Szlaki kajakowe na Pojezierzu Wałeckim Szlak Rurzycy im. Jana Pawła II Szlak kajakowy rzeki Rurzycy od 1993 r. nosi nazwę Szlaku Kajakowego im. Jana Pawła II. Długość rzeki wynosi 25 km, przy spadku 0,4 prom. i przepływie 1,2 m/sek. Wypływa ona z jez. Krąpsko Małe i toczy swe wody do rzeki Gwdy, mijając po drodze pięć kolejnych jezior: Krąpsko Długie, Trzebieszki, Krąpsko Górne, Krąpsko Średnie i Dąb. Rurzyca wcięta jest między strome zbocza sięgające 15 m wysokości. Dolina rzeki jest jednak wąska, gdyż z reguły ma mniej niż 300 metrów. Po obu jej stronach rosną lasy liściaste i mieszane, a osobliwością i jednocześnie atrakcją jest 36 zespołów źródliskowych. Wody wgłębne wydostające się z warstwy wodonośnej są przefiltrowane i czyste, mają stałą w ciągu roku temperaturę - około 8 stopni Celsjusza oraz cechują się znaczną zawartością związków wapnia. Spływ rozpoczynamy w miejscowości Trzebieszki w pobliżu gustownej restauracji i obszernego parkingu. W ciągu 2 godzin, płynąc pod niewielki prąd, możemy cofnąć się do źródeł Rurzycy, przepływając przez jeziora Krąpsko Długie i Krąpsko Małe. Tuż obok tego drugiego jeziora znajduje się rezerwat leśny,,diabli Skok", gdzie wśród 200-letniego drzewostanu występuje unikalna roślinność górska, w tym przytacznik górski. Flora doliny Rurzycy obejmuje aż 471 gatunków roślin, z tego około 100 - to gatunki chronione, rzadkie i zagrożone. 1
Wracając do Trzebieszek, rozpoczynamy zasadniczy spływ w dół rzeki. Szlak jest łatwy. Rozkładając trasę na 2 dni, podziwiać można piękno przyrody, a w wolnych chwilach łowić ryby w którymś z 6 jezior: Nocleg: *pole namiotowe po byłej stanicy harcerskiej Wrzosy Szlak Dobrzycy Jest to równie ciekawa, co uciążliwa rzeka. Szlak kajakowy rozpoczyna się na jeż. Machliny Duże i kieruje się na południe, by zakończyć ujściem do Gwdy. Długość Dobrzycy wynosi 60 km, przy średniej szerokości 6,5 m i głębokości 0,7-1,0 m. Linia brzegowa jest dobrze rozwinięta, a dno zróżnicowane w przeważającej części piaszczyste. Wzdłuż 90 proc. brzegów rosną lasy mieszane, a pozostałe 10 proc. to łąki z kępami czarnej olszy. Dobrzyca jest atrakcyjnym szlakiem kajakowym, choćby ze względu na czystą wodę i piękno mijanych krajobrazów. Zasadnicza trudność polega na zalegających co kilkaset metrów pniach drzew, które należy ostrożnie omijać bądź przenosić kajak. W kilku miejscach rzeka przegrodzona jest jazami, tj. w Iłowcu, Ostrowcu i Czapli. Obejścia są jednak proste i nie przekraczają 30 m. Cały szlak Dobrzycy pokonujemy w 3-4 dni. Po drodze należy przyjrzeć się bliżej kilku ciekawym zabytkom: * kościół w Golcach z 1669 r., * stare młyny wodne w Golcach i Czapli, * rezerwat,,glinki" - okazy 200-letnich i starszych buków w połowie drogi między Golcami i Kłębowcem. 2
Dobrzyca jest też zasobnym w ryby łowiskiem. Najczęściej spotykanymi gatunkami są: pstrąg potokowy, lipień, szczupak, płoć, okoń i miętus. Łowiąc ryby, prawie na każdym kroku spotykamy się z wszechobecnymi bobrami, które wyjątkowo upodobały sobie tę rzekę. Na Dobrzycy nie organizuje się stałych imprez kajakowych. W sezonie letnim jest ona chętnie odwiedzana przez turystów, którzy indywidualnie bądź w grupach kilku, lub kilkunastu osób, przemierzają ten ciekawy szlak. Noclegi: *pola namiotowe w Machlinach