Spis treści: Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Informacje dla wyborców niepełnosprawnych

Podobne dokumenty
Spis treści: Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Informacje dla wyborców niepełnosprawnych

Informacja O UPRAWNIENIACH WYBORCÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych

Warszawa, dnia 13 sierpnia 2018 r. PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA ZPOW

Informacje dla wyborców niepełnosprawnych

INFORMACJA O UPRAWNIENIACH WYBORCÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Głosowanie przez pełnomocnika

I N F O R M A C J A. o uprawnieniach przysługujących wyborcom niepełnosprawnym w głosowaniu w wyborach w toku kadencji

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach do organów samorządu terytorialnego zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r.

Wyborca, nie później niż 7 dni przed dniem wyborów, otrzyma z urzędu gminy pakiet wyborczy wyłącznie do rąk własnych W skład pakietu wyborczego

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach do organów samorządu terytorialnego, zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r.

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach posłów do Parlamentu Europejskiego, zarządzonych na dzień 25 maja 2014 r.

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach do organów samorządu terytorialnego, zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r.

Informacja z dnia 14 grudnia 2016 r.

INFORMACJA O UPRAWNIENIACH WYBORCÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH

INFORMACJA o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w Wyborach posłów do Parlamentu Europejskiego zarządzonych na dzień 25 maja 2014 r.

Informacja Komisarza Wyborczego w Krakowie z dnia 19 sierpnia 2013 roku

Informacja. Komisarza Wyborczego w Koninie. z dnia 26 września 2016 roku

Wyborcy niepełnosprawni, informację o właściwym dla siebie obwodzie głosowania mogą uzyskać w następujący sposób:

Warszawa, dnia 9 sierpnia 2011 r. PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA

INFORMACJA O UPRAWNIENIACH WYBORCÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH w wyborach Parlamentu Europejskiego, zarządzonych na dzień 25 maja 2014 r.

Wniosek składa się w urzędzie gminy najpóźniej

Informacja Komisarza Wyborczego w Krakowie z dnia 22 marca 2012 r.

Osobom niepełnosprawnym uprawnionym do udziału w referendum przysługują następujące uprawnienia:

Wyborcy niepełnosprawni

Osoba niepełnosprawna uprawniona do udziału w referendum wpisana do rejestru wyborców w danej gminie ma prawo do uzyskiwania informacji o:

PRZEWODNIK DLA WYBORCY NIEPEŁNOSPRAWNEGO W BYDGOSZCZY

UPRAWNIENIA WYBORCÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Informacja dla wyborców niepełnosprawnych o ich uprawnieniach w wyborach do Sejmu RP i Senatu RP, zarządzonych na dzień 9 października 2011 r.

Wybory do Sejmu i Senatu RP -2015

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach do organów samorządu terytorialnego, zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r.

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na dzień 10 maja 2015 r.

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na dzień 10 maja 2015 r.

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na dzień 10 maja 2015 r.

PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA

INFORMACJA Wójta Gminy Sieroszewice o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych wpisanych do rejestru wyborców Gminy Sieroszewice

Wybory do Sejmu i Senatu 2015 Informacja dla wyborców

I. Prawo do uzyskiwania informacji o wyborach

KOMISARZ WYBORCZY W WAŁBRZYCHU

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach do organów samorządu terytorialnego, zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r.

Informacje o wyborach samorządowych

INFORMACJE DLA WYBORCY

Warunki te określone są w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, z późn. zm.).

PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA

Sieradz, dnia 23 kwietnia 2012 r. DSR-803-1/12

I N F O R M A C J A. Komisarza Wyborczego w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2013 r.

PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA

INFORMACJE DLA WYBORÓW O SPOSOBIE I MOŻLIWOŚCI GŁOSOWANIA

I. Prawo do uzyskiwania informacji o referendum

INFORMACJE DLA WYBORCÓW W SPRAWIE WYBORÓW UZUPEŁNIAJĄCYCH DO RADY MIEJSKIEJ W BRWINOWIE

Głosowanie przez pełnomocnika przeprowadzane jest wyłącznie w kraju. Prawo do głosowania za pośrednictwem pełnomocnika mają wyborcy którzy:

PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA

INFORMACJE O UPRAWNIENIACH WYBORCÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH

INFORMACJE DLA WYBORCÓW

Referendum ogólnokrajowe

PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA

Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zostały zarządzone na dzień 10 maja 2015r.

PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA

PRAWO DO GŁOSOWANIA PRZEZ PEŁNOMOCNIKA

II. Głosowanie w innym obwodzie niż właściwy dla miejsca stałego zamieszkania.

Informacja dla wyborców na nadchodzące wybory do Sejmu i Senatu 25 października b.r.

PRAWO DO GŁOSOWANIA PRZEZ PEŁNOMOCNIKA

2. Wybory do organów samorządu terytorialnego będą przeprowadzone w okręgach wyborczych utworzonych na obszarze Gminy i Miasta Lubomierz.

INFORMACJE DLA BYTOMSKICH WYBORCÓW:

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych w wyborach do organów samorządu terytorialnego, zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r.

WYBORCY NIEPEŁNOSPRAWNI

Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zostały zarządzone na dzień 10 maja 2015 r.

Głosowanie korespondencyjne procedury

Rozdział 6a Głosowanie korespondencyjne Art. 53a. 1. Wyborca może głosować korespondencyjnie. 2. Głosowanie korespondencyjne jest wyłączone w

WYBORCY NIEPEŁNOSPRAWNI

INFORMACJA PREZYDENTA MIASTA ŁODZI

PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA

Informacja o uprawnieniach niepełnosprawnych osób uprawnionych do udziału w referendum ogólnokrajowym, zarządzonym na dzień 6 września 2015 r.

Referendum ogólnokrajowe zarządzone zostało na dzień 06 września 2015 roku. Godziny głosowania: od 6 :00 do 22 :00.

WYBORY DO SEJMU I SENATU RP 2011 R.

WYBORY DO SEJMU I SENATU RP 2011 R.

PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA

PRZEWODNIK DLA WYBORCY NIEPEŁNOSPRAWNEGO W BYDGOSZCZY

Informacja o głosowaniu przez pełnomocnika, w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na dzień 20 czerwca 2010r.

Wyborca, nie później niż 7. dnia przed dniem wyborów, otrzyma z Urzędu Gminy w Popielowie pakiet wyborczy.

INFORMACJE DLA WYBORCÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH

INFORMACJA PREZYDENTA MIASTA ŁODZI o prawie wyborców niepełnosprawnych do głosowania korespondencyjnego

Warunki te określone są w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, z późn. zm.).

Informacja o warunkach udziału w głosowaniu w obwodach głosowania utworzonych w kraju, w referendum ogólnokrajowym,

UPRAWNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W WYBORACH DO SEJMU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ I DO SENATU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ - 9 PAŹDZIERNIKA 2011

do dnia 15 maja 2014 r.

WYBORY DO SEJMU I SENATU RP - dopisanie do spisu wyborców

Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych

GŁOSOWANIE PRZEZ PEŁNOMOCNIKA

Informacja Komisarza Wyborczego w Gorzowie Wlkp. z dnia 13 lutego 2012 r.

SPRAWOZDANIE KOMISJI NADZWYCZAJNEJ DO ROZPATRZENIA NIEKTÓRYCH PROJEKTÓW USTAW Z ZAKRESU PRAWA WYBORCZEGO

Prawo do głosowania przez pełnomocnika

Transkrypt:

Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 2015 Spis treści: 1. Podstawowe informacje na temat wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2015 r... 2 2. Wyborca niepełnosprawny... 3 3. Z jakich ułatwieo mogą korzystad osoby niepełnosprawne w związku z wyborami Prezydenta RP?... 3 A. Ułatwienia w dostępie do informacji nt. wyborów i głosowania... 4 B. Głosowanie przez pełnomocnika... 5 C. Korzystanie z pomocy innej osoby w trakcie głosowania w lokalu wyborczym... 9 D. Nakładki na kartę do głosowania w alfabecie Braille'a... 10 E. Głosowanie korespondencyjne... 10 F. Możliwośd głosowania w wybranym lokalu wyborczym... 14 4. Wzory wniosków... 16 1

