Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK C WIELKI POST I TRIDUUM PASCHALNE Propozycje szczegółowe Poznań 2009/2010
MARTYRIA Świadectwo o Słowie Bóg odrzucony Liturgia Wielkiego Postu pokazuje nam historię wiecznej Miłości Boga, która mimo, iż została odrzucona przez grzech człowieka, objawia się w Jezusie Chrystusie, który jest wierny zbawczej woli Ojca, aż po krzyż. Dni Wielkiego Postu to czas łaski, w którym poprzez dar nawrócenia pragniemy powrócić do miłości Ojca. Aby być zdolnym do dawania świadectwa Miłości, człowiek musi się na Miłość otworzyć. Trzeba Miłość spotkać i przyjąć, by móc ją następnie dawać innym. Posłuszeństwo Słowu Nawrócenie jest darem Boga. Człowiek, idąc za wezwanie Jezusa Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię! (Mk 1,15) jest posłuszny Słowu i daje odpowiedź na Miłość, którą pierwszy objawia Bóg. Ta Miłość wyprzedza wszelkie działanie człowieka zmierzające do nawrócenia. Zostaliśmy ukochani przez Boga jeszcze wtedy, gdyśmy byli grzesznikami. W Środę Popielcową, na początku Wielkiego Postu, słyszymy przestrogę proroka Joela: Rozdzierajcie jednak wasze serca, a nie szaty (J l 2,13a). Nawrócenie ma być dogłębne i autentyczne. Winno dotyczyć wszystkich, zarówno duchownych, jak i świeckich. Miłość nieprzyjaciół Bóg kochający grzesznika, objawia nam miłość nieprzyjaciół i wzywa nas do takiej miłości: Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują (Mt 5,44). Człowiek, który autentycznie przyjmuje miłość Boga i napełnia nią swoje serce, zdolny jest do miłowania także swoich nieprzyjaciół. Podejmujmy ten temat w wielkopostnym przepowiadaniu. Tak wiele jest sytuacji w życiu ludzi, nawet w najbliższej rodzinie, czy w sąsiedztwie, gdzie należałoby się wznieść na wyżyny takiej miłości. Post, modlitwa i jałmużna Już od pierwszego dnia okresu nawrócenia i pokuty, od Środy Popielcowej, Kościół wskazuje nam konkretną drogę naśladowania Chrystusa przez post, modlitwę i jałmużnę. Pokazujmy wiernym na czym ta droga polega, co to znaczy dzisiaj pościć, modlić się i dawać jałmużnę (zob. Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008, tom 1, Dokumenty, nr 686-695). 9
Codzienna homilia Głośmy codzienną homilię w okresie Wielkiego Postu. Krótka refleksja nad tekstami Liturgii Słowa może stać się dla słuchaczy okazją do nawrócenia. Inspiracji można szukać w programie kaznodziejskim opublikowanym w Ogólnopolskim programie duszpasterskim. Rekolekcje Szansą do podjęcia tematu Programu duszpasterskiego są rekolekcje szkolne i parafialne. Niech będą one okazją do rozbudzania w sercach gorliwości ewangelizacyjnej, by bez lęku dawać świadectwo Miłości. W miesięczniku Katecheta znaleźć można propozycje scenariuszy rekolekcji szkolnych, opracowanych dla potrzeb roku duszpasterskiego. Szkoła Formacji Duchowej Jest to propozycja skierowana do dorosłych, którzy szukają pogłębienia życia duchowego. Ma ona formę rekolekcji przeżywanych w milczeniu, w duchu ignacjańskim. Spotkania odbywają się w domu rekolekcyjnym sióstr Misjonarek Chrystusa Króla w Morasku. Zaproponujmy tę formę pogłębienia wiary parafianom, o których wiemy, że szukają czy potrzebują takich rekolekcji. Parafialne Święto Młodych Niedzielę Palmową przeżywamy w naszej Archidiecezji jako Parafialne Święto Młodych. Zgromadźmy młodzież na procesji z palmami i Eucharystii. Wykorzystajmy entuzjazm młodych ludzi, którzy zaangażowali się w Europejskie Spotkanie Młodych (ESM). Jeśli nie zrobiliśmy tego dotychczas, podsumujmy doświadczenie poznańskiego Taizé, zastanawiając się, gdzie i jak młodzi mogą dalej zaangażować się w parafii. Tego roku przeżywamy także 25 lat od opublikowania Listu do Młodych Jana Pawła II. Pokazanie wielkiej troski papieża Polaka o młodych na całym świecie, jest okazją do przygotowania wiernych na uroczystości wyniesienia Sługi Bożego do chwały ołtarzy (zob. Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008, tom 1, Dokumenty, nr 335). Maraton Biblijny Już szósty raz Duszpasterstwo Młodych organizuje w Archidiecezji Poznańskiej wspólne czytanie Pisma świętego zwane Poznańskim Maratonem Biblijnym (28.02.-26.3.2010 r.). Teksty Biblii podzielono na 1500 fragmentów. Zachęcajmy wiernych z parafii, w których będzie czytane słowo Boże (25 parafii w Poznaniu i okolicy), do wzięcia udziału w maratonie. 10
Zjazd Gnieźnieński W dniach 12-14 marca 2010 r. odbędzie się w Gnieźnie Międzynarodowy Kongres Ruchów i Organizacji Chrześcijańskich pod hasłem: Rodzina nadzieją Europy. Wykorzystajmy okazję spotkania wielu ciekawych prelegentów z całej Europy. Zachęcajmy wiernych do udziału w tym spotkaniu. LITURGIA Słowo i sakrament Niedzielna Msza św. Przypominajmy, ciągle na nowo, sens i znaczenie Dnia Pańskiego. Wielkopostne nawrócenie powinno być ukierunkowane na ożywienie życia niedzielną Eucharystią i codzienną modlitwą oraz na powstrzymanie się od zakupów w niedzielę. Podczas Mszy św., przy ołtarzu Chrystusa, odkrywamy najpełniej miłość, którą Bóg nas do końca umiłował. (zob. Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008, tom 1, Dokumenty, nr 607,675,678,680). Rachunek sumienia i spowiedź Wielki Post to czas pojednania z Bogiem. Dawajmy wiernym więcej okazji do skorzystania z sakramentu pokuty już od początku Wielkiego Postu Zachęcajmy do spowiedzi, by cały ten okres przeżywać w stanie łaski uświęcającej. Zaproponujmy w parafiach rachunki sumienia dla dorosłych i zachęcajmy do korzystania z tych tekstów (zob. Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008, tom 1, Dokumenty, nr 611-619). Gorzkie Żale To nabożeństwo przeżywane jest zazwyczaj z licznym udziałem wiernych. Pomagajmy każdemu, poprzez rozważanie męki Pańskiej, w pogłębianiu osobistej relacji z Chrystusem cierpiącym, z Miłością odrzuconą. Zapraszajmy na to nabożeństwo młodych ludzi (zob. Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008, tom 1, Dokumenty, nr 687-693). Droga krzyżowa Przygotujmy dobrze nabożeństwa Drogi krzyżowej, jeśli to możliwe, zarówno dla dorosłych, jak i młodzieży czy dzieci. Szczególnie zaprośmy na tę modlitwę 11
młodzież, która włączała się ESM. Wykorzystajmy w czasie tegorocznych nabożeństw krzyż z Taizé, który towarzyszył modlitwom w czasie przygotowań i podczas ESM w parafii. Wiele parafii przeprowadza Drogę krzyżową poza świątynią, na ulicach. Nie powinniśmy jednak organizować jej w Wielki Piątek wieczorem, gdy w świątyni adoruje się Najświętszy Sakrament. Droga krzyżowa ulicami miasta Poznania przejdzie już 18 lutego 2010 roku, w czwartek po Popielcu. Rozpocznie się w Farze o godz. 19:00. Krzyż poniesie w tym roku młodzież, która w parafiach Poznania organizowała ESM. Triduum Paschalne Wielki Post to czas przygotowania do Świąt Paschalnych. Odkrywajmy Miłość odrzuconą, która objawia się w męce i śmierci Jezusa. Zatroszczmy się o przygotowanie liturgii Triduum Paschalnego. Odmawiajmy z wiernymi Liturgię Godzin. Przygotujmy nowy paschał. Zaplanujmy uroczyste świętowanie Wielkiego Czwartku, z obrzędem obmycia nóg i dziękczynną adorację po Mszy Wieczerzy Pańskiej, liturgię męki i śmierci Chrystusa w Wielki Piątek, adorację przy Grobie Pańskim oraz Wigilię Paschalną, z odnowieniem przymierza chrzcielnego i procesją rezurekcyjną. Wyeksponujmy chrzcielnicę, niech