PRZEPISY OBOWIĄZUJĄCE W WYBORACH ORGANÓW JST

ZADANIA, TRYB PRZYGOTOWANIA I PRZEPROWADZENIA GŁOSOWANIA PRZEZ OBWODOWE KOMISJE WYBORCZE (OKW) W WYBORACH ORGANÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO (JST) ZARZĄDZONYCH NA DZIEŃ 16 LISTOPADA 2014 R. Wg układu i kolejności punktacji: Wytycznych dla obwodowych komisji wyborczych dotyczących zadań i trybu przygotowania oraz przeprowadzenia głosowania w wyborach JST zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r.. 1

PRZEPISY OBOWIĄZUJĄCE W WYBORACH ORGANÓW JST 1. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112 z późn. zm.), dział I (rozdziały: 1,2,3,4,5,5a,6, 7,7a,9,10-15), dział II (rozdziały: 1-8), dział VII (rozdziały: 1-12), dział VIII (rozdziały: 1-6), dział IX (art. 494-512) zwana dalej Kodeksem, (wyciąg opracowany w Krajowym Biurze Wyborczym KBW); 2. Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej (PKW) z dnia 29 września 2014 r. w sprawie wytycznych dla obwodowych komisji wyborczych dotyczących zadań i trybu przygotowania oraz przeprowadzenia głosowania w wyborach organów jednostek samorządu terytorialnego, zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r. (M. P. 2014, poz. 934), zwana dalej Wytycznymi, (wyciąg opracowany w KBW zawiera m.in: Wytyczne, Regulamin OKW, zaświadczenie dla męża zaufania, uchwały: w/s przekazywania danych o frekwencji, postępowania z kopertami zwrotnymi i pakietami wyborczymi oraz w/s wytycznych dot. sprawdzania zgodności arytmetycznej w systemie informatycznym; ponadto wyciągi rozporządzeń: Min. Spraw Wewn. w/s spisu wyborców, w/s sporządzenia aktu pełnomocnictwa i w/s wymagań w zakresie ochrony lokali OKW w czasie przerwy w głosowaniu spowodowanym nadzwyczajnymi wydarzeniami zwany Wyciągiem). 2

ZADANIA OKW PRZED DNIEM GŁOSOWANIA Pkt 1-108 3

IDENTYFIKATORY CZŁONKÓW KOMISJI (imię imiona, nazwisko) członek.. (funkcja pełniona w komisji) Obwodowa Komisja Wyborcza Nr. w... (nazwa miejscowości) pkt 1. 4

ZADANIA PRZEWODNICZĄCEGO KOMISJI 1) zwoływanie posiedzeń i kierowanie pracami komisji; 2) CZUWANIE NAD: utrzymaniem porządku i spokoju w czasie głosowania oraz zapewnieniem tajności głosowania (art. 49 1 Kodeksu); właściwym przebiegiem toku czynności podczas głosowania; przestrzeganiem zakazu prowadzenia w jakiejkolwiek formie agitacji wyborczej w lokalu wyborczym i na terenie budynku, w którym on się znajduje, (art. 107 2 Kodeksu); 3) informowanie mężów zaufania o przysługujących im prawach; 4) wydawanie poleceń mężom zaufania, których działanie wykracza poza ich uprawnienia, utrudnia pracę OKW, zakłóca tajność / powagę głosowania; 5) prawo żądania opuszczenia lokalu OKW przez osoby zakłócające porządek i spokój oraz zwracania się do właściwego komisariatu Policji o zapewnienie koniecznej pomocy (art. 49 2-3 Kodeksu). pkt 2. 5

ODNOTOWANIE W PROTOKOŁACH GŁOSOWANIA ZAKŁÓCEŃ GŁOSOWANIA przypadki zakłóceń przebiegu głosowania opisujemy w punkcie 20 protokołów pkt 2. 6

MĘŻOWIE ZAUFANIA (art. 103 1 i 2 Kodeksu) 1. Po 1 mężu zaufania do każdej OKW na obszarze danego okręgu wyborczego mogą wyznaczyć: pełnomocnicy wyborczy komitetów wyborczych (lub osoby przez nich upoważnione), którzy zarejestrowali listę kandydatów w danym okręgu wyborczym lub kandydata na wójta w danej gminie. 2. Mąż zaufania (osoba pełnoletnia) przedstawia OKW zaświadczenie (wzór Wyciąg, str. 42) podpisane przez osobę wymienioną w pkt 1 wraz z dokumentem tożsamości. 3. Zaświadczenie podpisane przez osobę upoważnioną przez pełnomocnika okazuje się OKW wraz z kserokopią upoważnienia. 4. W lokalu OKW mężowie zaufania noszą jednakowe identyfikatory z imieniem, nazwiskiem, funkcją i nazwą komitetu. 5. Informując mężów zaufania o ich prawach i obowiązkach (po sprawdzeniu ich tożsamości) przewodniczący OKW wskazuje im miejsce w lokalu. pkt 3 4. 7

ZAŚWIADCZENIE DLA MĘŻA ZAUFANIA pkt 3. 8

IDENTYFIKATOR DLA MĘŻA ZAUFANIA.. (imię imiona, nazwisko) MĄŻ ZAUFANIA KOMITET WYBORCZY (nazwa komitetu wyborczego, który reprezentuje) pkt 5. 9

PRAWA MĘŻA ZAUFANIA DO: 1) obecności: w lokalu OKW w dniu wyborów i obserwacji wszystkich jej czynności (art. 42 4 Kodeksu); przy transmisji danych z protokołu głosowania do Terytorialnej Komisji Wyborczej (TKW); przy przekazywaniu protokołu do danej TKW; 2) zgłaszania przewodniczącemu komisji na bieżąco uwag i zastrzeżeń; 3) wnoszenia uwag do protokołu głosowania z wym. konkretnych zarzutów (art. 75 6 Kodeksu) i złożenia pod nimi podpisu; 4) filmowania / fotografowania protokołu głosowania podanego przez OKW do wiadomości publicznej na zewnątrz budynku, w którym mieści się lokal, w miejscu łatwo dostępnym; 5) żądania udostępnienia (w miarę technicznych możliwości) sporządzonych w kopii protokołów glosowania oraz protokołów z wyborów, w tym także protokołów nowo sporządzonych wskutek usunięcia błędów lub naniesienia poprawek. pkt 5. 10

MĄŻ ZAUFANIA NIE MOŻE: 1) być członkiem OKW (art. 153 1 Kodeksu); 2) łączyć tej funkcji z kandydowaniem na wójta i na radnego w okręgu wyborczym właściwym dla danego obwodu głosowania; 3) wykonywać żadnych czynności członka OKW, w tym udzielania wyborcom pomocy w głosowaniu, liczenia kart do głosowania lub przeglądania ich przed rozpoczęciem, w trakcie i po zakończeniu głosowania; 4) wykonywać swoich uprawnień w sposób utrudniający pracę OKW, zakłócający powagę głosowania i naruszający jego tajność; 5) utrwalać przebiegu pracy komisji narzędziami zapisującymi obraz/dźwięk; 6) wchodzić do pomieszczeń za zasłonę zapewniającą tajność głosowania podczas obecności tam wyborcy, nawet gdy on wyraził na to zgodę. Mąż zaufania ma obowiązek stosować się do poleceń porządkowych przewodniczącego OKW wydawanych, gdy działania męża zaufania wykroczyły poza jego uprawnienia. pkt 4-5. 11

ODNOTOWANIE POLECENIA PORZĄDKOWEGO W KAŻDYM SPORZĄDZANYM PROTOKOLE GŁOSOWANIA Opis: działań męża zaufania wykraczających poza jego uprawnienia, utrudniających pracę OKW, zakłócających powagę głosowania lub naruszających tajność i wydanego polecenia. pkt 5. 12

OBSERWATORZY MIĘDZYNARODOWI W LOKALU WYBORCZYM 1) zaproszeni przez Państwową Komisję Wyborczą (PKW) obserwatorzy międzynarodowi, którzy przedstawią zaświadczenie wydane przez PKW (art. 50 1 i 3 Kodeksu) mogą być obecni przy wszystkich czynnościach komisji; 2) obserwatorzy posiadają uprawnienia mężów zaufania, z wyjątkiem prawa do wnoszenia uwag do protokołów głosowania (art. 50 2 Kodeksu). Nie wykonują czynności członka OKW. Nie pomagają wyborcom i nie udzielają wyjaśnień. pkt 6. 13

DZIENNIKARZE W LOKALU OKW PODCZAS GŁOSOWANIA 1. Czas pobytu: od 7 00 do 21 00. 2. Podstawa pobytu: zgłoszenie go przewodniczącemu OKW i okazanie ważnej legitymacji lub innego dokumentu dziennikarskiego. 3. Obowiązki: - nie przeprowadzanie wywiadów w lokalu, - stosowanie się do zarządzeń przewodniczącego OKW dot. powagi i tajności głosowania. 4. Prawo do: - obserwowania; - sfotografowania / sfilmowania momentu otwierania urny oraz wyjmowania z niej kart wyłącznie za zgodą Gminnej Komisji Wyborczej. pkt 7. 14

