Vademecum dla osób niepełnosprawnych - przewodnik zawodowy Część I. Podstawowe pojęcia PFRON 1
SPIS TREŚCI: PFRON Programy PFRON na rzecz osób niepełnosprawnych 4 Junior 4 Komputer dla Homera Pegaz 2003 Pitagoras 2007 Program wsparcia inicjatyw na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych Student II Uczeń na wsi Rekompensata podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych 13 Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne Środki PFRON w dyspozycji samorządów 16 2
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Al. Jana Pawła II 13, 00-828 Warszawa tel. 022 50 55 500 Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jest funduszem celowym, którego środki przeznaczane są na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych oraz zatrudnianie osób niepełnosprawnych. Środki PFRON przeznaczane są między innymi na: rekompensatę pracodawcom podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych (w postaci dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych oraz refundacji składek ubezpieczeń społecznych), refundację składek na ubezpieczenia społeczne dla osób niepełnosprawnych, prowadzących działalność gospodarczą oraz niepełnosprawnych rolników i ich domowników, przystosowanie i wyposażenie nowych i istniejących miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, pomoc dla osób niepełnosprawnych, które rozpoczynają działalność gospodarczą/rolniczą lub tworzą spółdzielnie socjalne, wsparcie imprez sportowych, kulturalnych i rekreacyjnych osób niepełnosprawnych, turnusy rehabilitacyjne, tworzenie warsztatów terapii zajęciowej i zakładów aktywności zawodowej, zaopatrzenie osób indywidualnych w sprzęt rehabilitacyjny o ortopedyczny oraz środki pomocnicze, likwidację barier architektonicznych i komunikacyjnych, wsparcie edukacji osób niepełnosprawnych, w tym szkoleń i doskonalenia zawodowego, 3
wsparcie organizacji pozarządowych, działających na rzecz osób niepełnosprawnych, programy PFRON, adresowane przede wszystkim do osób indywidualnych, organizacji pozarządowych i jednostek administracji i samorządu, współfinansowanie projektów wspieranych ze środków pomocowych Unii Europejskiej. PFRON realizuje programy adresowane bezpośrednio do osób niepełnosprawnych lub do innych podmiotów działających na rzecz tych osób. Programy PFRON na rzecz osób niepełnosprawnych Junior Program aktywizacji zawodowej absolwentów niepełnosprawnych w ramach Programu Aktywizacji Zawodowej Absolwentów PIERWSZA PRACA. Celem programu jest aktywizacja zawodowa młodych osób niepełnosprawnych. Program skierowany jest do absolwentów będących osobami z orzeczonym znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniem niepełnosprawności w wieku do 25 lub w przypadku osób, które ukończyły szkołę wyższą - do 27 roku życia, skierowane na staż zgodnie z warunkami określonymi w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Pomoc finansowa ze środków programu przekazywana jest: absolwentowi, skierowanemu na staż przez powiatowy urząd pracy, w formie dofinansowania będącego świadczeniem na rehabilitację zawodową. Wysokość dofinansowania jest ustalana przez powiatowy urząd pracy w zależności od stopnia niepełnosprawności osoby skierowanej na staż od 30% do 50% najniższego wynagrodzenia (ww. świadczenie na rehabilitację zawodową, jest wypłacane dodatkowo oprócz stypendium przysługującego stażyście odbywającemu staż ustawowy), 4
doradcy zawodowemu w postaci premii za opiekę nad stażystą, w wysokości do 10% najniższego wynagrodzenia (za każdego stażystę objętego opieką), pracodawcy uczestniczącemu w programie z wyłączeniem pracodawców prowadzących zakłady aktywności zawodowej w postaci premii z tytułu odbycia stażu przez absolwenta. Realizatorem programu są: Powiatowe Urzędy Pracy i Oddziały PFRON Komputer dla Homera Program pomocy w zakupie sprzętu elektronicznego oraz oprogramowania umożliwiającego rehabilitację zawodową i społeczną osób niewidomych i niedowidzących Celem programu jest pomoc finansowa dla osób niewidomych i niedowidzących w zakupie nowoczesnego, sprzętu wraz z odpowiednim oprzyrządowaniem i oprogramowaniem umożliwiającym zdobycie umiejętności pozwalających na usamodzielnienie się. W ramach programu udzielane będzie dofinansowanie zakupu: podstawowego sprzętu komputerowego i oprogramowania, specjalistycznego sprzętu komputerowego, elektronicznego i oprogramowania, specjalistycznych elektronicznych urządzeń brajlowskich, urządzeń lektorskich. W ramach programu dofinansowane będą także szkolenia w zakresie podstawowej obsługi nabytego w ramach programu sprzętu i oprogramowania. Pegaz 2003 Program składa się z następujących modułów realizacji: I. Moduł pomocy w aktywizowaniu osób niepełnosprawnych poprzez likwidację barier transportowych i w komunikowaniu się, o którym mowa w części I niniejszego programu, Moduł ten obejmuje: obszar A pomoc w zakupie i montażu oprzyrządowania do samochodu, obszar B pomoc w zakupie sprzętu komputerowego, 5
