Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko. Urząd Gminy Drawsko ul. Powstańców Wlkp. 121 64-733 Drawsko

Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Urząd Gminy Drawsko ul. Powstańców Wlkp. 121 64-733 Drawsko Drawsko, 2012

Wykonawca: Wolica Pusta 9B 63-040 Nowe Miasto n. Wartą Email: biuro@ecomedio.pl Tel. +48 791 871 700 Autorzy opracowania: mgr Iwona Sławek mgr Ramona Dembska

S t r o n a 5 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 9 1.1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA PROGNOZY... 9 1.2. CEL PROGNOZY... 9 1.3. ZAKRES PROGNOZY... 9 1.4. METODYKA OPRACOWANIA PROGNOZY... 10 2. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY DRAWSKO... 12 2.1. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY DRAWSKO... 12 2.2. INFORMACJA O POWIĄZANIACH PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY DRAWSKO Z INNYMI DOKUMENTAMI 15 3. ANALIZA STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO GMINY DRAWSKO... 32 3.1. POŁOŻENIE ADMINISTRACYJNE... 32 3.2. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE... 32 3.3. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE... 43 3.4. GLEBY... 47 3.5. HAŁAS... 51 3.6. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE... 56 3.7. PRZYRODA... 59 3.8. POWAŻNE AWARIE... 65 4. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ZIDENTYFIKOWANE W GMINIE DRAWSKO... 67 5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU,... 68 6. IDENTYFIKACJA ORAZ OCENA POTENCJALNYCH ODDZIAŁYWAO NA ŚRODOWISKO REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY DRAWSKO... 71 6.1. ODDZIAŁYWANIE NA POWIETRZE ATMOSFERYCZNE... 78 6.2. ODDZIAŁYWANIE NA KLIMAT AKUSTYCZNY... 79 6.3. ODDZIAŁYWANIE NA WODY... 80 6.4. ODDZIAŁYWANIE NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI I KRAJOBRAZ... 81 6.5. ODDZIAŁYWANIE NA ZASOBY NATURALNE... 82 6.6. ODDZIAŁYWANIE NA RÓŻNORODNOŚD BIOLOGICZNĄ, ROŚLINY, ZWIERZĘTA, OBSZARY NATURA 2000... 83 6.7. ODDZIAŁYWANIE NA LUDZI... 84 6.8. ODDZIAŁYWANIE NA ZABYTKI I DOBRA MATERIALNE... 84 7. TRANSGRANICZNIE ODDZIAŁYWANIE REALIZACJI PROGRAMU NA ŚRODOWISKO... 86 8. ZAPOBIEGANIE/ KOMPENSACJA NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAO NA ŚRODOWISKO... 86

6 S t r o n a 9. ANALIZA ROZWIĄZAO ALTERNATYWNYCH DO ROZWIĄZAO ZAPROPONOWANYCH W PROJEKCIE... 90 10. ZANIECHANIE REALIZACJI ZAŁOŻEO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA... 90 11. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA... 92 12. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM... 94 SPIS TABEL TABELA 1. POWIĄZANIA DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH Z PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY DRAWSKO... 16 TABELA 2. WYKAZ JEZIOR (POWYŻEJ 1 HA) W GMINIE DRAWSKO... 34 TABELA 3. ZESTAWIENIE WARTOŚCI ŚREDNICH ORAZ WARTOŚCI SKRAJNYCH POŁOŻENIA ZWIERCIADŁA PIERWSZEGO POZIOMU WÓD PODZIEMNYCH.... 36 TABELA 4. OCENA STANU CHEMICZNEGO WÓD PODZIEMNYCH W JCWPD NR 36 W 2009 R.... 39 TABELA 5. WYNIKI BADAO STANU EKOLOGICZNEGO WÓD RZEKI NOTED W PUNKCIE POMIAROWO-KONTROLNYM NOTED DRAWSKI MŁYN, W ROKU 2009... 40 TABELA 6. OCENA EUTROFIZACJI RZEKI NOTED W PUNKCIE POMIAROWO-KONTROLNYM NOTED DRAWSKI MŁYN... 40 TABELA 7. WYNIKI BADAO STANU CHEMICZNEGO WÓD W PUNKCIE POMIAROWO-KONTROLNYM NOTED PONIŻEJ DRAWSKA Z ROKU 2010... 41 TABELA 8. OCENA STANU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD RZEKI NOTED ZA ROK 2009 WYKONANA PRZEZ IMGW OŚRODEK MONITORINGU JAKOŚCI WÓD W KATOWICACH NA ZLECENIE GIOŚ (W OPARCIU O NOWO WYZNACZONE JEDNOLITE CZĘŚCI WÓD)... 42 TABELA 9. OCENA WÓD POD KĄTEM PRZYDATNOŚCI DO BYTOWANIA RYB W WARUNKACH NATURALNYCH W PUNKCIE POMIAROWO- KONTROLNYM NOTED DRAWSKI MŁYN NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAO Z ROKU 2010... 42 TABELA 10. POZIOMY NIEKTÓRYCH SUBSTANCJI W POWIETRZU ZE WZGLĘDU NA OCHRONĘ ZDROWIA I LUDZI, TERMIN ICH OSIĄGNIĘCIA, OKRESY DLA KTÓRYCH UŚREDNIA SIĘ WYNIKI POMIARÓW ORAZ DOPUSZCZALNE CZĘSTOŚCI PRZEKRACZANIA TYCH POZIOMÓW.. 43 TABELA 11. POZIOMY NIEKTÓRYCH SUBSTANCJI W POWIETRZU ZE WZGLĘDU NA OCHRONĘ ROŚLIN... 44 TABELA 12. WYNIKOWE KLASY STREFY WIELKOPOLSKIEJ DLA POSZCZEGÓLNYCH ZANIECZYSZCZEO Z UWZGLĘDNIENIEM KRYTERIÓW USTANOWIONYCH W CELU OCHRONY ZDROWIA... 46 TABELA 13.WYNIKOWE KLASY STREFY WIELKOPOLSKIEJ DLA POSZCZEGÓLNYCH ZANIECZYSZCZEO ORAZ KLASA OGÓLNA, UZYSKANE W OR DOKONANEJ Z UWZGLĘDNIENIEM KRYTERIÓW USTANOWIONYCH W CELU OCHRONY ROŚLIN... 46 TABELA 14. WYNIKI BADAO GLEB NA TERENIE GMINY DRAWSKO (ODCZYN, POTRZEBA WAPNOWANIA)... 48 TABELA 15. WYNIKI BADAO Z LAT 1994 1999 ZASOBNOŚCI W MAKROELEMENTY GLEB WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO (W % POWIERZCHNI UŻYTKÓW ROLNYCH)... 49 TABELA 16. ZAWARTOŚD METALI CIĘŻKICH W GLEBACH NA OBSZARZE GMINY DRAWSKO... 50 TABELA 17. ZAWARTOŚD CHROMU, MANGANU, ŻELAZA ORAZ ARSENU W GLEBACH NA TERENIE GMINY DRAWSKO... 50 TABELA 18. WYKAZ DRÓG POWIATOWYCH NA TERENIE GMINY DRAWSKO... 52 TABELA 19. WYKAZ DRÓG WOJEWÓDZKICH NA TERENIE GMINY DRAWSKO... 52 TABELA 20. WYKAZ DRÓG GMINNYCH NA TERENIE GMINY DRAWSKO... 53 TABELA 21. ŚREDNI DOBOWY POMIAR RUCHU NA DROGACH WOJEWÓDZKICH NA TERENIE GMINY DRAWSKO W 2010 R.... 54 TABELA 22. DOPUSZCZALNE POZIOMY HAŁASU W ŚRODOWISKU... 55

