UCHWAŁA Nr 365/XXXII/2017 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 30 stycznia 2017 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2017. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.), art. 4 1 ust. 1-2 i art. 18 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (j.t. Dz. U. z 2015 r., poz. 487 ze zm.), art. 10 ust. 1-3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 224 ze zm.) Rada Miejska w Radzyminie uchwala, co następuje: 1. Przyjmuje się Gminny Program Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2017 w brzmieniu Załącznika Nr 1 do niniejszej uchwały. 2. Środki finansowe na realizację niniejszej Uchwały określone są w budżecie Gminy Radzymin na rok 2017. 3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Radzymina. 4. Zobowiązuje się Burmistrza Radzymina do przedłożenia Radzie Miejskiej sprawozdania z realizacji Gminnego Programu Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii za rok 2017 do końca I półrocza 2018 roku. 5. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Miejskiej /-/ mgr Krzysztof Dobrzyniecki
Załącznik Nr 1 Do Uchwały Nr 365/XXXII/2017 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 30 stycznia 2017 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI, ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2017. Radzymin, 2017 r.
WSTĘP Gminny Program Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na 2017 rok, określa sp realizacji zadań własnych gminy w zakresie budowania zintegrowanego systemu rozwiązywania problemów uzależnień. Program charakteryzuje się wielopłaszczyznowym podejściem do kwestii profilaktyki, rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii, a kierunki działań w nim określone stanowią rozwinięcie i kontynuację działań podejmowanych w latach poprzednich. Ilekroć w niniejszym programie jest mowa o: profilaktyce uniwersalnej - rozumie się przez to profilaktykę ukierunkowaną na całe populacje, to jest działania profilaktyczne adresowanie do całych grup (populacji) bez względu na stopień indywidualnego ryzyka występowania problemów związanych z używaniem alkoholu, środków odurzających, substancji psychoaktywnych, środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych lub uzależnień behawioralnych. Ich celem jest zmniejszenie lub eliminowanie czynników ryzyka sprzyjających rozwojowi problemów w danej populacji i wzmacnianie czynników wspierających prawidłowy rozwój; profilaktyce selektywnej - rozumie się przez to profilaktykę ukierunkowaną na jednostki i grupy zwiększonego ryzyka, to jest działania profilaktyczne adresowane do jednostek lub grup zwiększonego ryzyka, to jest działania profilaktyczne adresowane do jednostek i grup, które ze względu na swoją sytuację społeczną, rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są narażone na większe od przeciętnego ryzyko wystąpienia problemów wynikających ze stosowania substancji psychoaktywnych, uzależnień behawioralnych lub innych zaburzeń zdrowia psychicznego, działania z tego poziomu profilaktyki są podejmowane ze względu na sam fakt przynależności do danej grupy; profilaktyka selektywna jest działaniem uprzedzającym, a nie naprawczym; profilaktyce wskazującej - rozumie się przez to profilaktykę ukierunkowaną na jednostki (lub grupy) wysokiego ryzyka demonstrujące wczesne symptomy problemów związanych z używaniem alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych bądź problemów wynikających z uzależnień behawioralnych, ale jeszcze niespełniające kryteriów diagnostycznych uzależnienia; FASD - Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych - rozumie się przez to nie diagnostyczny termin opisujący problemy zdrowotne i zaburzenia zachowania wynikające z uszkodzenia mózgu płodu przez alkohol, uszkodzeniom ośrodkowego układu nerwowego mogą towarzyszyć uszkodzenia innych organów wewnętrznych, m.in. serca, układu kostnego, układu moczowego, słuchu, wzroku, nieprawidłowy przebieg procesu rozwoju mózgu w życiu płodowym powiązany z widocznymi na twarzy dziecka charakterystycznymi zmianami, jest opisywany jako Płodowy Zespół Alkoholowy - FAS. 1 S t r o n a
Program jest zgodny z założeniami: 1. Ustawy o zdrowiu publicznym z dnia 11 września 2015 r. (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 1916 ze zm.); 2. Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (j.t. Dz. U. 2016 r., poz. 487 ze zm.); 3. Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz. 224 ze zm.); 4. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 (Dz. U. z 2016 r. poz. 1916). Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2017, obejmuje działania zgodne zarówno z kierunkami zawartymi w w/w ustawach oraz odpowiadające realnym potrzebom gminy. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2017, uwzględnia "Rekomendację do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki" Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii Gminy Radzymin realizowany będzie w oparciu o środki własne Gminy pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii może być modyfikowany w przypadku uzasadnionych potrzeb związanych z zapobieganiem i rozwiązywaniem problemów alkoholowych i narkomanii stosownymi uchwałami Rady Miejskiej w Radzyminie. KWESTIA UZALEŻNIENIA (krótka charakterystyka problemu) Problemy wynikające z picia alkoholu i zażywania narkotyków stanowią obecnie jedną z poważniejszych kwestii społecznych. Zjawisko to ma istotny wpływ zarówno na poczucie bezpieczeństwa społecznego (wzrasta liczba nieletnich nietrzeźwych sprawców przestępstw, ale również nieletnich nietrzeźwych ofiar), jak również ogólny stan zdrowia populacji, zdolność do konkurencji na coraz bardziej wymagającym rynku pracy, a także na relacje interpersonalne z rówieśnikami i środowiskiem rodzinnym. Liczba uzależnionych od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych jest trudna do ustalenia. Z jednej strony możemy się opierać na danych szacunkowych ustalonych dla populacji, m.in. przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, które prezentuje poniższe zestawienie, z drugiej na danych przedstawionych przez poszczególne instytucje podejmujące kwestie uzależnień w swej działalności statutowej. 2 S t r o n a
Populacje, u których występują różne kategorie problemów alkoholowych W Polsce 38,6 mln W mieście 100 tys. mieszk. W mieście 25 tys. mieszk. W gminie 10 tys. mieszk. Liczba uzależnionych od alkoholu ok. 2% populacji ok. 800 tys. ok. 2.000 ok. 500 ok. 200 Dorośli żyjący w otoczeniu alkoholika (współmałżonkowie, rodzice) ok. 4% populacji ok. 1,5 mln ok. 4.000 ok. 1.000 ok. 400 Dzieci wychowujące się w rodzinach alkoholików ok. 4% populacji ok. 1,5 mln ok. 4.000 ok. 1.000 ok. 400 Osoby pijące szkodliwie 5-7% populacji 2-2,5 mln 5.000-7.000 1.250-1.750 ok. 500-700 Ofiary przemocy domowej w rodzinach z problemem alkoholowym Razem 2/3 ok 2 mln dorosłych oraz : 2/3 dzieci z tych dorosłych i rodzin dzieci ok. 5.300 :dorosłych i dzieci Około 1.330 : dorosłych i dzieci Dane szacunkowe Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Około 530 : dorosłych i dzieci Definiując problem alkoholizmu, przyjmuje się, że jest to całokształt problemów związanych z używaniem napojów alkoholowych. Rozumie się przez to zarówno upośledzenie decyzji dotyczących rozpoczynania picia alkoholu, jaki i polegających na niemożności przerwania picia. Problem alkoholizmu rozpatrywany jest na dwóch płaszczyznach: - jako choroba alkoholowa (utrata kontroli picia, niemożność utrzymania się w abstynencji); - jako zagadnienie spożycia napojów alkoholowych i akceptowanych przez społeczeństwo wzorów picia. Rozmiary zjawiska uzależnień odnotowane w oficjalnych statystykach różnią się od faktycznego stanu. Najlepiej widać to w sferze odczuć społecznych mieszkańców, którzy bardzo często wskazują na uzależnienia jako poważny problem społeczny. CELE I ZAŁOŻENIA PROGRAMU Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Radzymin na rok 2017 ma na celu: - przygotowanie młodego pokolenia do zdrowego stylu życia, pozbawionego substancji psychoaktywnych, 3 S t r o n a
- zmniejszenie skali nadużywania alkoholu oraz substancji psychoaktywnych, ograniczenia ich negatywnych skutków, - przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, oraz wczesną profilaktykę i edukację w zakresie uzależnień, - pomoc w rozwiązywaniu problemów alkoholowych osobom pijącym czy też zażywającym substancje psychoaktywne w sp ryzykowny lub szkodliwy oraz członkom ich rodzin doznającym szkód z tego powodu, - profilaktykę i edukację w środowisku lokalnym w zakresie zagrożeń uzależnieniami ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, - wspieranie przedsięwzięć spędzania wolnego czasu i propagowania zdrowego trybu życia wolnego od nałogów u nastoletnich i dorosłych mieszkańców gminy Radzymin w celu ochrony przed marginalizacją i wykluczeniem społecznym, - ograniczanie dostępności do alkoholu i substancji psychoaktywnych szczególnie młodych, - eliminowanie z rynku alkoholu sprzedawanego z naruszeniem prawa, - reintegrację społeczną i zawodową uzależnionych. Realizacja gminnego programu Partnerzy w realizacji gminnego programu: szkoły wszystkich typów, poradnie psychologiczno pedagogiczne, świetlice środowiskowe, Radzymiński Ośrodek Kultury i Sportu, biblioteki, zakłady opieki zdrowotnej, policja, Ośrodek Pomocy Społecznej, kościoły, organizacje młodzieżowe, grupy samopomocowe, ruchy trzeźwościowe i inne organizacje pozarządowe mające w swoim statucie zapis o działalności na rzecz rozwiązywania problemów uzależnień, a także osoby fizyczne których działalność wiąże się z rozwiązywaniem problemów uzależnień. I. ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOLHOLOWYCH 1. Edukacja zdrowotna: prowadzenie działań informacyjno - edukacyjnych w tym kampanii edukacyjnych dotyczących ryzyka szkód wynikających ze spożywania alkoholu dla konsumentów i ich otoczenia; prowadzenie działań edukacyjnych dla dorosłych w zakresie szkód w zakresie wynikających z picia alkoholu przez dzieci i młodzież; upowszechnianie informacji dotyczących zjawiska przemocy w rodzinie i możliwości przeciwdziałania przemocy w rodzinach w szczególności z problemem alkoholowym; upowszechnianie wiedzy na temat szkód wynikających z picia alkoholu przez kobiety w ciąży. 4 S t r o n a
2. Szkolenie kadr: kształcenie personelu medycznego w zakresie umiejętności rozpoznawania wzorów picia i podejmowania interwencji wobec pacjentów pijących alkohol ryzykownie i szkodliwie; podnoszenie kompetencji przedstawicieli instytucji działających w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów wynikających z używania alkoholu w tym w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie; rozwijanie systemu kształcenia, doskonalenia zawodowego i odpowiedzialności zawodowej specjalistów psychoterapii uzależnień i instruktorów terapii uzależnień; podnoszenie kompetencji pracujących z dziećmi i młodzieżą w zakresie skutecznych oddziaływań profilaktycznych oraz udzielających pomocy dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym. 3. Zadania regulacyjne i zapewnienie skutecznego egzekwowania przepisów: zmniejszenie dostępności fizycznej i ekonomicznej alkoholu; zapewnienie skutecznego przestrzegania prawa w zakresie: reklamy, promocji oraz spożywania napojów alkoholowych. 4. Profilaktyka: a) profilaktyka uniwersalna prowadzenie i upowszechnianie programów profilaktycznych w zakresie problemów alkoholowych wśród dorosłych w tym w szczególności w miejscu nauki i pracy; poszerzanie i udoskonalanie oferty, upowszechnianie oraz wdrażanie programów rozwijających kompetencje wychowawcze rodziców i wychowawców sprzyjające kształtowaniu postaw, a także zachowań prozdrowotnych dzieci i młodzieży; b) profilaktyka selektywna poszerzanie i udoskonalanie oferty, upowszechnianie i wdrażanie programów profilaktycznych rekomendowanych w ramach programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego z obszaru profilaktyki selektywnej adresowanych do dzieci, młodzieży, rodziców i wychowawców poszerzanie i podnoszenie jakości oferty pomocy psychologicznej, socjoterapeutycznej i opiekuńczej dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym; c) profilaktyka wskazująca udzielanie specjalistycznej pomocy i wsparcia rodzicom których dzieci upijają się; zwiększanie oferty działań zmierzających do aktywizacji zawodowej i społecznej uzależnionych od alkoholu lub zwiększanie dostępności do istniejących form wsparcia; wspieranie działalności środowisk abstynenckich; zwiększanie dostępności i podniesienie jakości pomocy dla członków rodzin z problemem alkoholowym; zwiększanie dostępności i podniesienie jakości pomocy dla doznających przemocy w rodzinie; podejmowanie działań interwencyjnych i edukacyjnych do stosujących przemoc w rodzinie; 5 S t r o n a
zwiększanie dostępności pomocy dla dzieci z FASD oraz ich opiekunów. II. ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW NARKOMANII 1. Działania informacyjne i edukacyjne: prowadzenie działań edukacyjnych adresowanych do różnych grup docelowych w szczególności do dzieci, młodzieży i rodziców na temat zagrożeń wynikających z zażywania środków odurzających i substancji psychoaktywnych; upowszechnienie informacji na temat dostępu do działań profilaktycznych i placówek leczenia dla zagrożonych uzależnieniem lub uzależnionych od środków odurzających; 2. Rozwój kadr uczestniczących w realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania narkomanii: doskonalenie kompetencji pracujących z dziećmi i młodzieżą dotyczącego wczesnego rozpoznawania zagrożenia używania środków odurzających i substancji psychotropowych; prowadzenie działań edukacyjnych i szkoleniowych dotyczących strategii rozwiązywania problemów wynikających z używania środków odurzających i substancji psychotropowych kierowanych w szczególności do przedstawicieli organizacji samorządowych i jednostek samorządu terytorialnego. 3. Profilaktyka: a) profilaktyka uniwersalna poszerzanie i udoskonalanie oferty, upowszechnianie oraz wdrażanie programów profilaktyki o naukowych podstawach lub o potwierdzonej skuteczności adresowanych do dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, dorosłych, w tym programów profilaktyki, które biorą pod uwagę wspólne czynniki chroniące i czynniki ryzyka używania substancji psychoaktywnych i innych zachowań ryzykownych, w szczególności zalecanych w ramach Systemu rekomendacji programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego; poszerzanie i udoskonalanie oferty, upowszechnianie oraz wdrażanie programów o potwierdzonej skuteczności rozwijających kompetencje wychowawcze i profilaktyczne rodziców i pracujących z dziećmi i młodzieżą sprzyjające kształtowaniu postaw i zachowań prozdrowotnych dzieci i młodzieży; b) profilaktyka selektywna poszerzanie i udoskonalenie oferty i wspieranie realizacji programów o potwierdzonej skuteczności realizowanych m.in. przez organizacje pozarządowe i lokalnie działające podmioty publiczne w miejscach o zwiększonym ryzyku używania środków odurzających, substancji psychotropowych i NSP (np. miejsca rekreacji, imprezy muzyczne, kluby); c) profilaktyka wskazująca poszerzanie i udoskonalanie oferty i wspieranie realizacji programów profilaktyki wskazującej o naukowych podstawach lub o potwierdzonej skuteczności adresowanych do jednostek lub grup wysoce narażonych na czynniki ryzyka, w szczególności do używających środków odurzających i substancji psychotropowych w sp szkodliwy. 6 S t r o n a
4. Zwiększanie dostępności do opieki zdrowotnej i programów podnoszących jakość życia używających szkodliwie i uzależnionych: wspieranie realizacji programów redukcji szkód zdrowotnych i społecznych wśród używających szkodliwie i uzależnionych od środków odurzających, substancji psychotropowych i NSP, obejmujące m.in. działalność edukacyjną, wsparcie społeczne i socjalne, programy wymiany igieł i strzykawek; wspieranie programów reintegracji społecznej i zawodowej uzależnionych od środków odurzających, substancji psychotropowych i NSP; zwiększenie oferty działań zmierzających do aktywizacji zawodowej i społecznej uzależnionych od środków odurzających, substancji psychotropowych i NSP lub zwiększenie dostępności do istniejących form wsparcia. 5. Ewaluacja i standardy programów redukcji szkód, rehabilitacji i reintegracji społecznej: realizacja badań ilościowych w populacji generalnej i wśród młodzieży szkolnej; analiza danych na temat aktywności JST w obszarze ograniczenia popytu na środki odurzające, substancje psychotropowe i NSP. III. PROMOWANIE KULTURY FIZYCZNEJ 1. Zapewnienie dostępności do obiektów sportowych i zajęć polegających na aktywności fizycznej. IV. DZIAŁANIA NA RZECZ OGRANICZANIA DOSTĘPNOŚCI ALKOHOLU 1. Nie zwiększanie przez Radę Miejską ilości punktów sprzedaży detalicznej napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5 % alkoholu. 2. Wprowadzenie zasady równomiernego rozmieszczenia punktów sprzedaży napojów alkoholowych. 3. Ustalenie warunków sprzedaży napojów alkoholowych reguluje odrębna uchwała Rady Miejskiej. 4. Wprowadzenie obowiązku umieszczania w widocznym miejscu: - wywieszki z numerem zezwolenia i datą ważności. - tabliczki informującej o zakazie sprzedaży alkoholu osobom poniżej 18-go roku życia i osobom nietrzeźwym. 5. Kontrolowanie punktów prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych w przedmiocie przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz uchwał Rady Miejskiej obejmie w szczególności: a) prowadzenie działań interwencyjnych w zakresie spełniania wymagań określonych w zezwoleniu, b) kontrola w zakresie reklamy i kryptoreklamy napojów alkoholowych, c) sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim, nietrzeźwym oraz pod zastaw i na kredyt oraz handlu alkoholem z nielegalnych źródeł. 7 S t r o n a
V. REALIZACJA PROGRAMU 1. Za realizację Programu odpowiada pełnomocnik powołany przez Burmistrza. 2. Sprawozdanie z realizacji programu prezentowane będzie raz w roku na Sesji Rady Miejskiej. 3. Sprawozdanie sporządza pełnomocnik i przedstawia je Burmistrzowi. 4. Burmistrz przedstawia sprawozdanie Radzie Miejskiej poprzez pełnomocnika. VI. ZASADY WYNAGRADZANIA CZŁONKÓW GMINNEJ KOMISJI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH 1. Ustala się dla przewodniczącego Komisji wynagrodzenie miesięczne w wysokości 550 zł /słownie: pięćset pięćdziesiąt złotych/. 2. Ustala się dla Sekretarza Komisji wynagrodzenie miesięczne w wysokości 800 zł /słownie: osiemset złotych/. 3. Ustala się dla członków Komisji wynagrodzenie miesięczne w wysokości 300 zł /słownie: trzysta złotych/. 4. Członkom Komisji przysługuje wynagrodzenie za uczestnictwo w jednym posiedzeniu w miesiącu niezależnie od ilości spotkań w tym czasie. Przewodniczący Rady Miejskiej /-/ mgr Krzysztof Dobrzyniecki 8 S t r o n a