Szkolna lista tematów z języka polskiego na ustny egzamin maturalny w roku szkolnym 2013/2014 Literatura 1. Echa powstań narodowych w literaturze polskiej. Przedstaw zagadnienie na 2. Mechanizmy i skutki działania systemów totalitarnych. Omów problem na wybranych utworach literatury polskiej i obcej. 3. Historia jako temat i jako pretekst w polskiej epice XIX i XX wieku. Przeanalizuj wybrane utwory. 4. Szczęśliwy naród, który ma poetę (Cz. Miłosz). Obroń tę tezę, analizując twórczość wybranych noblistów XX wieku. 5. Wykorzystując literaturę i publicystykę od II połowy XIX wieku, przedstaw obraz Żydów i stosunek do nich. 6. Gniazda ojczyste w literaturze romantycznej i pozytywistycznej. Zrealizuj temat w oparciu o wybrane przykłady. 7. Sprawy państwa i doskonalenie sposobów rządzenia w twórczości pisarzy renesansu i epok późniejszych. Zaprezentuj temat wykorzystując formę retorycznego przemówienia. 8. Literackie opowieści o raju utraconym w romantyzmie i pozytywizmie. Omów na 9. Modernistyczny a romantyczny mit artysty i sztuki. Przedstaw zagadnienie na 10. Literatura jako wyraz przeżyć pokolenia. Rozważ problem, przedstawiając literacki obraz jednego wybranego pokolenia. 11. Ironicznie, refleksyjnie, z humorem o człowieku i jego sprawach w poezji W. Szymborskiej. Omów zagadnienie na 12. Mity i legendy jako tworzywo literatury. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 13. Tytuł, motto i ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła. Omów zagadnienie na 14. Literackie portrety matek. Omów na przykładach utworów z różnych epok. 15. Historia zarejestrowana w literaturze. Omów na 16. Przedstaw sposób ukazywania doświadczeń czasu II wojny światowej w utworach T. Borowskiego, G. Herlinga Grudzińskiego i innych. 17. Franciszkańska postawa człowieka wobec życia i Boga. Omów zagadnienie na postawie wybranych utworów literackich. 18. Odmienne obrazy wsi w literaturze polskiej. Przedstaw na wybranych
utworach. 19. Przykłady realizacji założeń ideowych i artystycznych wybranej epoki w utworach literackich. Analiza wybranych dzieł. 20. Historia i jej literacki kształt w wybranych utworach literackich. Omów zagadnienie. 21. Anioły i demony. Scharakteryzuj najciekawsze portrety kobiet, analizując wybrane utwory literackie. 22. Matka, muza, kochanka zaprezentuj literackie portrety kobiet w wybranych utworach. 23. Przedstaw różne sposoby ujęcia motywu miłości na podstawie wybranych utworów dwóch epok. 24. Wyjaśnij na wybranych przykładach, co dla bohaterów literackich różnych epok znaczy słowo HONOR. 25. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 26. Literatura PRL-u a literatura drugiego obiegu. Porównaj charakterystyczne dla nich sposoby mówienia o realiach życia w powojennej rzeczywistości kraju. 27. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Omów sposoby kreowania portretów i ich funkcje. 28. Portret wiernego sługi w literaturze polskiej. Omów sposoby jego kreowania analizując wybrane tematy. 29. Konflikt pokoleń przedstaw problem na przykładzie wybranych utworów różnych epok literackich. 30. Mitologia jako źródło tematów literackich omów problem na podstawie wybranych utworów. 31. Dlaczego ludzie wybierają samotność? Odpowiedz na pytanie na podstawie znanych dzieł literackich. 32. Zaprezentuj dziewiętnastowieczny patriotyzm w postawach trzech wybranych bohaterów literackich. 33. Na wybranych przykładach literackich przedstaw motyw cierpienia i buntu przeciw Bogu. 34. Co łączy i co różni bohaterów twórczości Adama Mickiewicza i Stefana Żeromskiego? Omów na 35. Podróżnicy, pielgrzymi, wędrowcy zbadaj funkcjonowanie motywu podróży w wybranych dziełach literackich. 36. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok. 37. Miłość jako temat literatury XVI i XVII wieku jej różne ujęcia. Omów na