Wybory Prezydenta RP 2 015 1. Podstawowe informacje na temat wyborów Prezydenta RP w 2015 r. Wybory Prezydenta RP odbędą się 10 maja 2015 roku. W przypadku konieczności przeprowadzenia II tury wyborów odbędzie się ona 24 maja 2015 roku. Lokale wyborcze będą otwarte w godzinach 7.00-21.00. Prawo do głosowania w wyborach prezydenckich ma każdy obywatel Polski, który najpóźniej w dniu głosowania ukooczył 18. rok życia. Oznacza to, że w I turze mogą głosowad także osoby urodzone 10 maja 1997 r., a w drugiej, gdyby do niej doszło, urodzone 24 maja 1997 r. i starsze. Prawa do głosowania nie mają jednak osoby ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu, pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu lub pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego. Warunkiem wzięcia udziału w głosowaniu jest okazanie dowodu osobistego lub każdego innego dokumentu z fotografią, pod warunkiem że ustalenie tożsamości wyborcy na jego podstawie nie budzi wątpliwości. Może to byd: paszport, legitymacja studencka lub prawo jazdy. Wyborca otrzymuje jedną kartę do głosowania, na której są wymienione w porządku alfabetycznym nazwiska wszystkich kandydatów na Prezydenta RP. Należy odszukad imię i nazwisko wybranego kandydata, a następnie postawid znak X" w kratce przy nazwisku tego kandydata. UWAGA! Postawienie znaku x" przy nazwiskach więcej niż jednego kandydata albo niepostawienie znaku x" przy żadnym nazwisku spowoduje, że głos będzie nieważny. 2

Wybory Prezydenta RP 2 015 2. Wyborca niepełnosprawny. Wyborca niepełnosprawny to zgodnie z Kodeksem wyborczym osoba o ograniczonej sprawności fizycznej, psychicznej, umysłowej lub w zakresie zmysłów, jeżeli te ograniczenia utrudniają jej wzięcie udziału w wyborach. 3. Z jakich udogodnieo mogą skorzystad osoby niepełnosprawne w związku z wyborami Prezydenta RP? Przepisy wyborcze przewidują szczególne udogodnienia, które mają pomóc osobom niepełnosprawnym wziąd udział w głosowaniu. Warto jednak pamiętad o rozwiązaniach, które chod są dostępne dla wszystkich wyborców, mogą okazad się szczególnie pomocne właśnie dla osób niepełnosprawnych. Aby skorzystad ze szczególnych uprawnieo, wyborca niepełnosprawny nie musi posiadad dokumentów potwierdzających jego niepełnosprawnośd. Wyjątek stanowi głosowanie przez pełnomocnika oraz możliwośd skorzystania z jednego z ułatwieo przewidzianego w głosowaniu korespondencyjnym. Udogodnienia dostępne wyłącznie dla wyborców niepełnosprawnych: A. ułatwienia w dostępie do informacji nt. wyborów i głosowania, B. głosowanie przez pełnomocnika, C. możliwośd skorzystania z pomocy innej osoby podczas oddawania głosu, D. możliwośd skorzystania z nakładek na kartę do głosowania w alfabecie Braille'a. Udogodnienia dostępne dla wszystkich wyborców: E. głosowanie korespondencyjne; F. możliwośd głosowania w wybranym obwodzie wyborczym (możliwośd zmiany lokalu wyborczego). 3