obszar C pomoc w zakupie wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym wraz z dodatkowym wyposażeniem umożliwiającym jego właściwą eksploatację, wynikającą z rodzaju i zakresu niepełnosprawności adresata programu, obszar D pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanego wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym, tj. w zakupie części zamiennych, akumulatorów, dodatkowego wyposażenia i/lub w pokryciu kosztów jego niezbędnych napraw, remontów, przeglądów technicznych, konserwacji i renowacji, obszar E - pomoc w uzyskaniu prawa jazdy kategorii B. Adresatami programu w obszarze A są pełnoletnie osoby w wieku aktywności zawodowej, wykonujące pracę zarobkową lub uczące się albo zarejestrowane w urzędzie pracy, posiadające ważne orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie równoważne, niepełnosprawne z powodu dysfunkcji narządu ruchu oraz legitymujące się prawem jazdy. Adresatami programu w obszarze B są: pełnoletnie osoby w wieku aktywności zawodowej, wykonujące pracę zarobkową lub uczące się albo zarejestrowane w urzędzie pracy, niepełnosprawne z powodu braku lub znacznego niedowładu obu kończyn górnych posiadające ważne orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie równoważne, uczące się, niepełnosprawne dzieci i młodzież w wieku do lat 18 z brakiem lub znacznym niedowładem obu kończyn górnych, posiadające aktualne orzeczenie o zaliczeniu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności albo aktualne orzeczenie o niepełnosprawności, niepełnosprawne dzieci i młodzież z ważnym orzeczeniem o niepełnosprawności albo znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, z ubytkiem słuchu na poziomie od 90 decybeli, realizujący obowiązek szkolny lub obowiązek przygotowania przedszkolnego, osoby niepełnosprawne, posiadające ważne orzeczenie o zaliczeniu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (albo orzeczenie równoważne) lub aktualne orzeczenie o niepełnosprawności, które są: 6
a) uczniami szkół ponadgimnazjalnych, b) słuchaczami kolegiów, Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie c) studentami studiów pierwszego stopnia lub studentami studiów drugiego stopnia albo studentami jednolitych studiów magisterskich prowadzonych przez szkoły wyższe, d) posiadaczami dyplomu ukończenia studiów wyższych kształcącymi się na studiach podyplomowych prowadzonych przez szkoły wyższe lub przez inne jednostki uprawnione do prowadzenia tych studiów na podstawie odrębnych przepisów, e) uczestnikami studiów doktoranckich prowadzonych przez szkoły wyższe lub przez inne jednostki uprawnione do prowadzenia tych studiów na podstawie odrębnych przepisów, f) studentami uczelni zagranicznych, g) studentami odbywającymi staż zawodowy za granicą w ramach programów Unii Europejskiej, pobierającymi naukę w systemie stacjonarnym lub naukę w systemie niestacjonarnym. Adresatami programu w obszarze C i D są: pełnoletnie osoby niepełnosprawne w wieku aktywności zawodowej, u których dysfunkcja obu kończyn dolnych z jednoczesną dysfunkcją jednej lub obu kończyn górnych, uniemożliwia poruszanie się na wózku inwalidzkim o napędzie ręcznym, posiadające ważne orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, niepełnosprawne dzieci i młodzież w wieku do lat 18, u których dysfunkcja obu kończyn dolnych z jednoczesną dysfunkcją jednej lub obu kończyn górnych, uniemożliwia poruszanie się na wózku inwalidzkim o napędzie ręcznym, jeśli posiadają aktualne orzeczenie o zaliczeniu do znacznego stopnia niepełnosprawności albo aktualne orzeczenie o niepełnosprawności. Adresatami programu w obszarze E są pełnoletnie osoby niepełnosprawne w wieku aktywności zawodowej, wykonujące pracę zarobkową lub uczące się albo zarejestrowane w urzędzie pracy, posiadające ważne orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie równoważne, wydane z powodu dysfunkcji narządu ruchu. 7