S t r o n a 7 TABELA 23. DOPUSZCZALNE POZIOMY PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH DLA TERENÓW PRZEZNACZONYCH POD ZABUDOWĘ MIESZKANIOWĄ... 57 TABELA 24. DOPUSZCZALNE POZIOMY PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH... 57 TABELA 25. LASY I GRUNTY LEŚNE NA TERENIE GMINY DRAWSKO... 59 TABELA 26. WYKAZ GATUNKÓW ROŚLIN, GRZYBÓW, ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ GATUNKOWĄ NA TERENIE GMINY DRAWSKO... 63 TABELA 27. KATEGORIE OCHRONNOŚCI LASÓW SKARBU PAOSTWA W NADLEŚNICTWIE POTRZEBOWICE (GMINY WIELEO I DRAWSKO) WG STANU NA 2004 ROKU... 64 TABELA 28. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA W GMINIE DRAWSKO... 67 TABELA 29. POTENCJALNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO DLA ZAPROPONOWANYCH DZIAŁAO... 73 TABELA 30. WSKAŹNIKI MONITORINGU PROGRAMU... 92 SPIS RYSUNKÓW, RYCIN RYC.1. STRATEGIA ROZWOJU GMINY DRAWSKO... 30 RYS.1. LOKALIZACJA GMINY DRAWSKO NA TLE POWIATU CZARNKOWSKO-TRZCIANECKIEGO... 32 RYC.2. POTRZEBA WAPNOWANIA GLEB W GMINIE DRAWSKO... 48 RYS.2. WYKAZ DRÓG POWIATOWYCH I WOJEWÓDZKICH NA TERENIE GMINY DRAWSKO... 53 RYC.3. LOKALIZACJA PUNKTÓW POMIAROWYCH PEM W 2009 R.... 58

8 S t r o n a

S t r o n a 9 1. WSTĘP 1.1. Podstawa prawna opracowania prognozy Opracowanie prognozy zgodnie z zapisem art. 46 pkt. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) wymagane jest dla projektów polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Obowiązek jej wykonania spoczywa na organie opracowującym projekt dokumentu. 1.2. Cel prognozy Celem opracowania jest identyfikacja potencjalnych oddziaływań na środowisko będących wynikiem realizacji celów i zadań zawartych w Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko, zwanym dalej Programem. Prognoza ma za zadanie zidentyfikować możliwe do określenia skutki środowiskowe spowodowane realizacją postanowień analizowanego dokumentu oraz określić czy istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia w przyszłości konfliktów i zagrożeń. Podlegający ocenie dokument w swoim założeniu ma charakter ogólny, chociaż definiuje nie tylko priorytety i ich cele, które wyznaczają kierunki działań związane z ochroną środowiska na terenie gminy, ale także określa terminy ich osiągnięcia i wielkość przewidywanych środków finansowych (środki własne, budżet gminy, fundusze UE). Przeprowadzona w tej sytuacji ocena oddziaływania ma jedynie charakter jakościowy. 1.3. Zakres prognozy Zakres prognozy określa art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227). Zgodnie z ww. ustawą prognoza: 1. Zawiera: a) informacje o zawartości, głównych celach dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień opracowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,

10 S t r o n a e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym. 2. Określa i analizuje: a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji opracowanego dokumentu, b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji opracowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U z 2009 r. Nr 151, poz. 1220), d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia opracowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu, e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy; 3. Przedstawia: a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji opracowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru - rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w opracowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Zakres prognozy został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu pismem nr WOO.III-411.228.2011.PW z dnia 23 maja 2011 r. oraz z Wielkopolskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Poznaniu pismem nr DN-NS.9027.30.3.2011 z dnia 2 maja 2011 r. 1.4. Metodyka opracowania Prognozy Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko została sporządzona zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale

S t r o n a 11 społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227). Dokumentem wyjściowym do opracowania prognozy był projekt Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko. W niniejszym dokumencie przeanalizowano oddziaływanie na środowisko poszczególnych zadań wyznaczonych w harmonogramie realizacyjnym na lata 2011-2014. Analiza została przeprowadzona w oparciu o dane literaturowe oraz ustalenia własne, które zestawiono z analizą lokalnych uwarunkowań środowiskowych gminy. W celu przedstawienia możliwych długoterminowych oddziaływań posłużono się jakościową analizą macierzy, w której zawarto: zadania inwestycyjne oraz pozainwestycyjne w ramach Programu, przewidywane oddziaływania wynikające z realizacji tych zadań (bezpośrednie, pośrednie, pozytywne, negatywne oraz brak oddziaływania), poszczególne elementy środowiska, na które może wpłynąć realizacja zadań (różnorodność biologiczna, ludzie, zwierzęta, rośliny, woda, powietrze i klimat, powierzchnia ziemi, krajobraz, zasoby naturalne, zabytki i dobra materialne Natura 2000). Potencjalne oddziaływania na etapie realizacji zadań o charakterze inwestycyjnym przedstawiono w podrozdziałach 6.1-6.8 niniejszego opracowania. W Prognozie przedstawiono kierunki działań oraz cele środowiskowe przyjęte w innych dokumentach zarówno na poziomie krajowym, jak i wojewódzkim, tj.: w Polityce Ekologicznej Państwa, Programie Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego, Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego. Uwzględniono również cele zawarte w Strategii Rozwoju Gminy Drawsko oraz Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Drawsko. W analizie zastosowano dwa warianty możliwych oddziaływań. Pierwszy polegający na realizacji ustaleń Programu, drugi niewdrażający ustaleń wariant zerowy.

