Kronika adwokatury Posiedzenie plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej POSIEDZENIE PLENARNE NACZELNEJ RADY ADWOKACKIEJ W WARSZAWIE W DNIU 11 STYCZNIA 2012 R. Po formalnościach towarzyszących zazwyczaj otwieraniu posiedzeń plenarnych NRA prezes adw. Andrzej Zwara bardzo obszernie scharakteryzował zakres prac Prezydium NRA w okresie od poprzedniego posiedzenia plenarnego. Zaprezentował wydaną przez NRA książkę Historia Adwokatury autorstwa dr. A. Redzika i adw. dr. Tomasza J. Kotlińskiego, informując, że w czerwcu br. w związku z jubileuszem 30-lecia ustawy Prawo o adwokaturze zostanie wydana w większym nakładzie i będzie dostępna dla szerszego odbiorcy. Następnie złożył podziękowania autorom książki i redaktorowi naczelnemu Palestry za opiekę nad tym projektem. Prezes NRA poinformował o rozmowach z ministrem sprawiedliwości w dniu 8 grudnia 2011 r., w których uczestniczyli członkowie Prezydium NRA oraz prof. P. Kardas i prof. M. Gutowski. Poruszono wiele zagadnień, m.in. kwestię prac nad nowym projektem Prawa o adwokaturze. Adwokaturze zależy na tym, aby projekt był konsultowany z Ministerstwem Sprawiedliwości w celu zapewnienia stabilnej ścieżki legislacyjnej. Przepisy ustawy muszą być dostosowane do realnych możliwości ich przyjęcia. Adwokat A. Zwara poddał krytyce projekty kształcenia aplikantów nie przez samorząd adwokacki, ale przez państwowe uczelnie wyższe lub firmy prywatne. Zauważył, że aplikacja przestałaby wówczas stanowić narzędzie kształcenia przyszłych adwokatów. Jeśli chodzi o sprawę przeniesienia sądownictwa dyscyplinarnego poza samorząd, wypowiedział się kategorycznie przeciwko temu pomysłowi, jako ingerującemu w samorząd adwokacki. Prezes złożył informacje, z których wynika, że adwokatura staje się partnerem w debatach publicznych dotyczących: praw kobiet, praw człowieka, przyznawania nagrody im. adw. E. Wendego. Poinformował, że 12 stycznia w siedzibie dziennika Rzeczpospolita odbędzie się wręczenie nagrody im. E. Wende, której laureatem za rok 2011 został pośmiertnie adw. Stanisław Mikke. Wskazał, że prowadzone są rozmowy polskich i ukraińskich adwokatów w czasie trwania Mistrzostw Europy w piłce nożnej w zakresie obron w sprawach karnych. 288
5 6/2012 Kronika adwokatury Podjęto uchwałę nr 61/2012 uchylającą opłatę ustaloną przez izbę koszalińską za wpis do rejestru. Podjęto uchwałę nr 62/2012 w sprawie podziału pracy poszczególnych członków Prezydium. Adwokat Rafał Dębowski poinformował, że do NRA wpłynął projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieodpłatnej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z prośbą o wyrażenie opinii. Jednocześnie Ministerstwo Sprawiedliwości przesłało projekt rozporządzenia w tej kwestii dotyczący radców prawnych. Ponad rok temu do NRA wpłynął pierwszy projekt zmiany rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie i radcowskie, przedstawiony w ramach konsultacji społecznych. Oba projekty przewidują opłatę zryczałtowaną za pewne czynności procesowe, z tym że zgodnie z ostatnim projektem stawka 120 zł obowiązywałaby w sprawach o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, związanych z warunkami odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania. Wysokość stawki została skrytykowana jako rażąco niska przez Helsińską Fundację Praw Człowieka oraz niektórych prezesów sądów apelacyjnych i przedstawicieli Prokuratury Generalnej. Adwokat J. Trela poinformował, że Prezydium NRA w teminie 14 dni od daty otrzymania projektów rozporządzeń przedstawiło Ministerstwu negatywne stanowisko, które przygotował adw. R. Dębowski. Z uwagi na rangę omawianego zagadnienia NRA podjęła uchwałę nr 63/2012 negatywnie opiniującą oba projekty nadesłane przez