II. Moduł pomocy w dofinansowaniu przedsięwzięć realizowanych w ramach programu Stowarzyszenia na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Joni i Przyjaciele Polska, pt. Wózki dla Polski Moduł ten obejmuje dofinansowanie przedsięwzięć Stowarzyszenia na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Joni i Przyjaciele Polska, realizującego we współpracy z Okręgowym Inspektoratem Służby Więziennej w Warszawie program p.n. Wózki dla Polski. Stowarzyszenie prowadzi w Polsce działalność na rzecz osób niepełnosprawnych, kontynuując ideę amerykańskiej organizacji Joni & Friends, która remontuje we współpracy z więzieniami, używany sprzęt rehabilitacyjny i zapewnia jego dystrybucję na świecie w ramach programu pn. Wózki dla świata. Pitagoras 2007 Program pomocy osobom z uszkodzeniem słuchu Celami programu jest: zapewnienie wszystkim niesłyszącym i niedosłyszącym, w tym głuchoniewidomym i głuchoniedowidzącym studentom, uczniom szkół policealnych oraz uczestnikom kursów przygotowawczych do egzaminów do szkół wyższych pomocy tłumaczy migowych lub możliwości wykorzystywania w trakcie zajęć oraz egzaminów urządzeń wspomagających słyszenie oraz zapewnienie osobom niesłyszącym i niedosłyszącym dostępu do dóbr kultury w ramach instytucji kultury. Niesłyszący i niedosłyszący są jedną z grup osób niepełnosprawnych najbardziej poszkodowanych w dostępie do edukacji, w której przekaz słowny odgrywa decydującą rolę. Barierą utrudniającą osobom niesłyszącym naukę w szkolnictwie otwartym, zwłaszcza na poziomie wyższym, jest przynależność do wspólnoty językowej opartej na języku migowym i wynikająca z tego ograniczona znajomość języka polskiego, który jest dla osób niesłyszących językiem obcym. Jedynym sposobem umożliwiającym pełne uczestnictwo w procesie nauczania jest pośrednictwo tłumacza migowego pomiędzy wykładowcą lub nauczycielem a niesłyszącym. Dla niedosłyszących studentów i uczniów szkół policealnych warunkiem umożliwiającym naukę są urządzenia wspomagające. 8
Dysfunkcja słuchu może być sprzężona z dysfunkcją wzroku, która determinuje sposób skutecznego wspierania w zakresie dostępu do edukacji. W takich przypadkach konieczną i skuteczną formą wsparcia, jest forma dostosowana do możliwości i potrzeb wynikających z takiej niepełnosprawności. Program wsparcia inicjatyw na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych Celem strategicznym programu jest szeroko rozumiane promowanie działań na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych, oraz prezentacja, nagradzanie i popularyzacja dokonań artystycznych i sportowych osób niepełnosprawnych, a także: wspieranie koniecznych przemian świadomości społeczeństwa polskiego w zakresie uznania prawa osób niepełnosprawnych do pełnej integracji ze społeczeństwem, warunkujących przełamanie stereotypów, kreowanie polityki promującej dokonania osób niepełnosprawnych oraz podmiotów i organizacji działających na rzecz tego środowiska, prezentacja i honorowanie dokonań artystycznych i sportowych osób niepełnosprawnych, promowanie kompetentnej kadry współpracującej z osobami niepełnosprawnymi, rozwój osobowości osób niepełnosprawnych poprzez sztukę i sport. Program składa się z następujących modułów: moduł A RÓWNE SZANSE, RÓWNY DOSTĘP ogólnopolski konkurs na najlepszy program jednostki samorządu terytorialnego szczebla gminy i powiatu na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych, moduł B OTWARTE DRZWI ogólnopolski konkurs na najlepszą pracę magisterską lub doktorską, której tematem badawczym jest zjawisko niepełnosprawności w wymiarze zdrowotnym, zawodowym lub społecznym, moduł C SZTUKA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ogólnopolski konkurs plastyczny dla: uczestników warsztatów terapii zajęciowej, uczestników środowiskowych domów samopomocy dla osób niepełnosprawnych oraz mieszkańców domów pomocy społecznej dla osób niepełnosprawnych, 9
