Rodzaj dokumentu interpretacja indywidualna Sygnatura ITPB3/423-548/10/MK Data 2011.01.05 Autor Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Istota interpretacji Czy wartością transakcji w rozumieniu art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest otrzymane wynagrodzenie w postaci odsetek, czy też wartość pożyczki wraz z odsetkami i czy spółki zobowiązane są w związku z zawartą transakcją do sporządzenia dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych? Treść dokumentu INTERPRETACJA INDYWIDUALNA Na podstawie art. 14b 1 i 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 1 października 2010 r. (data wpływu 5 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) - jest nieprawidłowe. UZASADNIENIE W dniu 5 października 2010 r. wpłynął do tut. organu wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych w związku z zawarciem umowy pożyczki. W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny. Spółka udzieliła w dniu 31 maja 2010 r. pożyczki w kwocie 1.600.000 zł dla podmiotu powiązanego - spółce zależnej w której posiada 100% udziałów. Pożyczka została spłacona całkowicie w dniu 31 lipca 2010 r., a otrzymane przez spółkę z tego tytułu wynagrodzenie w postaci odsetek wyniosło 14.116,66 zł. W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie: Czy wartością transakcji w rozumieniu art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest otrzymane wynagrodzenie w postaci odsetek, czy też wartość pożyczki wraz z odsetkami i czy spółki zobowiązane są w związku z zawartą transakcją do sporządzenia dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
W odniesieniu do sformułowanego pytania, Wnioskodawca stwierdził, że w jego ocenie wartością transakcji w rozumieniu art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest otrzymane wynagrodzenie w postaci odsetek i spółki nie są zobowiązane w związku z zawartą transakcją do sporządzenia dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W podobnym - zdaniem Spółki - tonie wypowiada się Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji ITPB3/423-122/09/AW z dnia 13 maja 2009 r. "Dokonując wykładni językowej, przyjąć należy, iż pojęcie "transakcja" oznacza operację handlową dotyczącą kupna lub sprzedaży towarów lub usług bądź też umowę handlową na kupno lub sprzedaż towarów lub usług (też zawarcie takiej umowy). Natomiast słowo "wartość" oznacza to, ile coś jest warte pod względem materialnym." Spółka uważa, że pożyczka jest usługą finansową, za którą spółka otrzymuje wynagrodzenie w postaci odsetek, które odzwierciedlają wartość tej usługi, czyli wartość transakcji. Na tle przedstawionego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe. Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.) podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 - lub transakcji w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzania dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji obejmującej: * określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko), * określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty, * metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji, * określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku, gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot, * wskazanie innych czynników - w przypadku, gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki, * określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym. Odnosząc się do treści powyższego przepisu zauważyć należy, że przepisy podatkowe nie określają formy w jakiej powinna być prowadzona dodatkowa dokumentacja dotycząca
dokonanych transakcji z podmiotami powiązanymi w myśl art. 11 powołanej ustawy, wskazują natomiast w sposób szczegółowy jakie informacje podatnik powinien uwzględnić sporządzając taką dokumentację. Wartościowo rodzaje transakcji, do których zastosowanie ma obowiązek sporządzania szczegółowej dokumentacji podatkowej został wymieniony w art. 9a ust. 2 i 3 cyt. ustawy. W myśl tych przepisów obowiązek ten obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość: * 100.000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo * 30.000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo * 50.000 EURO - w pozostałych przypadkach. Pojęcie "transakcja" nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Inne akty prawa podatkowego również go nie definiują. Definicji takiej nie zawierają także przepisy prawa cywilnego. Zatem należy stwierdzić, iż pojęcie to nie posiada definicji legalnej. W tym stanie rzeczy, zgodnie z powszechnie przyjęta dyrektywą wykładni językowej, pojęciu użytemu w przepisach, a nie posiadającemu definicji legalnej, należy przypisać znaczenie, jakie to pojęcie ma w języku potocznym, czyli należy przypisać mu znaczenie słownikowe. Transakcja jest definiowana jako: * "operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług" * "umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też zawarcie takiej umowy" (tak: Słownik Języka Polskiego. PWN, wyd. internetowe: http://sjp.pwn.pl/lista.php...co=transakcja). W ujęciu słownikowym "transakcja" to operacja handlowa albo bankowa typu kupno - sprzedaż, ale na większą skalę także porozumienie, układ w jakiejś sprawie, które jest wynikiem rokowań, przetargów, i ustępstw. W konsekwencji pod pojęciem transakcji należy rozumieć umowę lub umowy zawarte z tym samym partnerem lub tymi samymi partnerami, przedmiotem której lub których są dobra i usługi objęte jedną ceną. Z przedstawionej definicji słowa "transakcja" wynika że jest to
