ŻYCIE I DZIAŁALNOŚĆ KSIĘDZA MICHAŁA SOPOĆKI (1888-1975)
Kapłanom Archidiecezji Białostockiej duchowym synom Sługi Bożego poświęcam
ŻYCIE I DZIAŁALNOŚĆ KSIĘDZA MICHAŁA SOPOĆKI (1888-1975) PEŁNA BIOGRAFIA APOSTOŁA MIŁOSIERDZIA BOŻEGO ks. Henryk Ciereszko Wydawnictwo WAM Kraków 2006
Wydawnictwo WAM, 2006 Redakcja Renata Komurka Projekt okładki Andrzej Sochacki ISBN 83-7318-579-8 NIHIL OBSTAT. Prowincja Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego, ks. Krzysztof Dyrek SJ, prowincjał. Kraków 1 października 2005 r., l.dz. 411/05. WYDAWNICTWO WAM ul. Kopernika 26 31-501 KRAKÓW tel. 012 62 93 200 fax 012 429 50 03 e-mail: wam@wydawnictwowam.pl DZIAŁ HANDLOWY tel. 012 62 93 254, 012 62 93 255, 012 62 93 256 fax 012 430 32 10 e-mail: handel@wydawnictwowam.pl Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ http://wydawnictwowam.pl tel. 012 62 93 260 Drukarnia Wydawnictwa WAM ul. Kopernika 26 31-501 Kraków
WYKAZ SKRÓTÓW AAS Acta Apostolicae Sedis, Roma 1909- AAB Archiwum Archidiecezji Białostockiej AK Ateneum Kapłańskie, Włocławek 1909- AKAB Archiwum Kurii Arcybiskupiej w Białymstoku AZSJM Archiwum Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego Dzienniczek Błogosławiona s. M. Faustyna Kowalska, Dzienniczek. Miłosierdzie Boże w duszy mojej, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 1995 Dziennik M. Sopoćko, Dziennik, rękopis w Archiwum Kurii Arcybiskupiej w Białymstoku StTBł Studia Teologiczne, wyd. Kuria Arcybiskupia w Białymstoku, Białystok 1983- Wspomnienia M. Sopoćko, Wspomnienia z przeszłości, maszynopis w Archiwum Kurii Arcybiskupiej w Białymstoku WAW Wiadomości Archidiecezjalne Wileńskie, Wilno 1927-1939 WKAB Wiadomości Kościelne Archidiecezji w Białymstoku, wyd. Kuria Arcybiskupia w Białymstoku, Białystok 1957-1958, 1975- Zeznania Zeznania świadków w procesie beatyfikacyjnym Sługi Bożego ks. Michała Sopoćki, maszynopis w Archiwum Kurii Arcybiskupiej w Białymstoku
6
PRZEDMOWA Kolejna, tym razem wręcz imponująca pozycja książkowa Ks. Henryka Ciereszki, stanowi prawdziwą summę wiedzy i naukowej maestrii. Autor w wyczerpujący sposób rysuje bogatą sylwetkę oczekującego na beatyfikację Sługi Bożego Ks. Michała Sopoćki. Przedstawia jego osobistą świętość i gorliwość kapłańską, a na tym tle, jakże istotny element jego życia i apostolskiej aktywności, opatrznościowe dzieło kierownictwa duchowego świętej Apostołki Bożego Miłosierdzia, dopełnione żarliwym szerzeniem kultu tej Tajemnicy. Powstało istotne ogniwo w zgłębianiu historii tej Wielkiej Sprawy obecnego czasu, jaką stanowi kult Boga Miłości Miłosiernej, powiązane z osobą Sługi Bożego. Tenże kult, zakotwiczony w Piśmie Świętym Starego i Nowego Testamentu, znalazł swą wielką apostołkę w św. Faustynie Kowalskiej, przy współudziale jej spowiednika. To ten pokorny i świątobliwy kapłan wileński, po zawierusze wojennej posługujący w Archidiecezji w Białymstoku, wiedziony ręką Opatrzności, stanął przy prostej, ale przez Boga wyraźnie uprzywilejowanej i przeznaczonej do wyjątkowej misji S. Faustynie, jako duchowy przewodnik na jej trudnej drodze dorastania do roli Bożej powiernicy oraz apostołki tajemnicy Boga miłosiernego. Wielka i trudna to była rola, wymagająca długiego i różnorodnego przygotowania, od funkcji wikarego, poprzez służbę kapelana wojskowego, żmudnie uzupełniane studia, potem stanowisko profesora Seminarium oraz Fakultetu Teologicznego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, aż po bogatą praktykę wytrawnego spowiednika i posługę ojca duchownego w wileńskim seminarium. Bogate, bardzo bogate było to życie, zwłaszcza że poważna jego część poświęcona była heroicznej działalności szerzenia kultu Bożego Miłosierdzia. I to właśnie życie, pełne żarliwej pracy nad swoim uświęceniem, a na tym gruncie oddane bez reszty Bożej sprawie i apostolskiej gorliwo- 7
ści, w sposób bezwzględnie wyczerpujący, z całą jego dynamiką powodzeń i klęsk, zamknął Ks. dr Ciereszko w swojej monografii. Jest to cenna synteza życia człowieka, który jak nikt inny wniknął w tajemnicę naszych czasów, jaką jest tajemnica Bożego Miłosierdzia, naprzód przez kierownictwo duszy świętej Apostołki, potem wnikliwe jej zgłębianie, by następnie stać się jej niestrudzonym orędownikiem i apostołem. Ale obszerna monografia Ks. dr. H. Ciereszki stanowi jeszcze jedną imponującą summę, nie mniej ważną w dziejach nabożeństwa do Bożego Miłosierdzia. Składa się na nią mianowicie wyczerpujący i udokumentowany zapis, budzący podziw dla tej świętej przestrzeni, jaką stanowi mądre i subtelne kierowanie duszą świętej Mistyczki i jej głębokimi przeżyciami. A przecież te pięć lat stróżowania nad tą uprzywilejowaną duszą (1933-1938), przedłużyło się na kilkadziesiąt lat nieustających zabiegów o zrealizowanie tego, co niejako w testamencie przekazała swojemu, z woli Bożej, przewodnikowi po drogach świętego dialogu z Chrystusem, dialogu, którego świadectwem jest jej, otoczony głęboką czcią, Dzienniczek. W konsekwencji powstała książka, znaczące dzieło, które w jak najbardziej precyzyjny sposób wprowadza w dzieje jednego z najdonioślejszych wydarzeń na przestrzeni ubiegłego wieku, w skali Kościoła w Polsce, i nie tylko. Poza wzorcową kompletnością biograficzną, w rozprawie Ks. Ciereszki rzuca się w oczy bogata dokumentacja źródłowa i bibliograficzna, odnosząca się do postaci Ks. M. Sopoćki. Autor rozprawy, przez długie lata badań, zrobił dosłownie wszystko, ażeby tak w pierwszym, jak i drugim wymiarze wywiązać się solidnie z obowiązku rzetelnego biografa. Dlatego należy wyrazić podziw za Jego wytrwałą i mrówczą pracę nad jej powstaniem. Przede wszystkim jednak rodzi się potrzeba głębokiej wdzięczności za cenne i jedyne w swoim rodzaju gruntowne wprowadzenie w dzieje kultu Miłosierdzia Bożego i jego wiernej apostołki, świętej już dzisiaj Siostry Faustyny Kowalskiej, w których to dziejach jak wynika z niniejszej monografii nieocenioną rolę odegrał także Ks. Michał Sopoćko. Osobne zaś podziękowanie należy się zasłużonemu Wydawnictwu WAM, które z właściwym wyczuciem i życzliwością dla wielkiej sprawy, cierpliwie wydawało przyczynkowe pozycje Ks. dr. Ciereszki, przygotowujące polskiego czytelnika na spotkanie z tym finalnym pięknym owocem, jakim jest obecne dzieło. Niechby znalazło ono licznych czytelni- 8
ków, którym na pewno nie sprawi zawodu, a przeciwnie, przyczyni się do wniknięcia w tę iskrę Bożą, której symbolem i znaczącym wyrazem jest Łagiewnicka Bazylika, zaś nieustającym wyzwaniem relikwie powiernicy Chrystusa Miłosiernego, św. Siostry Faustyny Kowalskiej, złożone na obrzeżu Łagiewnickiego Sanktuarium. A swoją drogą, ukazujące się dzieło na pewno przyczyni się do upragnionej beatyfikacji Sługi Bożego Ks. Michała Sopoćki. Ks. Kard. Stanisław Nagy