DEPARTAMENT RYNKÓW FINANSOWYCH BRE BANKU ERNEST PYTLARCZYK TEL. 0 22 829 0166 MARCIN MAZUREK TEL. 0 22 829 0183 WOJCIECH TRZEPIZUR TEL. 0 22 829 0188 E-MAIL: STRON: 7 research@brebank.com.pl Daily Letter poniedziałek, 16 listopada 2009 Kalendarium danych Polska i dane z zagranicy o potencjalnym wpływie na rynek krajowy PONIEDZIAŁEK 16.11 14:30 (USA) Sprzedaż detaliczna [październik]; konsensus 0,9% m/m, poprzednio -1,5% m/m Po wyłączeniu samochodów, sprzedaż oczekiwana na poziomie 0,4% wobec 0,5% przed miesiącem. Mieszane perspektywy dla sprzedaży detalicznej z uwagi na stagnację optymizmu konsumentów. WTOREK 17.11 14:30 (USA) Ceny producentów [październik]; konsensus 0,5%, poprzednio -0,6% Po wyłączeniu energii i żywności oczekiwany wzrost PPI o 0,1% wobec 0,1% spadku przed miesiącem. Nieco większe znaczenie niż zwykle z uwagi na publikację przed inflacją CPI. 15:15 (USA) Produkcja przemysłowa [październik]; konsensus 0,3%, poprzednio 0,7% m/m Wykorzystanie mocy wytwórczych oczekiwane na poziomie 70,8% wobec 70,5% przed miesiącem. Kontynuacja ożywienia po stronie podażowej. ŚRODA 18.11 14:00 (POL) Zatrudnienie [październik]; prognoza BRE -2,5%, konsensus -2,4%, poprzednio -2,4% Wskaźniki koniunktury we wzrostowym trendzie w ujęciu rocznym. Kolejny niewielki spadek zatrudnienia w ujęciu miesięcznym, raczej niewielki wpływ zwolnień grupowych. 14:00 (POL) Wynagrodzenie [październik]; prognoza BRE 2,2%, konsensus 2,7%, poprzednio 3,3% Jeden roboczy dzień mniej w ujęciu rocznym. Poprzedni odczyt zakłócony przez górnictwo. Październik to ostatni miesiąc z wysoką bazą. 14:30 (USA) Housing starts [październik]; konsensus 599tys. SAAR, poprzednio 590tys. SAAR 14:30 (USA) Hosting permits [październik]; konsensus 580tys. SAAR, poprzednio 573tys. SAAR Rynek budowlany powinien powoli odbijać wraz z likwidacją nadmiernych zapasów na rynku wtórnym (czemu sprzyjać będzie przedłużenie ulgi na zakup domu). 14:30 (USA) Inflacja CPI [październik]; konsensus 0,2% m/m, poprzednio 0,2% m/m Inflacja bazowa na poziomie 0,1% wobec 0,2% przed miesiącem. CZWARTEK 19.11 14:00 (POL) Produkcja przemysłowa [październik]; prognoza BRE -1,0%, konsensus -2,1%, poprzednio -1,3% Jeden dzień roboczy mniej na bazie rocznej. Dalsza i systematyczna poprawa wskaźników koniunktury. Odsezonowana dynamika prawdopodobnie zbliżona do -1% r/r wobec -2,1% zanotowanych we wrześniu. Przeszacowanie w górę z uwagi na znacznie lepsze dane o produkcji samochodów. 14:00 (POL) Ceny producentów [październik]; prognoza BRE 1,9%, konsensus 1,7%, poprzednio 1,6% Wzrosty cen metali przemysłowych i ropy naftowej. Nieznaczne osłabienie złotego. Wskaźniki koniunktury pokazują tendencję do wzrostu cen producenta w ujęciu rocznym. 14:30 (USA) Nowo-zarejestrowani bezrobotni [tydz. do 12.11]; poprzednio 502tys. 16:00 (USA) Leading indicator [październik]; konsensus 0,4% m/m, poprzednio 1,0% m/m PIĄTEK 20.11 14:00 (POL) Inflacja bazowa [październik]; prognoza BRE 2,9%, konsensus 2,8%, poprzednio 2,9%
