Nr 916. Informacja. Zakazy i ograniczenia dotyczące radnych oraz wójtów burmistrzów, prezydentów miast, członków zarządów powiatów i województw

KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ OPINII PRAWNYCH Zakazy i ograniczenia dotyczące radnych oraz wójtów burmistrzów, prezydentów miast, członków zarządów powiatów i województw Wrzesień 2002 Antonina Teresa Gajewska Informacja W prezentowanym opracowaniu zawarte zostały informacje dotyczące: zakazów, ograniczeń, praw i obowiązków radnych jednostek samorządu terytorialnego, zakazy i ograniczenia dotyczące osób wykonujących funkcje organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego. Obowiązujące od dnia 27 października 2002 r. według stanu prawnego na dzień 1 września 2002 r. Nr 916

BSiE 1 Zakazy, ograniczenia, prawa, obowiązki dotyczące radnych jednostek samorządu terytorialnego Prawa, obowiązki, zakazy i ograniczenia dotyczące radnych zostały określone w zależności od szczebla jednostki samorządu terytorialnego w jakiej radny uzyskał mandat w następujących przepisach prawnych: 1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) zwana w dalszej części opracowania u.g. 2. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) zwana u.p. 3. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590, z późn. zm.) zwana u.w. 4. Ustawa z dnia z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 95, poz. 602 z późn. zm.) zwana dalej o.w. Do radnego powiatu i radnego województwa stosuje się odpowiednio przepisy art. 24e 24h ustawy o samorządzie gminnym, jak stanowi art. 21 ust. 6 u.p. i art. 24 ust. 4 u.w. Jeżeli w opracowaniu będzie mowa o radnych i powołane zostaną jedynie przepisy ustawy o samorządzie gminnym oznacza to, iż przepisy te mają zastosowanie do radnych wszystkich jednostek samorządu w związku z cytowanymi powyżej przepisami. Zakazy i ograniczenia dotyczące radnych gminy, powiatu i województwa Zakazy łączenia mandatu radnego z innymi funkcjami 1. Mandatu radnego gminy nie można łączyć z: mandatem posła lub senatora, wykonywaniem funkcji wojewody lub wicewojewody, członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego art. 25b u.g. 2. Mandatu radnego powiatu nie można łączyć z: mandatem posła lub senatora, wykonywaniem funkcji wojewody lub wicewojewody, członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego art. 21 ust. 8 u.p. 3. Mandatu radnego województwa nie można łączyć z: mandatem posła lub senatora, wykonywaniem funkcji wojewody lub wicewojewody, członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego art. 23 ust. 4 u.w. Wygaśnięcie mandatu radnego następuje wskutek naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności art. 190 ust. 1 pkt 2a o.w.

2 BSiE Wygaśnięcie mandatu posła zgodnie z art. 177. 1 pkt 7 litera a ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499 z późn. zm.) następuje wskutek sprawowania przez posła albo powołania go na stanowisko lub funkcję radnego rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa. Wygaśnięcie mandatu posła zajmującego w dniu wyborów te funkcję następuje, jeżeli nie złoży on Marszałkowi Sejmu, w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia przez Państwową Komisję Wyborczą wyników wyborów do Sejmu, oświadczenia o złożeniu rezygnacji z zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji. 4. Zgodnie z art. 8 ust. 3 o.w. można być radnym tylko jednej z rad czyli albo radnym rady gminy albo radnym rady powiatu albo radnym sejmiku województwa. Również można kandydować tylko do jednej z rad art. 8 ust. 1. Przepis ten stosuje się w przypadku uzupełnienia składu rady lub wyboru danej rady przed upływem kadencji. 5. Radny (powiatu, województwa) wchodzący w skład zarządu powiatu lub województwa nie może pełnić funkcji przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady art. 14 ust 2 u.p. i art. 20 ust. 4 u.w. 6. Funkcji wójta oraz jego zastępcy nie można łączyć z członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta art. 27 pkt 2 u.g. Zakazy łączenia mandatu radnego z zatrudnieniem 1a) Z radnym nie może być nawiązywany stosunek pracy w urzędzie będącym aparatem pomocniczym organu wykonawczego (urzędzie gminy, starostwie powiatowym, urzędzie marszałkowskim) w tej jednostce samorządu terytorialnego, w której radny uzyskał mandat art. 24a ust. 1 u.g., art. 23 ust. 1 u.p., art. 25 ust. 1 u.w. 1b) Radny nie może pełnić funkcji kierownika oraz jego zastępcy jednostki organizacyjnej w tej jednostce samorządu terytorialnego, w której radny uzyskał mandat art. 24a ust. 2 u.g., 23 ust. 2 u.p. i art. 25 ust. 2 u.w. Wyjątek Z radnym może być nawiązywany stosunek pracy na podstawie wyboru. Przepis ten dotyczy jedynie członków zarządu powiatu i województwa art. 23 ust. 3 u.p. i art. 25 ust. 1 u.w. Nawiązanie przez radnego stosunku pracy w starostwie, urzędzie marszałkowskim, na stanowisku kierownika jednostki organizacyjnej lub jego zastępcy jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu art. 23 ust. 4 u.p i art. 25 ust. 3 u.w. Wygaśnięcie mandatu radnego następuje wskutek naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności art. 190 ust. 1 pkt 2a o.w. 2. Osoba wybrana na radnego nie może wykonywać: pracy w ramach stosunku pracy w urzędzie jednostki samorządu, w której uzyskała mandat, funkcji kierownika lub jego zastępcy w gminnej jednostce organizacyjnej art. 24b. ust. 1 u.g. funkcji kierownika (powiatowej, wojewódzkiej) jednostki organizacyjnej art. 24 ust. 1 u.p. i art. 26 ust. 1 u.w.

