Polski system monitorowania zakażeń bakteryjnych Anna Skoczyńska Narodowy Instytut Leków
Monitorowanie ciągłe, systematyczne zbieranie danych analiza i interpretacja upowszechnianie zastosowanie (interwencje) monitorowanie interwencji Szczególnie ważne: w zakażeniach inwazyjnych dla drobnoustrojów z niebezpiecznymi mechanizmami oporności dla drobnoustrojów z dostępną immunoprofilaktyką (szczepienia) w tworzeniu i uaktualnianiu schematów postępowania diagnostycznego, terapeutycznego i profilaktycznego
Najczęstsze pozaszpitalne bakteryjne patogeny inwazyjne Streptococcus pneumoniae Neisseria meningitidis Haemophilus influenzae typu b (Hib) Streptococcus pyogenes Streptococcus agalactiae Listeria monocytogenes
Pozaszpitalne zakażenia inwazyjne w Polsce Obowiązkowe zgłaszanie dla wszystkich grup wiekowych Dwa systemy rejestracji Na podstawie raportów lekarzy (NIZP-PZH) Na podstawie potwierdzenia laboratoryjnego w KOROUN od 1997r. 2008r. - Ogólnopolska Sieć Monitorowania Inwazyjnych Zakażeń Bakteryjnych nabytych poza szpitalem 2005 zmiana systemu rejestracji Szczecin Gryfice Goleniów St.Szczec. Zielona G. Wolsztyn Nowa Sól Koszalin Trzcianka Legnica Kościan Leszno Gniezno Jarocin Bydgoszcz (6 ośr.) Gdynia Kościerzyna Gdańsk Tczew Grudziądz Inowrocław Konin Środa Wlkp. Krotoszyn Lębork Poznań (6 ośr.) Słupca Wrocław Świecie Kalisz St.Gdański Toruń Koło Zgierz Łask Kutno Elbląg Malbork Płock Łódź Olsztyn Skierniewice Bełchatów Końskie Kętrzyn Biskupiec Mława Łomża Ciechanów Maków Maz. Ostrów Maz. P.Tryb. Pułtusk Wołomin W-wa (16oś Mińsk Maz. Grodzisk r.) Maz. Radom Opoczno Stąporków Sk.-Kam. Lubartów Białystok Biała Podlaska Lublin Krasnystaw Brzeg Starachow. Jelenia Góra Oława Kielce Sandomierz Świdnica Częstochowa Zamość Wałbrzych Opole Janów Lub. St.Wola Gliwice Sosnowiec Tarnobrzeg Biłgoraj Tomaszów Lub. Bytom Proszowice Tychy Mielec Kędzierzyn-Koźle Zabrze Ruda Śl. Przeworsk Rybnik Kraków (5 ośr.) Łańcut K-wice Oświęcim Tarnów Rzeszów Racibórz Dębica Jastrzębie Zdr. Brzesko Wadow. Myślenice Krosno Cieszyn Bielsko Żory -Biała Limanowa Jasło Przemyśl Gorlice Sucha B. Zakopane Nowy Sącz Nowy Targ Wyszków Puławy Ostrowiec Św. Sokołów Podl. Sanok Suwałki
Zakażenia inwazyjne monitoring w Polsce NIZP-PZH Pow./Woj. SANEPID Tessy lekarz zachorowanie (zak. Inwazyjne) laboratorium Ośrodek Referencyjny
Liczba izolatów/pcr+ Liczba potwierdzonych przypadków, KOROUN, 1997-2014 600 500 400 N. meningitidis S. pneumoniae H. influenzae 300 200 100 0
Zakażenia S. pneumoniae, IChP
Wykrywalność IChP/100000 Wykrywalność IChP, Polska, 2009-2013 (n=1721) i 2014 (n=555) 6,00 5,00 5,61 2009-12 2014 4,00 3,00 3,46 2,89 3,24 2,00 1,00 0,00 2,13 1,34 0,96 0,390,49 0,130,05 0,140,08 1,81 1,71 1,43 0,93 0,81 0,52 0,33 <2 2-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-44 45-64 65+ ogółem Dane KOROUN: www.koroun.edu.pl
Współczynnik śmiertelności związany z IChP, 2014 (znane zejście zakażenia, n=394) ogółem 65+ 45-64 25-44 20-24 15-19 10-14 5-9 2-4 <2 0,0 0,0 0,0 0,0 3,1 4,5 20,8 32,0 41,7 46,5 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 Współczynnik śmiertelności (%) Dane KOROUN: www.koroun.edu.pl
Liczba izolatów CFR Serotypy vs wskaźnik śmiertelności (CFR,%), Polska 2011-13 n CFR 180 160 140 120 60,0 50,0 40,0 100 80 60 40 20 0 30,0 20,0 10,0 0,0 Serotypy reprezentowane przez 20 izolatów Serotypy Skoczyńska i wsp., 2015
% wśród izolatów Dystrybucja serotypów szczepionkowych < 5r.ż., Polska 2009-2014 (n=331) 14 19F 6B 23F 18C 4 9V 1 7F 3 19A 6A inne 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Serotyp
Przewidywane pokrycie szczepionkowe (%) Przewidywane pokrycie PCV10 i PCV13 na podstawie wyników serotypowania w KOROUN, 2014 PCV10 PCV13 100 80 74,4 76,4 68,5 60 40 48,7 52,8 42 20 0 <2r.ż. (n=39) <5r.ż (n=72) ogółem (n=521) 2009-13: 63,1% 81,6% 63,6% 82,4% Dane KOROUN: www.koroun.edu.pl
Przewidywane pokrycie szczepionkowe, izolaty niewrażliwe na ATB, Polska ICHP, 2011-13 PCV10 PCV13 PPV23 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Pen >0,06 Pen>2 Cef>0,5 Ery NS MDR Pen penicylina; Cef cefotaksym; Ery NS izolaty niewrażliwe na erytromycynę; MDR izolaty wielolekooporne www.koroun.edu.pl
Liczba przypadków/1000 dzieci Redukcja liczby zapaleń płuc u dzieci <2r.ż. w Kielcach przed i po wprowadzeniu szczepień 03.2006 wprowadzenie szczepień 30 25,31 25 20-82,9% 2005-2010 65+: 43,5% 15 11,39 10 5 7,36 6,59 4,34 0 2005 2007 2008 2009 2010 Patrzałek i wsp. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2010, 2012; Przegl. Epid 2011
Zakażenia N. meningitidis, IChM
Zapadalność/100000 Zapadalność na IChM w grupach wiekowych, Polska, 2010-2014 18,00 16,00 2010 2011 2012 2013 2014 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Dane KOROUN: www.koroun.edu.pl
Dystrybucja serogrup wśród meningokoków, Polska, 2010-2014 B C W-135 Y NO 100% 80% 60% 40% 20% 0% 2010 2011 2012 2013 2014 NO nieokreślona serogrupa Dane KOROUN: www.koroun.edu.pl
Współczynnik śmiertelności związany z IChM, Polska, 2010-2014 (n=993) ogółem 75+ 65-74 55-64 45-54 35-44 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 48-59m 36-47 24-35m 12-23m 0-11m 2,8 4,9 4,5 6,3 5,9 7,9 6,5 7,7 5,7 10,4 11,1 11,3 11,1 11,9 21,4 27,8 33,3 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 Współczynnik śmiertelności (%) Dane KOROUN: www.koroun.edu.pl
Zakażenia H. influenzae
liczba izolatów Zakażenia inwazyjne H. influenzae Polska, 1997-2014 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Hib NTHI ogółem
Zakażenia inwazyjne H. influenzae w zależności od wieku, 1997-2014 35 30 25 liczba izolatów 20 15 10 5 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0-4 5-9 10 50-80% >50 r.ż.
Zakażenia inwazyjne H. influenzae postać kliniczna, 1997-2014 100% 90% inne 80% 70% zapalenie płuc 60% 50% posocznica 40% bakteriemia 30% 20% ZOMR 10% 0% 1997-2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
System monitorowania - problemy w Polsce Brak regulacji Problemy z finansowaniem Długa historia rejestracji tylko ZOMR (IChP ZOMR 30-40%) Rzadkie posiewy krwi Wcześniejsza antybiotykoterapia (IChP ~ 30%) Diagnostyka niehodowlana najczęściej w przypadku podejrzenia IChM Obowiązkowy czy dobrowolny system? Wymagania coraz większej liczby danych (ECDC)
Wyniki uzyskano dzięki działalności sieci BINet i KOROUN Badania zostały częściowo sfinansowane przez Ministerstwo Zdrowia w ramach programu polityki zdrowotnej ModułuI realizowanego programu NPOA, przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach specjalnego urządzenia badawczego pn. Mikrobank 2 oraz z nieograniczonego grantu firmy Pfizer Zespół KOROUN: Waleria Hryniewicz Alicja Kuch Izabela Waśko Agnieszka Gołębiewska Patrycja Ronkiewicz Marlena Markowska Izabela Wróbel Anna Skoczyńska www.koroun.edu.pl