38. Omów zagadnienie romantycznej pozytywistycznej koncepcji patriotyzmu w dowolnie wybranych utworach. 39. Literackie portrety rodziny. Przedstaw zagadnienie na podstawie utworów dwóch różnych epok. 40. Duchy, zjawy, upiory w literaturze. Jaką spełniają funkcję? Odpowiedz, analizując wybrane przykłady utworów literackich. 41. Etos miłości romantycznej w literaturze romantycznej i dziełach literackich późniejszych epok. 42. Etos rycerskości i jego różnorodne odmiany w dziełach literackich. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich. 43. Bohater romantyczny w nieromantycznych epokach. Dokonaj analizy wybranych przykładów z literatury. 44. Na podstawie wybranych utworów omów ujęcia problemów egzystencjalnych w liryce Wisławy Szymborskiej. 45. Poddaj analizie wybrane liryki Wisławy Szymborskiej w celu wykazania obecności w nich motywu obcości i samotności człowieka w świecie współczesnym. 46. Poetycka wędrówka w poszukiwaniu wartości analiza i interpretacja wybranych tekstów E. Stachury. 47. Rola literatury omów problem na przykładzie utworów dwóch wybranych epok. 48. Portret młodzieży w literaturze polskiej. Przedstaw problem na znanych Ci 49. Różne modele patriotyzmu. Przedstaw bohaterów literackich realizujących owe wzory. 50. Państwo jako najwyższa wartość narodowa w widzeniu bohaterów literackich różnych epok. Omów, analizując postawy wybranych bohaterów. 51. Sens życia i jego piękno w ujęciu J. Kochanowskiego i L. Staffa ( na przykładzie wybranych utworów). 52. Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów na 53. Przedstaw obrazy domu w literaturze i jego wartość w życiu wybranych bohaterów literackich. 54. Nieustająca żywotność toposów biblijnych. Omów ich funkcję na wybranych przykładach z utworów literackich. 55. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu. 56. Opisy przyrody i ich funkcja w wybranych tekstach literackich. Przedstaw problem, analizując wybrane dzieła literackie. 57. Motywy tyrtejskie w literaturze polskiej. Przedstaw, odwołując się do
wybranych przykładów. 58. Kult Maryjny i jego odbicie w literaturze, sztuce i mowie. Odwołaj się do znanych Ci przykładów. 59. Na przykładach wybranych utworów uzasadnij, że praca jest czynnikiem odradzającym i uszlachetniającym jednostkę. 60. Portrety psychologiczne kobiet w literaturze polskiej. Omów na przykładach wybranych utworów. 61. Świat jako teatr ( teatr mundi). Przeanalizuj problem na podstawie wybranych utworów literackich. 62. Czy inny znaczy gorszy? Problem tolerancji w literaturze dwóch różnych epok. 63. Zaprezentuj literackie wizje młodości, jej doświadczeń i dążeń, analizując wybrane utwory literackie. 64. Współczesny kabaret jego rodowód, korelacja sztuk w nim funkcjonujących. 65. Motyw śmierci w literaturze. Przedstaw, analizując wybrane przykłady. 66. Omów na podstawie literatury XIX i XX wieku motyw rozstania i jego funkcje w tekście literackim. 67. Omów przyczyny samotności i obcości człowieka w świecie na podstawie wybranych utworów literackich. 68. Motyw tęsknoty za szczęściem rodzinnym omów na wybranych przykładach literackich. 69. Miłość, wierność i uczciwość małżeńska w utworach literackich różnych epok. Dokonaj analizy celowo dobranych utworów. 70. Żywotność horacjańskiego toposu sławy pośmiertnej wybitnych poetów polskich. Omów na wybranych przykładach literackich. 71. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Analiza na przykładach wybranych utworów. 72. Ludzie godni i nikczemni w literaturze. Scharakteryzuj ich postawy odwołując się do wybranych utworów. 73. Podobieństwa i różnice w literackich prezentacjach obrazu wsi. Omów temat na 74. Lud w twórczości romantyków i pozytywistów. Przedstaw sposoby ujmowania tematu w wybranych tekstach literackich. 75. Bohater tragiczny w literaturze antycznej i romantycznej. Omów na 76. Różne portrety zbiorowości w literaturze polskiej. Dokonaj porównania na podstawie analizy dzieł wybranych autorów. 77. Na podstawie wybranych utworów literackich scharakteryzuj polskiego bohatera romantycznego.