moduł D PRO ARTE nagrody indywidualne dla osób niepełnosprawnych ze szczególnymi osiągnięciami artystycznymi lub sportowymi, moduł E STATUETKI PFRON nagrody Zarządu PFRON dla osób i instytucji o szczególnych osiągnięciach dla środowiska osób niepełnosprawnych. Beneficjentami programu są: w module A jednostki samorządu terytorialnego szczebla gminy i powiatu, w module B absolwenci studiów magisterskich i doktoranckich oraz osoby, które obroniły pracę doktorską w innym trybie, w module C uczestnicy warsztatów terapii zajęciowej, środowiskowych domów samopomocy dla osób niepełnosprawnych, mieszkańcy domów pomocy społecznej dla osób niepełnosprawnych, w module D indywidualne osoby niepełnosprawne z wybitnymi osiągnięciami artystycznymi, sportowymi oraz w działalności społecznej lub naukowej, w tym laureaci konkursów, festiwali, przeglądów artystycznych i zawodów sportowych o zasięgu conajmniej ogólnopolskim, w module E wybitne osoby indywidualne oraz instytucje o szczególnych osiągnięciach dla środowiska osób niepełnosprawnych. Program realizowany jest poprzez: w modułach A, B, C organizację corocznych konkursów dla potencjalnych beneficjentów, w module D nagradzanie indywidualnych osób niepełnosprawnych decyzją Zarządu PFRON na podstawie wniosków organizatorów przedsięwzięć artystycznych, akcji społecznych lub zawodów sportowych o zasięgu conajmniej ogólnopolskim, w module E nagradzanie osób lub instytucji decyzją Zarządu PFRON. Regulamin nagradzania zawarty jest w procedurach realizacji programu. 10
Student II Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie Kształcenie ustawiczne osób niepełnosprawnych Celem programu jest wyrównanie szans w zdobyciu wykształcenia przez osoby niepełnosprawne oraz przygotowanie osób niepełnosprawnych, poprzez stałe podwyższanie kwalifikacji, do rywalizacji o zatrudnienie na otwartym rynku pracy. Program ma również stworzyć warunki mobilizujące osoby niepełnosprawne do kształcenia ustawicznego. Adresatami programu są osoby z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (lub orzeczeniem równoważnym), które są: studentami studiów pierwszego stopnia lub studentami studiów drugiego stopnia albo studentami jednolitych studiów magisterskich prowadzonych przez szkoły wyższe, posiadaczami dyplomu ukończenia studiów wyższych kształcącymi się na studiach podyplomowych prowadzonych przez szkoły wyższe lub przez inne jednostki uprawnione do prowadzenia tych studiów na podstawie odrębnych przepisów, uczestnikami studiów doktoranckich prowadzonych przez szkoły wyższe lub przez inne jednostki uprawnione do prowadzenia tych studiów na podstawie odrębnych przepisów, słuchaczami kolegiów pracowników służb społecznych, kolegiów nauczycielskich lub nauczycielskich kolegiów języków obcych, uczniami szkół policealnych, studentami uczelni zagranicznych, studentami odbywającymi staż zawodowy za granicą w ramach programów Unii Europejskiej, pobierającymi naukę w systemie stacjonarnym lub systemie niestacjonarnym. Pomoc finansowa w ramach programu udzielana jest w formie dofinansowania kosztów nauki oraz stypendium specjalnego za szczególne osiągnięcia w nauce. 11
Uczeń na wsi Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie Pomoc w zdobyciu wykształcenia przez osoby niepełnosprawne zamieszkujące gminy wiejskie oraz gminy miejsko-wiejskie Celem programu jest wyrównanie szans w zdobyciu wykształcenia przez uczniów, będących osobami niepełnosprawnymi, zamieszkujących gminy. Ponadto program ma służyć poprawie warunków kształcenia niepełnosprawnych uczniów, umożliwienie uczestnictwa w zajęciach, mających na celu podniesienie sprawności fizycznej i psychicznej oraz likwidacji barier transportowych. Adresatami programu są osoby niepełnosprawne, posiadające ważne orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, pobierające naukę w szkole podstawowej, gimnazjum lub w szkole ponadgimnazjalnej, zamieszkujące na terenie gminy wiejskiej, obszaru wiejskiego lub miasta do 5 tys. mieszkańców w gminie miejsko wiejskiej, Dofinansowanie, może obejmować następujące koszty: zakupu przedmiotów ułatwiających lub umożliwiających naukę, uczestnictwa w zajęciach mających na celu podniesienie sprawności fizycznej lub psychicznej (w tym wakacyjne obozy i kolonie), związane z dostępem do internetu (instalacja i abonament), z wyłączeniem zakupu komputerów, kursów doszkalających w zakresie programu nauczania oraz kursów językowych, wyjazdów organizowanych w ramach zajęć szkolnych. 12
Rekompensata pracodawcom podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych Pracodawcy przysługuje ze środków PFRON miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego. System miesięcznego dofinansowywania wynagrodzeń zastąpił obowiązujący do 1 stycznia 2004 r. system zwrotu części lub całości zwrotu podatku od towarów i usług dla zakładów pracy chronionej. Komu przysługuje dofinansowanie Zgodnie z art. 26a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2008 nr 14, poz. 92 z późn. zm.) podmiotem uprawnionym do ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzeń zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych może być: Pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej; Pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągający wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%; Pracodawca zatrudniający w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż 25 pracowników. Dofinansowanie nie przysługuje pracodawcom zatrudniającym w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy co najmniej 25 pracowników i nie osiągającym wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6% (a więc zobowiązanym do wpłat na Fundusz na podstawie art. 21 ww. ustawy). Wyłączenie z dofinansowań Jeżeli pracodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu przekraczające ogółem kwotę 100 zł, Prezes Zarządu wyda decyzję o wstrzymaniu 13
miesięcznego dofinansowania do czasu uregulowania zaległości przez pracodawcę, przy czym decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania. Na kogo przysługuje dofinansowanie Zgodnie z art. 26 a Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (tekst jednolity: Dz.U. z r. 2008 nr 14 poz. 92 z późn. zm.) dofinansowanie przysługuje na niepełnosprawnych pracowników ujętych w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, którą prowadzi Fundusz. Ewidencja zatrudnionych osób niepełnosprawnych jest uzupełniana przez Fundusz na podstawie składanych co miesiąc przez pracodawców informacji, zawierających PESEL i NIP zatrudnionej osoby niepełnosprawnej. Wysokość dofinansowania Kwota miesięcznego dofinansowania uzależniona jest od wymiaru czasu pracy pracownika niepełnosprawnego oraz: stopnia niepełnosprawności zatrudnionego, szczególnych schorzeń zatrudnionego, typu pracodawcy, u którego niepełnosprawny jest zatrudniony. Dla zakładów pracy chronionej Pracodawcy prowadzący zakłady pracy chronionej otrzymają dofinansowanie w wysokości: 160 % najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności; 140 % najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności; 60 % najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności. Kwoty dofinansowania zwiększa się o 40 % najniższego wynagrodzenia w przypadku osób niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję oraz niewidomych. 14
Dla pracodawców innych niż zakłady pracy chronionej W 2009 roku pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającemu wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6% oraz pracodawcy zatrudniającemu w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż 25 pracowników przysługiwać będzie dofinansowanie w wysokości: 70% kwot przysługujących zakładowi pracy chronionej, 90% kwot przysługujących zakładowi pracy chronionej, w przypadku gdy dotyczyć ono będzie osób niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję oraz pracowników niewidomych. Ograniczenia dofinansowania Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć kwoty 90 % faktycznie poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, zwanego dalej "pracodawcą wykonującym działalność gospodarczą", 75% tych kosztów. Przez koszty płacy należy rozumieć wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Miesięczne dofinansowanie nie obejmuje wynagrodzenia pracownika w części sfinansowanej ze środków publicznych. Pomoc ze środków Funduszu nie może zostać udzielona lub wypłacona pracodawcy wykonującemu działalność gospodarczą: Znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej według kryteriów określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących udzielania pomocy publicznej; Na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z wcześniejszych decyzji Komisji Europejskiej, uznających pomoc za niezgodną z prawem oraz ze wspólnym rynkiem; 15