Makroekonomia Kolejny niższy odczyt inflacji W październiku roczny wskaźnik inflacji obniżył się do 3,1% z 3,4% zanotowanych w wrześniu. Wynik ten okazał się tym samym zgodny z szacunkami Ministerstwa Finansów. Na niższym odczycie zaważyły przede wszystkim niższe niż wynikałoby ze wzorca sezonowego wzrosty cen żywności (wzrost o 0,3% m/m). Październik był jednak kolejnym miesiącem z podwyższoną inflacją bazową. Roczny wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen energii i żywności szacujemy obecnie na poziomie zbliżonym do odczytu wrześniowego, czyli 2,9% (wzrost miesięczny o 0,2%). W koszyku inflacji bazowej miesięczne wzrosty cen zanotowano w kategoriach użytkowanie mieszkania (0,1% m/m), edukacja (1,0% m/m), restauracje i hotele (0,2% m/m); sezonowo drożała także odzież i obuwie (1,7%). Przechodząc do perspektyw na najbliższe miesiące, oceniamy, że w listopadzie roczna inflacja wyniesie około 3,1-3,3%. Na koniec roku inflacja prawdopodobnie wzrośnie nieznacznie do około 3,5% r/r (podkreślamy dużą wrażliwość odczytów względem cen żywności i paliw oraz wpływ niskiej bazy z końca 2008 roku). Inflacja bazowa ma szanse na jedynie nieznaczne spadki do końca roku, choć przez najbliższe miesiące pewien wpływ na zachowanie cen w tej kategorii może mieć kurs złotego. Wydłużając nieco okres naszej analizy, spodziewamy się, że w 2010 roku inflacja będzie się stopniowo obniżać, ze wszystkimi tego konsekwencjami dla rynku stopy procentowej (spadek WIBOR, spadki rentowności obligacji wspierane dodatkowo towarzyszącą wyższemu wzrostowi gospodarczemu kompresją presji na ryzyko). Efekty bazowe (głównie wpływ masywnej deprecjacji złotego) mogą spowodować spadek inflacji mocno poniżej celu NBP. Uważamy, że efekty te będą z nawiązką równoważyć zapowiedziane już podwyżki cen kontrolowanych (energia elektryczna, akcyza na papierosy i paliwa, ceny OC). Podkreślamy jednak, że już w drugiej połowie 2010 roku, za sprawą łagodnego przebiegu spowolnienia w polskiej gospodarce i poprawiającej się sytuacji na rynku pracy, inflacja zacznie się stopniowo rozpędzać. Proces ten skutkował będzie zacieśnieniem monetarnym. Zacieśnienie to w pewnym stopniu będzie podyktowane faktem dalszego niespełnienia przez Polskę inflacyjnego kryterium konwergencji (pamiętajmy, że właśnie za ten odcinek procesu nominalnej konwergencji jest odpowiedzialna RPP i nawet przy zmiennych jej inklinacjach politycznych ciężko jest zakładać, że kwestię stabilności cen nowa RPP potraktuje mniej poważnie niż jej poprzednicy). Skokowy wzrost podaży pieniądza w październiku Dynamika podaży pieniądza M3 wzrosła w październiku do 11,8% r/r z 9,6% zanotowanych we wrześniu (wzrost o ponad 19 mld zł). Wzrost ten to jednak przede wszystkim wynik emisji publicznej PGE i udzielonych na zakup akcji kredytów (na kwotę przekraczającą 15 mld zł). Ze względu na harmonogram emisji środki z udzielonych kredytów znalazły się na kontach bankowych niemonetarnych instytucji finansowych 2