Wybory Prezydenta RP 2015 Głosowanie przez pełnomocnika (B.) i korespondencyjne (E.) pozwalają osobom niepełnosprawnym oddad głos bez konieczności osobistego stawiania się w lokalu wyborczym. Dzięki możliwości zmiany obwodu głosowania (F.) osoba niepełnosprawna może głosowad w obwodzie, w którym lokal wyborczy jest dostosowany do potrzeb takich osób. Niezależnie od tego podczas głosowania w lokalu wyborca niepełnosprawny może korzystad z pomocy innej osoby (C.). Wyborcom niewidomym zapewnia się również nakładki na karty do głosowania w alfabecie Braille'a (D.). Takie nakładki są dostępne w lokalach wyborczych, a także dostarczane wyborcy niepełnosprawnemu, który chce głosowad korespondencyjnie. Urzędy gmin (które odpowiadają za organizację wszystkich wyborów na swoim obszarze) są zobowiązane udostępnid mieszkaocom wszelkie informacje istotne z punktu widzenia udziału w głosowaniu. Dla wyborców niepełnosprawnych przewidziano dodatkowe ułatwienia w dostępie do tych informacji (A.). SA. UŁATWIENIA W DOSTĘPIE DO INFORMACJI NT. WYBOROW I GŁOSOWANIA Wyborca niepełnosprawny ma prawo uzyskad w urzędzie gminy, w której jest zarejestrowany jako wyborca, informacje o: właściwym dla siebie obwodzie głosowania; lokalach obwodowych komisji wyborczych, które są przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych; warunkach dopisania wyborcy do spisu wyborców w wybranym obwodzie głosowania; terminie wyborów oraz godzinach głosowania; komitetach wyborczych biorących udział w wyborach oraz zarejestrowanych kandydatach na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; warunkach i formach głosowania (np. głosowanie przez pełnomocnika). Aby uzyskad informacje w tym trybie, osoba niepełnosprawna nie musi przedstawiad żadnego dokumentu potwierdzającego jej niepełnosprawnośd. Wystarczy samo oświadczenie. 4

Wybory Prezydenta RP 2015 w Większośd powyższych informacji urzędy gmin podają na swoich stronach internetowych, a więc są one dostępne dla wszystkich wyborców. Osoba niepełnosprawna może jednak zażądad udzielenia jej tych informacji telefonicznie albo poprzez przesłanie materiałów informacyjnych (drukowanych lub w formie elektronicznej). Wniosek w tej sprawie wyborca składa w urzędzie gminy: osobiście, telefonicznie, mailem, faksem, listownie. We wniosku wyborca podaje swoje imię i nazwisko oraz adres stałego zamieszkania. B. GŁOSOWANIE PRZEZ PEŁNOMOCNIKA Na czym polega głosowanie przez pełnomocnika? Wyborca niepełnosprawny może upoważnid wybraną przez siebie osobę (pełnomocnika), aby w jego imieniu oddała głos w lokalu wyborczym. Komu przysługuje prawo do głosowania za pośrednictwem pełnomocnika? Prawo do głosowania za pośrednictwem pełnomocnika przysługuje osobom, które najpóźniej w dniu głosowania ukooczą 75 lat, a także wyborcom posiadającym orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w tym także osobom posiadającym orzeczenie o: całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2, i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeo Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440); niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy wymienionej w pkt 1; całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1; zaliczeniu do I grupy inwalidów; zaliczeniu do II grupy inwalidów; 5

Wybory Prezydenta RP 2 015 a także osobom o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny. Kto może zostad pełnomocnikiem do głosowania w wyborach? Pełnomocnikiem może byd: osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie co udzielający pełnomocnictwa do głosowania lub posiadająca zaświadczenie o prawie do głosowania. Zaświadczenie konieczne jest wtedy, gdy wyborca niepełnosprawny chce, aby jego pełnomocnikiem była osoba wpisana do rejestru wyborców w innej gminie. Aby uzyskad zaświadczenie o prawie do głosowania, pełnomocnik powinien wystąpid do urzędu gminy, w której jest wpisany do rejestru wyborców (albo spisu wyborców, jeżeli gmina przygotowała już taki spis) z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania. Posiadanie takiego zaświadczenia umożliwia oddanie głosu w dowolnym lokalu wyborczym w całym kraju. Wniosek o wydanie zaświadczenia należy złożyd najpóźniej do 8 maja 2015 r. (a w przypadku drugiej tury wyborów do 22 maja). UWAGA! Pełnomocnikiem do głosowania nie może byd: osoba wchodząca w skład komisji obwodowej właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania, mąż zaufania, kandydat na Prezydenta RP w danych wyborach. Czy można byd pełnomocnikiem wielu osób? Pełnomocnictwo można przyjąd tylko od jednej osoby. Od tej zasady jest jednak wyjątek. Można byd bowiem pełnomocnikiem dwóch osób niepełnosprawnych, jeżeli przynajmniej jedna z nich jest: wstępnym (ojciec, matka, dziadek, babka itd.), zstępnym (syn, córka, wnuk, wnuczka itd.), mężem lub żoną, bratem lub siostrą, osobą pozostająca w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli w stosunku do pełnomocnika. 6

