STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY JODŁOWNIK OPRACOWANIA PROBLEMOWE I SPECJALISTYCZNE ZESZYT NR 4 ANALIZA UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I KOMUNIKACJI Kraków 2009 r.
SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE. 2. KOMUNIKACJA. 2.1. Układ drogowy. 2.2. Układ kolejowy. 2.3. Komunikacja publiczna. 3. PODSTAWOWE ELEMENTY INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ. 3.1. Gospodarka wodno-ściekowa. 3.2. Elektroenergetyka. 3.3. Gazownictwo. 2
1. WPROWADZENIE. Na obszarze Gminy nie ma dobrze rozwiniętego i funkcjonującego systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków bytowo gospodarczych. Obecnie taki sprawnie funkcjonujący system, posiada jedynie wieś Jodłownik, do którego podłączonych jest około 80% mieszkańców wsi. W fazie wykonywania jest realizacja nowego systemu kanalizacji sanitarnej w rejonach o zabudowie rozproszonej, tj. w pozostałych miejscowościach wchodzących w skład Gminy. W zabudowaniach nie posiadających funkcjonującego systemu kanalizacyjnego ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych tzw. szambach. Projekt kanalizacji Gminy przewiduje wyposażenie budynków, oddalonych od zabudowań i projektowanej sieci, w przydomowe oczyszczalnie ścieków. Obecnie Gmina posiada jedną komunalną oczyszczalnią ścieków, zlokalizowaną miejscowości Jodłownik oraz funkcjonujące lokalne oczyszczalnie szpitala w Szczyrzycu oraz szkoły w Sadku. 3
2. KOMUNIKACJA. 2.1. Układ drogowy. Podstawowy układ drogowy gminy tworzą drogi powiatowe, pełniące funkcje dróg zbiorczych: nr 1622K (25208) (Raciechowice) granica Gminy Pogorzany Szczyrzyc granica Gminy (Dobra); nr 1623K (25209) Szczyrzyc Góra Świętego Jana granica Gminy; nr 1621K (25210) Jodłownik Janowice Szczyrzyc; nr 1620K (25211) Wilkowisko granica Gminy (Skrzydlna); nr 1632K (25212) (Grabie) granica Gminy Lasocice Mstów Jodłownik Wilkowisko granica Gminy (Tymbark); nr 1618K (25214) (Limanowa) granica Gminy Szyk Mstów; nr 1619K (25215) (Stare Rybie) granica Gminy odcinek na terenie wsi Szyk granica Gminy (Rupniów). Drogi układu podstawowego posiadają nawierzchnię asfaltową i podstawowe parametry dróg III, IV i V klasy technicznej. Układ uzupełniający dróg tworzą lokalne i dojazdowe drogi gminne,. w większości o nawierzchni ulepszonej. Najważniejsze lokalne drogi gminne to: droga Janowice Dobroniów Mstów, droga Krasne - Lasocice Słupia Sadek, droga Jodłownik Kostrza Sadek Szyk granica Gminy (Nowe Rybie), droga Szyk granica Gminy (Tarnawa). 2.2. Układ kolejowy. Przez teren Gminy nie przebiega aktualnie żadna linia kolejowa. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Tymbarku na linii kolejowej 2 klasy nr 104 Chabówka - Nowy Sącz o niewielkim obecnie znaczeniu, zarówno dla przewozów pasażerskich, jak towarowych. 4
2.3. Komunikacja publiczna. Podstawowym środkiem przewozowym na terenie gminy jest komunikacja autobusowa (państwowa i prywatna), która obsługuje trasy o znaczeniu regionalnym na relacjach: (Kraków - Gdów) - Krasne - Lasocice - Jodłownik - Wilkowisko - (Tymbark - Limanowa, Łukowica, Słopnice, Szczawnica); (Kraków - Dobczyce) - Pogorzany - Szczyrzyc, (Skrzydlna, Półrzeczki); (Kraków, Myślenice - Dobczyce) - Góra Świętego Jana, Szczyrzyc; (Kraków - Gdów - Stare Rybie) - Szyk - (Tymbark - Limanowa). Komunikacja lokalna obsługuje większość wsi w Gminie, łącząc je z siedzibą przyszłego powiatu Limanową. Główne relacje to: (Limanowa) - Jodłownik - Szczyrzyc - (Skrzydlna); (Limanowa) - Szyk - Krasne - Lasocice. Główne przystanki to: Jodłownik, Wilkowisko, Szczyrzyc, Szyk. Parkingi i zaplecze komunikacji. Na terenie Gminy zlokalizowane są niewielkie place postojowe przy obiektach handlowych, usługowych i kościołach w centrach niektórych wsi. W centrum siedziby Gminy funkcjonują parkingi na ok. 30 miejsc postojowych. Gmina posiada ogólnodostępną stację paliw w Jodłowniku oraz jedną stację w końcowej fazie wykonawczej. 