12 S t r o n a 2. Główne założenia Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko 2.1. Informacje o zawartości, głównych celach Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Obowiązek sporządzenia Programu ochrony środowiska wynika z zapisów z art. 17 i 18 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150, ze zm.) organ wykonawczy gminy w celu realizacji polityki ekologicznej państwa, sporządza odpowiednio gminny program ochrony środowiska, który następnie jest uchwalany przez radę gminy. Program określa cele i priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe (art. 14). W ramach planistycznej strategii ochrony środowiska istotne są działania polegające na jego ochronie i racjonalnym kształtowaniu. Podstawą wyznaczania strategii jest świadomość zasad filozofii proekologicznej, która zakłada dogłębną znajomość i poszanowanie praw przyrody, a także oszczędne korzystanie z zasobów naturalnych. Zgodnie z jej zasadami dążenia ekonomiczne należy przyporządkować celom ekologicznym, a żeby te osiągnąć trzeba przejść na formy gospodarowania przynoszące zmniejszenie negatywnych dla środowiska skutków działalności człowieka. W Programie przyjęto trójstopniową hierarchię celów: cel nadrzędny, cele systemowe (ekologiczne) oraz kierunki działań. Formułowane cele odzwierciedlają obecny stan środowiska gminy i wskazują na zagrożenia, elementy do poprawy. Rodzaj przeważającej działalności gospodarczej oraz charakterystyka funkcjonalna gminy warunkują kierunki działań i zadania jakie należy wykonać, aby we właściwy sposób przeciwdziałać degradacji środowiska, dążyć do poprawy jego stanu, a tym samym do poprawy jakości życia jej mieszkańców. Cel nadrzędny Gminy Drawsko został zdefiniowany, jako: ZRÓWNOWAŻONY I TRWAŁY ROZWÓJ GMINY, W KTÓRYM KWESTIE OCHRONY ŚRODOWISKA SĄ ROZWAŻANE NA RÓWNI Z KWESTIAMI ROZWOJU SPOŁECZNEGO I GOSPODARCZEGO Cele ekologiczne wyznaczają stan, który należy osiągnąć w horyzoncie czasowym 4-8 letnim. Cele zostały opracowane na podstawie analizy stanu środowiska przyrodniczego, obszarów problemowych występujących na badanym terenie, kierunków rozwoju oraz informacji w zakresie planowanych inwestycji w dziedzinie ochrony środowiska przez Urząd Gminy Drawsko. Na poszczególne cele systemowe składają się kierunki działań, a w ramach ich konkretne zadania, poprzez które będą realizowane. Cele systemowe zostały określone w niniejszym rozdziale z podziałem na poszczególne komponenty.

S t r o n a 13 Wyznaczono następujące cele ekologiczne wraz z kierunkami działań: 1. Ochrona zasobów i jakości wód podziemnych i powierzchniowych oraz ochrona przed powodzią W1. Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód oraz zapobieganie deficytom wód W2. Przeciwdziałanie zanieczyszczaniu wód powierzchniowych i podziemnych ze źródeł komunalnych i rolniczych W3. Rozwój i modernizacja infrastruktury technicznej ochrony środowiska, szczególnie w zakresie rozbudowy systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków W4. Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych oraz ochrona przed powodzią 2. Ochrona powietrza atmosferycznego Kierunki działań do roku 2018 PA.1. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł niskiej emisji PA.2. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych 3. Rozpoznanie sytuacji akustycznej gminy. W przypadku stwierdzenia uciążliwości akustycznej dążenie do jej zminimalizowania Kierunki działań do roku 2018 H1. Inwentaryzacja uciążliwych źródeł hałasu na terenie Gminy H2. Zminimalizowanie hałasu komunikacyjnego na terenach gdzie jego natężenie odczuwane jest jako uciążliwe 4. Ochrona powierzchni ziemi. Właściwe użytkowanie istniejących zasobów glebowych, ich ochrona oraz rekultywacja. Kierunki działań do roku 2018 G1. Właściwe użytkowani i ochrona gleb G2. Rekultywacja terenów zdegradowanych 5. Minimalizacja oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego oraz bieżąca kontrola źródeł emisji. Kierunki działań do roku 2018: PEM1. Ochrona ludności gminy przed oddziaływaniem promieniowania elektromagnetycznego

14 S t r o n a 6. Zapobieganie poważnym awariom oraz eliminacja i minimalizacja skutków w razie ich wystąpienia Kierunki działań do roku 2018 A1. Minimalizacja ryzyka wystąpienia zagrożenia poważnej awarii 7. Ochrona i wzrost różnorodności biologicznej systemu przyrodniczego gminy. Kierunki działań do roku 2018 P.1. Ochrona obszarów i obiektów chronionych oraz przyrodniczo cennych P.2. Podniesienie świadomości ekologicznej społeczności miasta odnośnie ochrony przyrody 8. Wykształcenie u mieszkańców postaw (nawyków i zachowań) sprzyjających realizacji założeń zrównoważonego rozwoju. Kierunki działań do roku 2018 EK.1. Kontynuacja i rozszerzenie edukacji na temat ochrony środowiska dla mieszkańców gminy EK.3. Zapewnienie społeczeństwu niezbędnych informacji nt. stanu środowiska i działań na rzecz jego ochrony 9. Promowanie oraz popularyzacja najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, w tym rozwiązań technologicznych, administracyjnych i finansowych Kierunki działań do roku 2018 OZE1. Działalność edukacyjno-informacyjna z zakresie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych i energii niekonwencjonalnej, w tym rozwiązań technologicznych, administracyjnych i finansowych OZE2. Wspieranie projektów w zakresie budowy urządzeń i instalacji z zakresu energii odnawialnej i niekonwencjonalnej W harmonogramie działań na lata 2011-2014 ujęto poszczególne zadania niezbędne do osiągnięcia założonych celów wraz z szacunkowymi kosztami realizacji zadań w poszczególnych latach, potencjalnymi źródłami finansowania oraz jednostką odpowiedzialną za ich realizację.

S t r o n a 15 2.2. Informacja o powiązaniach Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko z innymi dokumentami Założenia wyjściowe do opracowania Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko opierają się na uwarunkowaniach zewnętrznych i wewnętrznych. Zewnętrzne dotyczą większego obszaru: powiatu, województwa, kraju, a wewnętrzne wynikają z zamierzeń rozwojowych Gminy i mają wpływ na rozwój gospodarczy, społeczny, a także środowiskowo-przestrzenny. Program nie zawiera zapisów, które byłyby sprzeczne z przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska lub z innymi przepisami w tym: ustawy o odpadach, Prawa wodnego, Prawa geologicznego, ustawy o ochronie przyrody, ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Kształt Programu Ochrony Środowiska determinują ustalenia, rekomendacje, cele i zadania wynikające z: obowiązującego systemu prawa ochrony środowiska w Polsce, w tym zobowiązań w zakresie ochrony środowiska wynikających z procesu akcesji Polski do Unii Europejskiej oraz innych zobowiązań międzynarodowych; dokumentów koncepcyjnych i strategicznych z obszaru ochrony środowiska i planowania przestrzennego oraz ze strategii i polityk sektorowych w tym: - Polityka Ekologicznej Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, - Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2019, - Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego, z dokumentów opracowanych dla gminy Drawsko: - Strategii Rozwoju Gminy Drawsko, - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Drawsko.