78. Motyw szatana w literaturze. Omów zagadnienie na 79. Postacie kobiece w romantyzmie i pozytywizmie. Omów temat na 80. Charakterystyka literatury obozowej. Zanalizuj zagadnienie na przykładzie wybranych dzieł. 81. Kara jako konsekwencja zbrodni. Rozważ zagadnienie na podstawie wybranych przykładów z literatury polskiej i obcej. 82. Symbole i aluzje w literaturze Młodej Polski. Omów ich funkcjonowanie na 83. Portret dziecka w literaturze omów temat na podstawie wybranych utworów literackich. 84. Droga do kariery omów zagadnienie na wybranych przykładach literatury polskiej. 85. Motyw wesela w literaturze omów temat odwołując się do wybranych utworów literackich. 86. Polski dworek szlachecki i ziemiański w tradycji romantycznej omów na wybranych utworach literackich. 87. Kreacja bohaterów romantycznych. Omów na podstawie wybranych utworów literackich. 88. Choroba jako jedno z ludzkich doświadczeń. Omów na podstawie wybranych utworów literackich. 89. Zniewolenie i uprzedmiotowienie człowieka jako problem literatury XX wieku. 90. Motyw powstania styczniowego w literaturze. Przedstaw zagadnienie na wybranych utworach. 91. Motyw wędrówki w czasie i przestrzeni w wybranych utworach literackich jego dosłowny i przenośny sens. 92. Przedstaw motyw cierpienia i różne sposoby jego przeżywania w wybranych utworach literackich różnych epok. 93. Rola młodzieży w życiu narodu na podstawie literatury romantycznej i utworów współczesnych. 94. Motyw kobiety w literaturze dwóch różnych epok, tj. pozytywizm i średniowiecze. Omów temat na 95. Motyw rozpaczy w literaturze współczesnej. Omów zagadnienie na 96. Postać władcy w literaturze przedstaw wizerunek tych postaci w różnych epokach literackich, wskaż przemiany i określ ich przyczyny. 97. Rola rodziny w kształtowaniu osobowości człowieka. Zaprezentuj na przykładzie bohaterów różnych epok literackich. 98. Człowiek i jego świat wartości w literaturze polskiej średniowiecza,
odrodzenia i baroku. Jaki jest Twój stosunek do dziedzictwa tych epok? 99. Na podstawie znanych Ci utworów literackich Pozytywizmu i Młodej Polski przedstaw postawę pisarza wobec krzywdy społecznej. 100. Polskie pieśni boguojczyźniane. Omów sposoby wyrażania uczuć patriotycznych i religijnych w wybranych utworach. 101. Negatywni bohaterowie w wybranej literaturze. 102. Opis wsi polskiej od Renesansu do współczesności. 103. Przeżyłem, więc jestem. Opisz życie więźniów w obozach koncentracyjnych na podstawie literatury faktu i wspomnień ofiar. 104. Przedstaw różne wizerunki mężczyzn w literaturze Pozytywizmu i Młodej Polski. 105. Wstrząsające wizje dwudziestowiecznych obozów kaźni w literaturze czasów wojny i okupacji. 106. Impresjonizm w malarstwie i literaturze. Przedstaw cechy tego kierunku na przykładzie wybranych utworów literackich i dzieł malarstwa europejskiego. 107. Zaprezentuj świat odwróconego Dekalogu na podstawie utworów literatury wojennej. 108. Kreacje nieszczęśliwych kochanków w literaturze różnych epok. Omów problem na 109. Ukaż wpływ biografii artysty na jego dzieło. Zaprezentuj zagadnienie, analizując biografię i wybrane utwory pisarzy. 110. Przedstaw ocenę polskiego społeczeństwa zawartą w wybranych utworach literackich dwóch dowolnych epok. 111. Martyrologia Żydów. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów z literatury współczesnej. 112. Bohater romantyczny ewolucje. Do czego dojrzewał? Szukaj odpowiedzi w literaturze obcej i polskiej. 113. Pokora i bunt jako dominujące postawy człowieka wobec Boga. Rozwiń temat na podstawie wybranych przykładów literackich. 114. Światy nieludzkie w prozie XX wieku. 115. Motyw Pana i sługi jako punkt wyjścia do prezentacji postaw moralnych w literaturze. Omów analizując wybrane utwory. 116. Zaprezentuj sławne pary kochanków utrwalone na kartach literatury pięknej na 117. Kobieta w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów literackich. 118. Motyw przyjaźni w literaturze. Omów na wybranych przykładach literackich. 119. Stefan Żeromski wobec romantyzmu: bohaterowie, idee, styl. Omów
