Na podstawie: Ks. Józef Andrasz T. J., Miłosierdzie Boże ufamy Tobie!, wydanie drugie, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Księża Jezuici, Kraków 1948

Transkrypt

1

2 Wydawnictwo WAM, 2013 Na podstawie: Ks. Józef Andrasz T. J., Miłosierdzie Boże ufamy Tobie!, wydanie drugie, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Księża Jezuici, Kraków 1948 Redaktor książki Józef Augustyn SJ Redakcja i korekta Katarzyna Stokłosa Projekt okładki Andrzej Sochacki Na okładce: Kopia obrazu Jezusa Miłosiernego według oryginału Eugeniusza Kazimirowskiego Kościół ormiański przy IV stacji Via Dolorosa w Jerozolimie Fot. Józef Augustyn SJ ISBN NIHIL OBSTAT. Przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego ks. Wojciech Ziółek SJ, prowincjał, Kraków, dn. 30 września 2013 r., l.dz. 166/2013. WYDAWNICTWO WAM ul. Kopernika Kraków tel faks wam@wydawnictwowam.pl DZIAŁ HANDLOWY tel faks handel@wydawnictwowam.pl KSIĘGARNIA WYSYŁKOWA tel , faks e.wydawnictwowam.pl Drukarnia Wydawnictwa WAM ul. Kopernika Kraków

3 WSTĘP Kult Miłosierdzia Bożego ogarnia dziś niemal cały świat. Inspiracją do zainteresowania się tajemnicą Bożego Miłosierdzia w naszych czasach oraz do powstania nowych form nabożeństwa były objawienia dane św. Faustynie Kowalskiej. Ona była jego pierwszą apostołką, przekazując w Dzienniczku otrzymywaną w wewnętrznych natchnieniach i objawieniach naukę o Miłosierdziu Bożym oraz wezwania i wskazania dotyczące nabożeństwa. Poprzez modlitwę i ofiarę oddała całą siebie temu dziełu. Z pomocą przyszli jej spowiednicy. Błogosławiony Michał Sopoćko ( ), który na swe barki wziął główny ciężar dzieła, stając się gorliwym apostołem Miłosierdzia Bożego w szerszych nawet wymiarach niż wskazywały objawienia. Podjął się bowiem opracowania biblijnych, teologicznych i pastoralnych podstaw kultu w oparciu o naukę Kościoła oraz starał się o aprobatę kościelną kultu, rozwijając motywację wyczytaną ze współczesnego mu kontekstu religijnego, duszpasterskiego, społecznego, a nawet politycznego. Obok niego o. Józef Andrasz ( ), jezuita, niezmiernie zasłużony dla rozwoju nabożeństwa u grobu św. Faustyny w podkrakowskich Łagiewnikach, oddany jego pro-

4 6 Miłosierdzie Boże mowaniu, czego wyrazem jest niniejsze opracowanie, wznawiane po sześćdziesięciu pięciu latach. KS. MICHAŁ SOPOĆKO I DZIEŁO UPOWSZECHNIANIA KULTU MIŁOSIERDZIA BOŻEGO Historia Kościoła i chrześcijańskiej pobożności pokazuje, że prawda o Miłosierdziu Boga, objawiona zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie, jakkolwiek zawsze wyznawana, aż po XX wiek nie była wystarczająco uwydatniona ani też w specjalny sposób czczona. W Bożym zamyśle, jak dziś to odczytujemy, wraz z objawieniami danymi św. Faustynie rozpoczęło się upowszechnianie, a jak wyraził to bł. Michał Sopoćko, odnawianie istniejącego wprawdzie w Kościele, ale zaniedbanego kultu. Już w 1936 roku ks. Sopoćko opublikował w Wilnie pierwszy artykuł poświęcony prawdzie Miłosierdzia Bożego ze wskazaniem na potrzebę czci tegoż Miłosierdzia, także w odrębnym święcie. Nie wspomniał jednak nic o objawieniach Siostry Faustyny. Nadbitki tego artykułu przekazał siostrom ze Zgromadzenia Matki Bożej Miłosierdzia z prośbą o ich propagowanie, a także dostarczył je biskupom. W 1937 roku opublikował kolejny artykuł poświęcony zagadnieniu kultu Miłosierdzia Bożego i święta ku jego czci. Wydał też drukiem modlitwy do Miłosierdzia Bożego pochodzące już z objawień