BSiE 3 Obowiązki Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu osoba wybrana na radnego (gminy, powiatu, województwa) obowiązana jest złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. W powiecie i województwie wniosek taki musi być złożony przed złożeniem ślubowania przez radnego art. 24b ust. 1 u.g., art. 24 ust. 1 u.p i art. 26 ust. 1 u.w. Uprawnienia radnego, który złożył wniosek o urlop bezpłatny a) Radny powiatu otrzymuje urlop bezpłatny na okres sprawowania mandatu art. 24 ust. 2 u.p. Radny gminy i województwa otrzymuje urlop bezpłatny na okres sprawowania mandatu oraz 3 miesięcy po jego wygaśnięciu art. 24b ust. 2 u.g i art. 26 ust. 2 u.w. b) Radny (gminy, powiatu, województwa) otrzymuje urlop bezpłatny bez względu na rodzaj i okres trwania stosunku pracy art. 24b ust. 3 u.g., art. 24 ust. 3 u.p i art. 26 ust. 3 u.w. c) Stosunek pracy zawarty na czas określony, który ustałby przed terminem zakończenia urlopu bezpłatnego, przedłuża się do 3 miesięcy po zakończeniu tego urlopu art. 24b ust. 3 u.g., art. 24 ust. 3 u.p i art. 26 ust. 3 u.w. d) W przypadku radnego wykonującego funkcję kierownika w jednostce organizacyjnej, przejętej lub utworzonej przez powiat (województwo) w czasie trwania kadencji, termin do złożenia wniosku o urlop bezpłatny wynosi 6 miesięcy od dnia przejęcia lub utworzenia tej jednostki art. 24 ust. 4 u.p. i art. 26 ust. 4 u.w. e) W przypadku radnego wykonującego funkcję kierownika lub jego zastępcy w jednostce organizacyjnej, przejętej lub utworzonej przez gminę w czasie kadencji, termin do złożenia wniosku o urlop bezpłatny, wynosi 6 miesięcy od dnia przejęcia lub utworzenia tej jednostki art. 24b ust. 4 u.g. d) Po wygaśnięciu mandatu radnego (gminy, powiatu, województwa), odpowiednio urząd lub jednostka organizacyjna przywraca radnego do pracy na tym samym lub równorzędnym stanowisku pracy, z wynagrodzeniem odpowiadającym wynagrodzeniu jakie radny (gminy, powiatu, województwa) otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu bezpłatnego. Radny zgłasza gotowość przystąpienia do pracy w terminie 7 dni od dnia wygaśnięcia mandatu art. 24c u.g., art. 25 u.p. i art. 26 ust. 6 u.w. Niezłożenie przez radnego (gminy, powiatu, województwa) wniosku o urlop bezpłatny jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu art. 24b ust. 5 u.g., art. 24 ust. 5 u.p. i art. 26 ust, 5 u.w. 3. Mandatu radnego jednostki samorządu terytorialnego nie można łączyć ze stanowiskiem prezesa, członka kolegium, naczelnika wydziału oraz inspektora do spraw kontroli regionalnej izby obrachunkowej art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 z późn. zm.). 4. Mandatu radnego jednostki samorządu terytorialnego nie można łączyć z członkostwem w samorządowym kolegium odwoławczym art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 856 z późn. zm.). 5. Sędziemu ubiegającemu się o mandat radnego udziela się urlopu bezpłatnego na czas kampanii wyborczej.

4 BSiE Sędzia, który został mianowany, powołany lub wybrany do pełnienia funkcji w organach samorządu terytorialnego, jest obowiązany zrzec się niezwłocznie swojego urzędu, chyba że przechodzi w stan spoczynku. Sędzia, który zrzekł się urzędu, może powrócić na urząd sędziego i poprzednio zajmowane stanowisko, jeżeli przerwa w pełnieniu obowiązków sędziego nie przekracza dziewięciu lat, chyba że pełnił funkcje sędziowskie lub prokuratorskie w międzynarodowych lub ponadnarodowych organach sądowych. Krajowa Rada Sądownictwa, z inicjatywy zainteresowanego, przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosek o powołanie byłego sędziego na urząd sędziego, chyba że nie spełnia on warunków wymaganych do powołania na urząd sędziego. Po powołaniu na urząd, sędziemu wyznacza się poprzednio zajmowane stanowisko i miejsce służbowe, niezależnie od liczby stanowisk sędziowskich w danym sądzie. W razie odmowy przedstawienia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosku zainteresowanemu służy skarga do Sądu Najwyższego art. 98 z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.). 6. Prokurator mianowany, powołany lub wybrany do pełnienia funkcji w organach samorządu terytorialnego jest obowiązany zrzec się swojego stanowiska, chyba że przechodzi w stan spoczynku. Prokurator, który zrzekł się stanowiska może powrócić na poprzednio zajmowane stanowisko prokuratora, jeżeli przerwa w pełnieniu obowiązków prokuratora nie przekracza 9 lat, chyba że pełnił funkcje sędziowskie lub prokuratorskie w międzynarodowych lub ponadnarodowych organach sądowych Prokurator Generalny, na wniosek prokuratora, który zrzekł się stanowiska, powołuje go na poprzednio zajmowane stanowisko niezależnie od liczby stanowisk prokuratorskich w danej powszechnej jednostce organizacyjnej prokuratury, chyba że nie spełnia on warunków wymaganych do powołania na stanowisko prokuratora. W razie odmowy powołania zainteresowanemu służy skarga do Sądu Najwyższego art. 65a ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 206 z późn. zm.). 7. Urzędnik służby cywilnej nie może łączyć pracy w służbie cywilnej z mandatem radnego art. 69 ust. 6 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr z 1999 r. Nr 49, poz. 483 z późn. zm.). 8. Policjanta można zwolnić ze służby w przypadkach objęcia funkcji z wyboru w organach samorządu terytorialnego art. 41 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58 z późn. zm.). Zakaz głosowania radnego 1. Radny gminy nie może brać udziału w głosowaniu w radzie ani w komisji, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego art. 25a u.g. 2. Radny powiatu i radny województwa nie może brać udziału w głosowaniu, jeżeli dotyczy to jego interesu prawnego art. 21 ust. 7 u.p. i art. 24 ust. 2 u.w. Zakaz zawierania umów cywilnoprawnych 1. Wójt nie może powierzyć radnemu gminy, w której radny uzyskał mandat, wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej art. 24d u.g.

BSiE 5 2. Zarząd powiatu lub starosta nie może powierzyć radnemu powiatu, w którym radny uzyskał mandat, wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej art. 23 ust. 5 u.p. 3. Radny województwa nie może wchodzić w stosunki cywilnoprawne w sprawach majątkowych z województwem lub wojewódzkimi samorządowymi jednostkami organizacyjnymi, z wyjątkiem stosunków prawnych wynikających z korzystania z powszechnie dostępnych usług na warunkach ogólnych oraz stosunku najmu pomieszczeń do własnych celów mieszkaniowych lub własnej działalności gospodarczej oraz dzierżawy, a także innych prawnych form korzystania z nieruchomości, jeżeli najem, dzierżawa lub użytkowanie są oparte na warunkach ustalonych powszechnie dla danego typu czynności prawnych art. 24 ust. 1 u.w Zakaz podejmowania dodatkowych zajęć, przyjmowania darowizny, powoływania się na mandat 1. Radni nie mogą podejmować dodatkowych zajęć ani otrzymywać darowizn mogących podważyć zaufanie wyborców art. 24e ust. 1 u.g. 2. Radni nie mogą powoływać się na swój mandat w związku z podjętymi dodatkowymi zajęciami bądź działalnością gospodarczą prowadzoną na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami art. 24e u.g. Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej Radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego tej jednostki samorządu terytorialnego, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności art. 24f ust. 1 u.g. Wygaśnięcie mandatu radnego następuje wskutek naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności art. 190 ust. 1 pkt 2a o.w. Naruszenie przez radnego tych obowiązków powoduje odpowiedzialność regulaminową oraz utratę w danym roku prawa do diety. art. 24f ust. 6 u.g. Zakaz udziału radnego we władzach spółek prawa handlowego Radni nie mogą być członkami władz zarządzających lub kontrolnych i rewizyjnych ani pełnomocnikami handlowymi spółek prawa handlowego z udziałem gminnych osób prawnych lub podmiotów gospodarczych, w których uczestniczą takie osoby art. 24f ust. 2 u.g. Wybór lub powołanie radnego do tych władz są z mocy prawa nieważne art. 24f ust. 2 u.g. Obowiązki Jeżeli wybór lub powołanie, do tych władz, miało miejsce przed rozpoczęciem wykonywania mandatu, radny jest obowiązany zrzec się stanowiska lub funkcji w terminie do 3 miesięcy od dnia złożenia ślubowania art. 24f ust. 2 u.g.

6 BSiE W razie niezrzeczenia się stanowiska lub funkcji, radny traci je z mocy prawa po upływie 3 miesięcy od złożenia ślubowania art. 24f ust. 4 u.g. Naruszenie przez radnego tych obowiązków powoduje odpowiedzialność regulaminową oraz utratę w danym roku prawa do diety. art. 24f ust. 6 u.g. Zakaz posiadania udziałów lub akcje w spółkach prawa handlowego Radni nie mogą posiadać pakietu większego niż 10% udziałów lub akcji w spółkach prawa handlowego z udziałem gminnych osób prawnych lub podmiotów gospodarczych, w których uczestniczą takie osoby art. 24f ust. 5 u.g. Obowiązki Udziały lub akcje przekraczające ten pakiet powinny być zbyte przez radnego przed pierwszą sesją rady gminy art. 24f ust. 5 u.g. 1. W razie niezbycia tych akcji lub udziałów nie uczestniczą one przez okres sprawowania mandatu i dwóch lat po jego wygaśnięciu w wykonywaniu przysługujących im uprawnień (prawa głosu, prawa do dywidendy, prawa do podziału majątku, prawa poboru) art. 24f ust. 5 u.g. 2. Naruszenie przez radnego tych obowiązków powoduje odpowiedzialność regulaminową oraz utratę w danym roku prawa do diety. art. 24f ust. 6 u.g. Obowiązki i prawa radnych jednostek samorządu terytorialnego Ślubowanie 1. Radny gminy przed przystąpieniem do wykonywania mandatu składa ślubowanie: Wierny Konstytucji i prawu Rzeczypospolitej Polskiej, ślubuję uroczyście obowiązki radnego sprawować godnie, rzetelnie i uczciwie, mając na względzie dobro mojej gminy i jej mieszkańców. art. 23a u.g. Radny powiatu i województwa przed objęciem mandatu składa ślubowanie: Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu Polskiego, strzec suwerenności i interesów Państwa Polskiego, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny, wspólnoty samorządowej powiatu (województwa) i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej. art. 20 ust. 1 u.p. i art. 22 ust. 1 u.w. 2. Ślubowanie odbywa się w ten sposób, że po odczytaniu roty wywołani kolejno radni powstają i wypowiadają słowo ślubuję. Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania: Tak mi dopomóż Bóg. 3. Radni nieobecni na pierwszej sesji rady gminy oraz radni, którzy uzyskali mandat w czasie trwania kadencji, składają ślubowanie na pierwszej sesji, na której są obecni. art. 23a ust. 3 u.g., art. 20 ust. 3 u.p., art. 22 ust. 3 u.w. 4. Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu. art. 190, ust. 1 pkt 1 o.w., art. 23a ust. 4 u.g., art. 20 ust. 2 u.p., art. 22 ust. 2 u.w.

BSiE 7 Kontakty radnego z wyborcami 1. Radny obowiązany jest kierować się dobrem wspólnoty samorządowej gminy art. 23 ust. 1 u.g., art. 21 ust. 1 u. p., art. 23 ust. 1 u.w. 2. Radny utrzymuje stałą więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami, a w szczególności przyjmuje zgłaszane przez mieszkańców postulaty i przedstawia je organom jednostki samorządu w której sprawuje mandat do rozpatrzenia, nie jest jednak związany instrukcjami wyborców art. 23 ust. 1 u.g., art. 21 ust. 1 u. p., art. 23 ust. 1 u.w. Udział radnego w pracach organów samorządu terytorialnego 1. Radny gminy jest obowiązany brać udział w pracach rady gminy i jej komisji oraz innych instytucji samorządowych, do których został wybrany lub desygnowany art. 24 u.g. 2. Radny powiatu (województwa) obowiązany jest brać udział w pracach organów powiatu (samorządu województwa) oraz powiatowych (wojewódzkich) jednostek organizacyjnych, do których został wybrany lub desygnowany art. 21 ust. 2 u.p. (art. 23 ust. 3 u. w.). Ochrona prawna radnego 1. Radny jednostki samorządu terytorialnego w związku z wykonywaniem mandatu korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych art. 25 ust. 1 u.g., art. 21 ust. 3 u.p. i art. 23 ust. 2 u.w. Rozwiązanie z radnym stosunku pracy Rozwiązanie z radnym (gminy, powiatu, województwa) stosunku pracy wymaga zgody rady, której jest członkiem. Rada odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu art. 23 ust. 3 u.g., art. 22 ust. 2 u.p. i art. 27 ust. 2 u.w. Zwolnienie od pracy Pracodawca obowiązany jest zwolnić radnego (gminy, powiatu, województwa) od pracy zawodowej w celu umożliwienia radnemu brania udziału w pracach organów tej jednostki samorządu, w której radny uzyskał mandat art. 25 ust.3 u.g., art. 22 ust. 1 u.p. i art. 27 ust. 1 u.w. Uwaga autora. Ustawowo zostało zagwarantowane jedynie prawo radnego do zwolnienia od pracy. Ustawa nie zagwarantowała jednak radnemu prawa do wynagrodzenia u pracodawcy zatrudniającego radnego za czas tego zwolnienia. Prawo do diety i zwrotu kosztów podróży 1. Na zasadach ustalonych przez radę (gminy, powiatu) radnemu przysługuje dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej art. 25 ust. 4 u.g., art. 21 ust. 4 u.p. i. Radnemu sejmiku województwa przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych art. 24 ust. 3 u.w. Rada przy ustalaniu wysokości diet radnych bierze pod uwagę funkcje pełnione przez radnego art. 25 ust. 8.u.g., art. 21 ust. 4 u.p. i art. 24 ust. 6 u.w. 2. Wysokość diet przysługujących radnemu nie może przekroczyć w ciągu miesiąca łącznie półtorakrotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 grudnia

8 BSiE 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255 z późn. zm.) art. 25 ust. 6 u.g., art. 21 ust. 5 u.p. i art. 24 ust. 5 u.w. Uwaga autora. Kwota bazowa ustalona na 2002 r. wynosi 1.603,56 zł. art. 18 ust. 2 pkt 1a) ustawy z dnia 14 marca 2002 r. Ustawa budżetowa na 2002 r. (Dz. U. Nr 30, poz. 275). 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, maksymalną wysokość diet przysługujących radnemu w ciągu miesiąca, uwzględniając liczbę mieszkańców gminy lub powiatu art. 25 ust. 7 u.g i art. 21 ust. 5a u.p. 4. Radnemu gminy przysługują w ciągu miesiąca diety ustalone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu gminy (Dz. U. Nr 61, poz. 710 z późn. zm.)w wysokości do: 100% maksymalnej wysokości diety w gminach powyżej 100 tys. mieszkańców, 75% maksymalnej wysokości diety w gminach od 15 tys. do 100 tys. mieszkańców, 50% maksymalnej wysokości diety w gminach poniżej 15 tys. mieszkańców. 5. Radnemu powiatu przysługują w ciągu miesiąca diety ustalone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu powiatu (Dz. U. Nr 61, poz. 709 z późn. zm.) w wysokości do: 100% maksymalnej wysokości diety w powiatach powyżej 120 tys. mieszkańców, 85% maksymalnej wysokości diety w powiatach od 60 tys. do 120 tys. mieszkańców, 70% maksymalnej wysokości diety w powiatach poniżej 60 tys. mieszkańców. 6. Dieta nie przysługuje radnemu powiatu i województwa pełniącemu odpłatnie funkcję członka zarządu w jednostce samorządu, w której uzyskał mandat art. 21 ust. 4a u.p i art. 24 ust. 7 u.w. 7. Zwrot kosztów podróży przysługuje na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2000 r. w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów służbowych: radnych województwa (Dz. U. Nr 66, poz. 789 z późn. zm.), radnych powiatu (Dz. U. Nr 66, poz. 799 z późn. zm.), radnych gminy (Dz. U. Nr 66, poz. 800 z późn. zm.). Uwaga autora. Może zostać zawieszone świadczenie przedemerytalne jeżeli przychody jakie radny otrzymuje z tytułu przyznanych diet i innych należności łącznie z jego świadczeniem przedemerytalnym przekroczą kwotę 200% zasiłku dla bezrobotnych. Oświadczenie o stanie majątkowym 1. Oświadczenie majątkowe dotyczy majątku własnego radnego oraz majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską art. 24h ust.1 u.g. 2. Oświadczenie to powinno zawierać informacje o posiadanych zasobach pieniężnych, nieruchomościach, udziałach i akcjach w spółkach prawa handlowego oraz o nabyciu od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, jednostki samorządu terytorialnego lub związku międzygminnego mienia, które podlegało zbyciu w drodze przetargu, a także dane o prowadzonej działalności gospodarczej oraz dotyczące zajmowanych stanowiskach w spółkach prawa handlowego art. 24h ust.1 u.g. Ochrona wiadomości zawartych w oświadczeniu

BSiE 9 Wiadomości zawarte w oświadczeniu stanowią tajemnicę służbową. Ujawnienie ich może nastąpić: za pisemną zgodą osoby składającej oświadczenia, w szczególnie uzasadnionych wypadkach przez przewodniczący rady pomimo braku zgody składającego oświadczenie, po zasięgnięciu opinii komisji rewizyjnej art. 24h ust. 2 u.g. Okres przechowywania oświadczeń Okres przechowywania oświadczeń wynosi 6 lat art. 24h ust. 4 u.g. Komu składane są oświadczenia Oświadczenia składa: przewodniczący rady jednostki samorządu terytorialnego składa oświadczenie o stanie majątkowym przewodniczącemu zarządu a w przypadku gminy wójtowi, radni przewodniczącemu rady art. 24h ust. 4 u.g. Terminy składania oświadczeń Oświadczenie składa się: w terminie 30 dni od dnia objęcia mandatu, co roku do 31 marca, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego, na dwa miesiące przed datą wyborów do rad gmin. art. 24h ust. 4 u.g. Uprawnienia osoby odbierającej oświadczenia Osoba odbierająca oświadczenie: dokonuje analizy zawartych w oświadczeniu danych art. 24h ust. 4, w szczególnie uzasadnionych wypadkach może ujawnić informacje zawarte w oświadczeniu po zasięgnięciu opinii komisji rewizyjnej art. 24h ust. 2u.g. Kary 1. W przypadku naruszenia terminów określonych do składania oświadczenia o stanie majątkowym radnemu nie przysługuje dieta do czasu złożenia oświadczenia art. 24h ust. 6. 2. Podanie nieprawdy w oświadczeniu o stanie majątkowym powoduje odpowiedzialność na podstawie art. 247 1 Kodeksu karnego art. 24h ust. 7 u.g. Wzór formularz oświadczenia Wzór formularza oświadczenia został określony w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1998 r. w sprawie określenia wzoru formularza oświadczenia o stanie majątkowym składanego przez radnych (Dz. U. Nr 138, poz. 893).