na 120. Portrety córek w utworach literatury polskiej. Omów na wybranych 121. Symbolizm w literaturze i malarstwie. Przedstaw odwołując się do odpowiednich przykładów. 122. Miłość jako siła fatalna. Przedstaw problem odwołując się do wybranych utworów literackich. 123. Tragizm bohaterów dramatu antycznego i szekspirowskiego i jego uniwersalność. 124. Zaprezentuj różne obrazy wsi w literaturze i malarstwie analizując wybrane dzieła. 125. Egzystencja i natura człowieka w Baroku i Renesansie. 126. Na podstawie literatury polskiej i obcej przedstaw portrety psychologiczne zbrodniarzy. 127. Kobiecość jako przywilej lub przekleństwo. Rozważ w odniesieniu do tekstów literackich wybranej epoki. 128. Opis wsi polskiej od romantyzmu do współczesności. 129. Motyw wędrówki i podróży oraz sposób ujęcia przedstawiony na wybranych przykładach literackich. 130. Motyw samobójstwa w epoce Romantyzmu. Omów na wybranych 131. Podobieństwa i różnice w ukazaniu obrazów wsi. Omów temat na 132. Budowa światów fantastycznych na podstawie powieści J.R. Tolkiena, ze szczególnym uwzględnieniem Władcy pierścieni. 133. Fraszki to wszystko cokolwiek myślimy, fraszki to wszystko cokolwiek czynimy. Przedstaw myśli i uczucia Jana Kochanowskiego na podstawie wybranych fraszek. 134. Obraz ludzi biednych i odrzuconych w literaturze. Przedstaw zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich. 135. Fascynacja śmiercią w kulturze średniowiecza i baroku. Omów zagadnienie na 136. Romantyczne pejzaże w twórczości Adama Mickiewicza. 137. Przedstaw sposoby opisywania przeżyć czasów II wojny światowej. 138. Dom i bezdomność. Przestaw problem w oparciu o wybrane przykłady z literatury polskiej. 139. Bohaterowie narodowi i sposób ich kreacji w twórczości Adama Mickiewicza, juliusza Słowackiego i Cypriana Kamila Norwida. 140. Portret dziecka w nowelach pozytywistycznych. Scharakteryzuj i oceń rolę dziecka w literaturze, biorąc pod uwagę kilka wybranych utworów.
141. Uroda życia w ujęciu pisarzy renesansu i twórczości epok późniejszych. Omów analizując wybrane utwory literatury europejskiej. 142. Rozłąka jako motyw literacki. Przedstaw jego funkcję w utworach romantycznych i współczesnych. 143. Literackie wizerunki przyjaciół. Przedstaw zagadnienia odwołując się do wybranych utworów różnych epok. 144. Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera. Przedstaw problem na 145. 146. Kraj lat dziecinnych - czyli o literackich powrotach do lat minionych. Rozwiń temat na podstawie wybranych utworów. 147. Kobieta i jej pragnienia, Wyjaśnij temat, opierając się na książkach współczesnych autorów. 148. Motyw władcy i różne oblicza władców w literaturze. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł literackich z różnych epok. Motyw zdrady w literaturze. Omów problem na wybranych utworach literackich. 149. Motyw "exegi- monumentum" w literaturze. 150. Holocaust na ziemiach polskich. Przedstaw problrem analizując wybrane utwory. 151. Żartem i serio o wadach Polaków. Przedstaw temat, odwołując się do przykładów z literatury renesansu, baroku i oświecenia. 152. Twórcza i destrukcyjna siła miłości w życiu człowieka. 153. Bohaterowie literaccy różnych epok w poszukiwaniu szczęścia. Przedstaw problem na 154. Kazimierz Przerwa-Tetmajer- młodopolski malarz uczuć i nastrojów. 155. Opozycja miasto - wieś w literaturze. Omów na podstawie analizy wybranych przykładów. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 2. Duchy, diabły i upiory różne sposoby ich przedstawiania w tekstach kultury. Omów na 3. Motyw Apokalipsy. Przedstaw jego zastosowanie odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa.
