi (patrząc od przejazdu), której nadano pierwsze stwo pozostała jakakolwiek droga podporządkowana. Ruch na skrzy owaniu nie mo e być kierowany przy u yciu sygnalizacji wietlnej (niepowiązanej z ruchem kolejowym). 20 z 25
Wymagania dotyczące sygnalizacji wietlnej: Uwarunkowania ogólne Wyprzedzenie czasowe specjalnej zmiany sygnałów nadawanych przez sygnalizatory na skrzy owaniu i inne uwarunkowania czasów działania systemu Bezpiecze stwo sygnałów sterujących - aspekty organizacyjne i prawne - instalacja i utrzymanie urządze - uszkodzenia i stan bezpieczny Powiązania z innymi systemami i urządzeniami - tarcze ostrzegawcze przejazdowe - współdziałanie z półsamoczynnym systemem przejazdowym Przewidywanie mo liwo ci wdro enia rozwiązania 21 z 25
Podsumowanie Ograniczenie mo liwo ci szybkiego opuszczenia strefy kolizyjnej stanowi powa ne zagro enie bezpiecze stwa. Zagro enie to mo e być stwarzane przez skrzy owania dróg zlokalizowane w pobli u przejazdu. Nale y tak nadawać pierwsze stwo na skrzy owaniach pobliskich przejazdom aby eliminować to zagro enie. Budowa mini-rond, czy rond nie rozwiązuje problemu. Problemu tak e nie rozwiązuje lecz go stwarza typowa drogowa sygnalizacja wietlna na pobliskim skrzy owaniu. Konieczne wydaje się opracowanie i wprowadzenie sygnalizacji ulicznych sterowanych ruchem kolejowym. Najlepsze rozwiązanieś likwidacja jednopoziomowych skrzy owa kolei i dróg, ale przez program narodowy. 22 z 25
DodatekŚ Przej cia dla pieszych Oznaczenia: - niedozwolona lokalizacja przej ć dla pieszych, - ogrodzenia, najlepiej segmentowe (U-ń2a), ew. ła cuchowe (U-12b), - dozwolone przej cia dla pieszych i ciągi piesze. 23 z 25
Stwierdzenie nieustannie aktualne Bez rozsądnych zmian prawa ustaw i rozporządze pozostaniemy dokładnie w tym samym miejscu, w którym tkwimy dzisiaj. 24 z 25
Dziękuję za uwagę! mgr inż. Witold Olpiński wolpinski@ikolej.pl www.instytutkolejnictwa.pl https://www.facebook.com/216995574989918 https://twitter.com/ikolej http://www.linkedin.com/company/instytut-kolejnictwa 25 z 25
Jak to robią za granicą Luksemburg: priorytet bezpiecze stwa nad płynno cią ruchu 26 z 25