S t r o n a 16 Tabela 1. Powiązania dokumentów strategicznych z Programem Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Priorytet Cel/Kierunek działań dokumentu strategicznego Cel strategiczny Cele i kierunki działań Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Określenie zgodności VI Wspólnotowy Program Działań na Rzecz Środowiska Zmiany klimatyczne Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej Środowisko naturalne i zdrowie Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych i gospodarka odpadami Wszystkie zawarte w Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko cele wpisują się w założenia VI Wspólnotowego Programu Działań POŚ dla Gminy Drawsko jest zgodny z VI WPD Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 Ochrona zasobów naturalnych Zachowanie bogatej różnorodności biologicznej przyrody na różnych poziomach organizacji wraz z umożliwieniem zrównoważonego rozwoju kraju, który w sposób niekonfliktowy współistnieje z różnorodnością biologiczną Racjonalne użytkowanie zasobów leśnych przez kształtowanie ich właściwej struktury gatunkowej i wiekowej z zachowaniem bogactwa biologicznego, Racjonalizacja gospodarowania zasobami wód powierzchniowych i podziemnych, dążenie do maksymalizacji oszczędności zasobów wodnych na cele przemysłowe i konsumpcyjne, zwiększenie retencji wodnej oraz skuteczna ochrona głównych zbiorników wód podziemnych przed zanieczyszczeniem Cel: Ochrona i wzrost różnorodności biologicznej systemu przyrodniczego gminy Kierunki działań: Ochrona obszarów i obiektów chronionych oraz przyrodniczo cennych Podniesienie świadomości ekologicznej społeczności miasta odnośnie ochrony przyrody Cel: Ochrona i wzrost różnorodności biologicznej systemu przyrodniczego gminy Kierunki działań: Ochrona obszarów i obiektów chronionych oraz przyrodniczo cennych Cel: Ochrona zasobów i jakości wód podziemnych i powierzchniowych oraz ochrona przed powodzią Kierunki działań: Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód oraz zapobieganie deficytom wód Przeciwdziałanie zanieczyszczaniu wód powierzchniowych i podziemnych ze źródeł komunalnych i rolniczych Cele i zadania zawarte w projekcie POŚ są zgodne z Polityka ekologiczną państwa, Program dokonuje pełniej transpozycji założeń ochrony środowiska na obszar gminy.

S t r o n a 17 Priorytet Cel/Kierunek działań dokumentu strategicznego Cel strategiczny Cele i kierunki działań Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Określenie zgodności Racjonalizacja gospodarowania zasobami wód powierzchniowych i podziemnych, dążenie do maksymalizacji oszczędności zasobów wodnych na cele przemysłowe i konsumpcyjne, zwiększenie retencji wodnej oraz skuteczna ochrona głównych zbiorników wód podziemnych przed zanieczyszczeniem Rozwój i modernizacja infrastruktury technicznej ochrony środowiska, szczególnie w zakresie rozbudowy systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych oraz ochrona przed powodzią Ochrona zasobów naturalnych Ochrona powierzchni ziemi, a w szczególności ochrona gruntów użytkowanych rolniczo poprzez rozpowszechnianie dobrych praktyk rolnych i leśnych, zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju, przeciwdziałanie degradacji terenów rolnych, łąkowych i wodno błotnych przez czynniki antropogeniczne oraz zwiększenie skali rekultywacji gleb zdegradowanych i zdewastowanych poprzez przywracanie im funkcji przyrodniczej, rekreacyjnej lub rolniczej Racjonalizacja zaopatrzenia ludności oraz sektorów gospodarczych w kopaliny i wodę z zasobów podziemnych oraz ochrona tych zasobów przed ilościową i jakościową degradacją Cel: Ochrona powierzchni ziemi. Właściwe użytkowanie istniejących zasobów glebowych, ich ochrona oraz rekultywacja. Kierunki działań: Właściwe użytkowanie i ochrona gleb Efektywne wykorzystywanie eksploatowanych złóż oraz ochrona zasobów złóż niezagospodarowanych Cel: Ochrona zasobów i jakości wód podziemnych i powierzchniowych oraz ochrona przed powodzią Kierunki działań: Rozwój i modernizacja infrastruktury technicznej ochrony środowiska, szczególnie w zakresie rozbudowy systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków Cele i zadania zawarte w projekcie POŚ są zgodne z Polityka ekologiczną państwa, Program dokonuje pełniej transpozycji założeń ochrony środowiska na obszar gminy.

18 S t r o n a Priorytet Cel/Kierunek działań dokumentu strategicznego Cel strategiczny Cele i kierunki działań Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Określenie zgodności Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego Dalsza poprawa stanu zdrowotnego mieszkańców w wyniku wspólnych działań sektora ochrony środowiska z sektorem zdrowia oraz skuteczny nadzór nad instalacjami będącymi potencjalnymi źródłami awarii przemysłowych powodujących zanieczyszczenie środowiska Poprawa, jakości powietrza: redukcja emisji SO 2, NO X i pyłu drobnego Ochrona zasobów wodnych, utrzymanie lub osiągnięcie dobrego stanu wszystkich wód, zachowanie i przywrócenie ciągłości ekologicznej cieków Racjonalna gospodarka odpadami Cel: Zapobieganie poważnym awariom oraz eliminacja i minimalizacja skutków w razie ich wystąpienia Kierunki działań Minimalizacja ryzyka wystąpienia zagrożenia poważnej awarii Cel: Minimalizacja oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego oraz bieżąca kontrola źródeł emisji Kierunki działań Ochrona ludności gminy przed oddziaływaniem promieniowania elektromagnetycznego Cel: Ochrona powietrza atmosferycznego Kierunki działań Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł niskiej emisji Ograniczenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych Cel: Ochrona zasobów i jakości wód podziemnych i powierzchniowych oraz ochrona przed powodzią Kierunki działań: Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód oraz zapobieganie deficytom wód Przeciwdziałanie zanieczyszczaniu wód powierzchniowych i podziemnych ze źródeł komunalnych i rolniczych Nie uwzględniono w Programie Cele i zadania zawarte w projekcie POŚ są zgodne z Polityka ekologiczną państwa, Program dokonuje pełniej transpozycji założeń ochrony środowiska na obszar gminy Kwestię gospodarki odpadami omawia Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Drawsko

