Uniwersytet Warszawski Wydział Lingwistyki Stosowanej Instytut Lingwistyki Stosowanej Instytut Rusycystyki zapraszają do udziału w Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt. Translatio i kultura Warszawa, 17-19 października 2013 r. Konferencja poświęcona jest zagadnieniu interdyscyplinarnej komunikacji kulturowej i cywilizacyjnej, która odbywa się poprzez przekład tekstu bądź dyskursu słownego. Celem naszych badań jest refleksja nad konceptualizacją i procesem przekładu, a także próba odpowiedzi na pytanie, czym jest przekład tekstu literackiego i naukowego, a także dyskursu politycznego, ekonomicznego, prawniczego itd.; jaka jest ich definicja, cele i uwarunkowania w kontekście komunikacji kulturowej. Istotne jest tu również pytanie o status zarówno autora i tłumacza, jak czytelnika lub słuchacza, oraz o ich stosunek do tłumaczonego tekstu. Podmiotem naszych badań jest obraz innego w przekładzie, wraz z jego uwarunkowaniami etnicznymi i behawiorystycznymi narzuconymi przez epokę i miejsce, w którym żyje, jego pozycję w świecie i w społeczeństwie, strukturę jego języka oraz jego sposób widzenia i interpretacji świata. Ten inny, którego niejako wprowadzamy do naszego języka, kultury i świadomości, w procesie przekładu poddawany jest obróbce intelektualnej, która może uczynić go bliskim lub dalekim, swojskim i przyjaznym bądź niezrozumiałym i
wrogim. Dotyczy to nie tylko samej sylwetki innego, lecz również jego światopoglądu, który odzwierciedla jego uwarunkowania socjopolityczne, filozoficzne i religijne. Pytanie o charakterystykę innego jest zasadne zarówno w odniesieniu do przekładu literackiego, jak do tłumaczenia naukowego, prawniczego, ekonomicznego, a także ustnego, gdzie tradycyjny zarzut: traduttore traditore zmienia się w pełne obaw pytanie: kto jest odpowiedzialny za politykę, sprawiedliwość czy prawdę: polityk, prawnik, naukowiec czy ich tłumacz? Można założyć, że inny zmienia się w różnojęzycznych przekładach jak w kalejdoskopie, ponieważ język i kultura tłumacza niejako automatycznie określają jego miejsce w literaturze docelowej. Problem ten dotyczy również tekstów naukowych, a także przemówień, manifestów czy programów. Liczy się tu wielość przekładów, dokonanie przekładu wkrótce po ukazaniu się dzieła w języku oryginalnym lub później (wówczas nie bez znaczenia jest, z jakich względów dokonanie przekładu się opóźniło z powodu cenzury, różnic kulturowych, światopoglądowych?), przyczyny, dla których dany tekst przetłumaczono w tym właśnie momencie. Czy czytelnicy różnych narodowości znają tego samego autora w ten sam sposób? Proponujemy następującą tematykę konferencji: 1. Hermeneutyka przekładu. Przekład jako element translacji wartości i idei. Teorie i koncepcje przekładu: wersja, adaptacja, interpretacja. Pozycja tłumacza: autor czy kopista. Cele i strategie przekładu. 2. Tekst jako dokument kultury. Wprowadzanie nowych wizji i nowych modeli kulturowych w przekładzie. Problematyka interkulturowości i akulturacji. Kształtowanie kompetencji interkulturowej i akulturacji w procesie nauczania języka. Stereotypy, motywy i toposy. 3. Recepcja przekładu. Koncepcja i obraz czytelnika. Uwarunkowania kulturowe, polityczne, religijne, ideologiczne i społeczne przekładu. Cenzura i autocenzura. Anachronizmy. Problematyka komunikacji literackiej. Teksty naukowe w przekładzie. Obieg intelektualny w świecie tłumaczeń naukowych.