WYPOSAŻENIE LOKALU WYBORCZEGO: I. 1) godło Rzeczypospolitej Polskiej; 2) urna takiej wielkości, aby pomieściła wszystkie karty do głosowania; 3) pomieszczenia lub miejsca za osłonami umieszczone w liczbie zapewniającej tajność i sprawność głosowania, z przyborami do pisania i plakatami informacyjnymi PKW; 4) urzędowe obwieszczenia i informacje wyborcze; II. Komisja sprawdza, najpóźniej w przeddzień głosowania czy: lokal jest odpowiednio wyposażony, a budynek w którym on się mieści oznakowany; lokal dostosowany do potrzeb wyborców niepełnosprawnych i jego wyposażenie spełnia wymogi rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 29 lipca 2011 r. (Wyciąg, str. 52); wielkość, sposób wykonania i zamknięcia urny (uniemożliwiający wrzucenie, wyjęcie lub wysypanie się kart do głosowania od zamknięcia i opieczętowania do otwarcia po zakończeniu głosowania); miejsce wywieszenia urzędowych obwieszczeń i informacji jest dobrze widoczne i umożliwia ich odczytanie; na potrzeby komisji zapewniono dostęp do środków łączności i wykaz telefonów, w lokalu OKW i w budynku (wewnątrz i na zewnątrz), w którym on się mieści, nie ma materiałów agitacyjnych (art. 107 2 Kodeksu) i usuwa je. III. Informacje ze sprawdzenia, stwierdzające braki, nieprawidłowości lub potrzeby (np. dodatkowej urny) OKW przekazuje wójtowi, a następnie ponownie sprawdza czy zostały one usunięte. 15 pkt 8-13

URZĄDZENIE LOKALU WYBORCZEGO MĘŻOWIE ZAUFANIA MIEJSCA ZA OSŁONAMI MIEJSCE PRACY KOMISJI URNA WEJŚCIE/ WYJŚCIE pkt 7. 16

URZĘDOWE OBWIESZCZENIA I INFORMACJE W LOKALU OKW 1) OBWIESZCZENIA O: numerach i granicach okręgów wyborczych, liczbach wybieranych radnych do właściwych rad i sejmiku; numerach i granicach obwodów głosowania oraz siedzibach OKW na terenie danej gminy; zarejestrowanych listach kandydatów na radnych, numerach list, skrótach nazw Komitetów z danymi kandydatów na tych listach do poszczególnych rad oraz o zarejestrowanych kandydatach na wójta; głosowaniu na 1 kandydata na wójta; 2) INFORMACJE O: sposobie głosowania i warunkach ważności głosu (art. 48 3 Kodeksu), składzie obwodowej komisji wyborczej, kandydatach skreślonych z zarejestrowanych list kandydatów na radnych, unieważnionych rejestracjach list kandydatów oraz skreślonych, zarejestrowanych kandydatach na wójta, którzy/e pozostali/ły na kartach wraz z informacjami o ważności głosu oddanego na takich kartach. 3) UMIESZCZANIE OBWIESZCZEŃ I INFORMACJI: na widocznym miejscu w lokalu wyborczym komisji umożliwiającym ich odczytanie; plakaty informacyjne PKW o sposobie głosowania i warunkach ważności głosu umieszcza się w pomieszczeniach / miejscach za osłonami do tajnego głosowania; na wys. umożliwiającej wyborcom niepełnosprawnym o ograniczonej sprawności ruchowej ich odczytanie. pkt 8-9. 17

PLAKATY INFORMACYJNE PKW: RADA GMINY / MIEJSKA pkt 9. 18

PLAKATY INFORMACYJNE PKW: WYBORY WÓJTA pkt 9. 19

PLAKATY INFORMACYJNE PKW: Rada Powiatu, Sejmik pkt 9.

INFORMACJA O SKŁADZIE* Obwodowej Komisji Wyborczej Nr... w... (adres siedziby komisji) 1)..., zam.....,., (imię-imiona i nazwisko) (miejscowość zamieszkania) (nazwa podmiotu zgłaszającego) (funkcja) 2)..., zam.....,., (imię-imiona i nazwisko) (miejscowość zamieszkania) (nazwa podmiotu zgłaszającego) (funkcja) 3)..., zam.....,., (imię-imiona i nazwisko) (miejscowość zamieszkania) (nazwa podmiotu zgłaszającego) (funkcja) 4)..., zam.....,., (imię-imiona i nazwisko) (miejscowość zamieszkania) (nazwa podmiotu zgłaszającego) (funkcja) 5)..., zam.....,., (imię-imiona i nazwisko) (miejscowość zamieszkania) (nazwa podmiotu zgłaszającego) (funkcja) 6)..., zam.....,., (imię-imiona i nazwisko) (miejscowość zamieszkania) (nazwa podmiotu zgłaszającego) (funkcja) 7)..., zam.....,., (imię-imiona i nazwisko) (miejscowość zamieszkania) (nazwa podmiotu zgłaszającego) (funkcja) 8)..., zam.....,., (imię-imiona i nazwisko) (miejscowość zamieszkania) (nazwa podmiotu zgłaszającego) (funkcja) 8)..., zam.....,., (imię-imiona i nazwisko) (miejscowość zamieszkania) (nazwa podmiotu zgłaszającego) (funkcja) * W dniu głosowania w lokalu wyborczym komisji. pkt 9. 21

POSIEDZENIE WS. ORGANIZACJI PRACY OKW PRZED I W DNIU GŁOSOWANIA 1. Nie później niż 13 listopada 2014 r. 2. Ustalenie godziny rozpoczęcia pracy OKW w dniu głosowania; 3. Podanie najpóźniej w przeddzień głosowania informacji o tej godzinie do wiadomości publicznej przez wywieszenie na zewnątrz: budynku, w którym mieści się lokal OKW i urzędu gminy (UG), umożliwiającej zapoznanie się z nią po ich zamknięciu. 4. Wyznaczenie co najmniej 3-osobowego zespołu (w tym przewodniczący lub jego zastępca) do odbioru w przeddzień kart do głosowania, nakładek na karty, formularzy protokołów głosowania, spisu wyborców z listą wyborców, którzy udzielili pełnomocnictwa do głosowania, pieczęci i pozostałych materiałów w przeddzień głosowania. 5. Ustalenie miejsca i sposobu przechowywania odebranych materiałów do dnia głosowania. 4. Ustalenie organizacji pracy w dniu głosowania, w tym składu co najmniej 3-osobowych zespołów przeprowadzających głosowanie. pkt 14-15 22

INFORMACJA O GODZINIE ROZPOCZĘCIA PRACY KOMISJI W DNIU WYBORÓW W dniu 16 listopada 2014 r. Obwodowa Komisja Wyborcza Nr.. w... (adres siedziby) rozpocznie pracę o godz. 6:00 Przewodniczący Obwodowej Komisji Wyborczej / /.. (imię-imiona, nazwisko) pkt 15 23

DOKUMENTY I MATERIAŁY ODBIERANE W PRZEDDZIEŃ GŁOSOWANIA 1) 4 rodzaje kart do głosowania w wyborach do rad: gminy, powiatu, sejmiku województwa i wyborach wójta; liczbie odpowiedniej dla danego obwodu; 2) komplet nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille`a; 3) po 4 egz. formularzy protokołów głosowania w obwodzie do poszczególnych wyborów wraz z wkładkami do protokołu zawierającymi wszystkie listy kandydatów zarejestrowane w danym okręgu wyborczym, 4) egz. spisu wyborców uprawnionych do głosowania w wyborach wraz z listą wyborców, którzy udzielili pełnomocnictwa do głosowania, 5) właściwa pieczęć komisji zawierająca: nazwę, numer i siedzibę komisji (miejscowość), 6) login i hasło dla przewodniczącego komisji, 7) Identyfikatory dla mężów zaufania 8) formularze zaświadczeń potwierdzających wzięcie udziału w głosowaniu, 9) materiały biurowe i inne; 10) odbiór materiałów potwierdzamy protokolarnie. pkt 16-18 24

CZYNNOŚCI KOMISJI PRZY ODBIORZE MATERIAŁÓW 1. Przeliczenie kart do głosowania i sprawdzenie czy dostarczone ilości są zgodne z liczbami podanymi w protokole odbioru. 2. Ustalenie czy karty dot. właściwego okręgu wyborczego w danych wyborach do JST i czy zostały prawidłowo wydrukowane. 3. Ustalenie na podstawie obwieszczeń czy karty są kompletne. 4. Ustalenie czy komisja otrzymała komplet. nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille a (po 1 egz. do danych wyborów). 5. Ustalenie czy przekazano po 4 egz. formularzy protokołów głosowania w obwodzie do poszczególnych wyborów organów JST z wkładkami do nich zawierającymi wszystkie zarejestrowane listy kandydatów we właściwych okręgach wyborczych. pkt 17-18 25

CZYNNOŚCI KOMISJI PRZY ODBIORZE SPISU WYBORCÓW 1. Sprawdzić, czy OKW otrzymała w przeddzień głosowania: 1) dla danego obwodu głosowania (i okręgu/ów wyborczego/ych) spis wyborców w części A i w cz. B; 2) ze spisem wyborców listę wyborców, którzy udzielili pełnomocnictwa do głosowania w ich imieniu. 2. Upewnić się, czy sporządzony spis wyborców (w kolumnie UWAGI w rubrykach odpowiadających nazwiskom wyborców) i lista udzielonych pełnomocnictw zawierają : 1) informacje o cofnięciu lub wygaśnięciu pełnomocnictwa; 2) informacje wysłaniu do wyborcy niepełnosprawnego pakietu wyborczego; 3) załączony czysty (pusty) formularz spisu wyborców tak dla części A, jak i dla cz. B (także w przypadku gdy spis wyborców sporządzono tylko w części A, a w części B nie). pkt 17 26