właśnie przez przełom miesiąca podbijając dynamikę całego agregatu. Daily Letter Wydaje się, że popularność emisji PGE mogła wpłynąć również na pewne obniżenie dynamiki depozytów gospodarstw domowych (popularnym manewrem było likwidowanie depozytów w bankach w celu wpłacenia depozytów zabezpieczających do biur maklerskich). Po odfiltrowaniu efektów związanych z emisją PGE stwierdzić można, że październik przyniósł raczej kontynuację dotychczasowych tendencji w agregatach monetarnych. Następuje stabilizacja, a nawet pewna poprawa w depozytach przedsiębiorstw, systematycznie wydają się rosnąć depozyty gosp. domowych (fakt zaledwie stabilizacji w ujęciu miesięcznym w październiku to, jak już wspominaliśmy, efekt odpływu części depozytów w związku z emisją PGE). Po stronie należności następuje systematyczny przyrost kredytów gosp. domowych i samorządów (ten ostatni związany jest z realizacją i współfinansowaniem projektów unijnych). Wydaje się, że również przedsiębiorstwa są coraz bliżej momentu w którym odnotują wzrost kredytu (od kilku miesięcy obserwujemy w tym sektorze obiecujące symptomy stabilizacji akcji kredytowej). Przyspieszeniu akcji kredytowej może sprzyjać również zakończenie wojny depozytowej, przeszacowanie ryzyka kredytowego (efekt niezwykle łagodnego przebiegu spowolnienia gospodarczego), poprawa współczynników wypłacalności (krytycznie zależnych od kursu złotego) i płynności zdecydowanej większości polskich banków. Wysoka produkcja samochodów podana przez Samar Instytut Samar podał, że w październiku 2009 roku produkcja samochodów osobowych i dostawczych wyniosła 85 793 sztuk, co oznacza wzrost o % m/m i o 11,7% r/r. Przykładając (bardziej wiarygodną) miesięczną dynamikę produkcji do odpowiedniej sekcji produkcji przemysłowej otrzymujemy dynamikę sprzedaży aut na poziomie 5,3% w ujęciu rocznym. Jest to zdecydowanie najlepszy wynik od 3 ostatnich miesięcy (dotychczasowa najwyższa dynamika uplasowała się na poziomie -1,7% r/r). Choć korelacja pomiędzy produkcją samochodów a całym agregatem przetwórstwa przemysłowego nie jest idealna, dane o produkcji samochodów generują ryzyko wyższego odczytu produkcji przemysłowej obecnie szacujemy go zatem na poziomie 1,0%. Posiedzenie RPP, 25. listopada Decyzja RPP Prawdopodobieństwo decyzji (wyliczone według krzywej OIS*) Stopy bez zmian 100% Obniżka o 25 bps 0% * OIS Overnight Index Swap 3
Rynek walutowy Daily Letter Fixing NBP EUR/PLN 4,114 USD/PLN 2,763 CHF/PLN 2,723 Poziomy otwarcia EUR/USD 1,492 EUR/JPY 133,640 EUR/PLN 4,101 USD/PLN 2,750 CHF/PLN 2,716 Słabszy optymizm konsumentów oraz gorsze od oczekiwań dane o bilansie handlowym USA zwiększyły awersję do ryzyka i doprowadziły do tymczasowego umocnienia dolara do 1,4842. Szybko jednak powrócili inwestorzy kupujący wspólną walutę i EURUSD poszybował znacznie powyżej otwarcia, do poziomów 1,4972. Nadchodzący tydzień bogaty jest w interesujące publikacje, zwłaszcza zza Oceanu. Już dziś podane zostaną dane o sprzedaży detalicznej za październik, jutro