MS. Adwokat Maciej Łaszczuk złożył relację o zaniepokojeniu krajowych delegacji europejskich w przedmiocie pełnej liberalizacji rynku usług prawnych. W Holandii np. powstaje urząd nadzoru nad adwokaturą bez udziału adwokatów. Miałby on przejąć kompetencje samorządu adwokackiego (wykonywania zawodu, zasad etyki, szkolenia, sądownictwa dyscyplinarnego). Według adwokatów holenderskich są to tendencje do stworzenia państwowej adwokatury. Podobne tendencje występują w Irlandii. CCBE próbuje przeciwdziałać tym projektom. Wiceprezes J. Trela dodał, że podobne sygnały dochodzą z innych krajów Europy. Adwokaci M. Bednarkiewicz i A. Zwara podkreślili, że tym tendencjom trzeba się zdecydowanie przeciwstawić. Prezes WSDA adw. J. Ziobrowski złożył sprawozdanie z działalności Wyższego Sądu Dyscyplinarnego. Poinformował o naradzie sędziów dyscyplinarnych i rzeczników w Warszawie w dniu 10 grudnia 2011 r. Rzecznik dyscyplinarny adw. E. Krasowska przedstawiła sprawozdanie z pracy tego organu. Do Sądu Najwyższego wpływa rocznie ok. 10 11 kasacji od orzeczeń WSDA. Wysłuchano przedstawiciela firmy IEXPERT w kwestii zasad i warunków obsługi ubezpieczonych adwokatów przez tę firmę. Do wyjaśnienia powstałych wątpliwości w zakresie nowego systemu ubezpieczeń OC powołano zespół w składzie adw. adw.: M. Pietkiewicz, Z. Marciniak, H. Stabla, J. Zięba. Prezes firmy ubezpieczeniowej został zobowiązany do przedstawienia na piśmie ostatecznego stanowiska w przedmiocie podniesionych wątpliwości. Adwokat prof. Piotr Kruszyński przypomniał, że Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego nie uwzględniła projektu przebudowy modelu postępowania przygotowawczego, przedstawionego przez NRA. Dodał, że w związku z ostatnimi wydarzeniami w kraju 289
Kronika adwokatury PALESTRA powrócono również do dyskusji o modelu prokuratury i zarazem postępowania przygotowawczego. W dalszej dyskusji podniesiono kwestie proponowanych przez prof. A. Zolla i Komisję Kodyfikacyjną zmian w postępowaniu karnym, planowanej przez Ministerstwo ze względów oszczędnościowych likwidacji małych sądów. W dyskusji wzięli udział adwokaci A. Zwara, P. Kruszyński, J. Trela, W. Finiewicz, G. Janisławski. Adwokat Stanisław Kłys przypomniał o inicjatywie nagrania spotkania w Rydlówce, które odbyło się w dniu 18 listopada 2011 r. Andrzej Bąkowski Z posiedzeń Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej I. POSIEDZENIE PREZYDIUM NRA W DNIU 29 LUTEGO 2012 R. Sekretarz NRA adw. K. Boszko omówił sprawy wynikające z protokołów ORA w: Bielsku-Białej, Częstochowie, Lublinie, Wrocławiu, Zielonej Górze. Adwokat M. Gruszecka przedstawiła informacje dotyczące prac zespołu ds. projektu nowego Prawa o adwokaturze. Prezydium zobowiązało adw. A. Zemke-Górecką, przewodniczącą Komisji Kształcenia Aplikantów Adwokackich, do złożenia referatu na temat spraw poruszonych z ministrem sprawiedliwości Jarosławem Gowinem podczas konferencji w Popowie, m.in.: na temat egzaminu adwokackiego, ewentualnej likwidacji testu na rzecz egzaminu ustnego. Wiceprezes adw. J. Trela poinformował o piśmie ministra sprawiedliwości dotyczącym nowego brzmienia Zbioru zasad etyki adwokackiej. W związku z podniesionymi wątpliwościami przez MS Prezydium udzieliło odpowiedzi, którą przygotował adw. J. Jacyna. Obecny na posiedzeniu dziekan ORA w Warszawie adw. Z. Gintowt przedstawił stanowisko ORA w przedmiocie funkcjonowania Funduszu Remontowo- Inwestycyjnego Adwokatury. Prezydium powołało zespół w składzie adw. adw. M. Pietkiewicz, Ż. Dembska, Z. Marciniak, Z. Gintowt dla przedyskutowania powyższej problematyki i przedstawienia swojego stanowiska w tym zakresie. Prezydium NRA postanowiło przekazać dotację dla ORA w Krakowie z funduszu rezerwowego