Krzysztof Kadowski PL-E3579, PL-EA0312, kadowski@jkk.edu.pl
Bazą danych nazywamy zbiór informacji w postaci tabel oraz narzędzi stosowanych do gromadzenia, przekształcania oraz wyszukiwania danych. Baza skupia informacje związane ściśle z określonym tematem i ułatwia ich logiczne zorganizowanie. 2
System Zarządzania Bazą Danych (DBMS Database Management System) zawiera przynajmniej jedną bazę danych, którą zarządza. DBMS składa się z dwóch komponentów: języka definicji danych (Data Definition Language DDL), języka manipulacji danymi (Data Manipulation Language DML). 3
DBMS realizuje następujące funkcje wewnętrzne: dodawanie nowych plików do bazy danych, usuwanie plików z bazy danych, modyfikowanie struktury istniejących plików, uzupełnienie nowymi danymi istniejących plików, aktualizacja danych w istniejących plikach, usuwanie danych z istniejących plików, wykorzystanie danych z istniejących plików przez różne aplikacje, tworzenie i monitorowanie użytkowników BD, ograniczenie dostępu do plików w BD, monitorowanie działania BD. 4
Rodzaje baz danych bazy danych ze względu na strukturę logiczną dzielimy: oparte na zwykłych plikach, hierarchiczne, sieciowe, relacyjne, obiektowe. 5
Tabelą (ang. table) nazywamy zbiór rekordów opisujących obiekty. Zawierają one informacje o tych obiektach w sposób ujednolicony, tj. każdy rekord posiada te same nazwy pól. Czasami tabelę określamy jako listę powiązanych ze sobą wierszy i kolumn. 6
Wartości w tabeli zorganizowane są w polach (najmniejsza część rekordu przechowująca jedną daną) i w rekordach (pojedynczy wiersz tabeli). Rekord (wiersz) Pole (kolumna) Wartość 7
Rekord (ang. record) zwany także krotką lub wierszem, to pozioma struktura danych opisująca jeden obiekt. Rekord składa się z pól opisujących dokładnie cechy obiektu np. pojedynczego produktu. 8
Pole (ang. field) zwane także atrybutem lub kolumną, to struktura danych opisująca pojedynczą daną w rekordzie np. cenę produktu. Dane zawarte w poszczególnych komórkach tabeli zwane są wartościami. Znajdują się one na przecięciu wierszy i kolumn. 9
Relacyjne bazy danych wymagają systemu zarządzania o wiele bardziej skomplikowanego. Model relacyjny to zbiór tabel, które zawierają rekordy z informacjami o raz rekordy z powiązaniami do innych tabel. 10
Relacja 1:1 każdy rekord w tabeli A może mieć tylko jeden pasujący rekord w tabeli B, a rekord w tabeli B może mieć tylko jeden pasujący rekord w tabeli A. 11
12
13
Relacja 1:n (1: ) najbardziej rozpowszechniony rodzaj relacji. W relacji jeden-do-wielu rekord w tabeli A może mieć wiele dopasowanych do niego rekordów z tabeli B, ale rekord w tabeli B ma tylko jeden dopasowany rekord w tabeli A. 14
15
16
Relacja n:n ( : ) - rekord w tabeli A może mieć wiele pasujących rekordów w tabeli B, a rekord w tabeli B może mieć wiele pasujących rekordów w tabeli A. Realizacja tego typu relacji możliwa jest tylko przez zdefiniowanie trzeciej tabeli (sprzęgająca), której klucz podstawowy 1 składa się z dwóch pól - kluczy obcych 2 z obydwu tabel A i B. Relacja wiele-do-wielu to w rzeczywistości dwie relacje jeden-do-wielu z trzecią tabelą. 17
18
19
Tabele przechowywanie danych, Formularze interface bazy danych, Kwerendy zapytania do bazy, wyświetlanie specyficznych rekordów, uaktualnianie bazy, zmiana struktury bazy, Raporty - definiowanie postaci i zawartości danych pobieranych z tabel, a następnie umieszczanych na wydruku. Makropolecenia obliczenia, automatyzacja. 20