natomiast poznamy wyniki produkcji przemysłowej; w środę publikowane będą wyniki z sektora budowlanego. Publikowane dane prawdopodobnie potwierdzą scenariusz ożywienia napędzanego w głównej mierze przez sferę podażową. Ataki na 1,50 są z tego względu jak najbardziej możliwe, jednak trudno w tym przypadku liczyć na trwałą penetrację. Piątek był kolejnym dniem umocnienia polskiej waluty. Po delikatnej korekcie do poziomów powyżej 4,12 za euro złoty kończył piątek przy poziomach poniżej 4,10. Złotemu sprzyja zachowanie indeksów giełdowych oraz umacnianie euro względem dolara. Ostatni ruch na złotym jest wreszcie w dużej mierze korektą wcześniejszego relatywnego niedowartościowania polskiej waluty. Uważamy, że złotemu sprzyjać mogą publikowane w tym tygodniu dane makro (przede wszystkim dane o produkcji przemysłowej) oraz oczekiwanie na lepsze dane o PKB (publikacja pod koniec miesiąca). Krótkoterminowe prognozy, EUR/USD W ostatnim tygodniu widzieliśmy odbicie od poziomu oporu na 1,5060 (październikowe maksima) i próby przełamania 20 dniowej średniej ruchomej. Średnia 55 dniowa pozostaje istotnym wsparciem dla EURUSD (dopiero jej przebicie sugerowałoby głębsza korektę do poziomów poniżej 1,4750). W krótkim okresie widzimy szansę na konsolidację EURUSD. Formacja podwójnego szczytu na EURUSD sugeruje jednak ryzyko zmiany trendu EURUSD (przypomnijmy, że bardzo podobnie wyglądał proces odwracania osłabienia dolara choćby w 2008 roku). Wsparcie Opór 1,4830 1,5225 1,4750 1,5060 1,4580 1,5020 4
Daily QEUR=D2 1,5227 2009-05-26-2009-11-23 (WAR) EMA; QEUR=D2; Last Quote(Last); 200; 2009-11-13; 1,4221 Cndl; QEUR=D2; Last Quote 2009-11-13; 1,4859; 1,4933; 1,4825; 1,4913 61,8% EMA; 1,4626 QEUR=D2; Last Quote(Last); 20; 2009-11-13; 1,4864 EMA; QEUR=D2; Last Quote(Last); 55; 2009-11-13; 1,4706 50,0% 1,4184 1,4831 1,4444 1,4581 1,5067 1,4327 Price 1,48 1,46 1,44 1,42 1,4011 1,4 38,2% 1,3743 1,3829 1,38.1234 RSI; QEUR=D2; Last Quote(Last); 14; Wilder Smoothing; 2009-11-13; 512 Value 01 08 15 22 29 06 13 20 27 03 10 17 24 31 07 14 21 28 05 12 19 26 02 09 16 23 czerwiec 2009 lipiec 2009 sierpień 2009 wrzesień 2009 październik 2009 listopad 2009.123 Źródło: Reuter Krótkoterminowe prognozy, EUR/PLN i USD/PLN Przełamanie ograniczenia krótkookresowego trendu deprecjacyjnego oraz istotnych poziomów wsparcia na 0 i 4,12. Pozytywne dla złotego momentum. Bezpośrednim celem jest poziom 4,06016 (Fibo). Potem psychologiczny poziom 4,000. Wsparcie Opór 4,0616 4,5250 4,0000 4,3400 3,8500 700 Daily QEURPLN=D2 2009-06-03-2009-12-02 (WAR) Cndl; QEURPLN=D2; Last Quote 2009-11-16; 4,098; 4,1013; 4,0933; 4,0933 EMA; QEURPLN=D2; Last Quote(Last); 200; 2009-11-16; 096 EMA; QEURPLN=D2; Last Quote(Last); 55; 2009-11-16; 4,1986 38,2% 691 4,3386 963 71 Dow ntrend Price 4,35 4,3 5 Fibo 50% retracement 4,15 50,0% 4,0618 RSI; QEURPLN=D2; Last Quote(Last); 14; Wilder Smoothing; 2009-11-16; 313 4,0742 4,10.1234 Value 08 15 22 29 06 13 20 27 03 10 17 24 31 07 14 21 28 05 12 19 26 02 09 16 23 30 cze 09 lip 09 sie 09 wrz 09 paź 09 lis 09 30.123 Źródło: Reuters 5
