Projekt z dnia 21 grudnia 2016 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA I GMINY WLEŃ z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta i Gminy Wleń na rok 2017 Na podstawie art.18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.) w związku z art. 4 1 ust. 2 i ust. 5 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 487) Rada Miasta i Gminy Wleń uchwala co następuje : 1. Uchwala się Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2017 dla Miasta i Gminy Wleń, stanowiący załączniki nr 1 i 2 do niniejszej uchwały. 2. Zobowiązuje się Burmistrza Miasta i Gminy do złożenia Radzie Miasta i Gminy sprawozdania z realizacji niniejszej uchwały. 3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta i Gminy Wleń. 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem 02 stycznia 2017 r. i podlega opublikowaniu w sposób zwyczajowo przyjęty. Sporządził Jadwiga Bukowska Id: NQTJW-FZPDT-FOSCI-IWRTO-ZCQSL. Projekt Strona 1
Uzasadnienie Zgodnie z ustawą z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz.487), do zadań własnych gminy należy prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracją społeczną osób uzależnionych od alkoholu (art.4 1 ust. 1).Realizacja zadań jest prowadzona w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, uchwalanego corocznie przez radę gminy. W związku z powyższym podjęcie uchwały jest uzasadnione. Id: NQTJW-FZPDT-FOSCI-IWRTO-ZCQSL. Projekt Strona 1
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr... Rady Miasta i Gminy Wleń z dnia 29 grudnia 2016 r. Gminny ProgramProfilaktyki i RozwiązywaniaProblemów Alkoholowych dla Miasta i Gminy Wleń na rok 2017 Rozdział 1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 487) stanowi, że prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań własnych gminy. Zadania te realizowane są w ramach gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych uchwalanego corocznie przez radę gminy i są kontynuacją działalności prowadzonej w tym zakresie w latach ubiegłych. Zadaniem Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych, zmniejszenie rozmiarów tych, które aktualnie występują, prowadzenie szeroko rozumianych działań profilaktycznych, jak również przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i wykluczeniu społecznemu. Alkoholizm i narkomania są chorobami społecznymi i jak każde inne choroby wymagają leczenia. Proces ten jest długotrwały, wymagający wiele wysiłku i wytrwałości nie tylko od osób uzależnionych, ale także od osób je otaczających. Im szybciej zostaną podjęte konkretne działania, tym większe są szanse na końcowy sukces, tym mniej osób zostanie dotkniętych tą chorobą, tym mniej będzie wypadków drogowych spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców, tym mniej będzie przemocy w rodzinie. Zagrożenia sprzyjające rozszerzaniu się zjawiska alkoholizmu tkwią w środowisku i wynikają w dużej mierze z następujących czynników: wzrostu bezrobocia, szerzeniu się ubóstwa, braku umiejętności i radzenia sobie ze stresem, syndromu wyuczonej bezradności, braku perspektyw życiowych dla młodego pokolenia i związana z tym frustracja powodująca brak motywacji do przezwyciężenia trudności, brak alternatywnych form spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież. Skala problemów alkoholowych zależy w znacznej mierze od postaw społeczeństwa wobec alkoholu, wiedzy na temat zagrożeń wynikających z picia, a także od wielkości spożycia napojów alkoholowych. W celu poznania opinii młodzieży gimnazjalnej z Zespołu Szkół im. Św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu dotyczącej używek: piwo, wino, wódka, papierosy zostały przeprowadzone w miesiącach luty-marzec 2015 r. badania ankietowe przez p. Aleksandra Matusiaka certyfikowanego instruktora terapii uzależnień z Poradni Profilaktyki i Terapii Uzależnień Monar w Jeleniej Górze. W badaniu wzięło udział 93 uczniów gimnazjum. W wyniku przeprowadzonych badań ankietowych wśród młodzieży gimnazjalnej stwierdzono, że 70% uczniów nie miało kontaktu z mocnymi alkoholami, natomiast 15% przyznało się do wielokrotnego spożywania piwa oraz 5% uczniów do wielokrotnego spożywania wina. Udział młodzieży gimnazjalnej w przeprowadzonym badaniu dotyczącym używek wykazał, w porównaniu do poprzedniej diagnozy z roku 2013, że zwiększyła się świadomość uczniów co do spożywania alkoholu oraz zaobserwowano spadek sięgania po alkohol przez uczniów. Z uwagi na powyższą charakterystykę zagrożeń społecznych ważne jest położenie szczególnego akcentu na działalność profilaktyczną wśród dzieci i młodzieży, szczególnie osób rozpoczynających naukę w gimnazjum. Wtedy ma miejsce najczęściej inicjacja alkoholowa oraz narkotykowa. Weryfikowanie ryzykownych przekonań oraz trening konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem i problemami przyczyni się do zmniejszenia ryzyka sięgania po alkohol przez osoby niepełnoletnie. Nie bez znaczenia jest także kwestia radzenia sobie z presją rówieśników. Rodzinom doświadczającym trudności wychowawczych można byłoby zaproponować udział w grupach wsparcia, gdzie w bezpiecznym środowisku rodzice trenowaliby swoje kompetencje, wzajemnie się do siebie ucząc pod okiem specjalisty. Wzmocniłoby to zasoby rodzinne i zwiększyło skuteczność profilaktyki prowadzonej w szkołach. Szczególnie ważna wydaje się tutaj rola wychowawcy i pedagoga szkolnego, którzy poprzez swoje obserwacje będą potrafili sami znaleźć uczniów, którzy potrzebują wsparcia. Dzieciom i młodzieży szkolnej zapewnienie szerszych możliwości wypoczynku poprzez obozy socjoterapeutyczne oraz spędzania wolnego czasu po zajęciach lekcyjnych miało widoczne efekty profilaktyczne. Z uwagi na niezbyt wysoki status materialny większości rodzin, ważne, aby były to zajęcia bezpłatne, dostępne dla każdego. W odniesieniu do dorosłych i niepełnoletnich osób uzależnionych, jak Id: NQTJW-FZPDT-FOSCI-IWRTO-ZCQSL. Projekt Strona 1
i ich najbliższych, korzystnym byłoby zwiększenie dostępności do specjalistycznej pomocy terapeutów uzależnień, psychologów, pedagogów, pracowników socjalnych. Zwiększenie dostępności pomocy może być osiągnięte także poprzez refundowane porady specjalistyczne w ramach NFZ. Tylko dzięki skoordynowanym, spójnym działaniom instytucji finansowanych przez gminę oraz organizacji pozarządowych i stowarzyszeń, a także społeczności lokalnej, możliwa jest skuteczna profilaktyka i rozwiązywanie problemów : alkoholowego, narkotykowego, przemocy w rodzinie czy szkole. 1. Podstawowe cele Programu : 1) większa wiedza i świadomość społeczna na temat rosnącego zagrożenia rozwojem alkoholizmu i narkomanii, skutki i sposoby ich zapobiegania, 2) zmniejszenie rozmiaru szkód spowodowanych przez alkohol poprzez wspieranie osób i rodzin dotkniętych problemem alkoholowym, 3) zwiększenie dostępności świadczeń do różnorodnych form terapii, rehabilitacji w placówkach realizujących programy profilaktyczno-terapeutyczne dla osób uzależnionych, 4) udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, 5) prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień, 6) prowadzenie różnych działań profilaktycznych skierowanych do dzieci i młodzieży oraz dorosłych mieszkańców gminy, 7) zapobieganie naruszeniom prawa w handlu napojami alkoholowymi (reklama, sprzedaż nieletnim i nietrzeźwym). Rozdział 2. SZCZEGÓŁOWE ZADANIA WYNIKAJĄCE Z ART. 4 1 USTAWY O WYCHOWANIU W TRZEŹWOŚCI I PRZECIWDZIAŁANIU ALKOHOLIZMOWI PRZEWIDZIANE DO REALIZACJI W 2017 ROKU 1) Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu: a) motywowanie osób uzależnionych do rozpoczęcia procesu leczenia i wyjścia z uzależnienia oraz kierowanie tych osób do odpowiednich poradni, instytucji pomocowych, do Gabinetu Psychologicznego i na zespół interwencji kryzysowej, b) prowadzenie postępowania przygotowawczego w sprawach o nałożenie obowiązku leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu i kierowanie kompletnych wniosków do Sądu, c) utrzymanie pełnej dostępności do usług oferowanych przez Poradnię Terapii Uzależnienia w Lwówku Śląskim dla osób uzależnionych i członków ich rodzin, grup wsparcia, d) wspieranie działalności Gabinetu Psychologicznego we Wleniu dla osób uzależnionych i członków ich rodzin, w tym finansowanie zatrudnienia psychologa terapeuty, e) finansowanie badań wykonywanych przez biegłych sądowych w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu wobec osób spełniających przesłanki art.24 ustawy, f) współpraca z placówkami lecznictwa odwykowego i podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie wczesnego diagnozowania choroby alkoholowej i kierowanie na leczenie, g) wspieranie działalności Punktu Konsultacyjnego, w tym: diagnoza problemów całej rodziny i planowanie pomocy dla wszystkich jej członków, motywowanie do leczenia, udzielanie porad w zakresie profilaktyki alkoholowej, narkomanii i przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym finansowanie pracownika Punktu Konsultacyjnego, h) wspieranie klubów AA, w tym dofinanowanie klubu AA "Lenno" we Wleniu, i) współpraca z Zespołem Interdyscyplinarnym w zakresie przeciwdziałania uzależnień od alkoholu i przemocy w rodzinach, szczególnie gdzie przemoc dotyka rodzin z dziećmi. 2) Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychologicznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie : Id: NQTJW-FZPDT-FOSCI-IWRTO-ZCQSL. Projekt Strona 2
a) podejmowanie czynności zmierzających do objęcia leczeniem osób uzależnionych od alkoholu, b) doskonalenie procedur interwencyjnych Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w przypadkach przemocy w rodzinie, c) wdrożenie programu interdyscyplinarnej pracy z rodziną, poszerzenie specjalistycznych form pomocy (terapia systemowa, trening umiejętności wychowawczych, mediacje rodzinne) - MOPS, d) pomoc organizacyjno prawna dla ofiar przemocy domowej w : Punkcie Konsultacyjnym, Gabinecie Psychologicznym w celu prowadzenia indywidualnej i grupowej terapii z osobami uzależnionymi i współuzależnionymi, w zespole interwencji kryzysowej, e) współpraca z Policją, Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w zakresie prowadzenia procedury NK, współpraca z Zespołem Interdyscyplinarnym, f) edukacja publiczna w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi, narkomanii, przemocy w rodzinie i możliwości uzyskania pomocy (zakup i upowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych, ulotek, informatorów, broszur, prenumerata lub zakup specjalistycznych opracowań, czasopism lub publikacji pogłębiających wiedzę na temat problemów alkoholowych), g) podnoszenie kompetencji oraz systematyczne podnoszenie kwalifikacji członków gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych i Zespołu Interdyscyplinarnego oraz Pełnomocnika w związku z pojawiającymi się nowymi metodami pracy w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych poprzez udział w szkoleniach, konferencjach, seminariach, warsztatach oraz pokrycie związanych z tym kosztów udziału i dojazdu (delegacje, koszty przejazdu samochodem), szkolenie członków komisji powinno obejmować minimum 45 godz. dydaktycznych a zajęcia powinny mieć również formę warsztatów (zgodnie z rekomendacją PARPA na rok 2017), h) prowadzenie badań i diagnoz na temat uzależnień i przemocy w rodzinie - diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych w mieście i gminie Wleń, i) organizacja i dofinansowanie wypoczynku dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych w okresie ferii zimowych i letnich (kolonie, półkolonie, obozy terapeutyczne) połączone z programem profilaktycznym lub opiekuńczo-wychowawczym jak również organizacja lokalnych zajęć artystycznych, sportowych, różnego rodzaju zawodów, festynów organizowanych przez gminę, szkołę, 3) Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży - w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych : a) prowadzenie na terenie szkół i innych placówek oświatowych programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży gimnazjalnej, np. program Chcę zdrowo i bezpiecznie żyć, "Spójrz inaczej", "Bezpieczna droga do szkoły", b) kontynuacja działań w zakresie profilaktyki szkolnej w oparciu o programy wykorzystujące aktywność własną uczniów i poszerzenie o inne rozbudowane, cykliczne programy profilaktyczne, c) prowadzenie specjalistycznych programów dla dzieci i młodzieży z tzw. grup ryzyka, realizowanych w szkołach, tak aby zajęcia profilaktyczne obejmowały ćwiczenia odmawiania picia, nieulegania naciskowi grupy, bronienia własnych postaw i przekonań, d) wspieranie placówek oświatowych poprzez: dofinansowanie szkoleń i warsztatów dla nauczycieli i realizatorów programów profilaktycznych rekomendowanych przez PARPA (np: Program Wzmacniania Rodziny dla rodziców i młodzieży w wieku 10-14 lat), e) współorganizowanie i fonansowanie zajęć wychowawczych i sportowych dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych, jako alternatywnej formy spędzania wolnego czasu np. różnego rodzaju zawody, festyny rodzinne, szkolne dni profilaktyki, f) finansowanie działalności świetlicy środowiskowej "Pięć Kwadrat" we Wleniu dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, g) dofinansowanie imprez okolicznościowych: Mikołaj, Dzień Dziecka, wspieranie środowiskowych imprez sportowych adresowanych do dzieci i młodzieży propagujących zdrowy styl życia bez środków uzależniających (w tym zakup nagród, słodyczy i drobnych upominków dla dzieci), Id: NQTJW-FZPDT-FOSCI-IWRTO-ZCQSL. Projekt Strona 3
h) promowanie zdrowego stylu życia w trzeźwości poprzez propagowanie pozytywnych wzorów zachowań, w tym umiejętności spędzania wolnego czasu i radzenia sobie z problemami życia codziennego, i) realizacja pozaszkolnych zajęć sportowych i rekreacyjno-integracyjnych dla dzieci, młodzieży i mieszkańców stanowiących alternatywną formę spędzania wolnego czasu jako element działań profilaktycznych organizowanych przez gminę, dofinansowanie tych zajęć, j) podejmowanie działań na rzecz przeciwdziałania nietrzeźwości kierowców, dofinansowanie zakupu alkomatu, narkotestów w ramach akcji prewencyjnych Policji oraz działań związanych z bezpieczeństwem w ruchu drogowym, zakup tablic edukacyjnych dla dzieci klas I-III SP, k) zakup materiałów edukacyjno - informacyjnych, tablic edukacyjnych, pomocy, literatury fachowej oraz czasopism przekazywanych osobom, instytucjom, organizacjom, placówkom oświatowym oraz dla potrzeb Komisji i Zespołu Interdyscyplinarnego prowadzącym działania z zakresu profilaktyki uzależnień, przeciwdziałania przemocy, a ponadto organizowanie lokalnych szkoleń dla tych osób, l) podejmowanie działań edukacyjnych skierowanych do sprzedawców napojów alkoholowych mających na celu ograniczenie dostępności napojów alkoholowych i przestrzegania zakazu sprzedaży alkoholu osobom nieletnim, organizacja szkoleń dla sprzedawców alkoholu, m) prowadzenie kampanii edukacyjnych na terenie miasta i gminy, udział w wybranych kampaniach o zasięgu ogólnopolskim (Zachowaj Trzeźwy Umysł, Postaw na Rodzinę, Reaguj na przemoc, Pod Dobrą Opieką, Odpowiedzialny Kierowca, Przeciw pijanym kierowcom, Powstrzymaj pijanego kierowcę, itp.), 4) Wspomaganie działań instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych: a) wspieranie finansowe i organizacyjne instytucji oraz organizacji pozarządowych prowadzących działalność dotyczącą profilaktyki i uzależnień, b) udział w konferencjach, szkoleniach oraz warsztatach podnoszących kwalifikacje osób działających w obszarze profilaktyki uzależnień, przeciwdziałania przemocy w rodzinie i pomocy społecznej (członkowie komisji, zespołu interdyscyplinarnego, policjanci, pracownicy socjalni, pedagog