Ustalenie jakie informacje będą przechowywane w bazie (potrzeby klienta). Ustalenie typów danych dla pól. Podział danych na kategorie (tabele) i ustalenie relacji między nimi. Normalizacja bazy danych. Tworzenie zapytań i raportów bazy. Tworzenie interfejsu bazy danych. Testowanie i wdrażanie bazy. 21
Faza I (pierwsza postać normalna, 1NF) - doprowadzenie bazy danych do stanu, w którym komórki posiadają pojedyncze wartości, a w tabeli nie występują powtarzające się grupy danych. Faza II (druga postać normalna, 2NF) - dane niezależne bezpośrednio od klucza głównego tabeli przeniesione są do osobnego obiektu. Faza III (trzecia postać normalna, 3NF) usunięcie wszystkich pól z wartościami, które można uzyskać w wyniku działania na innych polach tabeli, bądź innych tabelach bazy danych. 22
znakowy (ang. character) dana może przybierać tylko wartości znaków pisarskich, liczbowy (ang. number) dana może przechowywać tylko liczby, logiczny (ang. logical) dana może przybierać tylko dwie wartości: prawda, fałsz (tak, nie), data (ang. date) dana może przyjmować postać daty i czasu np. rrrr.mm.dd, godz:min:sek, alfanumeryczny (ang. alphanumeric) dana może przybierać wartości znaków ASCII oraz cyfry, numeryczny (ang. numeric) wartościami danej mogą być tylko cyfry i znaki: + (plus), - (minus). 23
walutowy (ang. currency) dana może przyjmować wartości liczbowe razem z symbolem waluty, notatnikowy (ang. memo) dana może być oddzielnym zbiorem tekstowym służącym do przechowywania dowolnych opisów, binarny (ang. binary) dana może być np. plikiem dźwiękowym lub filmowym, graficzny (ang. graphic) dana przechowuje grafikę np. rysunki, obiektowy (ang. OLE) dana przechowuje obiekty do których dostęp dokonuje się za pomocą techniki OLE (ang. object linking and embleding), czyli obiektów tworzonych przez inne aplikacje. 24
Rozmiar pola Wartość Rozmiar pamięci Miejsca dziesiętne Bajt Liczby całkowite od 0 do 255 1 bajt - Liczba całkowita Liczba całkowita długa Pojedyncza precyzja Podwójna precyzja Liczby całkowite od -32768 do 32767 Liczby całkowite od -2147483648 do 2147483647 2 bajty - 4 bajty - Od -3,4x10 38 do 3,4x10 38 4 bajty 7 Od -1,797x10 308 Do 1,797x10 308 8 bajtów 15 Dziesiętne 8 bajtów 15 25
Znak formatujący! Wyrównanie do lewej. < Wyświetlanie małymi znakami. > Wyświetlanie dużymi znakami. & coś Spacja Akcja Wyświetlanie w danym polu podanej w cudzysłowie wartości jako literał (np.: & kg wyświetlało będzie do każdej wartości pola dopisek kg). Wyświetlanie spacji ( & kg spowoduje wyświetlenie wartości z dopiskiem kg, z tym, że między wartością, a dopiskiem będzie spacja). * Uzupełnij pozostałe miejsca w polu przez następny znak. % Przekształcenie na %. 0 Wyświetlanie cyfry lub 0. # Wyświetlenie cyfry lub nic.. Wyświetlanie separatora dziesiętnego.s 26
Klucz podstawowy (ang. primary key field) zwany też kluczem głównym to jedno lub więcej pól, których wartość jednoznacznie identyfikuje każdy rekord w tabeli. Taka cecha klucza nazywana jest unikatowością. Służy on do powiązania rekordów w jednej tabeli z rekordami z innej tabeli. Klucz podstawowy jest nazywany kluczem obcym, jeśli odwołuje się do innej tabeli. 27