10 BSiE Zakazy i ograniczenia dotyczące wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, członków zarządu powiatu i członków zarządu województwa Ograniczenia i zakazy dotyczące pracowników samorządowych regulują następujące przepisy: 1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) zwana w dalszej części opracowania u.g. 2. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) zwana u.p. 3. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590, z późn. zm.) zwana u.w. 4. Ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U.z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 z późn. zm) zwana dalej u.p.s. 5. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. Nr 106, poz. 679 i z późn. zm.) zwana dalej u. o.dz. 6. ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984) zwana dalej u. b.w. Zakazy dotyczące łączenia funkcji 1. Funkcji wójta oraz jego zastępcy nie można łączyć z: - funkcją wójta lub jego zastępcy w innej gminie, - członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta, - zatrudnieniem w administracji rządowej, - mandatem posła lub senatora art. 27 u.g. Wygaśnięcie mandatu wójta następuje wskutek naruszenia ustawowych zakazów łączenia funkcji wójta z wykonywaniem funkcji lub prowadzenia działalności gospodarczej, określonych w odrębnych przepisach art. 26 ust. 1 pkt 4 u. b.w. 1. Członkostwa w zarządzie powiatu nie można łączyć z: - członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego, - zatrudnieniem w administracji rządowej, - z mandatem posła i senatora art. 26 ust. 3 u.p. 2. Członkostwa w zarządzie województwa nie można łączyć z : - członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego, - zatrudnieniem w administracji rządowej, - z mandatem posła i senatora art. 31 ust. 3 u.w. 4. Członek zarządu powiatu i województwa nie może pełnić funkcji przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady art. 14 ust 2 u.p. i art. 20 ust. 4 u.w. 5. Policjanta można zwolnić ze służby w przypadkach objęcia funkcji z wyboru w organach samorządu terytorialnego art. 41 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58 z późn. zm.).

BSiE 11 6. Sędzia, który został mianowany, powołany lub wybrany do pełnienia funkcji w organach samorządu terytorialnego, jest obowiązany zrzec się niezwłocznie swojego urzędu, chyba że przechodzi w stan spoczynku. Sędzia, który zrzekł się urzędu, może powrócić na urząd sędziego i poprzednio zajmowane stanowisko, jeżeli przerwa w pełnieniu obowiązków sędziego nie przekracza dziewięciu lat, chyba że pełnił funkcje sędziowskie lub prokuratorskie w międzynarodowych lub ponadnarodowych organach sądowych. Krajowa Rada Sądownictwa, z inicjatywy zainteresowanego, przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosek o powołanie byłego sędziego na urząd sędziego, chyba że nie spełnia on warunków wymaganych do powołania na urząd sędziego. Po powołaniu na urząd, sędziemu wyznacza się poprzednio zajmowane stanowisko i miejsce służbowe, niezależnie od liczby stanowisk sędziowskich w danym sądzie. W razie odmowy przedstawienia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosku zainteresowanemu służy skarga do Sądu Najwyższego art. 98 z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.). 7. Prokurator mianowany, powołany lub wybrany do pełnienia funkcji w organach samorządu terytorialnego jest obowiązany zrzec się swojego stanowiska, chyba że przechodzi w stan spoczynku. Prokurator, który zrzekł się stanowiska może powrócić na poprzednio zajmowane stanowisko prokuratora, jeżeli przerwa w pełnieniu obowiązków prokuratora nie przekracza 9 lat, chyba że pełnił funkcje sędziowskie lub prokuratorskie w międzynarodowych lub ponadnarodowych organach sądowych Prokurator Generalny, na wniosek prokuratora, który zrzekł się stanowiska, powołuje go na poprzednio zajmowane stanowisko niezależnie od liczby stanowisk prokuratorskich w danej powszechnej jednostce organizacyjnej prokuratury, chyba że nie spełnia on warunków wymaganych do powołania na stanowisko prokuratora. W razie odmowy powołania zainteresowanemu służy skarga do Sądu Najwyższego art. 65a ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 206 z późn. zm.) 8. Członkostwa w samorządowym kolegium odwoławczym nie można łączyć z członkostwem w organie wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego oraz z zatrudnieniem w urzędzie gminy, starostwie lub urzędzie marszałkowskim art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 856 z późn. zm.). 9. Członkostwa w organie wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego nie można łączyć ze stanowiskiem prezesa, członka kolegium, naczelnika wydziału oraz inspektora do spraw kontroli regionalnej izby obrachunkowej art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 z późn. zm.) Zakaz zatrudniania krewnych Małżonkowie oraz osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa do drugiego stopnia włącznie lub powinowadztwa pierwszego stopnia, opieki lub kurateli nie mogą być zatrudnieni u pracodawcy samorządowego jeżeli powstałby między tymi osobami stosunek bezpośredniej podległości art. 6 u.p.s. Zakaz wykonywanie innych zajęć Pracownik samorządowy nie może wykonywać zajęć, które pozostawałyby w sprzeczności z jego obowiązkami lub mogłyby wywoływać podejrzenia o stronniczość lub interesowność art. 18 u.p.s.

12 BSiE Ograniczenie wynagrodzenia 1. Maksymalne wynagrodzenie członka zarządu jednostki samorządu terytorialnego oraz wójta (burmistrza, prezydenta miasta) nie może przekroczyć w ciągu miesiąca, łącznie z dodatkiem za wieloletnią pracę, siedmiokrotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255, z 2000 r. Nr 19, poz. 239 oraz z 2001 r. Nr 85, poz. 924 i Nr 100, poz. 1080)n art. 20 ust. 3 u.p.s. 2. Członkom zarządu powiatu i województwa oraz wójtowi burmistrzowi i prezydentowi miasta nie przysługują nagrody, z wyjątkiem nagrody jubileuszowej art. 20 ust. 5 u.p.s. Zakazy dotyczące spółek prawa handlowego Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast oraz ich zastępcy, członkowie zarządów powiatówi członkowie zarządów województw nie mogą być: członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego czyli spółek handlowych, a także innych spółek, do których stosuje się przepisy prawa handlowego, w tym spółek według prawa obcego art. 4 pkt 1 u.o.dz., zatrudnione lub wykonywać innych zajęć w spółkach prawa handlowego, które mogłyby wywoływać podejrzenie o stronniczość lub interesowność art. 4 pkt 2, Wyjątek Osoby te mogą być wyznaczone do spółek prawa handlowego z udziałem Skarbu Państwa, innych państwowych osób prawnych, gminy, związków międzygminnych lub innych komunalnych osób prawnych jako reprezentanci tych podmiotów. Nie mogą być jednak wyznaczone do więcej niż dwóch spółek prawa handlowego art.6 ust. 1 u.o.dz. 1. Naruszenie tych zakazów przez: - członków zarządu powiatu i województwa oraz zastępców wójta, burmistrza i prezydenta miasta stanowi podstawę do odwołania ze stanowiska, - osoby pełniące funkcje wójta, burmistrza, prezydenta miasta powoduje wygaśnięcie ich mandatów art. 5 u.o.dz. 2. Wybór lub powołanie do władz spółki, spółdzielni lub fundacji z naruszeniem tych zakazów są z mocy prawa nieważne i nie podlegają wpisaniu do właściwego rejestru art. 9 u.o.dz. Zakaz udział we władzach spółdzielni Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast oraz ich zastępcy, członkowie zarządów powiatów i członkowie zarządów województw nie mogą być członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółdzielni art. 4 pkt 3 u.o. dz. Wyjątek Wyjątek stanowią tylko rady nadzorcze spółdzielni mieszkaniowych art. 4 pkt 3 u.o. dz. 1. Naruszenie tych zakazów przez:

BSiE 13 członków zarządu powiatu i województwa oraz zastępców wójta, burmistrza i prezydenta miasta stanowi podstawę do odwołania ze stanowiska, osoby pełniące funkcje wójta, burmistrza, prezydenta miasta powoduje wygaśnięcie ich mandatów art. 5 u.o.dz. 2. Wybór lub powołanie do władz spółki, spółdzielni lub fundacji z naruszeniem tych zakazów są z mocy prawa nieważne i nie podlegają wpisaniu do właściwego rejestru art. 9 u.o.dz. Zakaz udziału w zarządzie fundacji Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast oraz ich zastępcy, członkowie zarządów powiatów i członkowie zarządów województw nie mogą być członkami zarządów fundacji prowadzących działalność gospodarczą art. 4 pkt 4u.o.dz. 1. Naruszenie tych zakazów przez: członków zarządu powiatu i województwa oraz zastępców wójta, burmistrza i prezydenta miasta stanowi podstawę do odwołania ze stanowiska, osoby pełniące funkcje wójta, burmistrza, prezydenta miasta powoduje wygaśnięcie ich mandatów art. 5 u.o.dz. 2. Wybór lub powołanie do władz spółki, spółdzielni lub fundacji z naruszeniem tych zakazów są z mocy prawa nieważne i nie podlegają wpisaniu do właściwego rejestru art. 9 u.o.dz. Zakaz posiadanie akcji lub udziałów Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast oraz ich zastępcy, członkowie zarządów powiatów i członkowie zarządów województw nie mogą posiadać w spółkach prawa handlowego więcej niż 10 % akcji lub udziały przedstawiające więcej niż 10 % kapitału zakładowego w każdej z tych spółek art. 4 pkt 5, Naruszenie tych zakazów przez: członków zarządu powiatu i województwa oraz zastępców wójta, burmistrza i prezydenta miasta stanowi podstawę do odwołania ze stanowiska, osoby pełniące funkcje wójta, burmistrza, prezydenta miasta powoduje wygaśnięcie ich mandatów art. 5 u.o.dz. Prowadzenie działalności gospodarczej Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast oraz ich zastępcy, członkowie zarządów powiatów i członkowie zarządów województw nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem lub pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności art. 4 pkt 6 u.o.dz. Wyjątek Zakaz ten nie dotyczy działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej prowadzonej w gospodarstwie rodzinny art. 4 pkt 6 u.o.dz.

14 BSiE Naruszenie tych zakazów przez: członków zarządu powiatu i województwa oraz zastępców wójta, burmistrza i prezydenta miasta stanowi podstawę do odwołania ze stanowiska, osoby pełniące funkcje wójta, burmistrza, prezydenta miasta powoduje wygaśnięcie ich mandatów art. 5 u.o.dz. Zatrudnienie po zaprzestaniu pełnienia funkcji lub zatrudnieniu Wójt, burmistrz, prezydent miast oraz ich zastępcy nie mogą przed upływem roku od zaprzestania zajmowania stanowiska lub pełnienia funkcji, być zatrudnione lub wykonywać innych zajęć u przedsiębiorcy, jeżeli brały udział w wydaniu rozstrzygnięcia w sprawach indywidualnych dotyczących tego przedsiębiorcy art.7 u. o.dz. Wyjątek W uzasadnionych wypadkach osoby te mogą uzyskać zgodę wydaną przez komisję powołaną przez Prezesa Rady Ministrów na zatrudnienie przed upływem roku art. 7 ust 2 u.o. dz. Kto zatrudnia osoby wbrew warunkom określonym w art. 7 u.o.dz. podlega karze aresztu albo karze grzywny art. 15 u. o.dz. Oświadczenie o stanie majątkowym Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast oraz ich zastępcy, członkowie zarzadów powiatówi członkowie zarządów województw są obowiązani do złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym art. 10 ust. 1 u. o.dz. Oświadczenie majątkowe dotyczy: majątku odrębnego, majątku objętego wspólnością majątkową. Informacje zawarte w oświadczeniu Oświadczenie to powinno zawierać informacje o: posiadanych zasobach pieniężnych, nieruchomościach, udziałach i akcjach w spółkach prawa handlowego, nabytym przez tę osobę albo jej małżonka od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mienia, które podlegało zbyciu w drodze przetargu, prowadzonej działalności gospodarczej oraz pełnionej funkcji w spółkach prawa handlowego lub spółdzielniach. art. 10 ust.1 u.o.dz. Ochrona informacji zawartych w oświadczeniu Informacje zawarte w oświadczeniu stanowią tajemnicę służbową. Ujawnienie ich może nastąpić: za pisemną zgodą osoby składającej oświadczenia, w szczególnie uzasadnionych wypadkach przez osobę uprawnioną do odbioru oświadczenia pomimo braku zgody składającego oświadczenie art. 10 ust. 3 u.o.dz. Okres przechowywania oświadczeń Oświadczenia o stanie majątkowym przechowywane są przez 6 lat art. 10 ust. 3 u.o.dz.

BSiE 15 Komu składane są oświadczenia Oświadczenia składa: wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa wojewodzie art. 10 ust. 6 pkt 2 u.o.dz., pozostali członkowie zarządu powiatu, członkowie zarządu województwa oraz zastępca wójta, burmistrza, prezydenta miasta staroście, marszałkowi wojewodztwa, wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta art. 10 ust. 4 u.o.dz. Terminy składania oświadczeń Oświadczenie składa się: przed objęciem stanowiska, co roku do 31 marca, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego, w dniu opuszczenia stanowiska art. 10 ust. 4 u.o.dz. Uprawnienia osoby odbierającej oświadczenia Osoba odbierająca oświadczenie: dokonuje analizy zawartych w oświadczeniu danych art. 10 ust. 4 i ust. 7 u.o.dz., porównuje treść analizowanego oświadczenia z treścią uprzednio złożonego oświadczenia art. 10 ust. 8 u.o.dz, w szczególnie uzasadnionych wypadkach może ujawnić informacje zawarte w oświadczeniu pomimo braku zgody składającego oświadczenie art. 10 ust. 3 u.o.dz. 1. Niezłożenie oświadczenia o stanie majątkowym albo podanie w nim nieprawdy powoduje odpowiedzialność służbową art. 13 u.o.dz. 2. Kto będąc obowiązany do złożenia oświadczenia o stanie majątkowym, podaje w nim nieprawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5 art. 14 ust. 1 u.o.dz. 3. W wypadkach mniejszej wagi, sprawca czynu cytowanego w pkt. 2 podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku art. 14 ust, 2 u.o.dz. Wzór formularz oświadczenia Wzór formularza oświadczenia został określony rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 grudnia 1997 r. w sprawie ustalenia wzorów formularzy oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej i o stanie majątkowym (Dz. U. Nr 162, poz. 1106).

16 BSiE Przepisy karne W ustawie z dnia z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) przepisy dotyczące funkcjonariuszy publicznych mają zastosowanie do radnych jednostek samorządu terytorialnego i członków zarządu powiatu, województwa oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast: Kto, podając się za funkcjonariusza publicznego albo wyzyskując błędne przeświadczenie o tym innej osoby, wykonuje czynność związaną z jego funkcją podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku art. 227.k.k. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę lub takiej korzyści żąda, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 art. 228. 1 k.k. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 art. 228 2. Jeżeli czyn określony w 1 został popełniony w związku z naruszeniem przepisów prawa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10 art. 228 3. Karze określonej w 3 podlega także ten, kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, uzależnia wykonanie czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej art. 228 4. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową znacznej wartości lub jej obietnicę podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12 art. 228 5. Kto udziela lub obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 art. 229. 1. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat ar. 229 2. Jeżeli sprawca czynu określonego w 1 działa, aby skłonić osobę pełniącą funkcję publiczną do naruszenia przepisów prawa albo udziela korzyści takiej osobie za naruszenie przepisów prawa, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10 art. 229 3. Kto osobie pełniącej funkcję publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji, udziela lub obiecuje udzielić korzyści majątkowej znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do lat 12. art. 229 4. Karom określonym w 1 4 podlega odpowiednio także ten, kto udziela lub obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej w związku z pełnieniem tej funkcji art. 229 5. Kto, powołując się na swoje wpływy w instytucji państwowej lub samorządu terytorialnego, podejmuje się pośrednictwa w załatwieniu sprawy w zamian za korzyść majątkową lub jej obietnicę podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 art. 230. Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 art. 231 1. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10 art. 231 2. Jeżeli sprawca czynu określonego w 1 działa nieumyślnie i wyrządza istotną szkodę, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 art. 231 3. Przepisu 2 nie stosuje się, jeżeli czyn wyczerpuje znamiona czynu zabronionego określonego w art. 228 art. 231 4.