Nauczanie zintegrowane scenariusze Bezpieczna droga do szkoły z odblaskami. Scenariusz przedstawienia teatralnego Małgorzata Jata Publiczna Szkoła Podstawowa w Padwi Narodowej (utrwalenie w świadomości uczniów konieczności noszenia odblasków po zmroku i zasad bezpiecznego poruszania się po drodze). Scenariusz Miejsce przedstawienia: sala gimnastyczna. Na podłodze rozłożone są dwa chodniki z przestrzenią między nimi przedstawiającą jezdnię. Na jezdni wyznaczone są pasy uliczne. Na ścianie znajduje się dekoracja symbolizująca otoczenie ulicy w postaci domów, drzew, zabudowań wiejskich i miejskich itp. W przedstawieniu występują dzieci przebrane za: policjanta, starszą panią, pieszych, znaki drogowe, sygnalizator uliczny, dziecko w jaskrawym ubraniu z opaskami na ramionach, noc oraz pojazdy (dzieci trzymają w rękach obręcze kierownice). STARSZA PANI Na środek wychodzi dziewczynka przebrana za starszą, elegancką panią i mówi: Kiedy rodzice byli mali Często przez okno wyglądali. Widzieli ludzi, co się śpieszą: Jedni rowerem, inni pieszo, A kto się śpieszył bardziej troszkę Pędził na rynek po dorożkę. 193
Małgorzata Jata Bezpieczna droga do szkoły z odblaskiem CHÓREK (śpiewa) Pradziadziuś z babcią jedzie karetką w szóstkę koni, Pocztylion tuż na przedzie, trąbka echem dzwoni. Tra ta ta ta, tra ta ta ta, Tra ta ta ta, tra ta ta ta, Dziadziuś z babcią pocztą jedzie, trąbka echem gra. A tatuś i mamusia, jak byli jeszcze mali, Po szynach, po żelaznych koleją jechali. Pach pach pach pach, szu szu szu szu, Pach pach pach pach, szu szu szu szu. Sapie w głos lokomotywa, pędzi co ma tchu. STARSZA PANI A teraz? Stop! Nie możecie, jak rodzice, Przebiec po prostu przez ulicę; O, tam na rogu białe pasy! Światło zapala się czerwone... A teraz... marsz na drugą stronę. Tak, tak dziś mamy inne czasy. CHÓREK (śpiewa) W Warszawie na ulicy taksówki stoją rzędem, Gdy komu bardzo spieszno wnet zawiozą pędem. Pan policjant ręką macha, uciekajcie póki czas, Bo samochód prędko jedzie i przejedzie was. W tym czasie na ulicę wyjeżdżają pojazdy, a policjant stojący w pobliżu pasów reguluje ruch tarczą policyjną POLICJANT Kto zamierza przejść ulicę, Musi poznać tajemnicę. Na chodniku przystań bokiem, Popatrz w lewo bystrym okiem, Skieruj w prawo wzrok sokoli, Znów na lewo spójrz powoli. Jezdnia wolna więc swobodnie Mogą po niej przejść przechodnie. 194
CKPiDN w Mielcu Zeszyty nauczycielskie Nr3/2005 Starsza pani stojąca na chodniku pokazuje sposób zachowania się podczas przechodzenia przez jezdnię i przechodzi na drugą stronę. Do ruchu włączają się piesi, którzy chodzą po chodniku. Samochody zjeżdżają na miejsce postoju, kładą kierownicę na podłodze i naśladują włączenie klaksonu samochodowego, który słychać z nagrania. CHÓREK (śpiewa) Zwrotka I Takty 1 4 Pod Warszawą piękna wieś. w tym czasie kierowcy naśladują pompowanie opony Jak do młyna żyto wieźć? rytmiczny skłon w przód i wyprost Na pieczywo czeka sklep. Jakże rozwieźć świeży chleb? Takty 5 12 Samochody, samochody, samochody wyjeżdżają na ulicę W każdym jedzie szofer młody. Wiozą cegły, wiozą zboże, Wiele innych rzeczy wożą. Miasto, szosa, pole, las. /bis Trąbiąc już minęli nas. Zwrotka II Zjazd samochodów na miejsce postoju i ustawienie się naprzeciwko dzieci, które naśladują pracę przy ładowaniu towarów na samochody rytmiczne pochylanie się i prostowanie. Takty 1 4 Gdy przybędziesz z innych stron, Spójrz - za domem staje dom. Dławił płuca ostry kurz. Kto z Warszawy wywiózł gruz? Takty 5 1 ponowny wyjazd samochodów na ulicę Samochody, samochody, W każdym razie szofer młody. Wiozą cegły, wiozą zboże, Wiele innych rzeczy wożą. 195
Małgorzata Jata Bezpieczna droga do szkoły z odblaskiem Miasto, szosa, pole, las. /bis Trąbiąc już minęli nas. NARRATOR I Pan policjant to mi zuch, Reguluje w mieście ruch. Podniósł rękę auto staje, Policjant zatrzymuje ruch pojazdów Autobusy i tramwaje. Potem ledwie skinął głową, Już pojazdy wszystkie gonią: Policjant daje znak odjazdu stojącym pojazdom Motocykle, samochody, Z tramwajami mkną w zawody. W takim ruchu rzecz nie prosta Przez ulicę się przedostać. Więc policjant starszej pani (policjant zatrzymuje ruch) Pomógł przejść przez skrzyżowanie. (i przeprowadza starszą panią) Zawsze wszystkim pomóc gotów, Wie gdzie Wola, gdzie Mokotów. O ulicę spytać mogę, A on mi pokaże drogę. Raz z przedszkola wszystkie dzieci, Szły na spacer kiedyś w lecie. Kiedy przejść przez jezdnię miały, (policjant zatrzymuje ruch pojazdów) Zaraz ruch zatrzymał cały. (i grupa dzieci przechodzi na drugą stronę) POLICJANT Jechał pan nieprzepisowo. Jeden z pojazdów zjeżdża na lewy pas jezdni. Policjant zatrzymuje go. 196
CKPiDN w Mielcu Zeszyty nauczycielskie Nr3/2005 NARRATOR Pan policjant rzekł surowo. POLICJANT Proszę stanąć za tym starem (policjant odchodzi za odjeżdżającym pojazdem) Musi pan zapłacić karę. NARRATOR I I ja chcę być taki chwat Kiedy minie parę lat. Kiedyś, kiedy będę duży, To w policji będę służył. NARRATOR II Każdy uczeń, nawet mały, Zna na pamięć uliczne sygnały, I odróżnia na ulicach Wszystkie znaki na tablicach. SYGNALIZATOR ULICZNY Kiedy światło jest zielone, Możesz przejść na drugą stronę. (pokazuje zielone, A gdy świeci się czerwone, a następnie czerwone koło) Przechodzenie zabronione. ZNAK NIEBEZPIECZNE ZAKRĘTY PIERWSZY W LEWO Zakręt za zakrętem Przytrafi się wszędzie. Pierwszy z tych zakrętów W lewą stronę będzie. ZNAK PRZEJAZDU KOLEJOWEGO Z ZAPORAMI Wlazł kotek na płotek? O tym nie ma mowy! 197
Małgorzata Jata Bezpieczna droga do szkoły z odblaskiem To jest strzeżony Przejazd kolejowy. ZNAK PRZEJAZDU KOLEJOWEGO BEZ ZAPÓR Pędzi po szynach lokomotywa. Za tym znakiem Niestrzeżony przejazd się ukrywa. ZNAK SKRZYŻOWANIA DRÓG Uważaj pan, panie Janie Wkrótce będzie skrzyżowanie. ZNAK NIEBEZPIECZNEGO ZAKRĘTU W PRAWO Zaraz będzie skręt w prawo. Wiesz? Wiem. (odpowiada chórek dzieci) Brawo! Brawo! ZNAK ZAKAZU RUCHU PIESZYCH Niech nikt z was się nie spieszy. Tutaj nie może chodzić pieszy. ZNAK MIEJSCA PRZEJŚCIA DLA PIESZYCH: Miejsce przejścia dla pieszych Nie ma się co spieszyć. Patrz uważnie! Tędy przechodź! to przejście dla pieszych. CHÓREK (śpiewa) Wyszła gapa na ulicę Taka gapa, że aż strach Ktoś za kołnierz gapę złapał Ktoś za gapa krzykną ach Ach ty gapo co ty robisz To jest jezdnia chyba wiesz Autobusy, samochody Motocykle pędzą też 198
CKPiDN w Mielcu Zeszyty nauczycielskie Nr3/2005 refren Uliczne sygnały Zna duży i mały Uliczne sygnały trzeba Dobrze znać Gdy światło zielone (sygnalizator pokazuje światła) Na drugą idź stronę Lecz kiedy jest czerwone Wtedy musisz stać Jezdnia nie jest do spacerów Do zabawy także nie Autobusy, sto rowerów Motocykle pędzą też Nie bądź gapą, nie bądź gapą Gapa może skończyć źle Popatrz w lewo, popatrz w prawo Jezdnia wolna, wtedy przejdź Gdy widzimy, że kolega pędzi I na jezdnię wybiega, to wołamy: (dziecko wybiega na ulicę i bawi się) CHÓREK DZIECI: Wracaj kłusem, (przestraszone dziecko schodzi z jezdni) Bo nie jesteś autobusem! Tych, co się czepiają wozów, W mig bierzemy pod swój dozór. Złapmy ich za mankiet spodni I krzyknijmy: CHÓREK DZIECI: Marsz na chodnik! Gdy na jezdni nam się zdarzy Dwoje dzieci gra w piłkę na jezdni 199
Małgorzata Jata Bezpieczna droga do szkoły z odblaskiem Ujrzeć piłkę i piłkarzy, To wołamy bez obawy: CHÓREK DZIECI: Jezdnia nie jest do zabawy! Dzieci przerażone schodzą z jezdni Gdy ujrzymy czytelnika, Dziecko z bajeczką wchodzi na jezdnię Co na jezdnię zszedł z chodnika, Zawołamy doń z daleka: CHÓREK DZIECI Jezdnia to nie biblioteka! Dziecko schodzi z jezdni Do tramwaju nie skacz w biegu I powstrzymaj swych kolegów, Jeśli skoki chcą trenować, Na boisko ich zaprowadź! Dzwonek dzwoni, więc do klasy Narrator słyszy dzwonek i idzie do szkoły Wskakujemy zgrabnym kłusem I z chodzenia po ulicach Dostajemy piętkę z plusem! Ulica pustoszeje. Na sali ściemnia się. Sygnalizator uliczny i Znaki drogowe gromadzą się na pasach i rozmawiają szeptem. Dziewczynka przebrana za noc chodzi i śpiewa piosenkę pt. Idzie niebo ciemną nocą DZIECKO W JASKRAWYM UBRANIU: Chłopiec ma jasne ubranie z opaskami odblaskowymi na ramionach Kiedy nad miastem i nad wioską Zmrok zapada, To wśród znaków, świateł i zebr Trwa narada. 200
CKPiDN w Mielcu Zeszyty nauczycielskie Nr3/2005 Rozmyślają, debatują i nareszcie Mają pomysł jak poruszać się Bezpiecznie. ZNAKI DROGOWE OGŁASZAJĄ LUB CZYTAJĄ SWÓJ WERDYKT Jeśli na drodze chcesz być widoczny O wieczorowej porze, Musisz koniecznie zakładać ubranie W jaskrawym kolorze. Każdy kierowca będzie widział cię Z daleka po zmroku, Gdy założysz opaski odblaskowe z boku. By twoje życie było bezpieczne, Zdrowe i kolorowe, NOŚ ŚWIATEŁKA ODBLASKOWE!!! Chłopiec wręcza wszystkim wykonawcom światełka odblaskowe. Dzieci zakładają je na szyję przy piosence Marka Grechuty pt. Pamiętajcie, pamiętajcie. Następnie kłaniają się i parami schodzą ze sceny po pasach. W przedstawieniu wykorzystano: wiersze: Kiedy rodzice byli mali M. Terlikowskiej Gdy zamierzasz przejść przez ulicę W. Chotomskiej piosenki: Pradziadziuś, Uliczne sygnały, Idzie niebo ciemną nocą, Pamiętajcie, pamiętajcie zabawę inscenizowaną z piosenką Samochody 201