Wybory Prezydenta RP 2 015 Jak ustanowid pełnomocnika do głosowania w wyborach? Pełnomocnictwa do głosowania udziela się przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) gminy, w której wyborca niepełnosprawny wpisany jest do rejestru wyborców. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub wyznaczony przez niego pracownik urzędu gminy sporządza akt pełnomocnictwa do głosowania w wyborach. Dopiero dysponując takim aktem, pełnomocnik może oddad głos w imieniu osoby niepełnosprawnej. Wniosek o sporządzenie takiego aktu należy złożyd najpóźniej do 4 maja 2015 r. (wniosek nr 1 na koocu informatora). Do wniosku należy dołączyd: Pisemną zgodę osoby mającej byd pełnomocnikiem na przyjęcie pełnomocnictwa. W dokumencie tym pełnomocnik powinien również wskazad, gdzie chce odebrad gotowy akt pełnomocnictwa do głosowania w wyborach - więcej na ten temat w dalszej części informatora (wniosek nr 2 na koocu informatora). Kopię aktualnego orzeczenia o ustaleniu stopnia niepełnosprawności, chyba że wyborca udzielający pełnomocnictwa w dniu głosowania będzie miał ukooczone 75 lat. Kopię zaświadczenia o prawie do głosowania wydanego osobie mającej byd pełnomocnikiem (tylko w sytuacji gdy osoba ta nie jest wpisana do tego samego rejestru wyborców co wyborca udzielający pełnomocnictwa). Więcej na ten temat poniżej. W przypadku gdy wyborca niepełnosprawny nie może lub nie umie pisad, wniosek o sporządzenie aktu pełnomocnictwa podpisuje osoba, która ma byd pełnomocnikiem. 7

Wybory Prezydenta RP 2015 Jak wygląda procedura sporządzania aktu pełnomocnictwa do głosowania w wyborach? Po otrzymaniu wniosku o sporządzenie aktu pełnomocnictwa, urząd gminy sprawdza, czy wniosek jest kompletny i prawidłowo wypełniony. Jeżeli stwierdzi błędy albo braki, wzywa wnioskodawcę do ich usunięcia w ciągu trzech dni. Jeżeli wniosek spełnia wszystkie wymagania formalne, pracownik urzędu gminy uzgadnia z osobą niepełnosprawną lub osobą, która wyraziła zgodę na przyjęcie pełnomocnictwa, termin i miejsce sporządzenia aktu pełnomocnictwa. Akt może byd sporządzony zarówno w urzędzie gminy, jak i w miejscu wskazanym przez osobę niepełnosprawną (np. w jej domu). W umówionym miejscu i czasie wyborca składa swój podpis w obecności urzędnika gminy na akcie pełnomocnictwa. Wyborca obowiązany jest przed sporządzeniem aktu pełnomocnictwa potwierdzid w sposób niebudzący wątpliwości, przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) lub innym upoważnionym pracownikiem urzędu gminy, wolę udzielenia pełnomocnictwa osobie, która wyraziła zgodę na jego przyjęcie. Drugi podpis na dokumencie składa urzędnik gminy. W sytuacji gdy osoba udzielająca pełnomocnictwa nie może lub nie umie pisad, zamiast niej podpisuje się pracownik urzędu gminy, o ile wola wyborcy została potwierdzona w sposób niebudzący wątpliwości. Pełnomocnik nie musi byd obecny podczas sporządzania aktu pełnomocnictwa. Akt pełnomocnictwa doręcza się pełnomocnikowi w miejscu wskazanym przez tę osobę w dokumencie wyrażającym zgodę na przyjęcie pełnomocnictwa (np. pozostawia do odbioru w urzędzie gminy albo w miejscu sporządzenia aktu, ewentualnie doręcza pod wskazany adres). Jeżeli pełnomocnik nie określił miejsca doręczenia/odbioru pełnomocnictwa, będzie mógł odebrad akt w urzędzie gminy. 8

Wybory Prezydenta RP 2015 UWAGA! Aby oddad głos w imieniu osoby, która udzieliła pełnomocnictwa, pełnomocnik musi przedstawid w lokalu wyborczym akt pełnomocnictwa. Czy można cofnąd pełnomocnictwo do głosowania? Tak, pełnomocnictwo do głosowania można cofnąd. Można to zrobid do 8 maja 2015 r., składając odpowiednie oświadczenie w urzędzie gminy, w której sporządzono akt pełnomocnictwa. Po tym terminie wyborca może cofnąd pełnomocnictwo, składając oświadczenie we właściwej obwodowej komisji wyborczej. Cofnięcie nie będzie jednak skuteczne, jeżeli pełnomocnik zdążył już oddad głos w imieniu wyborcy. KORZYSTANIE Z POMOCY INNEJ OSOBY W TRAKCIE C. GŁOSOWANIA W LOKALU WYBORCZYM Wybory w Polsce są tajne, zatem wyborca ma gwarancję, że wbrew jego woli nikt nie dowie się, w jaki sposób głosował. To dlatego w każdym lokalu wyborczym są wydzielone stanowiska (kabiny z zasłonami), które pozwalają odseparowad się od reszty pomieszczenia i bez świadków wypełnid kartę do głosowania. Z oczywistych względów za zasłoną kabiny może przebywad tylko jedna osoba. Wyjątek dotyczy wyborców niepełnosprawnych, którzy podczas głosowania mają prawo skorzystad z pomocy innej osoby. Osoba taka może towarzyszyd wyborcy również w kabinie za zasłoną. Osoba pomagająca niepełnosprawnemu nie musi byd uprawniona do głosowania. Może to byd np. osoba małoletnia. Wyborca niepełnosprawny może zwrócid się o pomoc w trakcie głosowania również do członków komisji czy mężów zaufania. Osoby te nie mogą jednak towarzyszyd wyborcy w kabinie do głosowania. 9

Wybory Prezydenta RP 2 015 D. NAKŁADKI NA KARTĘ DO GŁOSOWANIA W ALFABECIE BRAILLE'A Wszystkie lokale wyborcze w kraju są wyposażone w nakładki na kartę do głosowania sporządzone w alfabecie Braille'a. Aby skorzystad z takiej nakładki, wystarczy poprosid o jej wydanie przy pobieraniu karty do gło sowania. Wyborca niepełnosprawny, który zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego, otrzyma nakładkę w alfabecie Braille'a wraz z pakietem wyborczym, jeżeli zażądał tego w zgłoszeniu. Po oddaniu głosu wyborca obowiązany jest zwrócid komisji nakładkę na kartę. E. GŁOSOWANIE KORESPONDENCYJNE W przypadku wyborów Prezydenta RP możliwośd głosowania korespondencyjnego przysługuje wszystkim wyborcom (nieliczne wyjątki omówione są niżej). Osoby niepełnosprawne mogą jednak liczyd na szczególne ułatwienia. Kiedy i gdzie należy zgłosid zamiar głosowania korespondencyjnego? Zamiar głosowania korespondencyjnego należy zgłosid do urzędu gminy do 27 kwietnia 2015 r. (wniosek nr 3 na koocu informatora). Można to zrobid: ustnie (stawiając się w urzędzie gminy albo telefonicznie), pisemnie, faksem, mailem. W zgłoszeniu należy podad: imię (imiona) i nazwisko; imię ojca; datę urodzenia; numer PESEL; oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie; adres, pod który ma byd dostarczony pakiet wyborczy albo deklarację osobistego odbioru pakietu w urzędzie gminy. 10