5 Wstęp 7 Siostry Faustyny: nowennę, koronkę i litanię wraz z podobizną wizerunku Jezusa Miłosiernego z obrazu namalowanego w 1934 roku w Wilnie, według wskazań Siostry. Obraz ten po raz pierwszy ukazany został publicznie w Ostrej Bramie w 1935 roku, a ks. Sopoćko wygłosił wtedy pierwsze kazania o tajemnicy Miłosierdzia Bożego. Sam zaś obraz w 1937 roku został zawieszony w kościele św. Michała w Wilnie, gdzie odbierał cześć. Wraz z pojawieniem się obrazu i modlitw zaczęła się rozwijać pobożność ku czci Miłosierdzia Bożego, najpierw wśród wiernych w Wilnie i Krakowie, gdzie modlitwy wydrukowano. Wciąż jednak nieujawniane pozostawało ich źródło. Ksiądz Sopoćko, zabiegając o upowszechnienie oraz kościelną aprobatę kultu, nie odwoływał się do objawień Siostry, a przedstawiał przemawiające za nim racje teologiczne i pastoralne. Dopiero po wybuchu drugiej wojny światowej, w obliczu tragedii i nieszczęść dotykających ludzkość, gdy wierni uciekali się po ratunek do Boga, odważył się ujawnić pochodzenie obrazu i modlitw, jasno zaznaczając, że przyzwolenie władz kościelnych dotyczy jedynie prywatnego ich odmawiania. Uważał jednak, że niezależnie od ostatecznego werdyktu Kościoła co do objawień kult Miłosierdzia Bożego jest dany na ratunek ludzkości w kataklizmie wojennym, ale też bardzo potrzebny we współczesnych czasach. Dlatego w 1940 roku opracował w języku łacińskim traktat o Miłosierdziu

6 8 Miłosierdzie Boże Bożym, w którym wyjaśniał, czym jest ten przymiot w Bogu i w jaki sposób należy odpowiedzieć Mu na Jego miłosierdzie, podkreślając potrzebę uczczenia go w specjalnym kulcie wraz ze świętem. Dopiero na koniec wskazał na jedną z form owego kultu, wywodzącą się z objawień Siostry Faustyny. Traktat ten, jeszcze w czasie wojny, dotarł aż do Stanów Zjednoczonych Ameryki, gdzie został opublikowany. Rozprzestrzeniające się z Wilna i Krakowa nabożeństwo poprzez uciekinierów i tułaczy wojennych, także wraz z Wojskiem Polskim, dotarło z Rosji sowieckiej przez Bliski Wschód na zachód Europy. Zaczęło się też szerzyć w Ameryce dzięki wydrukowanemu tam traktatowi i zaangażowaniu księży marianów. Zatem już w czasie wojny powstały dwa ośrodki upowszechniania kultu Miłosierdzia Bożego. Ujawniał się on głównie w odmawianiu modlitw wywodzących się z objawień Siostry Faustyny oraz rozpowszechnianiu obrazków Jezusa Miłosiernego. Miał charakter prywatny i oddolny, bo wyrastał z potrzeby wiernych szukających w swych zagrożeniach i nieszczęściach pomocy oraz nadziei w Bogu. Drukowane i powielane, nieraz prymitywnymi środkami, modlitwy i obrazki miały zawsze aprobatę władzy kościelnej, z wyraźnym wskazaniem do korzystania z nich w prywatnej pobożności. W Wilnie wszystko rozpoczęło się od ks. Michała Sopoćki i poprzez osoby z nim związane. On był bowiem sprawcą pierwszego wydrukowania modlitw

7 Wstęp 9 i obrazków, wznawiał ich wydania w czasie wojny, a później już spontanicznie zaczęto je przepisywać i przekazywać dalej. On nauczał o Miłosierdziu Bożym. Głośne były w Wilnie jego kazania pasyjne z 1940 roku, ale wygłaszał też konferencje poza Wilnem. Zawieszony jego staraniem w wileńskim kościele św. Michała obraz Jezusa Miłosiernego przyciągał licznych wiernych. W niektórych kościołach w Wilnie na sposób prywatny odprawiano nowennę przed Niedzielą Przewodnią obchodzoną jako święto Miłosierdzia Bożego. Z Wilna nabożeństwo rozprzestrzeniało się poza kraj gównie na Litwę, Białoruś i Rosję.

8 I ROZWÓJ NABOŻEŃSTWA DO MIŁOSIERDZIA BOŻEGO Szerzyło się jeszcze przed wojną światową, ale cichutko, w pewnych zamkniętych kołach. Po raz pierwszy został uchylony publicznie jakby rąbek tego nabożeństwa, kiedy w roku 1935 w Wilnie, w Ostrej Bramie, umieszczono po raz pierwszy nowy obraz Miłosiernego Zbawiciela. Było to na zakończenie wielkiego jubileuszu 1900-lecia Odkupienia. Wtedy wtajemniczony w sprawę tego nabożeństwa Spowiednik wileński świątobliwej Siostry Faustyny, głosił w kazaniach wielkość Miłosierdzia Bożego, które pragnie, by ludzie ze szczególną ufnością zwracali się do niego. A Siostra Faustyna miała wówczas nadprzyrodzone widzenia, jak dziwnie i jak hojnie działa to Miłosierdzie w duszach, które się do niego z ufnością zwracają Potem zapadło dłuższe milczenie dokoła tego nabożeństwa. Drugim aktem bardziej publicznym było wydrukowanie w Krakowie, w roku 1937, skromniutkiej broszurki. Na jej okładce widniał nowy obraz Miłosiernego Zbawiciela, a wewnątrz była umieszczona nowenna, koronka i litania do Miłosierdzia Bożego