3.1. Gospodarka wodno-ściekowa. 3.1.1. Ocena warunków naturalnych środowiska. a) Warunki hydrograficzne. 5
1. Obszar Gminy położony jest w całości w zlewni rzeki Stradomki, będącej prawobrzeżnym dopływem rzeki Raby. Charakteryzuje się bardzo bogatą siatką hydrograficzną. Gmina porozcinana jest dolinami licznych potoków, mających ujście do tworzących trzy osie układu (o kierunku północ - południe): - rzeki Stradomki - przepływającej przez Gruszów Szczyrzyc Pogorzany; - potoku Tarnawka - przepływającego przez wsie: Wilkowisko - Jodłownik Mstów - Słupia; - potoku Ryjskiego - przepływającego przez wsie: Kostrze - Szyk - Sadek. 2. Potoki charakteryzują się niewielkimi przepływami oraz ich znaczną zmiennością. Przepływy charakterystyczne potoku Tarnawka w przekroju realizowanej oczyszczalni ścieków w Jodłowniku - wg operatu wodno-prawnego opracowanej przez Ekosystem" - Kraków 1997 r.) dla realizowanej oczyszczalni ścieków wynoszą: przepływ absolutnie najniższy - 0,016 m 3 /s, przepływ średni z najniższych - 0,033 m 3 /s, przepływ średni normalny - 0,057 m 3 /s, przepływ średni - 0,203 m 3 /s, wielka woda - 80,57 m 3 /s. Poziom miarodajny wielkiej wody potoku wynosi - 309.50 m n.p.m. b) Warunki hydrogeologiczne. 1. Gmina położona jest w obrębie niecki Szczyrzyca (elementu tektonicznego jednostki śląskiej), wypełnionej warstwami krośnieńskimi tworzącymi kompleks łupkowopiaskowcowym, o niewielkiej wodonośności utworów; jedynie w dolinach potoku Tarnawka oraz rzeki Stradomki zasobność utworów akumulacji rzecznej jest nieco wyższa. 2. Przewodność warstwy wodonośnej utworów czwartorzędowych w przeważającym obszarze Gminy jest mniejsza od 20 m 3 /dobę; jedynie w dolinie pot. Tarnawka w Jodłowniku - wynosi 20-100 m 3 /dobę; wodonośność pojedynczych otworów jest mniejsza od 2 m 3 /h, jedynie w dolinie potoku Tarnawka od 2 do 5 m 3 /h. Miąższość warstwy wodonośnej nie przekracza 5 m, w górnych odcinkach rzek jest mniejsza niż 2 m. 6
W utworach fliszowych dominują łupki, wydajność pojedynczego otworu studziennego: 0,3-2,0 m 3 /h. 3. Moduł zasobów dynamicznych dla obszaru Gminy: jedynie w dolinach potoków: qd = 0,0 0,5 l/s/km 2 qd = 0,5 1,0 l/s/km a w dolinie potoku Tarnawka, poniżej Jodłownika: qd = 1,0 1,5 l/s/km 2 Wydajności jednostkowe zmienne, w granicach: 0,02 + 4,31 m 3 /h/1 m. Dane powyższe podano w/g Dokumentacji hydrogeologicznych zasobów wód podziemnych w kat. C" dorzecza górnej Raby" - w Krakowie, opracował: mgr inż. J. Józefko. Przedsiębiorstwo Geologiczne 3.1.2. Zaopatrzenie w wodę. 1. Źródłem zaopatrzenia w wodę mieszkańców Gminy są ujęcia studzienne czwartorzędowego poziomu wodonośnego, ujęcia infiltracyjne w dolinach potoków, oraz źródła o niewielkiej wydajności, ujęte w ramach wodociągów lokalnych lub zbiorczych, obsługujących dwie lub więcej wsi. 2. Mieszkańcy Gminy aktualnie obsługiwani są przez następujące wodociągi: 1) wodociąg wiejski Janowice - Szczyrzyc" obejmujący zasięgiem działania również wieś Gruszów, dla którego źródłem wody są: 7