4. Trylogia H. Sienkiewicza, a jej filmowe adaptacje. Omów na przykładzie jednej części Trylogii. 5. Adaptacje filmowe i telewizyjne polskiej klasyki literackiej. Porównaj je z literackim pierwowzorem. 6. Na wybranych przykładach porównaj sposoby przedstawiania bohaterów w literaturze i filmie. 7. Realizacja idei pokrzepienia serc w twórczości H. Sienkiewicza i malarstwie J. Matejki. Zrealizuj temat, odwołując się do wybranych dzieł. 8. Tematyka utworów młodzieżowych w oparciu o kulturę hip-hop`u w latach 1995 2005. Zaprezentuj zagadnienie na 9. Wpływ tekstów piosenek rapowych na młodzież XXI w. w polskich i amerykańskich realiach społecznych. Zrealizuj zagadnienie na wybranych 10. Różne kanony kobiecej urody w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na 11. Omów impresjonizm jako nurt w malarstwie i przedstaw jego wpływ na literaturę polską. 12. Wielkie karty naszej historii utrwalone w różnych formach zapisu ( np. kronika, epos, pieśń patriotyczna, obraz etc.). Zaprezentuj temat na podstawie wybranych przykładów. 13. Różne ujęcia motywu szatana i piekła w literaturze i sztuce kilku epok. Omów zagadnienie na 14. Propaganda socjalistyczna w języku i plakacie. Omów zagadnienie na 15. Bohema literacka. Obyczajowy i literacki obraz cyganerii artystycznej. Omów na 16. Motyw rozstania i pożegnania w malarstwie i piosence artystycznej. 17. Odszukaj przykłady w malarstwie i rzeźbie średniowiecza i renesansu nawiązujące do tekstu Biblii. Dokonaj analizy i interpretacji odpowiednich fragmentów Biblii i tekstów kultury. 18. Zaprezentuj różne sposoby kreowania Żydów w literaturze i sztuce. 19. Literatura a film. Omów najciekawsze Twoim zdaniem wybrane dzieła literackie w adaptacji filmowej. 20. Motywy dziecka w literaturze i sztukach plastycznych. Zaprezentuj i omów wybrane przykłady. 21. Motyw Madonny w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach różne realizacje tego motywu. 22. Postacie kobiet w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych 23. Motyw miłości w literaturze i sztuce. Omów na
24. Afrodyta, Wenus bogini piękności w literaturze i sztuce. 25. Negatywny bohater i czarny charakter. Ukaż sposoby i cele kreowania takich postaci w wybranych dziełach literackich i filmowych. 26. Literackie i malarskie portrety kobiet. Omów na 27. Adaptacja i ekranizacja utworów fantastycznych - A. Sapkowskiego i Tolkiena. 28. Światy przyszłe w literaturze i filmie. Zaprezentuj różne ich wersje na podstawie analizy wybranych przykładów. 29. Różne sposoby realizacji motywu szatana w literaturze, sztuce i filmie. 30. Motyw rozstania i pożegnania w malarstwie i piosence artystycznej. Język 1. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje na przykładzie literatury współczesnej. 2. Twórcze wykorzystanie języka mówionego w literaturze współczesnej. Przedstaw temat na 3. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego ( na konkretnych przykładach). 4. Staropolska frazeologia żywa do dziś. Przeanalizuj zjawisko na wybranych 5. Omów pochodzenie nazw miejscowych Twojego regionu. 6. Poprawność językowa oraz stosowanie zasad kultury języka w prasie regionalnej. Omów zagadnienie na 7. Analiza zasobu leksykalnego współczesnego licealisty. Omów zagadnienie na 8. Rola skrótu myślowego jako przejaw skłonności do oszczędności wysiłku w języku mówionym. Zrealizuj zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 9. Na wybranych przykładach omów sposoby przywoływania tradycji literackiej: parodia, trawestacja, pastisz, stylizacja. 10. Wykorzystując wybrane przykłady reklam, oceń na czym polega fenomen języka reklam. 11. Zjawisko amerykanizacji w języku polskim. Przedstaw problem, odwołując się do znanych Ci tekstów publicystycznych. 12. Nowomowa i kolokwializmy w poezji współczesnej. Posługując się przykładami konkretnych utworów, przedstaw metody wykorzystania cech języka potocznego i oficjalnego przez poetów drugiej połowy XX wieku. 13. Scharakteryzuj język tekstów hip hopowych. Dokonaj analizy zgromadzonego materiału. 14. Scharakteryzuj język tekstów muzyki techno. Dokonaj analizy
zgromadzonego materiału. 15. Zapożyczenia językowe. Omów problem i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim, prezentując zebrany materiał językowy. 16. Kultura masowa ogłupia i uzależnia, chroni przed nudą czy łączy i zrównuje ludzi? 17. Język reklam. Dokonaj analizy zagadnienia na Zatwierdzam: