ZESPÓŁ PLACÓWEK OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH w JAROSŁAWIU PROCEDURY POSTĘPOWANIA WYCHOWAWCÓW i METODY WSPÓŁPRACY PLACÓWKI z POLICJĄ w sytuacjach zagrożenia młodzieży przestępczością i demoralizacją (alkoholizm, narkomania, dopalacze i prostytucja). Jarosław 2015 r.
PODSTAWA PRAWNA: 1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 1982 r. Nr 35 poz.228 z późn. zm., tekst jednolity Dz.U. z 2002 r. Nr 11 poz.109 oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą), 2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 1982 r. Nr 35 poz.230 z późn. zm.), 3. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2003 r. Nr 24 poz. 198), 4. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 1990 r. Nr 30 poz. 179 z późn. zm), 5. Zarządzenie Nr 15 / 97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie form i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich. 6. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r. Nr 67 poz. 329 z późn. zm.), 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26 poz.226). 2
Procedury postępowania wychowawców w sytuacji zagrożenia młodzieży demoralizacją. I. W przypadku uzyskania przez wychowawcę informacji, że wychowanek, który nie ukończył 18 lat używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji tj. narusza zasady współżycia społecznego, popełnia czyn zabroniony, systematycznie uchyla się od obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki, uprawia włóczęgostwo, bierze udział w działalności grup przestępczych - art.4 1 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, należy podjąć następujące kroki: 1. Wychowawca dyżurujący przekazuje uzyskaną informację wychowawcy grupy. 2. Wychowawca, bądź wychowawca grupy przekazuje informację o fakcie wicedyrektorowi, bądź dyrektorowi Bursy. 3. Wychowawca wzywa do Bursy rodziców (lub prawnych opiekunów) wychowanka i przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz uczniem, w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje wychowanka do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej może zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udziału dziecka w programie terapeutycznym. 4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do Bursy, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka dyrektor placówki pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (specjalistę ds. nieletnich). 5. Podobnie w sytuacji, gdy placówka wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie wychowanka, spotkanie z pedagogiem, psychologiem, itp.), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji. 6. Jeżeli zachowania świadczące o demoralizacji przejawia mieszkaniec placówki, który ukończył 18 lat, a nie jest to udział w działalności grup przestępczych czy popełnienie przestępstwa, to postępowanie wychowawcy określa Statut Bursy i wewnętrzny regulamin placówki. 7. W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez wychowanka, który ukończył 17 lat, przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udziału w działalności grup przestępczych, zgodnie z art. 304 2 kodeksu postępowania karnego, dyrektor Bursy jako przedstawiciel instytucji jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję. 3
II. W przypadku, gdy wychowawca podejrzewa, że znajdujący się na terenie placówki wychowanek jest pod wpływem alkoholu, narkotyków czy dopalaczy, powinien podjąć następujące kroki: 1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę grupy. 2. Odizolowuje wychowanka od reszty grupy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. 3. Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia ewentualnie udzielenia pomocy medycznej. 4. Zawiadamia o tym fakcie wicedyrektora bądź dyrektora Bursy oraz rodziców lub opiekunów, których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania wychowanka z placówki. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu w Bursie, czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji - decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia wychowanka i w porozumieniu z dyrektorem Bursy. 5. Dyrektor Bursy zawiadamia najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice mieszkańca, będącego pod wpływem alkoholu odmawiają przyjazdu do Bursy, a wychowanek jest agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych mieszkańców czy pracowników placówki. W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości (stężenie alkoholu we krwi przekracza 0,5 lub w wydychanym powietrzu przekracza 0,25 mg w 1 dm3), policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień, albo do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych na czas niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin). O fakcie umieszczenia zawiadamia się rodziców bądź prawnych opiekunów oraz sąd rodzinny, jeżeli wychowanek nie ukończył 18 lat. 6. Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu, narkotyków lub dopalaczy na terenie Bursy, to dyrektor ma obowiązek powiadomienia o tym policji (specjalisty ds. nieletnich) lub sądu rodzinnego. 7. Spożywanie alkoholu na terenie placówki przez wychowanka, który ukończył 17 lat, stanowi wykroczenie z art. 43 ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowa niu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji. III. W przypadku, gdy wychowawca znajduje na terenie Bursy substancję, proszek, czy tabletki przypominającą wyglądem narkotyk lub dopalacz powinien podjąć następujące kroki: 1. Zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję, proszek, tabletki przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić do kogo znaleziona substancja należy. 2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrekcję Bursy, wzywa policję. 3. Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję, proszek czy tabletki i przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. 4
