REGULAMIN MIĘDZYSZKOLNEGO KONKURSU Golgota Wschodu. Losy Polaków w ZSRR w latach 1939-1943. I. CELE Celem Konkursu jest popularyzacja wiedzy historycznej o tragicznych losach Polaków na Wschodzie w ZSRR w okresie II wojny światowej. Istotne jest także zachęcenie młodzieży do rywalizacji i samodzielnego zdobywania wiedzy. II. UWAGI OGÓLNE 1. Organizatorem Międzyszkolnego Konkursu Golgota Wschodu jest Rada Programowa Izby Regionalnej Ziemi Włoszczowskiej Włoszczowskie Towarzystwo Krzewienia Kultury Włoszczowskie Towarzystwo Historyczne Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej przy współudziale Starostwa Powiatowego we Włoszczowie Urzędu Gminy we Włoszczowie 2. Konkurs adresowany jest do młodzieży uczęszczającej do gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Uczestnictwo w Konkursie jest dobrowolne. 3. Międzyszkolny Konkurs Golgota Wschodu przeprowadzony będzie w dwóch etapach : a. etap I - konkurs szkolny b. etap II - konkurs międzyszkolny 1
III. ETAP I - KONKURS SZKOLNY 1. Konkurs Szkolny przeprowadza Szkolna Komisja Konkursowa, powołana przez Dyrektora szkoły spośród nauczycieli prowadzących zajęcia z historii, wiedzy o społeczeństwie, bądź też innych pracowników dydaktycznych szkoły. Komisja składa się z 3 osób. 2. Komisja Szkolna odpowiada za przeprowadzenie I etapu Konkursu w regulaminowych warunkach. 3. Komisja Szkolna prowadzi dokumentację z przebiegu eliminacji, na którą składają się: - lista członków komisji - prace pisemne uczniów - protokół z przebiegu eliminacji 4. Konkurs Szkolny polega na rozwiązaniu testów dostarczonych przez organizatora Konkursu. 5. Konkurs odbywa się we wszystkich szkołach w tym samym dniu i o tej samej godzinie. 6. Po stwierdzeniu nienaruszalności koperty zawierającej test następuje jej otwarcie. Szkolna Komisja powiela go w ilości odpowiadającej liczbie osób, które zgłosiły się na Konkurs. 7. Konkurs Szkolny polega na samodzielnym wypełnieniu przez uczniów testu. W wypadku stwierdzenia przez Komisję niesamodzielnej pracy - uczeń jest dyskwalifikowany. 8. Uczniowie na wypełnienie testu otrzymują 45 minut czasu. Po jego upływie muszą zaprzestać rozwiązywania zadań. 9. Test musi być wypełniony nieusuwalnym długopisem (piórem). Kolor czerwony jest zastrzeżony dla osób sprawdzających prace. Uczestnicy zawodów rozwiązują test - zależnie od charakteru pytania: - zakreślając (obwódką) właściwe odpowiedzi spośród podanych 2
- wpisując w odpowiednim miejscu odpowiedź - w pytaniach, które wymagają przyporządkowania sobie odpowiedzi (np. przywódców do państw, z których pochodzą), należy dostosować litery do cyfr (ewentualnie odwrotnie), przykładowo 1 - a, 2 - b. 10. Za poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje jeden punkt. W teście wyboru zawsze co najmniej jedna odpowiedź jest prawdziwa. 11. Wszystkie poprawki dokonane przez ucznia (przekreślenia, użycie korektora) uznawane są za odpowiedzi błędne. Również w wypadku udzielenia przez uczestnika Konkursu większej liczby odpowiedzi niż wskazuje na to liczba punktów możliwych do zdobycia, odpowiedź uznaje się za błędną. Za odpowiedź błędną przyznaje się 0 punktów. 12. Na każdej stronie testu na marginesie obok rozwiązania podanego przez ucznia sprawdzający wpisują wynik. Suma punktów osiągniętych przez zdającego podawana jest na pierwszej i ostatniej stronie testu. Osoba sprawdzająca test podpisuje się w odpowiedniej rubryce na końcu testu. 