S t r o n a 19 Priorytet Cel/Kierunek działań dokumentu strategicznego Cel strategiczny Cele i kierunki działań Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Określenie zgodności Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego Zmniejszenie narażenia społeczeństwa na ponadnormatywne działanie hałasu i zabezpieczenie przed nadmiernym oddziaływaniem pól elektromagnetycznych Stworzenie efektywnego nadzoru nad substancjami chemicznymi dopuszczonymi na rynek Cel: Minimalizacja oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego oraz bieżąca kontrola źródeł emisji Kierunki działań Ochrona ludności gminy przed oddziaływaniem promieniowania elektromagnetycznego Nie uwzględniono w Programie Cele i zadania zawarte w projekcie POŚ są zgodne z Polityka ekologiczną państwa, Program dokonuje pełniej transpozycji założeń ochrony środowiska na obszar gminy Nie uwzględniono z uwagi na brak kompetencji organów Gminy w tym zakresie. Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego Ochrona zasobów naturalnych Zachowanie różnorodności biologicznej i jej racjonalne użytkowanie oraz stworzenie spójnego systemu obszarów chronionych Zwiększanie lesistości województwa oraz prowadzenie zrównoważonej gospodarki leśnej: Zrównoważone użytkowanie zasobów wodnych oraz ochrona przed powodzią i suszą Cel: Ochrona i wzrost różnorodności biologicznej systemu przyrodniczego gminy Kierunki działań: Ochrona obszarów i obiektów chronionych oraz przyrodniczo cennych Podniesienie świadomości ekologicznej społeczności miasta odnośnie ochrony przyrody Cel: Ochrona zasobów i jakości wód podziemnych i powierzchniowych oraz ochrona przed powodzią Kierunki działań: Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych oraz ochrona przed powodzią Cele i zadania zawarte w projekcie POŚ są zgodne z Programem dla Województwa Wielkopolskiego

20 S t r o n a Priorytet Cel/Kierunek działań dokumentu strategicznego Cel strategiczny Cele i kierunki działań Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Określenie zgodności Ochrona i racjonalne wykorzystanie powierzchni ziemi oraz rekultywacja terenów zdegradowanych Cel: Ochrona powierzchni ziemi. Właściwe użytkowanie istniejących zasobów glebowych, ich ochrona oraz rekultywacja. Kierunki działań: Właściwe użytkowanie i ochrona gleb Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego Zrównoważone użytkowanie zasobów kopalin oraz ochrona środowiska w trakcie ich eksploatacji Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do środowiska wodnego. Usprawnienie systemu zaopatrzenia w wodę Cel: Ochrona powierzchni ziemi. Właściwe użytkowanie istniejących zasobów glebowych, ich ochrona oraz rekultywacja. Kierunki działań: Efektywne wykorzystywanie eksploatowanych złóż oraz ochrona zasobów złóż niezagospodarowanych Cel: Ochrona zasobów i jakości wód podziemnych i powierzchniowych oraz ochrona przed powodzią Kierunki działań: Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych oraz ochrona przed powodzią Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód oraz zapobieganie deficytom wód Rozwój i modernizacja infrastruktury technicznej ochrony środowiska, szczególnie w zakresie rozbudowy systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych oraz ochrona przed powodzią Cele i działania zawarte w projekcie POŚ są spójne z tymi celami Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Wielkopolskiego, które są możliwe do wdrażania na poziomie samorządu gminy; zadania zaproponowane w Programie Kwestię gospodarki odpadami omawia Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Drawsko Spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza oraz standardów emisyjnych z instalacji, wymaganych przepisami prawa Nie uwzględniono w Programie

S t r o n a 21 Priorytet Cel/Kierunek działań dokumentu strategicznego Cel strategiczny Cele i kierunki działań Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Określenie zgodności Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego 1. Utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju wyrażonego w PKB. 2. Zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska. 3. Gospodarowanie odpadami w województwie w oparciu o ponadgminne zakłady zagospodarowania odpadów. 4. Zwiększenie ilości zbieranych selektywnie odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych. 5. Wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów. 6. Zmniejszenie ilości odpadów unieszkodliwianych przez składowanie. Zmniejszenie zagrożenia mieszkańców województwa ponadnormatywnym hałasem, zwłaszcza emitowanym przez środki transportu drogowego Stała kontrola potencjalnych źródeł pól elektromagnetycznych oraz minimalizacja ich oddziaływania na zdrowie ludzi i środowisko Nie uwzględniono w Programie Cel: Rozpoznanie sytuacji akustycznej gminy. W przypadku stwierdzenia uciążliwości akustycznej dążenie do jej zminimalizowania Kierunki działań Inwentaryzacja uciążliwych źródeł hałasu na terenie Gminy Zminimalizowanie hałasu komunikacyjnego poprawa jakości życia mieszkańców Cel: Minimalizacja oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego oraz bieżąca kontrola źródeł emisji Kierunki działań Ochrona ludności gminy przed oddziaływaniem promieniowania elektromagnetycznego Cele i działania zawarte w projekcie POŚ są spójne z tymi celami Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Wielkopolskiego, które są możliwe do wdrażania na poziomie samorządu gminy. Kwestię gospodarki odpadami omawia Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Drawsko Minimalizacja skutków poważnych awarii przemysłowych dla ludzi i środowiska Cel: Zapobieganie poważnym awariom oraz eliminacja i minimalizacja skutków w razie ich wystąpienia

22 S t r o n a Priorytet Cel/Kierunek działań dokumentu strategicznego Cel strategiczny Cele i kierunki działań Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Określenie zgodności Minimalizacja skutków poważnych awarii przemysłowych dla ludzi i środowiska Kierunki działań Minimalizacja ryzyka wystąpienia zagrożenia poważnej awarii Działania systemowe Kształtowanie postaw ekologicznych mieszkańców województwa wielkopolskiego, zagwarantowanie szerokiego dostępu do informacji o środowisku oraz zrównoważona polityka konsumpcyjna Zapewnienie włączenia celów ochrony środowiska do wszystkich sektorowych dokumentów strategicznych i przeprowadzenia oceny wpływu ich realizacji na środowisko przed ich zatwierdzeniem Kształtowanie harmonijnej struktury funkcjonalnoprzestrzennej województwa, sprzyjającej równoważeniu wykorzystania walorów przestrzeni z rozwojem gospodarczym, wzrostem jakości życia i trwałym zachowaniem wartości środowiska Wdrożenie mechanizmów zapewniających aktywizację rynku na rzecz ochrony środowiska Cel: Wykształcenie u mieszkańców postaw (nawyków i zachowań) sprzyjających realizacji założeń zrównoważonego rozwoju. Kierunki działań Kontynuacja i rozszerzenie edukacji na temat ochrony środowiska dla mieszkańców gminy Zapewnienie społeczeństwu niezbędnych informacji nt. stanu środowiska i działań na rzecz jego ochrony Nadrzędnym celem Programu jest: Zrównoważony i trwały rozwój Gminy Drawsko, w którym kwestie ochrony środowiska są rozważane na równi z kwestiami rozwoju społecznego i gospodarczego. Cel: Promowanie oraz popularyzacja najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, w tym rozwiązań technologicznych, administracyjnych i finansowych Kierunki działań: Działalność edukacyjno-informacyjna z zakresie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych i energii niekonwencjonalnej, w tym rozwiązań technologicznych, administracyjnych i finansowych Wspieranie projektów w zakresie budowy urządzeń i instalacji z zakresu energii odnawialnej i niekonwencjonalnej Cele i działania zawarte w projekcie POŚ są spójne z tymi celami Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Wielkopolskiego, które są możliwe do wdrażania na poziomie samorządu gminy.

S t r o n a 23 Priorytet Cel/Kierunek działań dokumentu strategicznego Cel strategiczny Cele i kierunki działań Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko Określenie zgodności Działania systemowe Promowanie i wsparcie wdrażania systemu EMAS w gałęziach przemysłu o znaczącym oddziaływaniu na środowisko, w sektorze małych przedsiębiorstw oraz administracji publicznej szczebla regionalnego i lokalnego Zwiększenie roli wielkopolskich placówek badawczych we wdrażaniu innowacji w przemyśle oraz w produkcji wyrobów przyjaznych dla środowiska Wdrożenie systemu prewencyjnego, mającego na celu zapobieganie szkodom w środowisku i sygnalizującego możliwość wystąpienia szkody Nie uwzględniono w Programie Nie uwzględniono w Programie Cel: Zapobieganie poważnym awariom oraz eliminacja i minimalizacja skutków w razie ich wystąpienia Kierunki działań Minimalizacja ryzyka wystąpienia zagrożenia poważnej awarii źródło: Opracowanie własne Cele i działania zawarte w projekcie POŚ są spójne z tymi celami Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Wielkopolskiego, które są możliwe do wdrażania na poziomie samorządu gminy.

S t r o n a 24 Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego Cel nadrzędny Programu ochrony środowiska powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego zdefiniowano następująco: Zrównoważony rozwój powiatu, w którym ochrona środowiska ma znaczący wpływ na przyszły charakter tego obszaru i równocześnie wspiera jego rozwój gospodarczy i społeczny. Cele średniookresowe do roku 2012 wraz z kierunkami działań przedstawiono poniżej. Cel.1 Podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu i wykształcenie postawy odpowiedzialności za środowisko. Kierunki działań do 2012 roku: EE.1. Prowadzenie zróżnicowanych form edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży. EE.2. Wspieranie finansowe i merytoryczne działań z zakresu edukacji ekologicznej prowadzonej w szkołach. EE.3. Zapewnienie społeczeństwu niezbędnych informacji nt. stanu środowiska i działań na rzecz jego ochrony. EE.4. Współdziałanie władz powiatu i gmin z przedstawicielami środowiska naukowego, zakładami pracy, organizacjami pozarządowymi w realizacji edukacji ekologicznej. EE.5. Współdziałanie władz powiatu i gmin z mediami w zakresie prezentacji stanu środowiska i działań podejmowanych na rzecz jego ochrony oraz kształtowanie proekologicznych postaw społeczeństwa. EE.6. Prowadzenie działań w zakresie edukacji przyrodniczej na terenach cennych przyrodniczo. EE.7. Rozwój działalności informacyjno-wydawniczej. EE.8. Utworzenie Powiatowego Centrum Informacji Przyrodniczej i Turystycznej Cele i zadania przewidziane do realizacji w ramach podnoszenia świadomości mieszkańców powiatu i wykształcenia postawy odpowiedzialności za środowisko zawiera rozdział 4.9 Programu. Do najważniejszych kierunków działań zaliczono kontynuację i rozszerzenie edukacji na temat ochrony środowiska dla mieszkańców gminy oraz zapewnienie społeczeństwu niezbędnych informacji nt. stanu środowiska i działań na rzecz jego ochrony. Cel 2. Ochrona i zachowanie zasobów przyrodniczych powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego Kierunki działań do 2012 roku: PK.1. Wdrożenie systemu NATURA 2000. PK.2. Upowszechnienie i wprowadzanie różnych form ochrony przyrody: rezerwaty, parki krajobrazowe, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne przyrody nieożywionej. PK.3. Kontynuacja prac inwentaryzacyjnych w zakresie oceny stanu i rozpoznawania zagrożeń różnorodności biologicznej (m.in. opracowania ekofizjograficzne).

S t r o n a 25 PK.4. Ochrona i renaturalizacja ciągów i połączeń ekologicznych ze szczególnym uwzględnieniem doliny Noteci. PK.5. Bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych. PK.6. Utrzymanie różnorodności biologicznej siedlisk. PK.7. Zapewnienie warunków migracji zwierząt. PK 8. Kompleksowa ochrona i umiarkowane użytkowanie ekosystemów wodno-błotnych obszarów źródliskowych. PK.9. Przeciwdziałanie wypalaniu traw. PK.10. Ochrona elementów środowiska przyrodniczo-kulturowego oraz miejsc i stanowisk archeologicznych. PK.11. Stosowanie rozwiązań architektonicznych harmonizujących w krajobrazie. PK.12. Dostosowanie form wypoczynku i zagospodarowania do warunków przyrodniczych obszarów. PK.13. Ochrona dziedzictwa kulturowego poprzez rewitalizację historycznej zieleni zabytkowej. Zagadnienie ochrony zasobów przyrodniczych Gminy Drawsko przedstawiono w rozdziale 4.7 dotyczącym przyrody. Celem strategicznym Gminy jest ochrona i wzrost różnorodności biologicznej systemu przyrodniczego gminy. Cel 3. Zwiększenie lesistości i różnorodności gatunkowej lasów Kierunki działań do 2012 roku: L.1. Utrzymanie różnorodności biologicznej i zwiększenie odporności ekosystemów leśnych poprzez sukcesywną przebudowę drzewostanów. L.2.Przestrzeganie zasad przeprowadzania zabiegów hodowlanych i technicznych zgodnie z funkcją lasów. L.3. Rozszerzanie usług doradczych, informacji i szkoleń dla właścicieli lasów prywatnych. L.4. Opracowanie uproszczonych planów urządzenia lasów, dla lasów będących własnością osób fizycznych i wspólnot. L.5. Realizacja Programu zwiększania lesistości kraju. Program w ramach działań mających na celu ochronę i wzrost różnorodności biologicznej systemu przyrodniczego gminy wskazuje na zwiększenie różnorodności gatunkowej drzew po przez np. pozyskiwanie materiału siewnego drzew, krzewów z jak największej liczby osobników oraz z różnych miejsc Nadleśnictwa, inicjowanie odporności biologicznej drzewostanów już na etapie szkółkarstwa.

26 S t r o n a Cel. 4. Racjonalne wykorzystanie gleb powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego Kierunki działań do 2012 roku: Gl.1. Inwentaryzacja gleb zdegradowanych i wyznaczenie obszarów priorytetowych do rekultywacji. Gl.2. Rekultywacja terenów zdegradowanych. Gl.3. Racjonalne zużycie nawozów organicznych i mineralnych na terenach rolniczych. Gl.4. Prowadzenie okresowych badań jakości gleby i ziemi zgodnie z wymaganiami ustawowymi. Gl.5. Właściwe utrzymanie i odbudowa urządzeń melioracyjnych. Ochrona zasobów glebowych jest jednym z celów strategicznych polityki ekologicznej Gminy Drawsko uwzględniona w Programie, jako: Ochrona powierzchni ziemi. Właściwe użytkowanie istniejących zasobów glebowych, ich ochrona oraz rekultywacja. Cel. 5. Ochrona terenów złóż surowców mineralnych poprzez ich racjonalne wykorzystywanie oraz rekultywacja terenów poeksploatacyjnych Kierunki działań do 2012 roku: ZK.1. Ochrona terenów występowania rezerw zasobów kopalin. ZK.2. Ustalenie kierunków rekultywacji terenów poeksploatacyjnych. Ochrona złóż surowców oraz ich racjonalne wykorzystanie zostało uwzględnione w Programie jako kierunek działań pn. efektywne wykorzystanie eksploatowanych złóż oraz ochrona zasobów złóż niezagospodarowanych w ramach realizacji celu ochrony powierzchni ziemi, właściwe wykorzystanie eksploatowanych zasobów glebowych ich ochrona i rekultywacja. Cel. 6. Zapewnienie mieszkańcom powiatu odpowiedniej jakości i ilości wody do picia. Cel. 7. Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód. Cel. 8. Racjonalne gospodarowanie wodą. Kierunki działań do 2012 roku: W.1. Ochrona przed nadmierną eksploatacją wód podziemnych. W.2. Właściwa gospodarka wokół indywidualnych ujęć wody w celu ograniczenia infiltracji zanieczyszczeń. W.3. Wprowadzanie ograniczeń w zagospodarowaniu terenu w obszarach zasilania ujęć wody do picia. W.4. Budowa nowych sieci wodociągowych. W.5. Budowa i modernizacja ujęć wody oraz budowa i modernizacja SUW w celu dostosowania jakości wody do picia do wymagań prawnych. W.6. Minimalizacja strat wody na przesyle wody wodociągowej (przewody magistralne i lokalne).

S t r o n a 27 W.7. Intensyfikacja współpracy ponadlokalnej dot. rozwiązania problemu gospodarki ściekowej. W.8. Budowa sieci kanalizacyjnej. W.9. Budowa, rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków. W.10. Zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód podziemnych z szamb i z wód opadowych w nieskanalizowanych rejonach powiatu. W.11. Budowa sieci kanalizacji deszczowej. W.12. Właściwe użytkowanie gruntów przyległych do cieków. W.13. Wyznaczenie i ujęcie w studiach i kierunkach zagospodarowania przestrzennego terenów zalewowych. W.14. Właściwe utrzymanie i odbudowa urządzeń melioracyjnych. Program w pkt. 4.1. odnosi się do problemów związanych jakością wód powierzchniowych i podziemnych. Realizuje cele przyjęte przez Powiat Czarnkowsko-Trzcianecki, dodatkowo wskazuje na ochronę przed powodzią w zakresie wprowadzania do planów zagospodarowania przestrzennego ograniczeń związanych z wyznaczaniem terenów zalewowych oraz bieżące oczyszczanie rowów melioracyjnych. Cel. 9.Utrzymanie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego w strefie A, wg rocznej klasyfikacji jakości powietrza. OP.1. Eliminowanie węgla, jako paliwa w lokalnych kotłowniach i gospodarstwach domowych, w tym zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii takich jak: energia wodna, energia pochodząca z biomasy, energia słoneczna, pompy cieplne. OP.2. Przyłączanie do sieci c.o. nowych odbiorców. OP.3. Termomodernizacja budynków (w pierwszej kolejności tych gdzie modernizowany jest system ogrzewania). OP.4. Upowszechnianie przyjaznego środowisku budownictwa (materiały energooszczędne). OP.5. Rozwój sieci gazowej na terenie powiatu. OP.6. Wyprowadzenie ruchu tranzytowego z obszaru zainwestowania miejskiego; budowa obwodnicy Czarnkowa. OP.7. Budowa nowych dróg i obiektów mostowych oraz kontynuacja modernizacji i przebudowy dróg. OP.8. Kontynuacja modernizacji taboru autobusowej komunikacji, wymiana pojazdów na bardziej ekologiczne". OP.9. Rozwój i promowanie proekologicznych środków transportu, (w tym transportu kolejowego), wsparcie budowy infrastruktury rowerowej: budowa nowych tras rowerowych i modernizacja istniejących, w tym wyłączenie tras rowerowych poza pasy dróg samochodowych.

28 S t r o n a OP.10. Wprowadzenie i propagowanie systemu przewozów kombinowanych: rower z innymi środkami lokomocji (np. w ramach wycieczek turystycznych). OP.11. Wprowadzanie systemów zarządzania środowiskiem ISO 14 000 oraz dobrowolnych działań nienormatywnych (np. czystsza produkcja). OP.12. Wdrażanie nowoczesnych technologii, przyjaznych środowisku (BAT). OP 13. Promowanie oraz popularyzacja najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, w tym rozwiązań technologicznych, administracyjnych i finansowych. W Programie skupiono się na ograniczeniu emisji zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych oraz ze źródeł niskiej emisji. Jako cel strategiczny przyjęto ogólnie pojętą ochronę powietrza atmosferycznego. Cel. 10. Zmniejszenie uciążliwości hałasu komunikacyjnego i hałasu pochodzącego z obiektów działalności gospodarczej dla mieszkańców i środowiska. Kierunki działań do 2012 roku: OH.1. Dokonanie oceny akustycznej wybranych (newralgicznych) miejsc powiatu. OH.2. Wprowadzanie rozwiązań bezpośrednio zmniejszających uciążliwości hałasu dla mieszkańców (np. budowa ekranów akustycznych, zwłaszcza na odcinkach nowych tras obwodnicowych i odcinkach istniejących tras o nadmiernym ruchu, dźwiękoszczelne okna). OH.3. Wprowadzanie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów odnośnie standardów akustycznych dla poszczególnych terenów. OH.4. Zmniejszenie emisji hałasu do środowiska z obiektów działalności gospodarczej. W śród kierunków działań Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Drawsko wyznaczono inwentaryzację uciążliwych źródeł hałasu oraz zminimalizowanie hałasu komunikacyjnego na terenie gminy. Program realizuje zapisy dokumentu powiatowego. Cel. 11. Rozeznanie skali zagrożenia polami elektromagnetycznymi. Kierunki działań do 2012 roku: PE.1. Rozwój systemu badań pól elektromagnetycznych. PE.2. Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego zagadnienia pól elektromagnetycznych. Program w punkcie 4.5. analizuje stan środowiska w zakresie promieniowania elektromagnetycznego na terenie Gminy Drawsko, przedstawia działania mające na celu ochronę ludności gminy przed jego negatywnymi skutkami. Cel. 12. Zmniejszenie zagrożenia dla mieszkańców i środowiska z powodu poważnych awarii. Kierunki działań do 2012 roku: AW.1. Wykreowanie właściwych zachowań społeczeństwa w sytuacji wystąpienia zagrożeń środowiska z tytułu awarii podczas transportu materiałów niebezpiecznych.