każda operacja związana ze zdarzeniami handlowymi oraz wynikająca z zawartych umów i porozumień. Oznacza to, że transakcją w rozumieniu tych przepisów może być, np. umowa nabycia lub sprzedaży jednego dobra, umowa sprzedaży szeregu dóbr lub wykonanie szeregu usług, dla których określono łączną cenę, czy też umowa pożyczki, itp. Zatem sporządzenie dokumentacji, o której mowa przepisie art. 9a cytowanej ustawy jest wymagane w dwu rodzajach sytuacji, t.j. w przypadku: * zawierania z podmiotami powiązanymi - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy - transakcji spełniających warunki określone w art. 9a ust. 2 (graniczne wartości transakcji, od których obowiązek dokumentowania się aktualizuje) lub, * gdy płatność z transakcji - nie ma tu znaczenia czy kontrahent jest podmiotem powiązanym - dokonywana jest na rzecz podmiotu, który ma siedzibę, zarząd lub miejsce zamieszkania w kraju stosującym szkodliwą konkurencją podatkową, przy spełnieniu warunków przepisu art. 9a ust. 3 ustawy podatkowej. Obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej dotyczy przede wszystkim transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc mogą to być zarówno transakcje zawierane z podmiotami mającymi siedzibę w kraju, jak i za granicą. Podmioty należy uznać za powiązane w rozumieniu art. 11 ust. 1, jeżeli: * podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo * osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo * te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów. W art. 11 ust. 4 ustawy podatkowej zdefiniowano pojęcie powiązań między podmiotami. Stwierdzono, że przepisy ust. 1-3a stosuje się odpowiednio, gdy (innymi słowy powiązania występują w sytuacji, kiedy):
* podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo * te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów. Równocześnie w myśl art. 11 ust. 5a są ww. ustawy posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu, o którym mowa w ust. 1 i 4, oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 5%. Z opisanego stanu faktycznego wynika, że podmioty powiązane na zasadach określonych w cytowanej ustawie zawarły umowę pożyczki - Spółka udzieliła w dniu 31 maja 2010 r. pożyczki w kwocie 1.600.000 zł dla podmiotu powiązanego - spółce zależnej w której posiada 100% udziałów. Pożyczka została spłacona całkowicie w dniu 31 lipca 2010 r., a otrzymane przez spółkę z tego tytułu wynagrodzenie w postaci odsetek wyniosło 14.116,66 zł (a więc wysokość wynagrodzenia oraz terminy ich płatności były znane) W świetle powyższego, w sytuacji, gdy transakcje zawarte przez Wnioskodawcę ze spółka zależną, których przedmiotem były świadczenia o charakterze niematerialnym wypełniają warunki określone w art. 9a ust. 2 ustawy, Wnioskodawca zobowiązany był do prowadzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 ww. ustawy w stosunku do transakcji zawieranych ze spółką powiązaną. Innymi słowy, doszło do spełnienia przesłanek, o których mowa w art. 11 ww. ustawy podatkowej, co skutkuje obowiązkiem sporządzenia dokumentacji wynikającej z przepisu art. 9a. W ramach sporządzanej dokumentacji należało (należy) wskazać na takie elementy transakcji dokonywanych w związku z ww. umową bankową, które w szczególności powinny charakteryzować się rynkowymi warunkami, przykładowo wysokość oprocentowania, zasady płatności odsetek, stosowane w transakcjach zabezpieczenia i opłaty za niewywiązywania się z warunków umownych, a więc dane niezbędne przy ustalaniu wartości rynkowej przedmiotu transakcji przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej. Podkreślić należy, że przepis art. 9a ust. 1 - odnosząc się do zawartej transakcji (podpisanej umowy) - wyraźnie wskazuje na udokumentowanie nie tylko zaistniałych stanów faktycznych, ale i szeregu zdarzeń przyszłych dotyczących danej umowy, jak np. określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji oraz określenie przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty, czy też określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym. W przedmiotowej sprawie wynagrodzeniem za udzielenie pożyczki są odsetki. Podatnik zawierający taką umowę z podmiotem powiązanym powinien przede wszystkim wziąć pod uwagę celowość jej zawarcia. Oczekiwane korzyści będą się zatem w tym przypadku odnosić do współmierności pomiędzy kosztem odsetek a potencjalnym przychodem, uzyskanym w związku z zaciągnięciem pożyczki.
Reasumując, w ocenie tut. organu, w przedstawionej sytuacji, w której łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z danej umowy czy też umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym z podmiotem powiązanym w danym roku podatkowym przekroczyła progi wskazane w art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy sporządzać ww. dokumentację do wszystkich transakcji realizowanych z tym podmiotem. Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.