MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA SEMIOTYCZNA ZNAK MYŚL SŁOWO DZIEŁO Semiotica www.semiotica.uni.lodz.pl Łódź 24-27.05. GOŚĆ SPECJALNY Prof. Umberto Eco UNIWERSYTET ŁÓDZKI www.uni.lodz.pl ISTITUTO ITALIANO DI CULTURA DI VARSAVIA www.iicvarsavia.esteri.it WYDZIAŁ FILOLOGICZNY UŁ www.filolog.uni.lodz.pl ZAKŁAD ITALIANISTYKI KATEDRY FILOLOGII ROMAŃSKIEJ UŁ www.italianistyka.uni.lodz.pl ZAKŁAD PRAGMATYKI JĘZYKOWEJ INSTYTUTU ANGLISTYKI UŁ www.anglistyka.uni.lodz.pl/zpj?department INTERDYSCYPLINARNE CENTRUM BADAŃ HUMANISTYCZNYCH UŁ www.centrumhumanistyczne.uni.lodz.pl
1 MIEJSCE KONFERENCJI Wydział Filologiczny UŁ Uniwersytetu Łódzkiego ul. Pomorska 171/173 90-236 Łódź Centrum Szkoleniowo-Konferencyjne Uniwersytetu Łódzkiego ul. Kopcińskiego 16/18 90-232 Łódź PATRONATY Jego Ekscelencja Pan Alessandro De Pedys, Ambasador Włoch w Polsce Jego Magnificencja Rektor UŁ, Pan Profesor Włodzimierz Nykiel Dziekan Wydziału Filologicznego UŁ, Pan Profesor Piotr Stalmaszczyk Istituto Italiano di Cultura di Varsavia Centro Internazionale di Scienze Semiotiche International Pragmatics Association Polskie Towarzystwo Semiotyczne Komisja Językoznawcza Łódzkiego Oddziału PAN Komisja Onomastyki Słowiańskiej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów PATRONAT WYDAWNICZY ORGANIZATORZY John Benjamins Publishing Company Zakład Italianistyki Katedry Filologii Romańskiej UŁ Cambridge University Press Brill Mouton de Gruyter www.italianistyka.uni.lodz.pl Zakład Pragmatyki Językowej Instytutu Anglistyki UŁ anglistyka.uni.lodz.pl/zpj?department Interdyscyplinarne Centrum Badań Humanistycznych UŁ centrumhumanistyczne.uni.lodz.pl WSPÓŁORGANIZATOR Istituto Italiano di Cultura di Varsavia www.iicvarsavia.esteri.it KOMITET ORGANIZACYJNY prof. Artur Gałkowski, prof. Piotr Cap, prof. Krystyna Pietrych, dr Paola Ciccolella (Kierownictwo konferencji) dr Monika Kopytowska, dr Joanna Ciesielka, dr Tamara Roszak, dr Sebastian Zacharow, mgr Joanna Ozimska (Sekretarze) prof. Jadwiga Czerwińska, prof. Tomasz Cieślak, dr Anna Miller-Klejsa, mgr Aleksandra Sowińska, mgr Diana Dąbrowska, dott. Ilario Cola, dott. Stefano Cavallo (Współpraca)
2 PROBLEMATYKA KONFERENCJI Nie zawsze ślad ma ten sam kształt co ciało, które go odcisnęło, i nie zawsze powstaje z nacisku ciała. Czasem odtwarza wyobrażenie, jakie ciało pozostawiło w naszym umyśle, i jest to wtenczas ślad idei. Idea jest znakiem rzeczy, a obraz jest znakiem idei, znakiem znaku. Ale z obrazu odtwarzam jeśli nie ciało samo, to ideę, jaką ktoś inny o nim miał. Umberto Eco, Imię róży Znakiem jest to, co można spostrzec i sobie uświadomić. To rozległy plan zjawisk, rzeczy, istnień, ale również wyobrażeń układających się w naszych mapach myśli. Każdy dostrzeżony zmysłami i/lub umysłem element rzeczywistości, tej materialnej i niematerialnej, musi przechodzić przez myśl. Staje się ona pierwszym i podstawowym narzędziem do okiełznania wiedzy wyrażonej znakami różnej natury. Myśl ludzka w takiej perspektywie nie zna granic i nie jest to pogląd stereotypowy. Czy jednak udaje jej się objąć swym zasięgiem wszystko? Indywidualnie z pewnością nie, społecznie i historycznie może się zbliżać do maximum swoich możliwości, zależnych od dostępności otaczającego świata, również tego fikcyjnego, oraz języka, jakim jesteśmy w stanie nazwać stan rzeczy począwszy od myślenia o nim. Do głosu dochodzi wówczas słowo. Samo w sobie będąc znakiem służy do wskazania, opisania, konceptualizacji wybranego elementu przestrzeni fizycznej, duchowej oraz potencjalnej i wyimaginowanej. Znak i idea dają życie słowom. Czy dzieje się to również na odwrót? Są takie obszary, w których słowa jako komponenty złożonych struktur opisują i kreują świat. Słowu nadana jest wówczas funkcja sprawcza. Łącząc je przez myśl ze znakiem słowo stwarza endokomunikat, przeznaczony dla kreatora jako wyraz jemu tylko służących form wewnętrznej wypowiedzi, lub egzokomunikat, skierowany na zewnętrznego odbiorcę, który chłonie słowo w każdej zmaterializowanej postaci. Materią słowa jest akt jego wygenerowania w rejestrze mówionym, ale także jego zakodowania w rejestrze pisanym. W jednym i drugim przypadku efektem użycia słowa może być dzieło stan komunikowanej treści. To prawdopodobnie najszersza definicja terminu, niekoniecznie aberracyjnie zakreślająca swoją przestrzeń w rozległym wyobrażeniu o tym, co sprawia, że dzieło w otwartym wymiarze podlega prawu sterowanej lub wolnej recepcji. Dzieło w takim kontekście może wpisywać się w ramy określonych dyskursów, komunikacji codziennej, specjalistycznej oraz literatury. Na dzieło warto spojrzeć okiem nieograniczanym punktem widzenia. Klucz sprawdzający się przy myśli wobec znaku otwiera podobne bramy w przypadku najwyższych stanów słowa. Warto to rozważyć podejmując dyskusję nad relacjami i naturą czterech zależnych pojęć i wielkości (znak, myśl, słowo, dzieło), którymi winna zajmować się semiotyka w ujęciu dyscyplinarnym i jednoaspektowym, ale też docelowo interdyscyplinarnym i wieloaspektowym. Nad tak postawioną problematyką zastanawiać się będą wszyscy, którym nieobca się wydaje i pomocna metodologia semiotyczna: lingwistom badającym język w jego wymiarze teoretycznym i funkcjonującym społecznie, filozofom, literaturoznawcom, literatom, ale także traduktologom odpowiedzialnym za przekaz dzieła w innym języku, oraz ogólnie humanistom chłonącym wiedzę o świecie i znajdujących się w nim znakach. Zapraszamy wszystkich zainteresowanych.
TEMATYKA - Semiotyka komunikacji i kultury - Semiotyka kognitywna - Semiotyka wypowiedzi artystycznej - Semiotyka dzieła literackiego - Semiotyka mediów i filmu - Semiotyka reklamy - Formy i funkcje znaku - Znak w dyskursie - Wartości estetyczne znaku - Słowo a znak - Od myśli do znaku i dzieła - Pragmatyczne ujęcia znaku/słowa/dzieła - Semiotyczne własności leksyki ogólnej - Semiotyczne własności onimii - Retoryka wypowiedzi skoncentrowanej na znaku - Definicja dzieła (użytkowego, artystycznego, literackiego) - Typologia dzieła jako tekstu - Strategia semiotyczna a konwencja stylistyczna tekstu/dzieła - Intentio operis, intentio auctoris i intentio lectoris w odczytywaniu i interpretacji tekstu/komunikatu - Historia palimpsestowa: duch historii w fikcji literackiej KOMITET NAUKOWY Prof. Patrizia Bertini Malgarini, Libera Università Maria Ss. Assunta LUMSA, Italy Prof. Ingeborga Beszterda, Adam Mickiewicz University, Poland Prof. Orazio Antonio Bologna, Università Pontificia Salesiana, Italy Prof. Paolo Bosisio, Università Statale di Milano, Italy Prof. Piotr Cap, University of Łódź, Poland Prof. Paul Chilton, Lancaster University, UK Prof. Tomasz Cieślak, University of Łódź, Poland Prof. Aleksandra Cieślikowa, Polish Academy of Sciences, Poland Prof. Jadwiga Czerwińska, University of Łódź, Poland Prof. Paolo D Achille, Università degli Studi Roma Tre, Italy Prof. Paolo Fabbri, Libera Università Internazionale di Studi Sociali LUISS, Centro Internazionale di Scienze Semiotiche CiSS dell'università di Urbino, Italy Prof. Mieczysław Gajos, University of Łódź, Poland Prof. Artur Gałkowski, University of Łódź, Poland Prof. Giovanni Gobber, Università del Sacro Cuore, Italy Prof. Jean-Pierre Goudaillier, Université René Descartes Paris 5 Nouvelle Sorbonne, France Prof. Bob Hodge, University of Western Sidney, Australia Prof. Elżbieta Jamrozik, University of Warsaw, Poland Prof. Alicja Kacprzak, University of Łódź, Poland Prof. Barbara Lewandowska-Tomaszczyk, University of Łódź, Poland Prof. Mirosław Loba, Adam Mickiewicz University, Poland Prof. Justyna Łukaszewicz, University of Wrocław, Poland Prof. Jadwiga Miszalska, Jagiellonian University, Poland Prof. Joanna Odrowąż-Sypniewska, University of Warsaw, Poland 3
4 Prof. Jerzy Pelc, University of Warsaw, Poland Prof. Krystyna Pietrych, University of Łódź, Poland Prof. Steven Pinker, Harvard University, USA Prof. Jarosław Płuciennik, University of Łódź, Poland Prof. Paolo Poccetti, Università degli Studi di Roma Tor Vergata, Italy Prof. Piotr Salwa, University of Warsaw, Poland; Polish Academy of Sciences in Rome Prof. John R. Searle, University of California, Berkeley, USA Prof. Hanna Serkowska, University of Warsaw, Poland Prof. Tadeusz Sławek, University of Silesia, Poland Dr Marcin Sobieszczański, Université de Nice Sophia Antipolis, France Prof. Roman Sosnowski, Jagiellonian University, Poland Prof. Piotr Stalmaszczyk, University of Łódź, Poland Prof. Rudolf Šrámek, Masaryk University, Czech Republic Prof. Ugo Vignuzzi, Università di Roma La Sapienza, Italy Prof. Maria Patrizia Violi, Università di Bologna, Italy Prof. Ugo Volli, Università degli Studi di Torino, Italy Prof. Stanisław Widłak, Jagiellonian University, Poland Prof. Monika Woźniak, Università di Roma La Sapienza, Italy Prof. Krzysztof Żaboklicki, University of Warsaw, Poland JĘZYKI KONFERENCJI angielski, włoski, francuski, polski r ZGŁOSZENIE UDZIAŁU Referent dysponuje 20 min. na wystąpienie i 10 min. dyskusji. Propozycje tematów wraz z abstraktami w języku wystąpienia (do 400 słów) prosimy nadsyłać na adres semiotica@uni.lodz.pl najpóźniej do 28 lutego. W zgłoszeniu należy podać tytuł naukowy, imię i nazwisko, afiliację, adres e-mail. Decyzję o przyjęciu/odrzuceniu zgłoszenia podejmie Komitet Naukowy konferencji w terminie do końca marca. Organizatorzy zapewniają możliwość skorzystania z laptopa i rzutnika oraz dostęp do Internetu w czasie wystąpienia. OPŁATY I ZGŁOSZENIA Opłata konferencyjna w wysokości 640zł obejmuje: wpisowe, materiały konferencyjne, 3 obiady (25-27.05.), bankiet, przerwy kawowe, koszt publikacji. Opłatę należy wpłacić złotówkach (640zł) bądź w euro (160 euro), do 20.04. na podane niżej konto z dopiskiem w treści przelewu: Semiotica Imię Nazwisko uczestnika. Uniwersytet Łódzki Bank PKO S.A., II O/Łódź ul. Piotrkowska 270, 90-959 Łódź, Poland Acc. no. (IBAN): PL 96 1240 3028 1111 0010 2943 1767 BIC/SWIFT: PKOPPLPW Treść przelewu: Semiotica Imię Nazwisko uczestnika. Jest możliwy udział w konferencji bez wystąpienia. Wysokość opłaty dla uczestnika bez referatu się nie zmienia. Wszyscy uczestnicy konferencji otrzymają publikację pokonferencyjną. Wpłat należy dokonać na podane niżej konto. Koszty wykonanego przelewu pozostają po stronie wpłacającego.
5 PROGRAM I KSIĄŻKA ABSTRAKTÓW Program konferencji oraz wersja elektroniczna książki abstraktów zostaną zamieszczone na stronie internetowej do końca kwietnia. Każdy uczestnik otrzyma wydruk programu i abstraktów w czasie rejestracji. PUBLIKACJA Artykuły pokonferencyjne zostaną opublikowane w recenzowanej monografii w prestiżowym międzynarodowym wydawnictwie. Wybrane teksty zostaną skierowane do druku w czasopiśmie Lodz Papers in Pragmatics (również w wersji elektronicznej, www.degruyter.com/view/j/lpp) NOCLEGI Uczestnicy konferencji mogą zarezerwować pokój w hotelu Centrum Szkoleniowo-Konferencyjnego CSK UŁ lub w innym hotelu na terenie Łodzi (informacje o rekomendowanych hotelach poza CSK zostaną przekazane w terminie późniejszym). Hotel uniwersytecki CSK dysponuje 3 apartamentami i 54 pokojami 1 i 2-osobowymi z łazienką, TV satelitarną, radiem, telefonem, lodówką i dostępem do Internetu. Śniadanie jest wliczone w cenę pokoju. Centrum Szkoleniowo-Konferencyjne UŁ znajduje się ok. 2 km od śródmieścia (ul. Piotrkowskiej i centrum Manufaktura). Cennik pokoi CSK UŁ: Pokój 1-os. 120-140 zł Pokój 2-os. 180-210 zł Pokój 2-os. do pojedynczego wykorzystania 140-155 zł Apartament 270 zł Rezerwacja noclegu w Centrum Szkoleniowo-Konferencyjnym UŁ może być dokonana w dowolnym terminie do wyczerpania miejsc poprzez zgłoszenie na adres mailowy cskul@uni.lodz.pl. Rezerwować można także telefonicznie: tel. +48 42 6355490, lub faxem: +48 42 6355460 oraz za pośrednictwem organizatorów konferencji pisząc na adres semiotica@uni.lodz.pl. Płatność za nocleg odbywa się bezpośrednio w hotelu gotówką lub kartą kredytową. Recepcja hotelu wystawia faktury. PODRÓŻ Lotnisko im. Władysława Reymonta na Lublinku w Łodzi obsługuje kilka połączeń międzynarodowych (www.airport.lodz.pl/en). Więcej możliwości stwarza Lotnisko Chopina w Warszawie (www.lotniskochopina.pl/en/passenger?cl=en&set_language=en). Z lotniska w Warszawie do Łodzi można dotrzeć pociągiem w ciągu dwóch godzin. Rozkład jazdy pociągów na trasie Warszawa-Łódź (rozkladpkp.pl/bin/query.exe/en).
6 Łódź wraz z otaczającą aglomeracją jest dużym miastem o post-industrialnej przeszłości. Słynie z interesujących kompleksów pofabrykanckich, pałaców i rezydencji, eklektycznych kamienic, rozległych parków i ul. Piotrkowskiej, która stanowi swoiste centrum miasta (www.lodz-online.eu/13,what_to _See_Walking_along_Piotr.htm). Dużo atrakcji zapewnia centrum rozrywkowo-kulturalno-handlowe Manufaktura (www.lodz-online.eu/5,manufaktura_culture-trade-enter.htm). Więcej informacji na temat miasta i regionu na stronach: www.lodz-online.eu, www.wsiodle.lodzkie.pl/en-def/cms/atrakcje _turystyczne, lodzkie.pl/turystyka. KALENDARZ 28 przyjmowanie zgłoszeń Luty 31 ogłoszenie listy uczestników Marzec 20 wpłaty za uczestnictwo Kwiecień 30 ogłoszenie programu Kwiecień 24-27 Maj konferencja 30 Wrzesień nadsyłanie artykułów do publikacji CONTACT Zgłoszenia i wszelkie zapytania prosimy kierować na adres: semiotica@uni.lodz.pl Prof. Artur Gałkowski (Kierownik konferencji) Zakład Italianistyki KFR UŁ ul. Pomorska 171/173 90-236 Łódź tel./fax + 48-42 6655150 e-mail: artgal@interia.pl
ZAKŁAD ITALIANISTYKI KATEDRY FILOLOGII ROMAŃSKIEJ UŁ www.italianistyka.uni.lodz.pl ZAKŁAD PRAGMATYKI JĘZYKOWEJ INSTYTUTU ANGLISTYKI UŁ www.anglistyka.uni.lodz.pl/zpj?department 7