IV. W przypadku, gdy wychowawca podejrzewa, że wychowanek posiada przy sobie substancję, proszek czy tabletki przypominającą narkotyk lub dopalacz, powinien podjąć następujące kroki: 1. Wychowawca w obecności innej osoby (wychowawcy, wychowawcy grupy czy portiera) ma prawo zażądać, aby mieszkaniec przekazał mu tę substancję, proszek czy tabletki pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie, co do ich związku z poszukiwaną substancją, proszkiem czy tabletkami. Wychowawca nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki wychowanka jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. 2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora Bursy oraz rodziców bądź prawnych opiekunów wychowanka i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa. 3. W przypadku, gdy mieszkaniec placówki, mimo wezwania, odmawia przekazania wychowawcy podejrzanej substancji, proszku czy tabletek i pokazania zawartości teczki, dyrektor wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do wychowanka oraz zabezpiecza znalezioną substancję, proszek czy tabletki i zabiera ją do ekspertyzy. 4. Jeżeli wychowanek wyda substancję, proszek czy tabletki dobrowolnie, wychowawca, po odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył substancję, proszek czy tabletki. Całe zdarzenie wychowawca dokumentuje, sporządza możliwe dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami. Uwaga: dla wychowanka w wieku 13 17 lat, posiadanie każdej ilości środków odurzających i substancji psychotropowych, wprowadzanie ich do obrotu, czy wytwarzanie bądź przetwarzanie jest czynem karalnym, w rozumieniu przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat należy powiadomić policję lub sąd rodzinny. W przypadku popełnienia przestępstwa przez ucznia, który ukończył 17 rok życia, powiadamiamy prokuratora lub policję. V. Postępowanie wychowawcy wobec wychowanka sprawcy czynu karalnego: 1. Niezwłoczne powiadamia dyrekcję Bursy. 2. Ustala okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia, najlepiej w obecności drugiego wychowawcy lub dyrektora. Sporządza notatkę/protokół, zawierającą datę, godzinę, miejsce zajścia, personalia sprawcy, poszkodowanego, świadków zdarzenia, a następnie ustalony przebieg wydarzeń. Podpisuje notatkę wraz ze świadkiem rozmów. 3. Przekazuje sprawcę (o ile jest znany i przebywa na terenie placówki) pod opiekę dyrekcji. 4. Powiadamia rodziców wychowanka sprawcy. 5. Niezwłocznie powiadamia policję. 6. Zabezpiecza ewentualne dowody przestępstwa, lub przedmioty pochodzące z przestępstwa i przekazuje je policji (np. sprawca rozboju na terenie placówki używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży). Uwaga: wychowawca będący świadkiem przemocy ma obowiązek jej przerwania, używając perswazji słownej lub minimalnej siły koniecznej do np. rozdzielenia bijących się osób. 5
VI. Postępowanie wychowawcy wobec wychowanka, który stał się ofiarą czynu karalnego: 1. Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej, lub wzywa lekarza w przypadku, kiedy ofiara doznała obrażeń. 2. Niezwłocznie powiadamia dyrekcję placówki. 3. Powiadamia rodziców wychowanka, przekazując zwięzły opis zdarzenia, aktualny stan fizyczny i psychiczny poszkodowanego oraz określając kroki, jakie zostały podjęte w celu wyjaśnienia zajścia i zapewnienia bezpieczeństwa poszkodowanemu. 4. Niezwłocznie wzywa policję w przypadku, kiedy istnieje koniczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalania okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. Uwaga: W przypadku znalezienia na teranie placówki broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów, należy zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie Bursy osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów i wezwać policję tel. 997 lub 112. Metody współpracy Bursy z policją 1. W ramach długofalowej pracy profilaktyczno wychowawczej dyrekcja oraz grono pedagogiczne Bursy i policja utrzymują stałą, bieżącą współpracę w zakresie profilaktyki zagrożeń. Koordynatorami współpracy powinni być: koordynator ds. bezpieczeństwa w placówce oraz specjalista ds. nieletnich i patologii właściwej jednostki policji. Do współpracy z Bursą zobowiązany jest także dzielnicowy, w rejonie którego znajduje się placówka. 2. Pracownicy Bursy wyznaczeni do współpracy z policją, specjaliści ds. nieletnich i patologii oraz dzielnicowy powinni wspólnie ustalić wzajemne zasady kontaktu, by móc na bieżąco wymieniać informacje i rozwiązywać problemy związane z bezpieczeństwem i dobrem wszystkich mieszkańców placówki. 3. W ramach współpracy policji z Bursą organizuje się: a. spotkania wychowawców, dyrekcji placówki z zaproszonymi specjalistami ds. nieletnich i patologii, podejmujące tematykę zagrożeń przestępczością oraz demoralizacją dzieci i młodzieży w środowisku lokalnym, b. spotkania tematyczne młodzieży szkolnej (mieszkańców placówki) z udziałem policjantów m.in. na temat odpowiedzialności nieletnich za popełniane czyny karalne, prawnych aspektów narkomanii, wychowania w trzeźwości itp. oraz z młodszymi wychowankami, na temat zasad bezpieczeństwa, zachowań ryzykownych, a także sposobów unikania zagrożeń, c. informowanie policji o zdarzeniach na terenie placówki wypełniających znamiona przestępstwa, stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia wychowanków oraz przejawach demoralizacji dzieci i młodzieży, d. udzielanie przez policję pomocy Bursie w rozwiązywaniu trudnych, mogących mieć podłoże przestępcze problemów, które zaistniały na terenie placówki, 6
e. wspólny: Bursy i policji udział w lokalnych programach profilaktycznych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa mieszkańcom oraz zapobieganiem demoralizacji i przestępczości nieletnich. Uwaga: Policja powinna być wzywana do placówki w sytuacjach, o których mowa w Procedurach albo, gdy wyczerpane zostaną środki możliwe do zastosowania przez Bursę w określonej sytuacji, w których obecność policji jest konieczna. Każda, dotycząca mieszkańców placówki wizyta policjanta w Bursie, powinna być wcześniej zasygnalizowana dyrekcji placówki. W dniu 28 sierpnia 2015 r. (piątek) na posiedzeniu Rady Pedagogicznej Zespołu, zostały przedstawione i szczegółowo omówione w/w procedury i metody współpracy z policją. Uchwałą nr 18/2015/2016 Rady Pedagogicznej Zespołu Placówek Oświatowo - Wychowaw czych w Jarosławiu, zostały zatwierdzone i przyjęte do realizacji na rok szkolny 2015-2016. 7