Wybory Prezydenta RP 2015 Osoba niepełnosprawna może zażądad dołączenia do pakietu wyborczego nakładki na kartę do głosowania w alfabecie Braille'a. Zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego dotyczy także ponownego głosowania, czyli drugiej tury wyborów (jeżeli do niej dojdzie). Wystarczy zatem zrobid to tylko raz. Kto nie może głosowad korespondencyjnie? Głosowad korespondencyjnie nie mogą osoby przebywające: w zakładach opieki zdrowotnej, w domach pomocy społecznej, w zakładach karnych i aresztach śledczych, także ich oddziałach wewnętrznych, a także osoby głosujące przez pełnomocnika. Jak przebiega głosowania korespondencyjne? Osoba, która zgłosiła zamiar głosowania korespondencyjnego, otrzyma do 4 maja 2015 r. pakiet wyborczy. Pakiet doręczany jest przez: upoważnionego pracownika urzędu gminy albo za pośrednictwem Poczty Polskiej, w formie przesyłki poleconej. Pakiet można również odebrad osobiście w urzędzie gminy (należy to wcześniej zastrzec w zgłoszeniu o zamiarze głosowania korespondencyjnego). 11

Wybory Prezydenta RP 2 015 UWAGA! Pakiet wyborczy jest wydawany wyłącznie do rąk własnych wyborcy, po okazaniu przez niego dokumentu potwierdzającego tożsamośd i po pisemnym pokwitowaniu odbioru. W przypadku nieobecności osoby niepełnosprawnej pod wskazanym adresem doręczający umieszcza zawiadomienie o terminie powtórnego doręczenia w skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania odbiorcy. Termin powtórnego doręczenia nie może byd dłuższy niż 3 dni od dnia pierwszego doręczenia. Osoba niepełnosprawna może od razu umówid się z dostarczycielem pakietu na odbiór koperty zwrotnej zawierającej m.in. wypełnioną kartę do głosowania. Uprawnienie to przysługuje wyłącznie osobom, które mogą skorzystad z możliwości głosowania za pośrednictwem pełnomocnika (patrz pkt B informatora). Pozostali wyborcy muszą sami dostarczyd kopertę zwrotną w sposób opisany w dalszej części informatora. W skład pakietu wyborczego w głosowaniu korespondencyjnym wchodzą: karta do głosownia, koperta na kartę do głosowania, instrukcja głosowania korespondencyjnego, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania, nakładka na kartę do głosowania sporządzona w alfabecie Braille'a (o ile wyborca zażądał jej dołączenia), koperta zwrotna. Po otrzymaniu pakietu wyborczego należy przede wszystkim zapoznad się z instrukcją głosowania, a następnie postępowad zgodnie z zawartymi w niej wskazówkami: I. wypełnid kartę do głosowania; II. włożyd kartę do koperty na kartę do głosowania i zakleid ją; III. podpisad oświadczenie o osobistym i tajnym głosowaniu; IV. włożyd kopertę z kartą do głosowania i podpisane oświadczenie do koperty zwrotnej, którą również należy zakleid. 12

Wybory Prezydenta RP 2015 Tak przygotowaną kopertę zwrotną trzeba dostarczyd do obwodowej komisji wyborczej. Jest to warunek skuteczności głosowania korespondencyjnego. Koperta może byd dostarczona na kilka sposobów, przy czym należy zwrócid szczególną uwagę na terminy. Kopertę zwrotną trzeba dostarczyd: A. nadając ją w placówce Poczty Polskiej: do 6 maja 2015 r., w dowolnej placówce Poczty Polskiej na terenie kraju; do 7 maja 2015 r., jeżeli placówka pocztowa znajduje się w gminie, w której wyborca jest ujęty w spisie wyborców. UWAGA! Nie wolno wrzucad koperty zwrotnej do skrzynki pocztowej! Kopertę trzeba nadad w urzędzie pocztowym. B. zanosząc ją osobiście do: właściwego urzędu gminy (do 8 maja 2015 r.); obwodowej komisji wyborczej w dniu i godzinach głosowania (10 maja, od 7.00 do 21.00, a w przypadku II tury wyborów - 24 maja, w tych samych godzinach). Osoba niepełnosprawna może umówid się na odbiór koperty zwrotnej w miejscu i terminie przez nią wskazanym (np. w jej mieszkaniu). W przypadku, gdy odbioru ma dokonad pracownik Poczty Polskiej, należy umówid się z nim najpóźniej 7 maja 2015 r. 13

Wybory Prezydenta RP 2015 F. MOŻLIWOŚD GŁOSOWANIA W WYBRANYM LOKALU WYBORCZYM Przed każdymi wyborami urzędy gmin informują, które lokale wyborcze są przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jeżeli lokal wyborczy, w którym ma głosowad wyborca niepełnosprawny, nie jest przystosowany do jego potrzeb, wyborca może zdecydowad się na zmianę lokalu. W wyborach prezydenckich prawo do głosowania w wybranym przez siebie lokalu wyborczym na terenie całego kraju przysługuje wszystkim wyborcom. Zmieniając lokal, osoba niepełnosprawna wcale nie musi wybierad takiego, który jest dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Dopisanie do spisu wyborców Przed każdymi wyborami gminy sporządzają spisy wyborców, a więc listy osób uprawnionych do głosowania w danych wyborach. Wyborcy umieszczeni w danym spisie są przyporządkowani do określonego obwodu głosowania (podział na obwody ma usprawnid przebieg głosowania. Im liczniejsza gmina, tym więcej obwodów, a zatem i spisów wyborców). Jeżeli wyborca niepełnosprawny jest w spisie wyborców obwodu, w którym lokal wyborczy nie jest dostosowany do jego potrzeb, może złożyd wniosek o dopisanie do innego spisu wyborców, w którym taki lokal istnieje (wniosek nr 4 na koocu informatora). Wniosek składa się w urzędzie gminy, która sporządza spis, do którego wyborca chce się dopisad. Wniosek trzeba złożyd najpóźniej 5 maja. Osoba, która dopisała się do danego spisu, będzie w nim figurowad również podczas drugiej tury wyborów (o ile zajdzie koniecznośd przeprowadzenia powtórnego głosowania). Jeżeli wyborca chce się dopisad do innego spisu dopiero w związku z II turą wyborów, wniosek w tej sprawie powinien złożyd do 19 maja). 14

Wybory Prezydenta RP 2 015 Zaświadczenie o prawie do głosowania Drugim sposobem, aby głosowad w innym lokalu (obwodzie) wyborczym, jest uzyskanie zaświadczenia o prawie do głosowania. Posiadacz takiego zaświadczenia może głosowad w dowolnym lokalu wyborczym na terenie całego kraju. Zaświadczenie wydawane jest przez urząd gminy, w której wyborca jest wpisany do rejestru wyborców (albo spisu wyborców, jeżeli już taki powstał). Aby je uzyskad, należy złożyd odpowiedni wniosek (wniosek nr 5 na koocu informatora). osobiście (składając pismo w urzędzie gminy), listownie, faksem, mailem. Ostateczny termin składania wniosków upływa 8 maja 2015 r. (w przypadku, gdyby doszło do drugiej tury wyborów, termin na składanie wniosku o wydanie zaświadczenia upływa 22 maja). Jeżeli jednak wniosek został złożony przed pierwszą turą, urząd wydaje od razu dwa zaświadczenia, uprawniające do głosowania w pierwszej i drugiej turze. Zaświadczenie o uprawnieniu do głosowania należy odebrad w urzędzie gminy. Nie trzeba jednak robid tego osobiście, gdyż można upoważnid do odbioru inną osobę. Aby skorzystad z tej możliwości, należy przekazad urzędowi dane osoby upoważnionej do odebrania (wniosek nr 6 na koocu informatora). Aby głosowad w dowolnym, wybranym przez siebie lokalu wyborczym, osoba, która uzyskała zaświadczenie, musi oprócz dokumentu potwierdzającego tożsamośd okazad zaświadczenie o prawie do głosowania. www.prezydent2015.pkw.gov.pl

4. Wzory wniosków Spis wzorów: 1. Wniosek o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania w wyborach 2. Wzór zgody na przyjęcie pełnomocnictwa w wyborach 3. Zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego 4. Wniosek o dopisanie do spisu wyborców 5. Wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania 6. Upoważnienie do odbioru zaświadczenia o prawie do głosowania.