Jeżeli udzielenie pomocy w formie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia skutkowałoby przekroczeniem kwoty 10 mln euro rocznej pomocy na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych u tego pracodawcy. Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zgodnie z art. 25 a Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (tekst jednolity: Dz.U. z r. 2008 nr 14 poz. 92 z późn. zm.) refunduje: Osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą obowiązkowe składki na ubezpieczenia: a) emerytalne b) rentowe. Niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika składki na ubezpieczenia społeczne rolników: a) wypadkowe, b) chorobowe, c) macierzyńskie d) emerytalno-rentowe. Środki PFRON w dyspozycji samorządów Przy realizacji swoich celów PFRON ściśle współpracuje z samorządami wojewódzkimi i powiatowymi. Samorządy otrzymują środki PFRON na podstawie algorytmu określanego w drodze rozporządzenia przez Radę Ministrów. Zadania samorządu województwa na rzecz osób niepełnosprawnych Do zadań samorządu województwa realizowanych w ramach ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.) należy: Opracowanie i realizacja wojewódzkich programów dotyczących wyrównywania szans osób niepełnosprawnych i przeciwdziałania ich wykluczeniu społecznemu oraz pomocy w realizacji zadań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych, 16
Opracowywanie i przedstawianie Pełnomocnikowi Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych informacji o prowadzonej działalności, Udzielanie pomocy zakładom pracy chronionej, zgodnie z art. 32a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.(dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.): a) zwrot kosztów za szkolenie zatrudnionych osób niepełnosprawnych, w związku z koniecznością zmiany profilu produkcji, b) jednorazowa pożyczka w celu ochrony istniejących w zakładzie miejsc pracy osób niepełnosprawnych. Dofinansowanie robót budowlanych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 27, poz. 2016), dotyczących obiektów służących rehabilitacji, w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów, Dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej, Współpraca z organami administracji rządowej oraz powiatami i gminami w realizacji zadań wynikających z ustawy, Współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych, Opiniowanie wniosków o wpis do rejestru ośrodków przyjmujących grupy turnusowe. Sejmik województwa w formie uchwały określa zadania, na które przeznacza środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przekazywane samorządowi wojewódzkiemu na podstawie algorytmu. Zadania powiatu na rzecz osób niepełnosprawnych Do zadań powiatu realizowanych w ramach ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.) należy: Opracowywanie i realizacja, zgodnych z powiatową strategią dotyczącą rozwiązywania problemów społecznych, powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie: 17
a) rehabilitacji społecznej, Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie b) rehabilitacji zawodowej i zatrudniania, c) przestrzegania praw osób niepełnosprawnych, Współpraca z instytucjami administracji rządowej i samorządowej w opracowywaniu i realizacji programów, o których mowa wyżej, Udostępnianie na potrzeby Pełnomocnika i samorządu województwa oraz przekazywanie właściwemu wojewodzie uchwalonych przez radę powiatu programów, o których mowa w pkt 1, oraz rocznej informacji z ich realizacji, Podejmowanie działań zmierzających do ograniczania skutków niepełnosprawności, Opracowywanie i przedstawianie planów zadań i informacji z prowadzonej działalności oraz ich udostępnianie na potrzeby samorządu województwa, Współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej tych osób, Dofinansowanie: a) uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, b) sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych, c) zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów, d) likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych, e) rehabilitacji dzieci i młodzieży, Dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej, Pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, ich szkolenie oraz przekwalifikowanie, Kierowanie osób niepełnosprawnych, które wymagają specjalistycznego programu szkolenia oraz rehabilitacji leczniczej i społecznej, do 18
specjalistycznego ośrodka szkoleniowo-rehabilitacyjnego lub innej placówki szkoleniowej, Współpraca z organami rentowymi w zakresie wynikającym z odrębnych przepisów, Doradztwo organizacyjno-prawne i ekonomiczne w zakresie działalności gospodarczej lub rolniczej podejmowanej przez osoby niepełnosprawne, Współpraca z właściwym terenowo inspektorem pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc pracy osób niepełnosprawnych. Zadania, o których mowa powyżej są realizowane przez powiatowe centra pomocy rodzinie oraz powiatowe urzędy pracy. Rada powiatu w formie uchwały określa zadania, na które przeznacza środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przekazywane samorządowi powiatowemu na podstawie algorytmu. 19