Bezpieczeństwo w szkole
Nauczyciele Uczniowie BEZPIECZEŃSTWO SZKOLNE Ustawy Rozporządzenia Zarządzenia Opracowanie: Zbigniew Kwiasowski UP Kraków Programy kształcenie i wychowania Logistyka szkolna
ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA SZKOLNEGO Informatyczne Psychospołeczne Zdrowotne Katastrofy Logistyczne Substancjami psychoaktywnymi Opracowanie: Zbigniew Kwiasowski UP Kraków BEZPIECZEŃSTWO KONTEKST EDUKACYJNY SZKOLNE Porządkowe Niekompetentni nauczyciele Brak wzorców (upadek wartości) Brak org. czasu wolnego
Dziękuję, nie palę Rozpoznaję dilera Znam skutki BEZPIECZEŃSTWO KONTEKST EDUKACYJNY SZKOLNE Znam profilaktykę Umiem mówić NIE! Szkoła wolna od Wiem gdzie szukać pomocy Opracowanie: Zbigniew Kwiasowski UP Kraków
Wnioski z monitorowania stanu bezpieczeństwa i profilaktyki w małopolskich szkołach w roku szkolnym 2011/2012 1. Małopolscy dyrektorzy szkół podstawowych i gimnazjów wysoko oceniają poziom bezpieczeństwa w kierowanych przez siebie szkołach. Swoje optymistyczne oceny formułują na podstawie posiadanej wiedzy o zachowaniach nagannych (zdarzeniach ujawnionych) uczniów. 2. Do najpoważniejszych problemów wychowawczych, do których dochodzi w szkołach podstawowych i gimnazjach należą: niszczenie mienia oraz przemoc rówieśnicza. 3. Zmienne takie jak: - środowisko, w którym funkcjonuje szkoła (wieś, małe miasto, duże miasto), - wielkość szkoły mierzona liczbą oddziałów/uczniów - techniczne zabezpieczenia (alarmy, monitoring, itp.), nie różnicują szkół podstawowych i gimnazjów, jeśli chodzi o poziomu bezpieczeństwa. Wszystkie szkoły uzyskują podobnie wysoki poziom bezpieczeństwa w ocenie dyrektorów.
Wnioski z monitorowania stanu bezpieczeństwa i profilaktyki w małopolskich szkołach w roku szkolnym 2011/2012 4. Dyrektorzy szkół podstawowych i gimnazjów nie posiadają wystarczającego rozeznania w obszarze zagrożeń, co prawdopodobnie skutkuje nieadekwatną do stanu rzeczywistego oceną poziomu bezpieczeństwa. Zdecydowana większość dyrektorów deklaruje, że prowadzi rozpoznanie zagrożeń prawidłowego rozwoju uczniów, ale nie mają one charakteru systematycznych badań. Ogromne wątpliwości, co do rzetelności pozyskiwanych informacji, budzi przyjęta procedura rozpoznawania (częstotliwość, wykorzystywane metody i narzędzia, itp.). 5. Brak profesjonalnie zrealizowanej diagnozy (która jest faktycznie diagnozą zapotrzebowania na profilaktykę) pociąga za sobą konsekwencje w postaci realizacji niedostosowanych do potrzeb danej szkoły i uczniów, oddziaływań profilaktycznych. Podejmowane przez szkoły podstawowe i gimnazja działania profilaktyczne są przestarzałe, niedostosowane do potrzeb dzieci i młodzieży. Bardzo często mają charakter akcyjny. W związku z tym są nieefektywne.
