Prawne i finansowe uwarunkowania funkcjonowania systemu administracji drogowej 14 listopad 2011 r.
Polska jedno z kluczowych wewnętrznych węzłów transportowych UE i brama UE na Europę Wschodnią 26% dróg krajowych (4816 km) znajduje się w Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T) 40% w zrewidowanej TEN-T (dodatkowe 3230 km) Znaczny udział transportu tranzytowego z uwagi na sąsiedztwo Polski z państwami stanowiącymi prawie 40% populacji Europy Obsługa ruchu na tradycyjnej osi wschód zachód UE Rosja / Ukraina / Białoruś i na osi północ-południe Skandynawia Kraje Bałtyckie Słowacja / Czechy Węgry Rumunia - Bułgaria / Bałkany Grecja / Turcja / Cypr
Finansowanie dróg publicznych w Polsce Finansowanie dróg publicznych w Polsce reguluje Ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego. Drogi krajowe zarządzane przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad: - środki z budżetu państwa część 39 budżetu państwa, - środki z Krajowego Funduszu Drogowego, - dodatkowo środki z funduszy UE. Drogi publiczne zarządzane przez organy samorządu terytorialnego: - własne środki finansowe z budżetów jst, - dodatkowo środki z: funduszy UE, rezerwy subwencji ogólnej dla województw, powiatów, miast na prawach powiatu, dotacje celowe dla powiatów i gmin.
Podział dróg publicznych w Polsce 60% ruchu Drogi publiczne 385 004 km (100%) 40% ruchu Drogi krajowe 18 753 km (5%) SDR*: 9 888 poj Drogi samorządowe 366 251 km (95%) Autostrady 864 km SDR: 23 285 poj. Drogi ekspresowe 634 km SDR: 19 567 poj. Pozostałe 17 255 km Drogi wojewódzkie 28 466 km Drogi powiatowe 126 599 km Drogi gminne 211 186 km *SDR średni roczny dobowy ruch
Podział dróg publicznych - konsekwencje Planowanie polityki drogowej uzależnione od kategorii drogi. - Drogi krajowe GDDKiA Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad; - Drogi krajowe w miastach na prawach powiatu Prezydent Miasta na prawach powiatu; - Drogi wojewódzkie Zarząd województwa; - Drogi powiatowe Zarząd powiatu; - Drogi gminne Wójt/ Burmistrz/ Prezydent Miasta. Drogi krajowe stanowią najmniejszy udział wśród dróg publicznych, jednakże cechują się najwyższym natężeniem i przenoszą ok. 60% ruchu. Im niższa kategoria drogi tym zwiększa się ich liczebność ze względu na pełnioną funkcję: drogi wojewódzkie zapewniają połączenia miast wojewódzkich, drogi powiatowe zapewniają połączenia pomiędzy miastami powiatowymi, drogi gminne zapewniają połączenia pomiędzy siedzibami gmin i sołectwami. 5
Krajowa administracja drogowa w Polsce Premier RP Minister Finansów Minister Infrastruktury Minister Rozwoju Regionalnego KFD (Krajowy Fundusz Drogowy) BGK (Bank Gospodarstwa Krajowego) GDDKiA (Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad) GDOŚ (Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska) budżet państwa System tradycyjny PPP
Finansowanie dróg krajowych Budżet państwa Utrzymanie Budowa Krajowy Fundusz Drogowy Partnerstwo Publiczno - Prywatne Koncesje na autostradach Remonty Prace przygotowawcze (przed rozpoczęciem inwestycji) Zarządzanie Budynki Przebudowa Prace przygotowawcze (po rozpoczęciu inwestycji) 3 konsorcja na 468 km autostrad (w tym 300 km odcinków wybudowanych) DBFO BFO Projekt (ang. Design) Budowa (ang. Build) Finansowanie (ang. Finance) Obsługa (ang. Operate) Budowa/Modernizacja (ang. Build) Finansowanie (ang. Finance) Obsługa (ang. Operate)