13. Członkowie Komisji Szkolnej po sprawdzeniu prac i ustaleniu liczby osiągniętych przez uczniów punktów przygotowują protokół i ogłaszają wyniki w szkole. 14. Do II etapu Konkursu Komisja Szkolna kwalifikuje maksymalnie dwóch zawodników. Jeśli wystąpi przypadek, że uczniowie osiągnęli identyczną liczbę punktów to o zakwalifikowaniu się do II etapu Konkursu decyduje większa liczba punktów zdobyta za rozwiązanie trudniejszych zadań w teście. Za takie uważa się zadania 1-5. 15. Jeśli nie dojdzie do wyłonienia dwóch zawodników w opisanym wyżej trybie, Komisja Szkolna organizuje ustny sprawdzian wiadomości. Pytania do niego ustalają członkowie Komisji i zapisują w protokole. 16. Protokół, zgodnie z terminarzem, przekazany zostaje do organizatora Międzyszkolnego Konkursu Golgota Wschodu 3
IV. ETAP II - KONKURS MIĘDZYSZKOLNY 1. Konkurs Międzyszkolny przeprowadza Międzyszkolna Komisja Konkursowa, powołana przez organizatorów Konkursu. W jej skład wchodzić będą przedstawiciele organizacji samorządowych i społecznych. 2. Przewodniczącym Międzyszkolnej Komisji Konkursowej zostaje przedstawiciel Rady Programowej Izby Regionalnej. 3. Do zadań przewodniczącego Międzyszkolnej Komisji Konkursowej należy przygotowanie materiałów niezbędnych do prawidłowego przebiegu II etapu Konkursu. 4. Komisja Międzyszkolna odpowiada za przeprowadzenie II etapu Konkursu w regulaminowych warunkach. 5. Komisja Międzyszkolna prowadzi dokumentację przebiegu zawodów, na którą składają się: - lista członków Komisji - prace pisemne uczniów - protokół 6. Konkurs Międzyszkolny polega na rozwiązaniu przez młodzież testów dostarczonych przez organizatora Konkursu. 7. Po stwierdzeniu nienaruszalności koperty zawierającej test następuje jej otwarcie. 8. Konkurs Międzyszkolny polega na samodzielnym wypełnieniu przez uczniów testu. W wypadku stwierdzenia przez Komisję niesamodzielnej pracy - uczeń jest dyskwalifikowany. 9. Uczniowie na wypełnienie testu otrzymują 45 minut czasu. Po jego upływie muszą zaprzestać rozwiązywania zadań. 10. Test musi być wypełniony nieusuwalnym długopisem (piórem). Kolor czerwony jest zastrzeżony dla osób sprawdzających prace. Uczestnicy zawodów rozwiązują test - zależnie od charakteru pytania: 4
- zakreślając (obwódką) właściwe odpowiedzi spośród podanych - wpisując w odpowiednim miejscu odpowiedź - w pytaniach, które wymagają przyporządkowania sobie odpowiedzi (np. przywódców do państw, z których pochodzą), należy dostosować litery do cyfr (ewentualnie odwrotnie), przykładowo 1 - a, 2 - b 11. Za poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje jeden punkt. W teście wyboru zawsze co najmniej jedna odpowiedź jest prawdziwa. 12. Wszystkie poprawki dokonane przez ucznia (przekreślenia, użycie korektora) uznawane są za odpowiedzi błędne. Również w wypadku udzielenia przez uczestnika Konkursu większej liczby odpowiedzi niż wskazuje na to liczba punktów możliwych do zdobycia, odpowiedź uznaje się za błędną. Za odpowiedź błędną przyznaje się 0 punktów. 13. Na każdej stronie testu na marginesie, obok rozwiązania podanego przez ucznia sprawdzający wpisują wynik. Suma punktów osiągniętych przez zdającego podawana jest na pierwszej i ostatniej stronie testu. Osoba sprawdzająca test podpisuje się w odpowiedniej rubryce na końcu testu. 