Wnioski z monitorowania stanu bezpieczeństwa i profilaktyki w małopolskich szkołach w roku szkolnym 2011/2012 6. Konsekwencją braku profesjonalnej diagnozy jest niedoskonałość szkolnych programów profilaktyki. Cechują je liczne błędy metodologiczne popełniane przez opracowujących je nauczycieli zarówno na etapie badania zapotrzebowania na profilaktykę, jak i opracowania programu. Realizacja takiego szkolnego programu profilaktyki nie może przynieść efektów w postaci obniżenia skłonności do dewiacyjnego funkcjonowania dzieci i młodzieży, czyli wysokiego poziomu skuteczności programu. W związku ze stwierdzonym stanem faktycznym w obszarze profilaktyki realizowanej w szkołach uzasadnionym jest postulat przeprowadzenia odrębnych badań. 7. Większość problemów wychowawczych pojawiających się w szkołach podstawowych i gimnazjach, szkoły załatwiają we własnym środowisku, nie powiadamiając organów ścigania ani sądu.
Wnioski z monitorowania stanu bezpieczeństwa i profilaktyki w małopolskich szkołach w roku szkolnym 2011/2012 8. Dyrektorzy szkół podstawowych i gimnazjów zgłaszają podobne postulaty mogące przyczynić się do podniesienia poziomu bezpieczeństwa. Są to: - szkolenie nauczycieli w zakresie profilaktyki i bezpieczeństwa, - zacieśnienie współpracy z rodzicami, - zatrudnienie pedagoga szkolnego lub wydłużenie jego czasu pracy, - zmniejszenie liczebności uczniów w oddziałach, - organizacja dodatkowych zajęć pozalekcyjnych, - poprawa efektywności dyżurów nauczycieli w czasie przerw, - instalacja lub rozbudowa monitoringu. Wszystkie w/w propozycje mogą się przyczynić do poprawy bezpieczeństwa na terenie szkoły. Niektóre z nich wzbudzają jednak zdziwienie i niepokój, gdyż świadczą o brakach i słabości nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły, a także stawiają pod znakiem zapytania sens dotychczasowych szkoleń nauczycieli w zakresie profilaktyki i zapewnienia bezpieczeństwa, w których uczestniczyli nauczyciele ze zdecydowanej większości szkół (ponad 95%).
Wnioski z monitorowania stanu bezpieczeństwa i profilaktyki w małopolskich szkołach w roku szkolnym 2011/2012 9. Uzupełnienia w zakresie bezpieczeństwa wymagają statuty niektórych szkół (około 20%) oraz procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych.
Na co zwracać szczególną uwagę w okresie EURO 2012 W okresie trwania turnieju piłkarskiego szczególnie zwrócić uwagę na; 1. Frekwencję uczniów w klasach (wszelkie zauważone dłuższe nieobecności wyjaśniać / stały kontakt z rodzicami). 2. Na lekcjach wychowawczych poruszyć kwestie kulturalnego kibicowania. 3. Zwrócić uwagę na zagrożenia wynikające z imprez masowych. 4. Szczególnie dzieci i młodzież wyczulić na zawieranie nowych znajomości. 5. Poruszyć kwestie spożywania alkoholu (łatwość dostępu).
2. Dyrektor zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek. 3. ust. 1 Dyrektor co najmniej raz w roku, dokonuje kontroli zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, oraz określa warunki ich poprawy. Rozporządzenie MENiS w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. ze zmianami z dnia 25 sierpnia 2009 roku. (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, Dz. U. z 2009 r. Nr 139, poz. 1130)
Procedura postępowania w przypadku uzyskania informacji, że uczeń który, nie ukończył 18 lat, używa alkoholu w celu wprowadzenia się w stan odurzenia źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004 Nauczyciel wychowawca klasy Pedagog szkolny Rodzice i dzieci Dyrektor szkoły współpraca brak współpracy Propozycja skierowania dziecka do specjalnej placówki Udział w programach terapeutycznych Pisemne powiadomienie sądu rodzinnego lub policji (specjalisty ds. nieletnich)
Procedura postępowania w przypadku uzyskania informacji, że uczeń który, nie ukończył 18 lat, używa alkoholu w celu wprowadzenia się w stan odurzenia 1. Przekazać uzyskaną informację wychowawcy. 2. Wychowawca informuje o fakcie pedagoga / psychologa szkolnego i dyrektora szkoły. 3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami ucznia oraz uczniem, w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej może zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym. 4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję. źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004
Procedura postępowania w przypadku uzyskania informacji, że uczeń który, nie ukończył 18 lat, używa alkoholu w celu wprowadzenia się w stan odurzenia 5. Podobnie w sytuacji gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkanie z pedagogiem, psychologiem, itp.) a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji. 6. Jeżeli zachowanie świadczące o demoralizacji przejawia uczeń, który ukończył 18 lat, a nie jest to udział w działalności grup przestępczych czy popełnienia przestępstwa to postępowanie nauczyciela powinno być określone przez wewnętrzny regulamin szkoły. 7. W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat, przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udziału w działalności grup przestępczych, zgodnie z art. 304 2 kodeksu postępowania karnego, dyrektor szkoły jako przedstawiciel instytucji jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję. źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004
Procedura postępowania gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004 Nauczyciel Dyrektor szkoły Rodzice Wychowawca odizolowuje ucznia zapewnia bezpieczeństwo w przypadku agresji i odmowy odbioru dziecka przez rodziców wzywa policję zabowiązują się do odebrania ucznia ze szkoły Lekarz udziela pierwszej pomocy stwierdza stan trzeźwości lub odurzenia izba wytrzeźwień lub policyjne pomiestrzenia dla zatrzymanych decyduje o przekazaniu policji zostawia w szkole (gabinet pielęgniarki szkolnej) przewozi do placówki zdrowia policja zawiadomia rodziców oraz sąd rodzinny
Procedura postępowania gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków 1. Powiadomić o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy. 2. Odizolować ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawiać go samego; stworzyć warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. 3. Wezwać lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udzielić pomocy. 4. Zawiadomić o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, Których zobowiązać do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie odmawiają odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły/placówki. źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004
Procedura postępowania gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków 5. Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu odmawiają przyjścia do szkoły, a jest ona agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych osób. W przypadku stwierdzenia nietrzeźwości, policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień, albo do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych na czas niezbędny do wytrzeźwienia (max. do 24 godzin). O fakcie zawiadamia się rodziców oraz sąd rodzinny jeśli uczeń nie ukończył 18 lat. 6. Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma obowiązek powiadomienia o tym policji lub sądu rodzinnego. źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004
Procedura postępowania gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków. 7. Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 17 lat stanowi wykroczenie z art. 43 ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić policję. Dalszy ciąg postępowania leży w kompetencji tej instytucji. źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004
Działania podejmowane w przypadku, gdy nauczyciel znajdzie na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk. źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004 Nauczyciel zabezpiecza substancję, ustala (o ile to możliwe) do kogo należy, powiadamia dyrektora szkoły Dyrektor szkoły powiadamia policję przekazuje policji zabezpieczoną substancję, przekazuje informacje dotyczącą szczegółów zdarzenia Policja przejmuje postępowanie
Działania podejmowane w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk. źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004 Nauczyciel w obecności innej osoby ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tą substancję, pokazał zawartość torby, kieszeni i itp. Dyrektor szkoły wzywa policję Uczeń odmawia przekazania substancji i pokazania zawartości teczki Uczeń dobrowolnie wydaje substancję Rodzice zobowiązani są do natychmiastowego wstawiennictwa Policja przeszukuje odzież i przedmioty ucznia, zabezpiecza substancję i przekazuje do ekspertyzy Nauczyciel zabezpiecza substancję, ustala w jaki sposób uczeń ją nabył sporządza notatkę przekazuje substancję policji
Postępowanie wobec ucznia sprawcy czynu karalnego. źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004 Nauczyciel ustala okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia Dyrektor szkoły (pedagog szkolny) Rodzice ucznia - sprawcy zabezpiecza ewentualne dowody zapewnia opiekę sprawcy powiadamia policję, przekazuje sprawę
Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego. źródło: broszura Ministerstwa Edukacji Narodowej i Komendy Głównej Policji Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją Warszawa 2004 Nauczyciel udziela pierwszej pomocy bądź wzywa lekarza Dyrektor szkoły Rodzice ucznia wzywa policję