będzie wraz z paschałem przez cały okres wielkanocny, znakiem narodzin dzieci Bożych do nowego życia. Wielki Czwartek W Roku Kapłańskim, Wielki Czwartek winien być szczególnym dniem wdzięczności dla kapłanów oraz dla wszystkich wiernych. Dziękujemy Chrystusowi za dar kapłaństwa i za kapłanów, którzy są szafarzami sakramentów i głosicielami Słowa i przewodnikami Ludu Bożego. Jak co roku, kapłani gromadzą się przed południem w katedrze na Mszy św. krzyżma, pod przewodnictwem Pasterza Archidiecezji. Niech w tym szczególnym roku przybędzie do katedry jak najwięcej kapłanów, by w jedności z Arcybiskupem odnowić przyrzeczenia kapłańskie, modlić się o świętość życia i powołania kapłańskie. W wieczorną Mszę Wieczerzy Pańskiej w parafiach włączmy obrzęd obmycia nóg, by uczyć się od Chrystusa postawy służebnej. Wielki Piątek Jest to dzień, w którym w sposób szczególny czcimy krzyż. Zewnętrznym tego znakiem jest adoracja krzyża podczas Liturgii Męki Pańskiej oraz przyklękanie na jedno kolano (jak przed Najświętszym Sakramentem) podczas przechodzenia przed tym znakiem. W czasie, gdy w Europie, a także i w Polsce, niektóre osoby podejmują walkę z krzyżem, pokażmy nasze przywiązanie do znaku zbawienia. 12
Odnówmy przydrożne krzyże i zatroszczmy się o ich otoczenie. Zainteresujmy się także krzyżami w szkołach oraz w domach i mieszkaniach na terenie parafii. Przynieśmy na Liturgię Męki Pańskiej do świątyni nasze rodzinne i osobiste krzyże, by w ten sposób okazać naszą wdzięczność Chrystusowi, który na drzewie krzyża dokonał ofiary odkupienia. Karta z medytacją Podobnie jak w latach ubiegłych, przygotowany został obraz wraz z medytacją, do wykorzystania podczas Triduum Paschalnego. Przedstawia on pierwszego świadka Miłości zmartwychwstałej, Marię Magdalenę ogłaszającą Apostołom, że Pan powstał z martwych. Obraz można wykorzystać podczas homilii w Wigilię Paschalną lub w innym dniu okresu wielkanocnego, a także podczas katechezy parafialnej czy spotkań grup duszpasterskich. Kartę można zamawiać w Dziale Handlowym DiKŚW, tel. 61 855-09-73 lub u dystrybutora Przewodnika Katolickiego, tel. 601 56-72-80. Nowenna przed Niedzielą Miłosierdzia Bożego W wielu parafiach w Wielki Piątek zaczyna się nowenna przed Świętem Miłosierdzia. Właśnie wtedy,2 kwietnia przypada rocznica śmierci Sługi Bożego Jana Pawła II. Odchodził do domu Ojca w Wigilię Święta Miłosierdzia Bożego. On wskazał światu swoim życiem i śmiercią na wielki dar Bożego Miłosierdzia. Wprowadźmy w parafiach nowennę przed Świętem Miłosierdzia, koronkę, a może i comiesięczne nabożeństwo do Bożego Miłosierdzia. Przygotowujmy się tą modlitwą do dnia wyniesienia na ołtarze papieża Polaka. Relikwie Proboszcza z Ars To wielki radość dla Metropolii Poznańskiej, że w Roku Kapłańskim możemy uczcić relikwie św. Jana Marii Vianney a pielgrzymujące po naszych parafiach. Włączmy się w uroczystości w świątyniach nawiedzanych przez relikwie świętego proboszcza, organizując pielgrzymki do tych miejsc. Wykorzystajmy materiały duszpasterskie skierowane do wszystkich parafii, przygotowane na dni peregrynacji. Niech będzie to czas szczególnej modlitwy o świętość kapłanów oraz o powołania do wyłącznej służby Bogu. (zob. Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008, tom 1, Dokumenty, nr 80). To szczególne spotkanie ze świętym proboszczem niech będzie dla nas przygotowaniem do beatyfikacji kapłana męczennika, Sługi Bożego ks. Jerzego Popiełuszki. 13
DIAKONIA Posługa wobec potrzebujących i wspólnoty Świadectwo Miłości w rodzinie Wspierajmy rodziców, którzy troszczą się o religijne wychowanie swoich dzieci. Przypominajmy o tym obowiązku rodzicom, którzy go zaniedbują. Jeżeli leży im na sercu dobro dzieci, winni oni zainteresować się udziałem ich dzieci w niedzielnej Eucharystii oraz katechezie szkolnej i parafialnej. Zachęcajmy matki i ojców do znalezienia czasu na rozmowę ze swymi dziećmi, przede wszystkim o sprawach duchowych. Wykorzystajmy tekst: Bardzo dobra nowina o Miłości w małżeństwie, publikowany w Ogólnopolskim programie duszpasterskim (zob. Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008, tom 1, Dokumenty, nr 406-411). Dzień Świętości Życia Przygotujmy wiernych na ten dzień. Kontynuujmy, lub tam, gdzie nie wprowadzono jeszcze duchowej adopcji, zainaugurujmy modlitwę w obronie nie narodzonych. Znajdźmy osobę, która będzie w parafii za tę sprawę odpowiedzialna. Materiały liturgiczne na przeprowadzenie duchowej adopcji dostarczy Duszpasterstwo Rodzin. Coroczne spotkanie dla animatorów duchowej adopcji odbędzie się dnia 27 lutego br. o godz. 10.00, w sali parafialnej na plebanii parafii pw. Najświętszego Zbawiciela w Poznaniu, przy ul. Fredry 11. Główne uroczystości Dnia Świętości Życia odbędą się 25 marca 2010 r. w Poznaniu, w Katedrze (godz. 18:00) oraz w kolegiacie leszczyńskiej (godz. 18:30) i szamotulskiej (godz. 18:30) (zob. Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008, tom 1, Dokumenty, nr 417,419,859,741). Narodowy Dzień Życia Dzień 24 marca przeżywamy od kilku lat jako Narodowy Dzień Życia. Choć jest to inicjatywa władz świeckich, wspierajmy jednak wysiłek tych, które organizują obchody tego dnia. Fundusz Obrony Życia W Uroczystość Zwiastowania Pańskiego, zbierane są ofiary na fundusz wspierający obronę nie narodzonych. Zachęcajmy wiernych do ofiarności. Skoro w Wielkim Poście mamy składać jałmużnę, warto ukierunkować ją na ten cel (zob. Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008, tom 1, Dokumenty, nr 859). 14
Ubodzy, chorzy i cierpiący Zastanówmy się, wraz z Parafialnym Zespołem Caritas, co możemy zrobić w naszych wspólnotach, by osoby ubogie, chore i cierpiące, zwłaszcza samotne, czuły się w parafii, jak u siebie w domu. Wykorzystajmy w tej pracy List do chorych. Niestety, nie dociera on do wszystkich możliwych adresatów w naszej Archidiecezji. Zatroszczmy się, by chorzy mogli często korzystać z Komunii św. Niebawem rozpocznie się kolejna edycja kursu przygotowującego do posługi nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. Zastanówmy się, czy nie potrzeba takich osób w naszej parafii. Przypominajmy o znaczeniu Sakramentu chorych. Księża emeryci W Roku Kapłaństwa pomyślmy o księżach, którzy kiedyś pracowali w naszych parafiach, a teraz są już na emeryturze. Znajdźmy formę okazania im wdzięczności za, niekiedy, długoletnią posługę duszpasterską. Serdeczny list, odwiedziny czy zaproszenie do dawnej parafii mogą być dla nich wielką radością. Skarbonki Caritas Jak co roku, Caritas przygotowała skarbonki dla dzieci, które składają zaoszczędzone pieniążki, na pomoc ubogim. Motywujmy dzieci oraz ich rodziców, by zechcieli skorzystać z takiej formy przeżywania Wielkiego Postu. Zaprośmy dzieci, aby przyniosły skarbonki z uzbieranymi ofiarami w Wielki Czwartek, by w procesji z darami złożyć je u ołtarza. Szkolne Koła Caritas Przypominajmy katechetom i nauczycielom, by zakładali i prowadzili Szkolne Koła Caritas. Taka działalność, to dobra lekcja solidarności i pomocy słabszym. Tego rodzaju działalność formacyjna jest bardzo ważna przy dzisiejszych problemach wychowawczych polskiej szkoły (zob. Regulamin Szkolnego Koła Caritas, Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008, tom 2, Statuty s. 528). 15