i Golcach (to ostatnie za zgodą Nadleśnictwa Wałcz) Szlak Piławy Rzeka wypływa z jeziora Komorze, położonego na Pojezierzu Drawskim. Jest to największy 82- kilometrowy dopływ Gwdy o spadku 0,4 promila i przepływie wody 8 m sześciennych na sekundę. W swym górnym biegu Piława przepływa kolejno przez kilka jezior: Komorze, Rakowo, Brody, Strzeszyn, Kocie, Pile. Szlak Piławy należy zaliczyć do bardzo malowniczych, urozmaiconych i ciekawych krajoznawczo. Rzeka jest dostępna dla spływów kajakowych na całej swej długości i stanowi szlak łatwy. Warto również za jeziorem Rakowo skręcić w prawo i wąskim dwu- trzymetrowym strumieniem pod słaby prąd popłynąć do jezioro Lubicko Małe i dalej do jeziora Lubicko Wielkie. Potrzeba na to 3
dodatkowo około czterech godzin, lecz piękno tych jezior wynagrodzi stracony czas W przeszłości na Piławie zbudowano kilka młynów, które uległy zniszczeniu i obecnie stanowią przeszkody utrudniające swobodny przepływ. Szczególnie ciekawy jest środkowy odcinek rzeki, z jeziora Pile do Szwecji, płynący wśród lasów i łąk. Jest tu kilka utrudnień: * schron niemiecki - jaz (20 m z prawej strony), *niski most drewniany, na wysokości jeziora Brzeźno. Miejsce możliwe do przepłynięcia przy niskim stanie wody. Przy wysokim stanie wody, kajak należy przenieść około 15 metrów z lewej strony * elektrownia wodna, jaz (50 m z lewej strony), * poniżej Szwecji są dwie przeszkody, najniebezpieczniejszą jest druga w kolejności kładka metalowa, przepływać bardzo ostrożnie z prawej strony lub przenieść około 5 metrów z prawej strony * Głowaczewo, pozostałości młynu wodnego (20 m z prawej strony), * Zabrodzie, zakład hodowli pstrągów (50 m z prawej strony). Na przebycie szlaku Piławy potrzeba 4-6 dni. Atrakcją turystyczną, którą napotykamy na trasie spływu, są potężne umocnienia z betonu i stali zbudowane przez Niemców w 1934 r., zwane Wałem Pomorskim. 3 km na zachód od Piławy, na wysokości Jez. Dobrego, zimą 1945 r. wał ten został przez wojsko polskie przełamany. Upamiętnia to ekspozycja plenerowa broni w Zdbicach. Z kolei do atrakcji wędkarskich należą tzw. Zalewy Nadarzyckie, gdzie w jeziorach, kanałach i rozlewiskach spotykamy: szczupaki, okonie, karpie i leszcze, a w rzece pstrągi, lipienie oraz brzany. Obszar ten zalicza się do najbardziej atrakcyjnych pod względem wędkarskim. 4
Co roku na przełomie kwietnia i maja odbywa się ogólnopolski spływ Piławą, którego organizatorem jest Pomorski Wojskowy Oddział PTTK z siedzibą w Wałczu, tel. (067) 387-18-46. Nocleg: *pole namiotowe nad Zalewami Nadarzyckimi (1km od Nadarzyc) Szlak Cieszynki Rzeka ta jest niewielkim ciekiem wodnym, który bierze swój początek niedaleko wsi Mielęcin. Jej długość całkowita wynosi 25 km, średnia szerokość - 4 m, a głębokość - 0,6-0,8 m. W zakolach rzeki trafiamy na głęboczki sięgające 1,5 m. Bazą wypadową dla spływów kajakowych jest siedziba gminy - Człopa. To właśnie tutaj rozpoczyna się szlak kajakowy Cieszynką, która przez 12 km na zachód od Człopy prowadzi swe wody do innej, być może jeszcze piękniejszej rzeki Płocicznej. Cieszynka jest szlakiem bardzo ciekawym, przepływa przez kilka jezior, wśród starych, liściastych lasów. Jedynym utrudnieniem w czasie spływu są liczne drzewa znajdujące się w nurcie rzeki. Jest to szlak 1-dniowy. Kolejne dni można przeznaczyć na spływy Płociczną oraz Drawą. Cieszynka tworzy malownicze, meandrujące zakola o stromych zboczach, dochodzących do 35 metrów wysokości. 5
Szlak Gwdy Gwda jest największą rzeką przepływającą w środkowym swym odcinku przez Pojezierze Wałeckie. Jej dolina osadzona pomiędzy wzgórzami moreny czołowej, sandrami i pagórkami pojeziernymi tworzy od roku 1989 obszar chonionego krajobrazu. Rosnące wzdłuż Gwdy lasy tworzą ogromny kompleks boru sosnowego, gdzie spotykamy wszystkie zwierzęta naszych kniei, a w samej wodzie kolonie bobrów i szlachetne ryby: głowacice, szczupaki, okonie, węgorze, pstrągi i lipienie. Długość rzeki wynosi 145 km, przy średnim spadku 0,78 prom. i przepływie 26 m sześć. /sek. Jest spławna praktycznie na całej swej długości, tj. od miejscowości Drężno aż do Piły. W górnym swym odcinku jest to szlak uciążliwy - ze względu na liczne pnie drzew w korycie. Odcinek środkowy biegnący przez Pojezierze Wałeckie, a więc od Lędyczka do Piły, jest malowniczy i bogaty pod względem krajoznawczym. Istniejące tu przeszkody zostały zbudowane przez człowieka, mają one stały charakter. Są to: * w końcu jeziora Podgaje zastawka, kajaki przenosimy do kanału, 20 m z prawej strony, * elektrownia wodna Podgaje, kajaki przenosimy 150 m z prawej strony, * elektrownia wodna Jastrowie, przenosimy kajaki 100 m z lewej strony, * elektrownia wodna Ptusza, kajaki przenosimy 100 m z lewej strony, * Fabryka Tektury w Tarnówce, kajak przenosimy około 20 metrów z prawej strony. Przejście bardzo niewygodne wręcz niebezpieczne * elektrownia wodna Dobrzyca, kajaki przenosimy 150 m lewą stroną. 6
Poza obcowaniem z przyrodą i pięknem krajobrazu rzeka pozwala turystom zapoznać się z zabytkami kultury znajdującymi się w Jastrowiu. Szczególną atrakcją dla miłośników militariów jest pozycja przednia niemieckiej linii obronnej tzw. Wału Pomorskiego, która przebiega wzdłuż Gwdy. Cały szlak pokonujemy w 8-9 dni, a po Pojezierzu Wałeckim płyniemy przez 3 dni. Stałe imprezy kajakowe na Gwdzie: * Ogólnopolski Zimowy Spływ Kajakowy - III dekada marca - 3 dni, * Ogólnopolski Spływ Kajakowy Gwda - l połowa lipca - 14 dni. Organizator: Pomorski Wojskowy Oddział PTTK z siedziba w Wałczu, tel. (067) 387-18-46. Noclegi: *stanice ZHP w Drężnie, Podgajach *pola namiotowe w Lubnicy i Lędyczku *ośrodek wypoczynkowy w Grudnej Szlak Korytnicy Rzeka jest lewobrzeżnym dopływem Drawy, długości 40 km, przestrzeni zlewni 273 m kw. Głębokość rzeki dochodzi do 2 m, szerokość w rozlewiskach do 30 metrów, minimalna szerokość w głównym korycie 8 metrów. Źródła Korytnicy znajdują się w okolicy Mirosławca. W dolnym biegu Korytnica płynie przez Puszczę Drawską. Są to rejony interesujące przyrodniczo: na rzece gnieżdżą się gągoły, występują wydry. Klasycznie rozwinięte przyrzecza łęgi jeziorowo - olszowe. Szlak kajakowy rozpoczyna się w miejscowości 7
Stara Korytnica. Szczególnie godny polecenia jest odcinek 20 kilometrów od miejscowości Nowa Studnica w gminie Tuczno do Jóźwin. Na granicy Drawieńskiego Parku Narodowego rzeka przepływa przez jezioro Studnickie i jezioro Korytnica. Miejsce biwakowe znajduje się w miejscowości Korytnica przy ujściu rzeki do jeziora. Dogodny dojazd z Tuczna do miejscowości Nowa Studnica. 8