4. Komparatystyka a przekład. Sposób funkcjonowania i rola utworu przetłumaczonego w literaturze docelowej. Intertekstualność, figury retoryczne, warsztat literacki. Przekład z języków dawnych. Palimpsesty. 5. Konstrukcja innego i obcej kultury poprzez przekład. Obraz kultury wyjściowej w przekładzie i wpływ kultury docelowej na ten obraz. Wpływ czynników pozatekstowych (np. prestiżu języka wyjściowego oraz docelowego, wyboru osoby tłumacza, miejsca i czasu publikacji) na kształt przekładu. Wpływ modeli literackich i językowych kultury docelowej na kształt przekładu. Uczestnicy procesu przekładu: autorzy, tłumacze, wydawcy, redaktorzy. Rola tłumacza a jego niski lub wysoki kapitał społeczny. Translated wo/man; gender w przekładzie. Definicja języka ojczystego. Przekład a problemy tożsamości. Kategoria pogranicza. Swojskość, obcość, uniwersalność. Hybrydy kultur. W imieniu organizatorów: Dyrektor Instytutu Rusycystyki Uniwersytetu Warszawskiego Prof. UW dr hab. Magdalena Dąbrowska Warszawa, 3 kwietnia 2013 r.
Organizatorzy Komitet Organizacyjny Uniwersytet Warszawski Wydział Lingwistyki Stosowanej Dziekan Wydziału Lingwistyki Stosowanej prof. UW dr hab. Krzysztof Hejwowski Instytut Lingwistyki Stosowanej prof. dr hab. Anna Kukułka-Wojtasik Instytut Rusycystyki prof. UW dr hab. Magdalena Dąbrowska translatio.ils(at)uw.edu.pl Miejsce Konferencja odbędzie się w dniach 17-19 października 2013 r. w Warszawie, na terenie Uniwersytetu Warszawskiego, w gmachu przy ul. Dobrej 55 (vis a vis BUW). Opłata Zgłoszenie Opłata konferencyjna 400 zł lub 100 euro (obejmuje opłatę rejestracyjną, uroczystą kolację, kawę i herbatę w przerwach między obradami, publikację artykułu). Opłatę należy uiścić na konto: Bank Millenium SA Ul. Stanisława Żaryna 2A 02-593 Warszawa 91 1160 2202 0000 0000 6084 9594 W przypadku przelewów z zagranicy: PL 91 1160 2202 0000 0000 6084 9594 Kod SWIFT: BIGBPLPW Uwaga: w tytule przelewu należy wpisać Translatio 2013 + imię i nazwisko uczestnika. Prowizję bankową pokrywa uczestnik konferencji.
Informacje dodatkowe Adresy hoteli oraz program wycieczek zostaną podane w późniejszym terminie. Rejestracja Prosimy o przesłanie wypełnionego formularza zgłoszeniowego pod następujący adres e- mailowy: dr Joanna Wasiluk: j.wasiluk@uw.edu.pl (zgłoszenia referatów o tematyce językoznawczej) dr Grzegorz Szymczak: g.szymczak@uw.edu.pl (zgłoszenia referatów o tematyce literaturoznawczej i kulturoznawczej) oraz translatio.ils@uw.edu.pl Językami konferencji są: polski, francuski, angielski, rosyjski (niemiecki i hiszpański zależnie od liczby referatów). Termin nadsyłania propozycji referatów (tytuł i streszczenie do 10 wersów) 30 kwietnia 2013 r. W razie przyjęcia referatu do wygłoszenia na konferencji informacja zostanie przesłana najpóźniej do 15 maja 2013 r. Czas trwania referatu 20 minut (oraz 10 minut dyskusji). Przewidziana jest publikacja artykułów.
FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY KONFERENCJA TRANSLATIO I KULTURA Warszawa, 17-19 października 2013 r. Imię i nazwisko Stopień/tytuł naukowy. Afiliacja Kraj Adres (do korespondencji)... Dane do faktury E-mail... Telefon... Fax. Tytuł referatu Streszczenie (maks. 10 wersów)..