- studnia O1 o zasobach Q - 2,25 m 3 /h, - studnia O 2 o zasobach Q = 4,00 m 3 /h - studnia O3 o zasobach Q = 4,00 m 3 /h - ujęcie na pot. Jaworskim w km 2 + 425, z którego - max pobór nie może przekroczyć wielkości = 1,18l/sek = 102 m 3 /d (zgodnie z pozwoleniem wodno-prawnym z 27.02.1998 r.); wodociąg pracuje w układzie ze zbiornikiem wyrównawczym o pojemności V = 250 m 3 - występuje deficyt wody, na skutek nadmiernej eksploatacji - zczerpano zasoby studni O1; aktualnie praca wodociągu oparta jest na ujęciu wód potoku (głównie źródło), studni O2 oraz O3 i lokalnego źródła; woda ze zbiornika wyrównawczego zlokalizowanego w rejonie ujęć w Gruszowie prowadzona jest rurociągiem ( 160 mm do Szczyrzyca, skąd rurociągiem 110 mm rozprowadzana jest w kierunku południowym po wsi Janowice oraz drugim rurociągiem 110 mm w kierunku północnym - do wsi Szczyrzyc; 2) wodociąg Kostrza", oparty na poborze wody powierzchniowej na dwóch odnogach potoku bez nazwy - zlokalizowanym we wsi Kostrza, w ilości max = 1.25 l/sek. (zgodnie z pozwoleniem wodno-prawnym z 7.07.1992 r.); z siecią współpracuje zbiornik wyrównawczy o pojemności V = 150 m 3, skąd rurociągiem 160 mm woda prowadzona jest przez wieś Kostrza, w kierunku wschodnim - do wsi Szyk oraz rurociągiem 110 mm / 90 mm, w kierunku północnym do wsi Sadek i na półn.- zachód do wsi Mstów; w 2007 r. Gmina wykonała w lasach państwowych nadleśnictwa Kostrza 2 odwierty poszukiwawcze za wodą, które w przyszłości zostaną włączone do wymienionego systemu wodociągowego; 3) część wsi Jodłownik, obejmująca m.in. dawny Ośrodek Hodowli Zarodowej obsługiwana jest przez wodociąg będący własnością Gminy od 2002 r., dzierżawiony przez państwa Wąsowiczów, którzy zaopatrują okoliczne bloki mieszkalne, dla którego źródłem wody jest ujęcie na potoku bez nazwy; 4) szkoła na terenie Jodłownika korzysta z własnej studni o zasobach Qe = 2,0 m 3 /h; 5) z własnej studni korzysta także SKR; 8
6) w 2006 r. Gmina oddała do użytku wodociąg gminny w Jodłowniku, który zaopatrywany jest z 4 ujęć wody (S1, S2, S3, S4) o łącznej wydajności 7,0 m 3 /h; dla tego wodociągu rezerwowane są dodatkowe ujęcia wody (S2, S6, S7, S8), dla których zostały wydane decyzje zasobowe; w przyszłości planowana jest budowa zbiornika wyrównawczego o pojemności V = 250 m 3 w miejscowości Jodłownik Markuszowa, gdzie również Gmina posiada ujecie rezerwowe O1 o wydajności 1,5 m 3 /h; 7) wodociąg Pogorzany - Wierzki" z ujęciem na potoku Kwitowskim oraz zbiornikiem o pojemności 50 m 3, skąd rurociągiem o przekroju 80 mm / 40 mm woda rozprowadzana jest do pobliskich zabudowań; 8) wodociąg Pogorzany - Wieniec" oparty na ujęciu źródlisk, skąd woda poprzez zbiornik o pojemności V =50 m 3 rozprowadzana jest rurociągiem o przekroju 100-80 mm. 3.1.3. Odprowadzenie ścieków. 1. Na obszarze Gminy nie ma dobrze rozwiniętego i funkcjonującego systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków bytowo gospodarczych. Obecnie taki sprawnie funkcjonujący system, posiada jedynie wieś Jodłownik, do którego podłączonych jest około 80% mieszkańców wsi. W fazie wykonywania jest realizacja nowego systemu kanalizacji sanitarnej w rejonach o zabudowie rozproszonej, tj. w pozostałych miejscowościach wchodzących w skład Gminy. W zabudowaniach nie posiadających funkcjonującego systemu kanalizacyjnego ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych tzw. szambach. Projekt kanalizacji Gminy przewiduje wyposażenie budynków oddalonych od zabudowań i projektowanej sieci w przydomowe oczyszczalnie ścieków. Obecnie Gmina posiada jedną komunalną oczyszczalnią ścieków, zlokalizowaną miejscowości Jodłownik oraz funkcjonujące lokalne oczyszczalnie szpitala w Szczyrzycu oraz szkoły w Sadku. W fazie realizacji znajduje się oczyszczalnia ścieków w Szczyrzycu. 