na pokrycie kosztów remontu lokalu przy ul. Sławkowskiej 1, przeznaczonego na siedzibę Komisji Legislacyjnej NRA. Prezes A. Zwara poinformował o swoim uczestnictwie w konferencji pt. Niezależność sądów i niezawisłość sędziów gwarancją praworządności i praw człowieka, która odbyła się 21 lutego 2012 r. w siedzibie Krajowej Rady Sądownictwa. Adwokat dr M. Strus-Wołos jako przedstawiciel Adwokatury brała udział w nadzwyczajnym XI Krajowym Zjeździe Lekarzy w Warszawie w dniach 24 25 lutego 2012 r. i wygłosiła na Zjeździe przemówienie, które spotkało się z przychylnością władz i działaczy samorządu lekarskiego.wystąpienie to oparte było na tezie o przerzucaniu przez rządzących na wybrane grupy zawodowe, w tym lekarzy i adwokatów, skutków niewydolności prac w wybranych dziedzinach. Prezes A. Zwara poinformował, że wspólnie z wiceprezesem J. Trelą uczestniczył w debacie Okrągły stół dla sądownictwa. Debata zorganizowana została przez Stowa- 290
5 6/2012 Kronika adwokatury rzyszenie Sędziów Iustitia. Na spotkaniu tym uchwalono apel do premiera o podjęcie dialogu ze środowiskami, które wzięły udział w debacie. Adwokat J. Trela poinformował, że Prezes NRA na tym zebraniu okrągłostołowym wskazał liczne negatywne skutki społeczne likwidacji wielu sądów rejonowych. Redaktor naczelny Palestry adw. Czesław Jaworski przedstawił najbliższe plany redakcji, w tym dotyczące strony internetowej pisma. II. POSIEDZENIE PREZYDIUM NRA W DNIU 6 MARCA 2012 R. Sekretarz NRA adw. K. Boszko zreferował problematykę wynikającą z protokołów ORA: w Gdańsku, Katowicach (2 protokoły), Koszalinie, Lublinie, Szczecinie, Toruniu. Wiceprezes adw. Z. Marciniak omówił przebieg spotkania z 2 marca br. z pracownikami ORA, którzy będą zajmować się obługą ubezpieczeń OC dla adwokatów. Krytycznie ocenił zachowanie dziekanów w tej kwestii. Ponadto adw. Z. Marciniak omówił treść dokumentów dotyczących wykonania budżetu za rok 2011 i projektu preliminarza na 2012 r. Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Adwokatury adw. S. Ciemny nie zgłosił w tej mierze zastrzeżeń. Prezydium NRA przyjęło wykonanie budżetu Naczelnej Rady Adwokackiej za rok 2011 oraz przyjęło projekt preliminarza budżetowego NRA na rok 2012. Prezydium wyraziło uznanie i podziękowanie dziekanowi adw. J. Ziębie za organizację XXIX Narciarskich Mistrzostw Adwokatury. Adwokat dr Monika Strus-Wołos poinformowała o przebiegu zorganizowanej przez Helsińską Fundację Praw Człowieka konferencji z 5 marca 2012 r. na temat: Postępowanie dyscyplinarne w wolnych zawodach prawniczych model ustrojowy i praktyka, w której wzięli udział członkowie Prezydium NRA. Postanowiono, że odsłonięcie tablicy poświęconej adwokatom, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej, odbędzie się 4 kwietnia br. o godz. 14.00. Adwokat dr M. Strus-Wołos poinformowała, że z opinii ministra sprawiedliwości wynika, iż beneficjent bezpłatnych porad udzielanych przez adwokatów powinien odprowadzić podatek dochodowy. Adwokat dr M. Strus-Wołos brała udział w debacie na ten temat zorganizowanej przez Dziennik Gazetę Prawną. III. POSIEDZENIE PREZYDIUM NRA W DNIU 10 MARCA 2012 R. Sekretarz NRA adw. K. Boszko omówił problematykę wynikającą z protokołów nadesłanych przez ORA w: Częstochowie, Kielcach (2 protokoły), Płocku, Wałbrzychu. Ministerstwo Sprawiedliwości nadesłało projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów. Prezydium omówiło założenia projektu w części dotyczącej zawodu adwokata i powołało zespół dla rozważenia szczegółowych zagadnień związanych z powyższym projektem w składzie: adw. adw. dr M. Strus-Wołos, M. Gruszecka, dr A. Zemke-Górecka, E. Krasowska, J. Trela i K. Boszko. Prezydium NRA zdecydowało o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie zgodności z Konstytucją RP rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 lutego 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Prezes adw. A. Zwara poinformował, że powstał wstępny projekt szkolenia dla ok. 291