Finansowanie dróg krajowych Budżet państwa Malejąca rola Częściowo celowe (podatek akcyzowy na paliwo) Krajowy Fundusz Drogowy Główne źródło finansowania Kompleksowy system finansowy Dedykowany rachunek bankowy Partnerstwo Publiczno - Prywatne Istotna rola w budowie autostrad w Polsce Potencjał wzrostu znaczenia Nowe inwestycje Zarządzanie i utrzymanie Uchwalany przez parlament Oparty na wieloletnim planie finansowym Rządu (3 letni plan, rokrocznie aktualizowany) Administrowany przez BGK Zróżnicowane źródła zasilania Opłata paliwowa Opłaty od użytkowników (w tym Elektroniczny Pobór Opłat z ang. ETC) Fundusze UE Obligacje i kredyty Roczny plan wydatków i wpływów
Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015 - założenia Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015 określa cele i priorytety inwestycyjne realizowane w całym okresie programowania. Okres realizacji Programu zaplanowano na 5 lat, natomiast okres programowania rzeczowego i finansowego obejmuje okres 3 lat (2011-2013). Z tego powodu Program zawiera szczegółową listę zadań inwestycyjnych, których realizacja zostanie rozpoczęta do 2013 r. (załącznik nr 1) oraz określa wielkość środków przeznaczonych w Krajowym Funduszu Drogowym oraz budżecie państwa na ten cel. W przypadku wystąpienia oszczędności bądź przyznania dodatkowych środków finansowych Program w załączniku 1a określa zadania priorytetowe, które mogłyby być realizowane do roku 2013. 9
Program Budowy Dróg Krajowych wysoki priorytet Rządu 1213,4 km dróg wybudowano do końca 2010 198 km - autostrad (90 km w PPP) 319,8 km dróg ekspresowych 205,1 km - obwodnic 490,5 km przebudów Łączne nakłady inwestycyjne na sektor dróg krajowych (budowanych wyłącznie w systemie tradycyjnym), na odcinki wybudowane oraz będące w budowie, przez ostatnie trzy lata przekroczyły 40 mld zł (~10 mld EUR). 2040 km nowych odcinków drogowych do 2013 810,4 km autostrad (168,3 km w PPP) 782,5 km dróg ekspresowych 26 (203 km) obwodnic 244,1 km - przebudów 82,8 mld zł (20,7 mld EUR) wartość projektów w systemie tradycyjnym, które rozpoczną się do 2013 Pełna zgodność z dyrektywami środowiskowymi UE i innymi wymogami prawnymi UE
Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015 - efekty realizacji w 2013 r.
Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015 - stan docelowy
Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015 - finansowanie w tys. zł. Źródło finansowania 2011 2012 2013 Nakłady w latach 2011 2013 budżet państwa 2 994 424,00 3 000 000,00 3 100 000,00 9 094 424,00 KFD 24 013 323,9 28 425 237,7 9 341 124,7 61 779 686,3 RAZEM 27 007 747,9 31 425 237,7 12 441 124,7 70 874 110,3 13
System Partnerstwa Publiczno-Prywatnego System PPP stosowany na płatnych autostradach Odcinki wybudowane: 362 km Gdańsk Grudziądz (A1) 90 km Nowy Tomyśl Konin (A2) 149 km Katowice Kraków (A4) 61 km Grudziądz Toruń (A1) 62 km Odcinki w budowie: 106 km Świecko Nowy Tomyśl (A2) 106 km Odcinki planowane: 330 km Warszawa Kukuryki (A2) ~190 km Tuszyn Pyrzowice (A1) ~140 km Wybudowane W budowie Planowane
Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015 - aktualizacja finansowo-rzeczowa Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015 zostanie zaktualizowany w 2012 roku. Wskazany zostanie wówczas zakres rzeczowy oraz niezbędny zakres finansowy na lata 2014-2015. Jedną z podstaw aktualizacji finansowej Programu będzie wielkość wsparcia projektów drogowych przez UE w ramach perspektywy finansowej 2014-2020. Podstawę rzeczową aktualizacji Programu będzie stanowiła lista zadań wskazanych w załączniku nr 2, określającym zadania realizowane po 2013 roku oraz kryteria wyboru do realizacji zadań polegających na obejściach miejscowości wskazane w załączniku nr 3. 15
Dziękuję za uwagę Radosław Stępień Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury