PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII

Podobne dokumenty
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII DLA KLAS I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII DLA KLAS IV-VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Zespół Szkół nr 8 w Bydgoszczy GIMNAZJUM 33

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W GIMNAZJUM W MYŚLIWCU Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania: 1.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII W GIMNAZJUM I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII RZYMSKOKATOLICKIEJ W GIMNAZJUM

Zasady i kryteria oceniania na lekcjach religii

Przedmiotowy system oceniania z religii w klasach ósmych w Publicznej Szkole Podstawowej nr 11 im. Szarych Szeregów w Stalowej Woli

Przedmiotowy System Oceniania. Religia. Szkoła Podstawowa nr 15 im. Księżnej Jadwigi Śląskiej we Wrocławiu

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W ZESPOLE SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. JANA III SOBIESKIEGO

5) umożliwienie nauczycielom religii doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktycznowychowawczej.

ZASADY OCENIANIA Z RELIGII OD ROKU SZKOLNEGO 2015/2016

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z RELIGII W GIMNAZJUM NR 5 im. Sejmu Polskiego w Słupsku

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ II ETAP EDUKACYJNY KLASY IV-VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA RELIGIA Zespół Szkół Ogólnokształcących w Wąbrzeźnie. 2016/ PRZEDMIOT: RELIGIA 2. NAUCZYCIEL: KS.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII NR: AZ- 4-01/1 LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE I, AZ /1-1 LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE II, AZ /1-1

OCENIANIE PRZEDMIOTOWE Z RELIGII W GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z RELIGII DLA KLAS CZWARTYCH

Przedmiotowy system oceniania z religii w Szkole Podstawowej Nr 3 w Gryfinie

Szkoła Podstawowa nr 2

Przedmiotowy System Oceniania z religii w Liceum. Rok szkolny 2014/2015

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z RELIGII SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 W OBORNIKACH W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

Przedmiotowe Zasady Oceniania z religii w gimnazjum

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 W DĘBNIE

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII W ZASADNICZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ W REGIONALNYM CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W ZESPOLE SZKÓŁ PUBLICZNYCH W CZERNIEJEWIE - GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W GIMNAZJUM IM. F. SZOŁDRSKIEGO W NOWYM TOMYŚLU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W GIMNAZJUM nr 8 W LESZNIE

WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA KLAS VII i VIII SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ

Wymagania edukacyjne na lekcji religii w klasach I II Liceum Ogólnokształcącego Sióstr Salezjanek. Rok 2011/2012

Przedmiotowy System Oceniania z religii w Liceum im. Matki Jadwigi Borzęckiej Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego w Poznaniu

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ II ETAP EDUKACYJNY KLASY IV-VI

Przedmiotowy system oceniania z religii

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W LICEUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII Przedmiot oceny z religii zawiera kryteria poznawcze, kształcące i wychowawcze. W wartościowaniu oceny z

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 IM. NOBLISTóW POLSKICH W GRYFINIE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ W KLASACH IV VII ORAZ W II I III GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z RELIGII DLA KLAS 3 gimnazjalnych

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z przedmiotu Religia. 1. Wymagania edukacyjne treści i umiejętności podlegające ocenie.

Przedmiotowy System Oceniania z religii w Gimnazjum nr 1 im. hm. Z. Imbierowicza w Słubicach

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W GIMNAZJUM

Przedmiotowy system oceniania z religii w I Liceum Ogólnokształcącym im. Z. Krasińskiego w Ciechanowie

Kryteria wymagań z religii na poszczególne oceny są następujące:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W TCZEWIE II ETAP EDUKACYJNY

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z RELIGII I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Kazimierza Wielkiego w Bochni

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH 4-6

Przedmiotowy system oceniania z religii w klasach 2 i 3 szkoły podstawowej

2. Wewnątrzszkolny System Oceniania Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza w Skalmierzycach.

Przedmiotowy system oceniania z religii w Szkole Podstawowej

Łukasz Bajer Warszawa, dn r. Monika Bajer PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII. LICEUM klasy 1A, 1B, 1C, 2A, 2B, 2C, 3A, 3B, 3C, 3D

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII A. ZASADY PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ.

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ II ETAP EDUKACYJNY

P.Z.O. z katechezy sporządzono na podstawie poniższych dokumentów: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn r.