Kronika adwokatury PALESTRA 50 adwokatów zgłoszonych przez izby, które dotyczyć będzie postępowania przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu. Prezydium NRA delegowało adw. dr A. Zemke-Górecką do kontaktów z Ministerstwem Sprawiedliwości we wszystkich sprawach związanych z aplikacją, z wyłączeniem zastrzeżonych dla kompetencji Prezydium NRA. IV. POSIEDZENIE PREZYDIUM NRA W DNIU 21 MARCA 2012 R. Sekretarz NRA adw. K. Boszko zreferował treść protokołów ORA w: Poznaniu, Warszawie (2 protokoły). Delegowano członków Prezydium na Zgromadzenie Izby w Krakowie w dniu 21 kwietnia 2012 r. oraz na konferencję kierowników szkolenia aplikantów w dniach 20 22 kwietnia br. w Kazimierzu Dolnym n. Wisłą. Ustalono skład zespołu ds. zmiany regulaminu Funduszu Remontowo-Inwestycyjnego. Uchwałą nr 78/2012 odwołano adw. prof. P. Kruszyńskiego (na jego prośbę) z funkcji przewodniczącego Komisji ds. Działalności Publicznej Adwokatury. Uchwałą nr 79/2012 na powyższe stanowisko powołany został adw. Marek Szczygielski, a uchwałą nr 80/2012 na stanowisko zastępcy przewodniczącego Komisji powołany został adw. Andrzej Dzięcioł. Do Komisji ds. Wizerunku Zewnętrznego i Działalności Pro Bono, na wniosek adw. dr M. Strus-Wołos, powołano adw. adw. Joannę Parafianowicz, Magdalenę Matusiak Frącczak, Patrycję Leśkiewicz. Prezydium odwołało ze stanowiska wiceprzewodniczącej komisji adw. Alicję Lachowską i powołało na to stanowisko adw. Magdalenę Fertak. Wiceprezes adw. J. Trela przedstawił informację dotyczącą projektu ustawy regulującej wykonywanie niektórych zawodów. Prezydium NRA omówiło przebieg prac nad przygotowaniem opinii w tej sprawie dla ministra sprawiedliwości oraz działania medialne powzięte w związku z powyższym projektem. Prezydium NRA zatwierdziło treść sprawozdania z działalności Adwokatury za 2011 r., które zostanie złożone Prezydentowi RP. Prezes adw. A. Zwara omówił problemy związane z przygotowaniem szkoleń dla adwokatów w sprawie współpracy z Naczelnym Sądem Administracyjnym oraz Sądem Najwyższym. Delegowano adw. Macieja Łaszczuka na posiedzenie plenarne CCBE oraz adw. Małgorzatę Kożuch na posiedzenie IBA. V. POSIEDZENIE PREZYDIUM NRA W DNIU 28 MARCA 2012 R. W posiedzeniu wzięli udział zaproszeni goście: r. pr. Maciej Bobrowicz, prezes KRRP, r. pr. Jan Łoziński, wiceprezes KRRP, r. pr. Dariusz Sałajewski, wiceprezes KRRP, r. pr. Ewa Stompor-Nowicka, sekretarz KRRP. Prezes adw. A. Zwara wskazał, że spotkanie zostanie poświęcone rozmowie o tym, co łączy dwa samorządy. Stwierdził, że niepokój budzi zarówno sytuacja związana z przebiegiem procesu legislacyjnego w związku z deregulacją zawodów, jak również działania polityków dotyczące art. 17 Konstytucji RP. Przeciętny obywatel nie rozróżnia kwestii ustawy o deregulacji od art. 17 Konstytucji RP. Przypomniał, że do 6 kwietnia br. Ministerstwo Sprawiedliwości oczekuje opinii o projekcie ustawy. Prezes wyraził prze- 292