szkolny, przedstawiciele organizacji pozarządowych), c) zakup i rozpowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych dot. problematyki uzależnienia od alkoholu, narkomanii i przemocy domowej,cyberprzemocy, uzależnienia od komputera, telefonu, gier hazardowych, d) udzielanie dotacji celowych na realizację zadań wynikających z Miejsko-Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii organizacjom pozarządowym, które statutowo zajmują się profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych i narkomanii, e) współpraca z instytucjami kulturalnymi, sportowymi i oświatowymi w zakresie zagospodarowania wolnego czasu dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych. 5) Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.13 1 i art.15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego: a) podejmowanie działań interwencyjnych w przypadku złamania zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim lub nietrzeźwym, b) występowanie przed sądem w roli oskarżyciela publicznego w sprawach o naruszenie przepisów ujętych a art. 13 1 i 15 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, c) wydawanie opinii zgodności lokalizacji punktów sprzedaży napojów alkoholowych zgodnie z uchwałą Rady Miasta i Gminy, d) kontrola punktów sprzedaży napojów alkoholowych co do zgodności przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleń (art. 18 ust. 8). 6) Zasady wynagradzania członków Miejsko-Gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych we Wleniu Id: NQTJW-FZPDT-FOSCI-IWRTO-ZCQSL. Projekt Strona 4
Członkowie Komisji za wykonywanie swojej pracy otrzymują wynagrodzenie w formie ryczałtu. Wysokość ryczałtu ustala się w wysokości : 300 zł (brutto) miesięcznie, osobie prowadzącej dokumentację komisji, teczki osobowe osób zgłoszonych do komisji, wnioski do Sadu, sprawozdania oraz pozostałą korespondencję, 200 zł (brutto) miesięcznie dla pozostałych członków komisji. 30 zł (brutto) za przeprowadzoną kontrolę punktów sprzedaży napojów alkoholowych, od 1 punktu sprzedaży, 7) Zasady finansowania zadań Miejsko-Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii Źródłem finansowania zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii są środki finansowe budżetu gminy pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Na rok 2017 planuje się kwotę wydatków 60.000 zł na realizację zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii. Powyższe środki gromadzone są w budżecie Gminy w dziale 851 Ochrona Zdrowia, rozdział 85153 Zwalczanie narkomanii - 15.000 zł rozdział 85154 Przeciwdziałanie alkoholizmowi - 45.000 zł Program został opracowany przez Komisję ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w składzie: Jadwiga Bukowska - Pełnomocnik Burmistrza, Krystyna Karbowiak - Przewodnicząca Komisji, Jarosław Pawluk - członek Komisji, dzielnicowy. Id: NQTJW-FZPDT-FOSCI-IWRTO-ZCQSL. Projekt Strona 5
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr... Rady Miasta i Gminy Wleń z dnia 29 grudnia 2016 r. PRELIMINARZ WYDATKÓW NA ROK 2017 Zadania wynikające z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomani, zaplanowana kwota wydatków - 60.000 zł Wynagrodzenia członków Komisji ds. RPA w formie ryczałtu - 10.800 zł Gabinet Psychologiczny we Wleniu, finansowanie zatrudnienia psychologa-terapeuty - 14.400 zł Punkt Konsultacyjny, wynagrodzenie pracownika punktu - 4.200 zł Badania biegłych, psychologa i psychiatry w zakresie uzależnienia (2 x 140 zł x 5 os.) - 1.400 zł Świetlica środowiskowa dla dzieci "Pięć Kwadrat", wynagrodzenie wychowawcy - 6.600 zł Dofinansowanie klubu AA we Wleniu - 3.000 zł Szkolenia - 3.000 zł Diagnoza lokalnych zagrożeń w gminie Wleń - 3.000 zł Programy profilaktyczne, warsztaty, ogólnopolskie kampanie profilaktyczne, imprezy okolicznościowe, zakup materiałów i usługi pozostałe - 13.600 zł Id: NQTJW-FZPDT-FOSCI-IWRTO-ZCQSL. Projekt Strona 1