Przedmiotowy system oceniania z religii w kl. IV VI i I III gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania śródrocznej i rocznej oceny klasyfikacyjnej z RELIGII

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA NA LEKCJACH RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 Z ODDZIAŁAMI GIMNAZJALNYMI IM. JANA PAWŁA II W PABIANICACH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII. kl. II III Gim. Szkoła Podstawowa nr 6. im. Lotników Polskich w Pile

A. ZASADY PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH 4-8 W SZKOLE PODSTAWOWEJ nr 92 w Gdańsku Zaspie Ocenianie jest źródłem informacji o

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z RELIGII IV LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W RZESZOWIE ks. Tomasz Nowak

Przedmiotowe Zasady Oceniania - religia. Kl. 7

WYMAGANIA PRZEDMIOTOWE Z RELIGII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W LICEUM WYMAGANIA PROGRAMOWE DLA UZYSKANIA OKREŚLONYCH OCEN ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 IM. JANA WYŻYKOWSKIEGO W LUBINIE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII DLA KLASY V. Podręcznik nr AZ-22-02/12-KI-1/13

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W ODDZIAŁACH GIMNAZJALNYCH

1. Formy sprawdzania wiedzy i umiejętności ucznia wraz z wagami ocen

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII:

Łukasz Bajer Warszawa, dn r. Monika Bajer Nauczyciele religii PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII

Przedmiotowe Zasady Oceniania. Religia kl. I-VI. Rok szkolny 2016/2017 PODSTAWA PRAWNA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII. W: Zespole Szkół i Placówek Oświatowych w Nowym Sączu Ul. Nadbrzeżna 77,

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W LO, TECHNIKUM I ZASADNICZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ

Prowadzenie zróżnicowanych form i rodzajów kontroli: 1. Kontrola wstępna (dokonanie diagnozy wiedzy i umiejętności w początkowej fazie kształcenia).

Wymagania edukacyjne. na oceny śródroczne i roczne. z religii. dla uczniów klas IV VI. Szkoły Podstawowej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII. W Gimnazjum nr 5 przy Zespole Szkół im Jana Pawła II w Jarosławiu

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W GIMNAZJUM W KLECZEWIE

Przedmiotowy system oceniania z religii w kl. IV VIII i III gimnazjum

1. Obiektywność zastosowanie jednolitych norm i kryteriów oceniania.

RELIGIA. Opracował: Robert Wawrzyniak

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z RELIGII W ROKU SZKOLNYM 2017/2018. Świadek Chrystusa AZ- 4-01/10

Przedmiotowy system oceniania z religii w Publicznej Szkole Podstawowej Mileszki w Łodzi

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W LICEUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W ZESPOLE SZKÓŁ PUBLICZNYCH W CZERNIEJEWIE- GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ KLASA IV

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W GIMNAZJUM

Transkrypt:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII I W ocenianiu z religii obowiązują poniższe zasady: 1. Obiektywnośd zastosowanie jednolitych norm i kryteriów oceniania. 2. Jawnośd podawanie na bieżąco wyników pracy ucznia (rodziców na ich zapotrzebowanie lub gdy zaistnieje taka potrzeba ze strony szkoły). 3. Instruktywnośd wskazanie na występujące braki. 4. Mobilizacja do dalszej pracy. II Elementy wchodzące w zakres oceny z religii: 1. Ilośd i jakośd prezentowanych wiadomości. 2. Zainteresowanie przedmiotem. 3. Stosunek do przedmiotu. 4. Pilnośd i systematycznośd. 5. Umiejętnośd zastosowania poznanych wiadomości w życiu. 6. Postawa religijna. III Ocenie podlegają: 1. Pisemne prace kontrolne - dwa razy w ciągu semestru, obejmujące więcej niż trzy jednostki lekcyjne, zapowiedziane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzane przez nauczyciela do dwóch tygodni. 2. Kartkówki - zakres ich materiału powinien obejmowad nie więcej niż trzy jednostki lekcyjne lub materiał podstawowy. Nie muszą byd zapowiadane przez nauczyciela. Pisemne prace kontrolne oraz kartkówki są do wglądu uczniów oraz rodziców na ich zapotrzebowanie (na terenie szkoły) 3. Odpowiedzi ustne z zakresu trzech ostatnich lekcji. 4. Wypowiedzi w trakcie lekcji, podczas dyskusji, powtórzenia oraz praca w grupie itp. 5. Praca domowa: krótkoterminowa i długoterminowa, kontrolowana na bieżąco. 6. Ocena ze znajomości podstawowych prawd wiary zdobywana podczas odpowiedzi ustnej lub pisemnej. 7. Zeszyt: sprawdzany podczas odpowiedzi i według decyzji nauczyciela. Jeden raz w semestrze kompleksowa ocena zeszytu. 8. Pilnośd, systematycznośd, postawy, umiejętności. 9. Przygotowanie do poszczególnych katechez. 10. Korzystanie z Pisma Świętego, podręcznika i innych materiałów katechetycznych. 11. Zaangażowanie w przygotowanie i przeprowadzenie uroczystości szkolnych o charakterze religijnym, zaangażowanie w przygotowanie gazetek szkolnych, udział w konkursach religijnych, współpraca ze wspólnotą parafialną. 12. Inne możliwości stwarzające podstawę oceniania np. przygotowane scenki, prezentacje, udział w jasełkach itp. IV Otrzymywanie ocen: ILOŚĆ OCEN: W ciągu jednego semestru nauczyciel wystawia każdemu uczniowi co najmniej trzy oceny cząstkowe. SKALA OCEN: Oceny cząstkowe, semestralne i koocoworoczne stawia się według skali: celujący (6), bardzo dobry (5), dobry (4), dostateczny (3), dopuszczający (2), - niedostateczny (1)