5 6/2012 Kronika adwokatury konanie, że uda się nawiązać współpracę między samorządami adwokackim i radcowskim, aby w tej materii mówić jednym głosem, szczególnie że projekt ustawy stwarza możliwość podjęcia wspólnej dyskusji. Prezes KRRP M. Bobrowicz podziękował prezesowi NRA za zaproszenie na to spotkanie. Potwierdził tezę zgłoszoną przez prezesa NRA adw. A. Zwarę, że przeciętny obywatel nie jest w stanie zrozumieć, czego projekt dotyczy, gdyż ma dostęp tylko do wybiórczo przedstawionych faktów. Zauważył, że zarówno adwokatura, jak i środowisko radców prawnych unikają emocjonalnego tonu wypowiedzi i skupiają się na argumentach merytorycznych. Adwokat dr M. Strus-Wołos przedstawiła założenia i główne tezy wstępnego projektu stanowiska NRA w przedmiocie projektu ustawy deregulacyjnej. Wywiązała się dyskusja, w której poruszono kwestię egzaminu adwokackiego i radcowskiego, postępowań sądowych, w tym dyscyplinarnych. Prezydium NRA i Prezydium KRRP zapowiedziały, że istnieją plany organizacji wspólnej konferencji dotyczącej postępowania dyscyplinarnego, która odbyłaby się na początku września 2012 r. Omówiono też szczegółowo kwestię działalności pro bono adwokatów i radców prawnych i brak z tego tytułu zwolnienia z obowiązku podatkowego, co może doprowadzić do ograniczenia, a nawet wstrzymania podobnych akcji. Andrzej Bąkowski Druga rocznica katastrofy smoleńskiej Odsłonięcie tablicy poświęconej adwokatom ofiarom katastrofy Upamiętniając drugą rocznicę katastrofy lotniczej w Smoleńsku, 4 kwietnia 2012 r. przed siedzibą Naczelnej Rady Adwokackiej w Warszawie adw. Elżbieta Agacka-Gajdowska, matka adw. Joanny Agackiej-Indeckiej, oraz adw. Andrzej Zwara, prezes NRA, odsłonili tablicę poświęconą pamięci adwokatów, którzy zginęli w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. Na kamiennej tablicy widnieje napis: Pamięci ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem 10.04.2010 Byli wśród nich: adwokat Joanna Agacka-Indecka adwokat Stanisław Mikke adwokat Jolanta Szymanek-Deresz adwokat Stanisław Zając Adwokatura Polska. Adwokaci, których nazwiska znajdują się na tej tablicy, reprezentowali formację duchową, która wpisuje się w nasze ideały służyli państwu i obywatelom. Oddaję cześć ich pamięci powiedział, odsłaniając tablicę, adw. Andrzej Zwara, prezes NRA. Przypomniał, że wydarzenie sprzed dwóch lat zjednoczyło adwokaturę, a tablica ta ma być symbolem i przypominać następnym pokoleniom adwokatów, z jakim oddaniem można wykonywać swoje obowiązki. W imieniu rodzin zmarłych adwokatów głos zabrała adw. Elżbieta Agacka-Gajdowska. Nie kryjąc wzruszenia, przypomniała, że zarówno Joanna Agacka-Indecka, jak 293
Kronika adwokatury PALESTRA i pozostali adwokaci jechali do Katynia, aby oddać hołd ponad 100 adwokatom pomordowanym w ramach zbrodni katyńskiej. W przeddzień wyjazdu zadzwoniła do mnie i powiedziała: «kupiłam takie piękne kwiaty» wspominała ostatnią rozmowę z córką. Wyraziła również uznanie dla Naczelnej Rady Adwokackiej za uwiecznienie pamięci zmarłych poprzez tę tablicę. Na uroczystość odsłonięcia tablicy przybyły rodziny zmarłych adwokatów: adw. Elżbieta Agacka-Gajdowska, Paweł Deresz, Bożena Mikke z córką Katarzyną i synem Włodzimierzem, senator Alicja Zając, a także bliscy osób, które również znajdowały się na pokładzie samolotu: poseł adw. Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska, adw. Małgorzata Wasserman, apl. adw. Małgorzata Wypych oraz Jolanta Przewoźnik. Wśród gości nie zabrakło też przedstawicieli parlamentu z wicemarszałkiem Sejmu Jerzym Wenderlichem na czele, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa reprezentowanej przez sekretarza dr. hab. Andrzeja Krzysztofa Kunerta, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, samorządów zawodów zaufania publicznego. Adwokaturę reprezentowało Prezydium NRA, dziekani okręgowych rad adwokackich, członkowie NRA, członkowie ORA w Warszawie, sędziowie Wyższego Sądu Dyscyplinarnego oraz redakcja Palestry. Pod tablicą złożyły kwiaty delegacje w imieniu m.in. kancelarii Sejmu RP, kancelarii Senatu RP, Prezydent m.st. Warszawy, Marszałka Województwa Mazowieckiego, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Naczelnej Rady Adwokackiej i redakcji Palestry. 294 Joanna Sędek