S t r o n a 29 AW.2. Zapewnienie bezpiecznego transportu materiałów niebezpiecznych. AW.3. Usuwanie skutków zagrożeń środowiska oraz bezpieczne, tymczasowe magazynowanie odpadów powstałych w czasie usuwania skutków poważnej awarii. Program w punkcie 4.6 uwzględnia zagadnienia poważnej awarii oraz przedstawia cel i działania w zakresie jej zapobiegania i minimalizacji skutków w razie jej wystąpienia. Podsumowując cele i kierunki działań Programu Ochrony Środowiska są spójne z założeniami Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego. Wyznaczone w Programie zadania przyczynią się do realizacji celów Programu na szczeblu powiatowym. Strategia Rozwoju Gminy Drawsko Misją Gminy Drawsko zgodnie ze Strategią Rozwoju jest: Zrównoważony rozwój gospodarczy w oparciu o rozwijające się ekologiczne rolnictwo, przetwórstwo i leśnictwo. Gmina Drawsko będzie dążyć do rozwoju wszelkich form turystyki w oparciu o swoje naturalne zasoby i możliwości. Bezpośrednio z misji wynikają trzy strategiczne cele: I. ROZWÓJ TURYSTYCZNY GMINY II. RACJONALNE WYKORZYSTANIE I ROZWÓJ ZASOBÓW GMINY III. PODNOSZENIE POZIOMU USŁUG SPOŁECZNYCH Cele strategiczne definiują kierunki rozwoju gminy, jednocześnie pozwalają na zachowanie jasnego podziału strategii, grupując poszczególne programy i projekty. Ich realizacja w przyjętej perspektywie czasowej powinna doprowadzić do osiągnięcia pożądanego stanu rozwoju gminy, określonego w jego misji. Do każdego celu przyporządkowano programy strategiczne są tematami działań, których wykonanie powoduje osiągnięcie określonych celów. Programy strategiczne grupują projekty związane tematycznie z poszczególnymi dziedzinami życia czy działania samorządu. Projekty realizacyjne to już konkretne przedsięwzięcia najłatwiej mierzalne przy wdrażaniu strategii. Strategię Rozwoju przyjętą przez Gminę Drawsko przestawia poniższa rycina. Wyznaczone w Programie Ochrony Środowiska cele oraz zadania są zgodne z celami strategicznymi nr I i II wyznaczonymi w Strategii Rozwoju Gminy Drawsko. Cele Strategii podobnie jak Programu wskazują na rozwój infrastruktury technicznej gminy (kanalizacja, drogi) oraz promowanie zasad zrównoważonego rozwoju.

S t r o n a 30 1. ROZWÓJ TURYSTYCZNY GMINY 2. RACJONALNE WYKORZYSTANIE I ROZWÓJ ZASOBÓW GMINY 3. PODNOSZENIE POZIOMU USŁUG SPOŁECZNYCH 1.1. Rozwój ruchu turystycznego 1.3. Wzmocnienie potencjału lokalnego w zakresie rozwoju turystyki i 2.1. Program zapewnienia czystości ekologicznej gminy 3.1. Edukacja i szkolnictwo 3.3. Zdrowie i pomoc społeczna 1.1.1. Bilans walorów turystycznych i oznakowanie gminy 1.1.2. Promocja walorów turystycznych gminy 1.1.3. Wyznaczanie szlaków turystycznych 1.2. Rozwój bazy turystycznej 1.2.1. Wspomaganie rozwoju bazy noclegowej 1.2.2. Podnoszenie atrakcyjnoœci turystycznej gminy rolnictwa 1.3.1. Doskonalenie organizatorów turystyki 1.3.2. Współpraca z gminami ościennymi w zakresie rozwoju gospodarczego i połączeń komunikacyjnych 1.3.3. Poprawa stanu dróg 2.1.1. Gospodarka odpadami stałymi 2.1.2. Dalsze wodociągowanie gminy 2.1.3. Dalsza kanalizacja gminy 2.2. Zarządzanie 2.2.1. Dalsza sprzedaż mieszkań komunalnych 2.2.2. Sprzedaż gruntów komunalnych 2.2.3. Wykorzystanie opuszczonych obiektów 2.2.4. Utworzenie Punktu Obsługi Interesanta 3.1.1. Zwiększenie liczby nauczycieli języków obcych. 3.1.2. Poprawa stanu budynków oświatowych 3.1.3. Poprawa wyposażenia obiektów w sprzęt i pomoce dydaktyczne 3.1.4. Analiza systemu dowozu uczniów i wprowadzanie zmian 3.1.5. Profilaktyka logopedyczna w szkołach i przedszkolach 1.1.1.1.1.1.1.1 3.1.6. Edukacja 3.2. Bezpieczeństwo gminy ekologiczna w 3.3.1. Likwidacja barier architektonicznych, klasy integracyjne, edukacja, pomoc osobom niepełnosprawnym 3.3.2. Lepszy dostęp do specjalistycznej opieki zdrowotnej 3. 4. Rozwój kultury i kultury fizycznej 3.4.1. Aktywizacja działalnoœci kulturalnej 3.4.2. Projekt rozwoju bazy sportowej na terenie gminy 3.4.3. Współpraca z placówkami kulturalnymi i sportowymi w powiecie 2.2.5. Utrzymanie i modernizacja zabytków i obiektów zabytkowych na terenie gminy Drawsko szkołach i przedszkolach 3.2.1. Utworzenie Komisariatu Policji na terenie gminy. 3.4.4. Projekt rozwoju struktur organizacyjnych sportu i kultury na terenie gminy 3.2.2. Zmniejszenie zagrożenia pożarowego. 3.2.3. Zmniejszenie zagrożenia powodziowego Ryc.1. Strategia Rozwoju Gminy Drawsko źródło: Strategia Rozwoju Gminy Drawsko; Drawsko, maj 2002