Podczas oceniania sprawdzianów, kartkówek i prac punktowanych stosuje się następujące przeliczenie procentowe na oceny: 100% - 91 % - bardzo dobry; 90%-75% - dobry; 75% - 61% - dostateczny; 55% - 41% - dopuszczający; % - 0% - niedostateczny. Jeżeli w zestawie jest zadanie na stopieo celujący - to otrzymuje go uczeo, który uzyskał przynajmniej 95% wszystkich punktów i rozwiązał zadanie dodatkowe spełniające wymogi poziomu wykraczającego. Nauczyciel może obniżyd próg procentowy oceny w klasach, których poziom wiadomości i umiejętności jest zdecydowanie niższy niż u pozostałych. Podczas lekcji uczniowie mogą oprócz ocen zdobywad + lub za aktywnośd i pracę na lekcji (5 plusów daje ocenę bdb., każdy minus wcześniej uzyskany obniża tę ocenę). POPRAWIANIE OCEN: Promuje się systematyczne ocenianie w ciągu semestrów połączone z możliwością poprawiania: 1. Prace pisemne do dwóch tygodni w wyznaczonym przez nauczyciela terminie. 2. Odpowiedzi ustne poprawa według wspólnie ustalonego terminu w ciągu dwóch tygodni. 3. Prace domowe krótkoterminowe nie podlegają poprawie. 4. Zeszyt oceniany jest na bieżąco i nie ulegają poprawie wcześniej wystawione oceny. Nieprzygotowanie do lekcji: Uczeo ma prawo dwukrotnie w ciągu semestru zgłosid nieprzygotowanie do lekcji bez podawania konkretnej przyczyny (nie dotyczy prac klasowych i powtórzeo materiału) - przez nieprzygotowanie do lekcji rozumie się: brak zeszytu i pracy domowej, niegotowośd do odpowiedzi, brak pomocy potrzebnych do lekcji. Uczeo zgłaszający brak zeszytu ma obowiązek pracowad podczas lekcji na kartce lub w brudnopisie. Klasyfikacja: Uczeo może byd niesklasyfikowany z religii, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie edukacji. Uczeo niesklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawad egzamin klasyfikacyjny. Przy wystawieniu oceny śródrocznej i rocznej przyjmuje się następujące zasady: - ocena nie będzie miała charakteru średniej arytmetycznej ocen cząstkowych; znaczący wpływ mają przede wszystkim oceny uzyskane (w semestrze lub w ciągu całego roku szkolnego) z prac kontrolnych, dłuższych wypowiedzi, referatów, o ile prezentacja ich przyjmie formę wypowiedzi ustnej oraz innych form pracy o charakterze samodzielnym. - uczeo, który przystąpi do olimpiady czy konkursu religijnego i pomyślnie ukooczy co najmniej etap szkolny, będzie mógł uzyskad podniesienie oceny koocoworocznej o jeden stopieo.

Kryteria oceny i metody sprawdzania osiągnięć ucznia Kontrola i ocena w religii dotyczy przede wszystkim sprawdzenia wiadomości, a także wartościowania umiejętności (w tym: kształtowania postaw), zdolności twórczych, rozwoju zainteresowao, motywacji uczenia się, kształtowania cech charakteru, pracowitości, zdolności postępowania z przyjętą wiarą. Metody sprawdzania osiągnięd uczniów: wypowiedzi ustne ucznia, wypowiedzi pisemne (kartkówki, sprawdziany), prace domowe ucznia, aktywnośd i wyniki pracy w grupie, prowadzenie zeszytu przedmiotowego, zdobywanie wiadomości religijnych poza zajęciami obowiązkowymi, udział w olimpiadach i konkursach przedmiotowych. Kryteria oceny: Stopieo celujący: - spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej; - wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program religii własnego poziomu edukacji; - uczestniczy w konkursach przedmiotowych i olimpiadach wiedzy religijnej; - zdobywa (poszerza) wiedzę religijną przez pozaszkolną działalnośd; - angażuje się w pracach pozalekcyjnych (np. gazetki szkolne, montaże sceniczne, pomoce katechetyczne); - inne osiągnięcia indywidualne ucznia promujące ocenę celującą. Stopieo bardzo dobry: - spełnia wymagania określone w zakresie oceny dobrej; - opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności (w tym: postaw) określony poziomem nauczania religii; - umiejętnie wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce bez ingerencji nauczyciela; - posiada pełną znajomośd treści modlitw i prawd wiary; - wzorowo prowadzi zeszyt i odrabia prace domowe; - aktywnie uczestniczy w lekcjach religii; - jest pilny, systematyczny, zainteresowany przedmiotem; - aktywnie włącza się w przygotowanie i przeprowadzenie uroczystości szkolnych o charakterze religijnym i rekolekcji szkolnych; - inne możliwości indywidualne ucznia promujące ocenę bardzo dobrą. Stopieo dobry:

- spełnia wymagania określone w zakresie oceny dostatecznej; - opanował materiał programowy z religii; - stosuje wiedzę w sytuacjach teoretycznych i praktycznych inspirowanych przez nauczyciela; - wykazuje się dobrą znajomością treści modlitw i prawd wiary; - w zeszycie przedmiotowym posiada pojedyncze braki notatek; - podczas lekcji religii posiada określone przez nauczyciela pomoce i korzysta z nich; - jest zaangażowany podczas lekcji religii; - uczestniczy w rekolekcjach szkolnych; - wykazuje się dobrą umiejętnością zastosowania zdobytych wiadomości; - inne osiągnięcia indywidualne ucznia promujące ocenę dobrą. Stopieo dostateczny: - opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości i umiejętności (w tym: postawy); - prezentuje podstawowe treści materiału programowego z religii; - potrafi stosowad wiadomości dla celów praktycznych i teoretycznych przy pomocy nauczyciela; - wykazuje się podstawową znajomością treści modlitw i prawd wiary; - w zeszycie przedmiotowym posiada sporadyczne braki notatek, prac domowych; - prezentuje przeciętną pilnośd, systematycznośd i zainteresowanie przedmiotem; - inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące ocenę dostateczną. Stopieo dopuszczający: - opanował konieczne pojęcia religijne; - posiada luźno zestawiony poziom wiadomości programowych; - prezentuje mało zadawalający poziom umiejętności (w tym: postaw); - nie potrafi stosowad wiedzy, nawet przy pomocy nauczyciela; - w zeszycie posiada liczne braki; - ma problemy ze znajomością treści podstawowych modlitw i prawd wiary; - wykazuje obojętny stosunek do religii; - inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące ocenę dopuszczającą.

Stopieo niedostateczny: - wykazuje rażący brak wiadomości programowych; - przejawia nieumiejętnośd stosowania wiedzy; - podczas przekazywania informacji popełnia bardzo liczne błędy; - nie wykazuje się znajomością treści podstawowych modlitw i prawd wiary; - nie posiada zeszytu przedmiotowego z religii; - lekceważy przedmiot; - wyraża lekceważący stosunek do wartości religijnych; - inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące ocenę niedostateczną. Uwaga: Propozycja kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięd ucznia jest zgodna z Zasadami oceniania osiągnięd edukacyjnych z religii rzymsko-katolickiej w szkołach (KWEP-C-464/08) z dnia 25 sierpnia 2008 r., które zostały opracowane przez Komisję Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski na podstawie Dyrektorium Kościoła katolickiego w Polsce z 20 czerwca 2001 r. oraz Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 30 kwietnia 2007 roku w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. Nr 83, poz. 562, Dz.U. Nr 130, poz. 906, z 2008 r. Nr 3 poz. 9).