Rynek stopy procentowej, PLN IRS BID ASK 1Y 4,35 3 2Y 4,87 4,93 3Y 5,24 5,30 4Y 5,42 5,48 5Y 5,51 5,57 6Y 5,53 5,59 7Y 5,53 5,59 8Y 5,53 5,59 9Y 5,53 5,59 10Y 5,52 5,58 % 7,2 7,0 6,8 6,6 6,4 6,2 6,0 5,8 5,6 5,4 5,2 5,0 4,8 4,6 4,0 Asset Swapy Asset Swap (bps) Benchmark IRS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 130 110 90 70 50 30 10-10 -30-50 -70 pb. % 4,55 4,5 5 4,35 4,3 5 4,15 4,1 WIBOR 1Y vs WIBOR 3M 31 lip 09 10 sie 09 18 sie 09 26 sie 09 3 wrz 09 11 wrz 09 21 wrz 09 29 wrz 09 7 paź 09 15 paź 09 23 paź 09 2 lis 09 spread 1Y vs 3M WIBOR 1Y WIBOR 3M 0,40 0,30 0,20 pp. depo BID ASK ON 3,00 3,50 1M 3,30 3,70 3M 4,04 4 FRA BID ASK 1x2 3,55 3,60 1x4 0 5 3x6 4,19 4 6x9 4,31 4,36 9x12 4,52 4,57 5,0 4,9 4,8 4,7 4,6 4,5 4,3 4,1 4,0 3,9 3,8 3,7 3,6 3,5 Wibor 3M i stawki FRA WIBOR 3M 1x4 3x6 6x9 9x12 % 5,8 5,6 5,4 5,2 5 4,8 4,6 4 3,8 20 sie 09 27 sie 09 IRS 2Y vs IRS 5Y 3 wrz 09 10 wrz 09 17 wrz 09 24 wrz 09 1 paź 09 8 paź 09 15 paź 09 spread 5Y vs 2Y 5Y 2Y 22 paź 09 29 paź 09 5 lis 09 12 lis 09 0-0,1-0,2-0,3-0,4-0,5-0,6-0,7-0,8 pp. Surowce: ropa naftowa Indeks cen ropy naftowej Ropa brent: krzywa terminowa 90 83,0 80 82,0 70 81,0 80,0 USD / bbl 60 50 USD / bbl 79,0 78,0 78,7 40 77,0 77,2 77,2 30 76,0 20 1 gru 08 1 sty 09 1 lut 09 1 mar 09 1 kwi 09 1 maj 09 1 cze 09 1 lip 09 1 sie 09 1 wrz 09 1 paź 09 1 lis 09 75,0 JAN0 FEB0 MAR0 UWAGA! NINIEJSZE OPRACOWANIE STANOWI WYRAZ NAJLEPSZEJ WIEDZY AUTORÓW POPARTEJ INFORMACJAMI Z KOMPETENTNYCH RYNKOWYCH ŹRÓDEŁ, JEDNAKŻE NIE MOŻEMY GWARANTOWAĆ ICH PEŁNEJ WIARYGODNOŚCI I KOMPLETNOŚCI. WSZELKIE OCENY ZAWARTE W NINIEJSZYM DOKUMENCIE WYRAŻAJĄ NASZE OPINIE W DNIU WYDANIA RAPORTU I MOGĄ BYĆ ZMIENIONE PRZEZ AUTORÓW BEZ UPRZEDNIEGO POWIADOMIENIA. INFORMACJE, NA KTÓRE POWOŁUJĄ SIĘ W NINIEJSZYM OPRACOWANIU AUTORZY NIEKONIECZNIE POZOSTAJĄ W ZGODZIE Z 6
OPINIAMI BRE BANKU. KWOTOWANIA WSKAZANE W OPRACOWANIU SĄ ŚREDNIMI POZIOMAMI ZAMKNIĘCIA RYNKU MIĘDZYBANKOWEGO Z DNIA POPRZEDNIEGO I MAJĄ CHARAKTER WYŁĄCZNIE INFORMACYJNY. NIE SĄ ZATEM PORADĄ, REKOMENDACJĄ, OFERTĄ DOTYCZĄCĄ KUPNA LUB SPRZEDAŻY INTRUMENTÓW FINANSOWYCH I NIE NALEŻY ICH TAK TRAKTOWAĆ. PROGNOZY WSKAZANE W NINIEJSZYM DOKUMENCIE NIE GWARANTUJĄ OSIĄGNIĘCIA ZYSKÓW PRZEZ INWESTORA DZIAŁAJĄCEGO NA ICH PODSTAWIE. BRE BANK S.A. ( LUB JEGO PRACOWNICY ) MOŻE POSIADAĆ NA RACHUNKU WŁASNYM LUB MOŻE ZAWIERAĆ TRANSAKCJE KUPNA/SPRZEDAŻY INSTRUMENTÓW OPISANYCH W NINIEJSZEJ PUBLIKACJI. AUTORZY OŚWIADCZAJĄ, ŻE INWESTOR NIE POWINIEN DZIAŁAĆ WYŁĄCZNIE NA PODSTAWIE NINIEJSZEGO OPRACOWANIA, BEZ ZASIĘGNIĘCIA NIEZALEŻNEJ PROFESJONALNEJ PORADY INWESTYCYJNEJ. JAKAKOLWIEK ODPOWIEDZIALNOŚĆ BRE BANKU SA, JEGO ZARZĄDU, PRACOWNIKÓW, WSPÓŁPRACOWNIKÓW, KOOPERANTÓW, AGENTÓW Z TYTUŁU PODJĘCIA PRZEZ JAKĄKOLWIEK OSOBĘ DZIAŁAŃ LUB ZANIECHAŃ W ZWIĄZKU Z NINIEJSZYM OPRACOWANIEM JEST WYŁĄCZONA. DYSTRYBUCJA LUB PRZEDRUK CZĘŚCI LUB CAŁOŚCI OPRACOWANIA MOŻLIWA JEST ZA UPRZEDNIĄ PISEMNĄ ZGODĄ AUTORÓW. 7