9 22 Miłosierdzie Boże na podstawie pism Siostry Faustyny. Ten drugi akt miał o wiele większe znaczenie niż pierwszy. Przez tę bowiem broszurkę, wydrukowaną oczywiście za pozwoleniem Władzy kościelnej, zaczęło się już stale i szerszym strumyczkiem rozlewać nowe nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego. Przekroczyło już prywatne kółka, a zaczęło z wolna docierać do szerszej nieco publiczności. Działo się to jeszcze za życia Siostry Faustyny, która niezmiernie się radowała, że nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego w nowej postaci już zdobywa serca ludzkie. Prócz paru wtajemniczonych osób nikt, nawet z najbliższego jej otoczenia, nie wiedział, że te modlitwy przez nią były ułożone pod szczególniejszym tchnieniem Bożym, jak można wierzyć. W CZASIE WOJNY Były to jednak bardzo nikłe strumyczki. Zaczęły one silniej wzbierać dopiero po śmierci Siostry Faustyny, a jeszcze bardziej po wybuchu wszechświatowej wojny, którą ona z całą pewnością zapowiadała. Kiedy straszliwa nawała hitlerowska ( ) runęła z szatańskim okrucieństwem na wiele narodów, a zwłaszcza na nasz polski, nowe nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego zaczęło się rozwijać z siłą o wiele większą. Ulotki o tym nabożeństwie i o świątobliwej Siostrze Faustynie, której ono zostało objawione, tak

10 I. Rozwój nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego 23 drukowane, jak i powielane na maszynie, zaczęły krążyć wśród ludzi, którzy je skwapliwie czytali. Wtedy nie tylko wielkie nasze miasta, jak Warszawa i Kraków, Poznań i Łódź poznały nowe obrazki i medaliki Miłosiernego Zbawiciela, litanię i nowenny do Miłosierdzia Bożego, ale szerzyło się to nabożeństwo również po wielu mniejszych miastach i po wiejskich parafiach. W okrutnym ucisku wojennym mnóstwo ludzi uciekało się po ratunek, odmawiając to koronkę do Miłosierdzia Bożego, to nosząc przy sobie z ufnością medalik czy obrazek miłosiernego Zbawiciela i z wielu stron nadchodziły wiadomości o przedziwnych wysłuchaniach, nieraz wprost cudownych. Nie tylko w Polsce szerzyło się to nabożeństwo, ale przenikało poza granice naszego kraju. Medaliki i obrazki Miłosiernego Jezusa przedostawały się do naszego wojska w niemieckich oflagach i stalagach, do obozów i więzień koncentracyjnych. Trafiały do Francji i na Węgry, do Rumunii i Anglii wszędzie tam, gdzie tułacz Polak czekał na to Miłosierdzie. Od naocznych świadków wiemy, że to nabożeństwo szerzyło się żywo nie tylko w Wilnie i okolicy wśród ludności polskiej, lecz także na Litwie kowieńskiej. Widziano w katedrze kowieńskiej i po wielu kościołach litewskich nowe obrazy miłosiernego Zbawiciela w formie ołtarzyków, a na nich broszurki z nowenną, z litanią i koronką do Miłosierdzia Bożego w języku polskim i litewskim. Nasi wysiedleńcy spotkali się z tym nabożeństwem w Bawarii, dotychczas tam się ono rozwija. Są całkiem sprawdzone

11 24 Miłosierdzie Boże wiadomości, że to nabożeństwo szerzy się również w pewnych ośrodkach Stanów Zjednoczonych, a nawet w Australii. PO WOJNIE Jednak czy z końcem wojny nie ustał również zapał do tego nabożeństwa, bo jak to powiadamy kiedy trwoga, to do Boga. Zapewne, niektóre jego objawy, złączone z nagłymi potrzebami, z doraźnymi niebezpieczeństwami, którymi nam wojna zagrażała, ustały. Samo jednak nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego w swej nowej postaci raczej się umacnia, pogłębia i zatacza coraz to szersze kręgi. Życie powojenne przekonuje coraz dogłębniej ludzi myślących, jak bardzo słuszne są słowa Jezusa wyrzeczone do Siostry Faustyny: Nie zazna ludzkość spokoju, dopóki się nie zwróci z ufnością do Miłosierdzia mojego. Toteż, jak kilka lat przedtem obraz Miłosiernego Zbawiciela był nieznany po kościołach, tak obecnie coraz częściej zjawiają się te obrazy, nieraz w dużej formie, artystycznie wykonane, przed którymi widać wiernych modlących się z ufnością. Niektóre z tych obrazów mają już liczne wota, powieszone przez wdzięczne serca za ulgę w cierpieniach, za nawrócenie, za dziwne łaski albo wprost za cuda. Za wiedzą Arcypasterzy w niektórych kościołach urządza się raz w miesiącu uroczyste nabożeństwa dla

12 I. Rozwój nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego 25 wiernych. Przed obrazem Miłosiernego Zbawiciela, pięknie przystrojonym, kapłan odprawia Mszę świętą, głosi kazanie o Miłosierdziu Bożym, następnie wszyscy obecni śpiewają wspólnie rzewną litanię do Miłosierdzia Bożego, przystępują licznie do Komunii świętej. Opatrzność Boża tak zrządziła, że takie bardziej uroczyste nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego zaczęły najpierw odprawiać się tam, gdzie Siostra Faustyna oddała piękną duszę swoją w ręce Miłosiernego Jezusa. Tą miejscowością jest tak zwany Józefów, będący równocześnie klasztorem Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia i zakładem wychowawczym dla dziewcząt. Leży on pięknie położony na wzgórzu w Łagiewnikach pod Krakowem (tuż nad stacją kolejową Borek Fałęcki). Nabożeństwa te rozpoczęły się w ciągu szalejącej zawieruchy hitlerowskiej, 7 marca 1943 roku. Spieszyli na nie tłumnie, prócz miejscowej ludności, biedni wysiedleńcy z różnych stron Polski, którzy tutaj przebywali aż do końca wojny. Termin tych nabożeństw do Miłosierdzia Bożego ustalono potem na trzecie niedziele miesiąca, a w kwietniu odprawia się je w pierwszą niedzielę po Wielkanocy. I po wojnie bynajmniej nie ustały. Ściąga na nie nie tylko ludność pobliska, ale także sporo pielgrzymów z samego Krakowa. Stały się jakby pewnego rodzaju odpustem. Po skończonym nabożeństwie udają się nieraz wierni grupkami na cmentarzyk zakładowy, gdzie

13 26 Miłosierdzie Boże w grobowcu zakonnym spoczywają zwłoki czcigodnej Siostry Faustyny. Przez jej przyczynę proszą o Miłosierdzie Boże dla siebie i dla drogich sercu. Polecają też jej wstawiennictwu losy naszej Ojczyzny, której Siostra Faustyna była wielką miłośniczką.

14 SPIS TREŚCI WSTĘP, BP HENRYK CIERESZKO 5 I. ROZWÓJ NABOŻEŃSTWA DO MIŁOSIERDZIA BOŻEGO 21 W czasie wojny 22 Po wojnie 24 Dalsze kroki rozwoju 26 Głos z Ameryki 27 Głos Radia Watykańskiego 29 Najpoważniejszy krok 31 Żywe nadzieje 32 II. ZASTRZEŻENIA I ODPOWIEDŹ 33 III. POSTAĆ SIOSTRY FAUSTYNY 37 Od strony zewnętrznej 37 Od strony wewnętrznej 39 Cnoty wskazane przez Matkę Najświętszą 40 Czystość serca 41 Pokora 41 Miłość Boża 42 IV. POSŁANNICTWO SIOSTRY FAUSTYNY 45 Objawienie Miłosierdzia Bożego 46 Wyjaśnienie obrazu 47 Ufność 50 V. ŚRODKI DO OSIĄGNIĘCIA CELU 53

15 102 Miłosierdzie Boże Święto Miłosierdzia 54 Koronka do Miłosierdzia Bożego 57 Nowenna do Miłosierdzia 60 VI. INNE POMOCE 63 Wezwania i obietnice 65 Litościwe serce Siostry Faustyny 68 VII. MATKA NAJŚWIĘTSZA A NOWE NABOŻEŃSTWO 75 VIII. NASZ OBOWIĄZEK 77 MODLITWY DO MIŁOSIERDZIA BOŻEGO 83 Akt ofiarowania się Miłosierdziu Bożemu 83 Koronka do Miłosierdzia Bożego 84 Nowenna do Miłosierdzia Bożego 85 Litania o Miłosierdziu Bożym 92 Modlitwa przez wstawiennictwo św. Faustyny 96 Akt zawierzenia świata Bożemu Miłosierdziu 97 KILKA WAŻNIEJSZYCH DAT Z HISTORII ROZWOJU KULTU MIŁOSIERDZIA BOŻEGO 99