14. Członkowie Komisji Międzyszkolnej po sprawdzeniu prac i ustaleniu liczby osiągniętych przez uczniów punktów wskazują 3 finalistów Konkursu z gimnazjów i 3 finalistów ze szkół ponadgimnazjalnych. Jeśli wystąpi sytuacja, że uczniowie osiągnęli identyczną liczbę punktów to o zwycięstwie w Konkursie Międzyszkolnym decyduje większa liczba punktów uzyskana za rozwiązanie trudniejszych zadań w teście. Za takie zadania uważa się zadania 1-5. 15. Jeśli nie dojdzie do wyłonienia trzech zawodników w opisanym wyżej trybie, Komisja Międzyszkolna bierze pod uwagę liczbę punktów zdobytych przez uczestników w I etapie Konkursu. Suma punktów z obu etapów decyduje o zajętym miejscu. Gdyby i ta procedura nie wyłoniła zwycięzców Konkursu Komisja Międzyszkolna organizuje ustny sprawdzian wiadomości. Pytania do niego ustalają członkowie Komisji i zapisują w protokole. 5
16. Przewodniczący Komisji Międzyszkolnej przygotowuje protokół i ogłasza wyniki. 17. Głos przewodniczącego Komisji jest rozstrzygający w wypadku wystąpienia wszelkiego typu rozbieżności przy sprawdzaniu prac. 18. Praca może zostać udostępniona do wglądu uczniowi i jego opiekunowi w obecności Przewodniczącego Komisji i jednego z jej członków. Nie można kserować (kopiować) rozwiązanych przez zawodników prac, oraz dokonywać porównań z testami rozwiązanymi przez innych zawodników. 19. Wręczenie nagród finalistom Konkursu ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych nastąpi w dniu 10 IV 2008 r. w czasie Uroczystości katyńskich. V. TERMINY I MIEJSCE PRZEPROWADZENIA KONKURSU 1. Konkurs Golgota Wschodu przeprowadzony zostaje w następujących terminach: Etap szkolny (szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne) - w piątek 14 III 2008 r.; godz. 9 00 do 20 III 2008 r. przekazanie (w opieczętowanej kopercie) wyników organizatorom (do Pani Marzeny Rydzyk) - czytelnia Biblioteki Publicznej we Włoszczowie, ul. Kościuszki 11, 29-100 Włoszczowa, tel. (041) 394 34 33 Etap międzyszkolny - w piątek 28 III 2008 r.; godz. 10 00 Wręczenie nagród finalistom - 10. IV 2008 r. 2. Wszystkie szkoły są zobowiązane do przeprowadzenia I etapu konkursu w tym samym czasie. 3. II etap Konkursu przeprowadzony zostanie w budynku Starostwa Powiatowego we Włoszczowie. 6
VI. PROGRAM KONKURSU 1. Poniżej (punkty 3-6) zamieszczono wykaz najważniejszych zagadnień, które stanowią wytyczne dla uczniów i nauczycieli w czasie przygotowań do Konkursu. Na ich podstawie opracowane zostały pytania testowe. (Podstawową literaturę jaką można wykorzystać w trakcie przygotowań podano na stronie 8). 2. W roku szkolnym 2007/ 2008 - w związku z tym, że Konkurs odbędzie się po raz pierwszy - Organizatorzy podjęli decyzję o ograniczeniu zakresu materiału do wydarzeń z lat 1939-1943. 3. Uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych powinni w szczególności zwrócić uwagę na następujące zagadnienia związane z historią Polski i losami Polaków na Wschodzie w latach 1939-1943: układ Ribbentrop - Mołotow, agresja ZSRR na II RP, traktat o granicach i przyjaźni (z 28 IX 1939 r.), losy żołnierzy polskich w niewoli sowieckiej, deportacje i prześladowania Polaków na obszarach pod kontrolą ZSRR, miejsca kaźni polskich oficerów na terenie ZSRR, polityka ZSRR wobec dawnych ziem polskich i przyłączenie ich do ZSRR (kwestie administracyjne), układ Sikorski - Majski, amnestia dla obywateli polskich, formowanie armii gen. Wł. Andersa i przyczyny jej wyjścia z ZSRR, odkrycie zbrodni katyńskiej, reakcja władz ZSRR na odnalezienie zbiorowych mogił, reakcja polskiego rządu emigracyjnego na odnalezienie zbiorowych mogił, prace ekshumacyjne w Katyniu (w 1943 r.), 4. Uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych powinni w szczególności zwrócić uwagę na następujące postaci związane z historią Polski i losami Polaków na Wschodzie w latach 1939-1943: Wł. Sikorski, St. Mikołajczyk, Wł. Anders, J. Stalin, Ł. Beria, W. Mołotow, J. Ribbentrop, J. Goebbels, I. Majski, A. Hitler, ks. prałat Z. J. Peszkowski, A. Zaleski, Wł. Raczkiewicz, J. Czapski, St. Swianiewicz, 7
5. Uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych powinni w szczególności zwrócić uwagę na następujące terminy ( w tym nazwy określonych miejsc) i skróty związane z historią Polski i losami Polaków na Wschodzie w latach 1939-1943: ZSRR, NKWD, łagier, Gułag, Kuropaty, Brygidki, Łubianka, Burtyki, Tockoje (Tocku), Tatiszczew, Buzułuk, Kołyma, Kozielsk, Starobielsk, Ostaszków, Miednoje, Piatichatki, Katyń, Gniazdowo, Paliszczew Bor, 6. Uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych powinni zwrócić także uwagę na ikonografię związaną z wyżej wymienionymi zagadnieniami oraz nabyć podstawowe umiejętności lokalizacji wydarzeń (pojęć) na mapie. 7. Wskazana jest również znajomość podstawowych wydarzeń z historii Europy Środkowo - Wschodniej w latach 1939-1943. VII. BIBLIOGRAFIA W bibliografii zamieszczono wykaz książek, czasopism i witryn internetowych, które będą przydatne w przygotowaniu się młodzieży do startu w Konkursie. Większość niżej wymienionych opracowań - za wyjątkiem niektórych podręczników - dostępna jest we włoszczowskich bibliotekach. Uczniom, którzy przygotowują się do Konkursu należy wskazać przede wszystkim na potrzebę dokładnego zapoznania się z podstawowymi informacjami zawartymi w ich podręcznikach do historii. Uzupełnieniem tej wiedzy są szeroko dostępne opracowania historii Polski pióra Wojciecha Roszkowskiego [A. Alberta]. I. Wybrane książki: 1. Deportacje i przemieszczenia ludności polskiej w głąb ZSRR 1939-1945. Przegląd piśmiennictwa, praca zbiorowa pod red. T. Walichnowskkiego, Warszawa 1989. 8
2. Madejczyk Cz., Dramat katyński, Warszawa 1989. 3. Łojek J., Dzieje sprawy Katynia, Białystok 1989. 4. Miedwiediew R. A., Ludzie Stalina, Warszawa 1989. 5. Albert A. [Roszkowski W.], Najnowsza historia Polski 1914-1993, t. I, Warszawa [różne wydania]. 6. Wojciech Roszkowski [Albert A.], Historia Polski (1914-1993), Warszawa 1994 [i inne wydania]. 7. Czubiński A., Historia Polski XX wieku, Poznań 2003. 8. Grudziński G. H., Inny świat, [różne wydania]. 9. Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. I - VI, Warszawa 1996. A także dodatkowo wszelkie podręczniki do historii dla szkoły średniej opracowane przez różnych autorów i wydane przez różne wydawnictwa po 1989 roku. II. Wybrane witryny internetowe. [Organizatorzy Konkursu nie biorą odpowiedzialności za ich zawartość merytoryczną.] 1. Wikipedia ( w tym hasła: Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku), Zbrodnia katyńska, Agresja ZSRR na Polskę 1939 i inne); 2. Golgota Wschodu [http://www.golgotawschodu.pl/] 3. Deportacje Polaków do ZSRR [www.sciesielski.republika.pl/sovdep/polacy/index.html] 4. Katyń - pamiętamy! [www.katyn.rawelin.com/] 5. Pamiętam. Katyń 1940. [www.pamietamkatyn1940.pl/] 6. Prawda o Katyniu [www.laskatynski.webpark.pl/] III. Wybrane czasopisma. Wśród czasopism przydatnych w czasie przygotowń do Konkursu wymienić można m. in. Kartę. Niezależny miesięcznik historyczny, Mówią Wieki. 9