2. Ścieki bytowo-gospodarcze użytkowników Gminy odprowadzane są bez oczyszczania do chłonnych rzadziej szczelnych zbiorników okresowo opróżnionych, 9
najczęściej jednak bezpośrednio do ziemi lub pobliskich cieków, bez jakiegokolwiek oczyszczenia, są przyczyną zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych. 3. Z ważniejszych obiektów na terenie Gminy mających rozwiązaną gospodarkę ściekową jest szpital w Szczyrzycu, odprowadzający ścieki po oczyszczeniu na: tłuszczu, osadniku gnilnym, chloratorze ścieków, złożu filtracyjnym oraz nowej oczyszczalni ścieków typu NAYADIC" o przepustowości ok. 9 m 3 /dobę. Użytkownik posiada pozwolenie wodno-prawne na odprowadzenie ścieków oczyszczonych do rzeki Stradomki w km 3 + 650 - w ilości = 33,5 m 3 / dobę. 3.1.4. Podstawowe uwarunkowania z zakresu gospodarki wodnościekowej. 1. Głównym źródłem zaopatrzenia w wodę mieszkańców Gminy Jodłownik poprzez wodociągi zbiorcze - mogą być jedynie zasoby wód potoków przepływających przez Gminę, dlatego też istnieje konieczność podjęcia (pomiarów) badań zasobów tych wód, celem rozpoznania możliwości ewentualnej budowy nowych wodociągów lub rozbudowy istniejących, a także ochrona tych zasobów przed ich nadmierną eksploatacją. 2. Głównym uwarunkowaniem rozwoju Gminy są stosunkowo niewielkie zasoby wód oraz nieuporządkowana gospodarka ściekowa na obszarze Gminy. Realizacja kanalizacji na terenie wsi Gminy warunkuje ochronę jakości wód powierzchniowych i podziemnych przed infiltrowaniem ścieków gospodarczo-bytowych. 3.3. Gazownictwo. Ocena stanu istniejącego. Aktualnie na terenie wszystkich miejscowości Gminy Jodłownik odbiorcy korzystają z gazu ziemnego. Zakres gazyfikacji poszczególnych miejscowości jest zróżnicowany, co wynika przede wszystkim z charakteru zabudowy, w większości znaczne rozproszonej. Przy tego typu zabudowie, ze względów ekonomicznych, szereg gospodarstw znacznie oddalonych, nie zostało podłączonych do sieci gazowej. Źródło zasilania w gaz Gminy Jodłownik stanowi stacja redukcyjno - pomiarowa I stopnia zlokalizowana w miejscowości Rupniów, na terenie gminy Limanowa. W/w stacja redukcyjna o przepustowości nominalnej Q = 3000 Nm 3 /h zasila oprócz wsi Gminy Jodłownik również część wsi gminy Dobra. Na terenie Gminy Jodłownik zlokalizowane są sieci średniego ciśnienia o średnicach od 150 do 32 mm. 10
W/w sieć średniego ciśnienia, zasilana ze stacji redukcyjnej w Rupniowie, połączona jest z sieciami średnioprężnymi zasilanymi ze stacji redukcyjnej w Słopnicach. Istniejące sieci gazowe są w dobrym stanie technicznym. W większości istniejące sieci gazowe wykonane są z rur polietylenowych, jedynie odcinki głównych gazociągów o średnicach 150 i 125 z rur stalowych. Sieci gazowe na terenie Gminy Jodłownik zrealizowane zostały kilka lat temu, są więc sieciami nowymi, posiadającymi przepustowość umożliwiającą pełne zaopatrzenie w gaz odbiorców na terenie Gminy, zarówno dla celów komunalnych jak i grzewczych. 11