WZÓR SPISU WYBORCÓW CZ. A PRZYKŁADY ADNOTACJI W RUBRYCE UWAGI Pieczęć nagłówkowa organu sporządzającego spis * o Część A Lp. Nazw isko imię (imiona) Imię ojca CZĘŚĆ A SPISU WYBORCÓW Obwód głosowania nr w.. gmina (nazwa miejscowości) (nazwa gminy) Okręg wyborczy nr. dla wyboru Rady Gmin y / Miasta / Miejskiej / Dzielnicy **) Data urodzenia (RRRR-MM- DD) Nr PESEL Adres zamieszkania miejscowość ulica SPIS WYBORCÓW nr domu nr mieszkania Potwierdzenie otrzymania kart (-y) Głosowanie w dniu. 1 AAA BB.. SKREŚLENIE Z REJESTRU WYBORCÓW 2 BBB BB.. 3 ABA BB.. COFNIĘCIE PELNOMOCNICTWA 17.11.2014 r. 4 AAC BB.. WYSŁANO PAKIET 08.11.2014 r. Uwagi 5 DBD BB.. OMYŁKA 6 ABD BB.. WYGAŚNIĘCIE PELNOMOCNICTWA 12.11.2014 r. 7 ABA BB.. 8 BAB BB.. 9 ACA BB... ZAWIADOMIENIE art. 10 2 Kodeksu wyborczego 0 BAC BB.. Część B spisu wyborców sporządzono./ Części B spisu wyborców nie sporządzono, gdyż w części B rejestru wyborców nie wpisano obywateli Unii Europejskiej.* ** pkt 17.. (podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego) 27

LISTA WYBORCÓW, KTÓRZY UDZIELILI PEŁNOMOCNICTWA DO GŁOSOWANIA pkt 17 28

ZAPEWNIENIE OBSŁUGI INFORMATYCZNEJ KOMISJI 1. URUCHOMIENIE WSPOMAGANIA INFORMATYCZNEGO ZAPEWNIA: 1/ odebranie przez PRZEWODNICZĄCEGO OKW za pośrednictwem koordynatora gminnego do spraw obsługi informatycznej LOGINU I HASŁA (zabezpieczonych przed odczytem) do złożenia żądania wydania LICENCJI; 2) POBRANIE LICENCJI dostarczonej przez PKW po zatwierdzeniu i podpisaniu żądania; 3/ odbiór loginu i hasła potwierdzany protokolarnie tylko po okazaniu ważnego dowodu osobistego oraz dokumentu potwierdzającego pełnienie funkcji w komisji, 1 egz. protokołu - koordynator, drugi akta OKW; 4/ jeśli odbioru nie może dokonać przewodniczący, zastępca przewodniczącego może odebrać login i hasło,, wyłącznie na podstawie pisemnego upoważnienia wydanego przez przewodniczącego komisji, 5/ żądania wydania licencji i pobrania jej dokonuje się najpóźniej w przeddzień głosowania możliwie jak najwcześniej; 6/ podczas pobierania licencję zabezpiecza się indywidualnym hasłem oraz przed dostępem innych osób. 2. PRZEZNACZENIE LICENCJI: 1/ uwierzytelnianie wprowadzenia do systemu informatycznego danych z projektów protokołów głosowania, 2/ uwierzytelnianie transmisji tych danych i ich zapisu na nośniku elektronicznym, 3/ przekazania danych liczbowych o frekwencji wyborczej do Komisarza Wyborczego w Bydgoszczy. 3. SKUTKI UTRATY LOGINU I HASŁA/LICENCJI: - konieczność natychmiastowego kontaktu z koordynatorem gminnym w celu unieważnienia utraconych: loginu i hasła/licencji, - konieczność otrzymaniu nowego loginu i hasła i wystąpienia z ponownym żądaniem wydania licencji, - MOŻLIWA UTRATA URUCHOMIENIA WSPOMAGANIA INFORMATYCZNEGO OKW. pkt 19 29

ZADANIA OKW W DNIU GŁOSOWANIA Od pkt 20 do 52 30

CZYNNOŚCI OKW PRZED OTWARCIEM LOKALU WYBORCZEGO, NIE PÓŹNIEJ NIŻ OD GODZ. 6 00 : I. PEŁNY SKŁAD (Z PRZEWODNICZĄCYM / ZASTĘPCĄ) PRZYGOTOWUJE GŁOSOWANIE, TJ.: 1) sprawdza dostarczone dokumenty i pieczęć komisji; 2) PONOWNIE PRZELICZA karty do głosownia, ustaloną liczbę wpisuje w punkcie 2 właściwego formularza protokołu głosowania w obwodzie (DLA POSZCZEGÓLNYCH WYBORÓW); 3) STEMPLUJE wszystkie karty pieczęcią komisji w miejscu na to przeznaczonym; 4) rozkłada spis wyborców i karty do głosowania w sposób ułatwiający pracę (przy kilku okręgach do rady gminy okręgami). II. SPRAWDZA CZY: 1) wywieszono urzędowe obwieszczenia i informacje w widocznym miejscu lokalu, na wys. umożliwiającej ich odczytanie osobom o ograniczonej sprawności ruchowej; 2) stan pomieszczeń i miejsc do tajnego glosowania, wywieszenie w nich informacji o sposobie głosowania i warunkach ważności głosu; 3) w lokalu (wewnątrz i na zewnątrz budynku, w którym on się mieści) nie ma materiałów agitacyjnych komitetów wyborczych; 5) urna jest pusta, po czym zamyka, opieczętowuje i ustawia ją w miejscu cały czas widocznym dla członków OKW, mężów zaufania i obserwatorów międzynarodowych. III.Urny od zamknięcia do otwarcia po zakończeniu głosowania nie wolno wynosić z lokalu ani otwierać. Przypadki otwarcia urny w tym czasie odnotowuje się i wyjaśnia przyczyny w pkt 20 każdego protokołu głosowania w obwodzie. pkt 20-21 31

MIEJSCE NA KARCIE DO GŁOSOWANIA (STRONA 1 Z 1), NA ODCISK PIECZĘCI OKW pkt 21 ppkt 3 32

PRZYGOTOWANIE LOKALU WYBORCZEGO DO OTWARCIA II.2): POMIESZCZENIA I MIEJSCA ZA OSŁONAMI O GODZ. 7 00 I. 1-4): II.1): URZĘDOWE OBWIESZCZENIA I INFORMACJE NAKŁADKI MIEJSCE DLA MĘŻÓW ZAUFANIA KARTY MIEJSCE PRACY KOMISJI II.5): 33

ADNOTACJE W PROTOKOŁACH O OTWARCIU URNY W OKRESIE OD JEJ ZAMKNIĘCIA DO OTWARCIA PO ZAKOŃCZENIU GŁOSOWANIA Opis przypadku otwarcia urny i wyjaśnienie przyczyny zaistnienia zdarzenia pkt 21. 34

ZADANIA KOMISJI ZWIĄZANE Z ROZPOCZĘCIEM GŁOSOWANIA 1. Otwarcie lokalu i rozpoczęcie głosowania 7 00 (art. 39 2 Kodeksu). 2. Głosowanie, od 7 00 do 21 00 przeprowadza zespół członków komisji w składzie zapewniającym wyborcom udział w głosowaniu bez zakłóceń przy wydawaniu kart do głosowania, co najmniej 3-osobowym, z udziałem przewodniczącego lub jego zastępcy (art. 42 3 Kodeksu). 3. Obecność w czasie głosowania co najmniej 3 członków komisji oznacza obowiązek stałego przebywania takiej liczby członków komisji w pomieszczeniu, w którym znajduje się urna. pkt 22 35

SKUTKI SKREŚLENIA KANDYDATA LUB UNIEWAŻNIENIA REJESTRACJI LISTY KANDYDATÓW PO WYDRUKOWANIU KART DO GŁOSOWANIA 1. Gdy po wydrukowaniu kart do głosowania, a przed dniem wyborów TKW skreśli z zarejestrowanej listy kandydatów na radnych nazwisko kandydata lub/i unieważni rejestrację listy kandydatów na radnych oraz skreśli nazwisko zarejestrowanego kandydata na wójta Komisja ta niezwłocznie zawiadamia o tym wszystkie obwodowe komisje wyborcze na obszarze danego okręgu wyborczego w odpowiednich wyborach do JST. 2. Wówczas: - nie drukuje się nowych kart do głosowania; - nazwisko kandydata / lista kandydatów pozostaje na wydrukowanych kartach; - TKW sporządza informację o nowym, prawidłowym brzmieniu karty do głosowania przez odwzorowanie właściwego arkusza karty ze skreślonym/ą nazwiskiem / listą kandydatów ORAZ O WARUNKACH WAŻNOŚCI GŁOSU ODDANEGO NA KARCIE. 3. Otrzymaną informację komisja obwodowa umieszcza w lokalu wyborczym PRZY WŁAŚCIWYM OBWIESZCZENIU I USTNIE INFORMUJE O TYM WYBORCÓW. 4. UWAGA: NIEDOPUSZCZALNE JEST DOKONYWANIE JAKICHKOLWIEK SKREŚLEŃ I ADNOTACJI NA KARTACH DO GŁOSOWANIA PRZEZ KOMISJĘ. pkt 23 36

GŁOSOWANIE 1. OKW sprawdza przed wydaniem kart do glosowania: 1/ na podstawie dowodu osobistego lub każdego innego dokumentu z fotografią tożsamość wyborcy POD WARUNKIEM, ŻE USTALENIE TOŻSAMOŚCI NIE BUDZI WĄTPLIWOŚCI; 2/ ustala czy nazwisko wyborcy jest ujęte w spisie wyborców (w cz. A obywatele polscy, w cz. B obywatele Unii Europejskiej zwanej dalej UE, niebędący obywatelami polskimi). 2. Następnie OKW wydaje odpowiednio: 1/ wyborcy polskiemu po 1 karcie do głosowania w wyborach: do wybieranych rad oraz wójta; 2/ obywatelowi UE niebędącemu obywatelem polskim kartę w wyborach do rady gminy oraz wyborach wójta; 3/ wyborcy potwierdza odbiór kart w miejscu na to przeznaczonym. 3. Wyborca: 1/ udaje się do miejsca zapewniającego tajność w lokalu OKW (art. 52 5 Kodeksu); 2/ w wyborach do rady gminy (okręgi 1-mandatowe) oddaje głos na jedną listę kandydatów stawiając znak x w kratce z lewej strony obok nazwiska kandydata z tej listy; 3/ w wyborach wójta oddaje głos stawiając znak x w kratce z lewej strony obok nazwiska na jednego kandydata; 4/ w wyborach proporcjonalnych (miasto na prawach powiatu, powiat, sejmik) oddaje głos na jedną listę kandydatów stawiając znak x w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów tej listy przez co wskazuje jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu; po czym wrzuca karty do głosowania do urny w taki sposób, aby strona zadrukowana była niewidoczna (art. 52 6 i 7 Kodeksu). pkt 24, 26 37

PRZYKŁADY DOKUMENTÓW TOŻSAMOŚCI OBYWATEL POLSKI POZOSTALI OBYWATELE UE DOWÓD OSOBISTY DOKUMENT POTWIERDZAJĄCY PRAWO STAŁEGO POBYTU 2. PASZPORT 3. PRAWO JAZDY 2. PASZPORT 38

GŁOSOWANIE CD. 1. Jeżeli wyborca odmówi potwierdzenia odbioru kart w rubr. UWAGI spisu OKW wpisuje adnotację ODMOWA PODPISU. Podobnie OKW postępuje w razie odmowy przyjęcia jednej z kart do głosowania wpisując odpowiednią adnotację. 2. Wyborcy, którzy: 1) ukończyli 75 lat 2) o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności mogą głosować przez pełnomocnika (art. 54 1 i 3 Kodeksu). 2. Wyborca niepełnosprawny o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności może głosować korespondencyjnie 3. Wyborca niepełnosprawny może głosować przy użyciu nakładki na kartę do głosowania (art. 40a Kodeksu). 4. Wyborca niepełnosprawny może głosować w lokalu wyborczym przy pomocy innej osoby (art. 53 Kodeksu). 5. Na prośbę wyborcy niepełnosprawnego komisja udziela ustnie informacji o treści obwieszczeń wyborczych (art. 37c 2 Kodeksu). pkt 24, 29, 31 i 32 39

WZÓR SPISU WYBORCÓW CZ. A PRZYKŁADY ADNOTACJI W RUBRYCE UWAGI Pieczęć nagłówkowa organu sporządzającego spis * o Część A Lp. Nazw isko imię (imiona) Imię ojca CZĘŚĆ A SPISU WYBORCÓW Obwód głosowania nr w.. gmina (nazwa miejscowości) (nazwa gminy) Okręg wyborczy nr. dla wyboru Rady Gmin y / Miasta / Miejskiej / Dzielnicy **) Data urodzenia (RRRR-MM- DD) Nr PESEL Adres zamieszkania miejscowość ulica SPIS WYBORCÓW nr domu nr mieszkania Potwierdzenie otrzymania kart (-y) Głosowanie w dniu. Uwagi 1 AAA BB.. ODMOWA PODPISU 2 BBB BB.. WYGAŚNIĘCIE PELNOMOCNICTWA 12.11.2014 r. 3 ABA BB.. COFNIĘCIE PELNOMOCNICTWA 17.11.2014 r. 4 AAC BB.. WYSŁANO PAKIET 08.11.2014 r. 5 DBD BB.. AAA 6 ABD BB.. ABDA BEZ GMINY 7 ABA BB.. ABAC BEZ POWIATU 8 BAB BB.. NOWAK NOWAK JAN PEŁNOMOCNIK A. R. 9 ACA BB... ACAB BEZ SEJMIKU 0 BAC BB.. BAC BEZ WÓJTA/ BURMISTRZA / PREZYDENTA MIASTA Część B spisu wyborców sporządzono./ Części B spisu wyborców nie sporządzono, gdyż w części B rejestru wyborców nie wpisano obywateli Unii Europejskiej.* ** pkt 27.. (podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego) 40

DOPISANIE WYBORCY W DNIU GŁOSOWANIA DO SPISU W dniu głosowania, zgodnie z art. 51 2-4 Kodeksu, na dodatkowym formularzu spisu wyborców (odpowiednio na części A obywateli polskich, a na części B obywateli UE niebędących obywatelami polskimi) komisja dopisze wyłącznie osobę (i umożliwi jej głosowanie): 1) pominiętą w spisie wyborców, jeżeli ta udokumentuje, stale zamieszkanie na terenie danego obwodu głosowania, a dział ewidencji ludności urzędu gminy potwierdzi telefonicznie na żądanie komisji, że pominięcie jest wynikiem pomyłki przy sporządzaniu spisu; 2) skreśloną ze spisu wyborców (po sprawdzeniu że została skreślona ze spisu, a w rubryce UWAGI jest adnotacja o skreśleniu w związku z umieszczeniem w spisie obwodu odrębnego) w związku z jej pobytem w jednostkach, w których utworzono odrębny obwód głosowania i umieszczeniem w spisie wyborców dla tego obwodu, jeżeli udokumentuje ona, że opuściła daną jednostkę przed dniem głosowania. Adnotacje o skreśleniu powinny być następujące: - 14 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia - lub zawiadomienie o wpisaniu lub dopisaniu do spisu wyborców. pkt 25, ppkt 1) - 2 41

DOPISANIE WYBORCY DO SPISU WYBORCÓW W CZ. A, W DNIU GŁOSOWANIA Pieczęć nagłówkowa organu sporządzającego spis * o Część A Lp. Nazw isko imię (imiona) Imię ojca CZĘŚĆ A SPISU WYBORCÓW Obwód głosowania nr w.. gmina (nazwa miejscowości) (nazwa gminy) Okręg wyborczy nr. dla wyboru Rady Gmin y / Miasta / Miejskiej / Dzielnicy **) Data urodzenia (RRRR- MM- DD) Nr PESEL Adres zamieszkania miejsco wość ulica nr domu nr mieszkania 1 AAA BB.. AAA SPIS WYBORCÓW Potwierdzen ie otrzymania kart (-y) Głosowanie w dniu. Uwagi NOTATKA 2 BBB BB.. BBB Część B spisu wyborców sporządzono./ Części B spisu wyborców nie sporządzono, gdyż w części B rejestru wyborców nie wpisano obywateli Unii Europejskiej.* ** pkt 25 ppkt 1-2).. (podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego) 42

GŁOSOWANIE PRZEZ PEŁNOMOCNIKA 1. Osoby posiadające pełnomocnictwo do głosowania w imieniu wyborcy ujętego w spisie wyborców dopuszcza się do głosowania. 2. Pełnomocnikiem mogą być wyłącznie osoby wpisane do rejestru wyborców w tej samej gminie co udzielający pełnomocnictwa do głosowania (art. 55 1 Kodeksu). 3. Pełnomocnikiem nie może być (art. 55 4 Kodeksu): - osoba wchodząca w skład OKW właściwej dla obwodu wyborcy udzielającego pełnomocnictwa, - mąż zaufania, - kandydat w danych wyborach. 4. Wyborca, który udzielił pełnomocnictwa może w dniu głosowania głosować osobiście, jeżeli nie głosował jeszcze w jego imieniu pełnomocnik. 5. Akt pełnomocnictwa sporządzony przed I głosowaniem jest ważny także w razie ewentualnego głosowania ponownego. pkt 31 43

AKT PEŁNOMOCNICTWA DO GŁOSOWANIA W WYBORACH DO ORGANÓW JST Str. 61 wyciągu 46

COFNIĘCIE PEŁNOMOCNICTWA 1. Wyborca, który udzielił pełnomocnictwa może je cofnąć: 1) najpóźniej na 2 dni przed dniem wyborów składając oświadczenie wójtowi lub; 2) w dniu głosowania składając oświadczenie o cofnięciu OKW potwierdzone jego podpisem złożonym w obecności komisji, jeżeli nie głosował pełnomocnik. 2. Gdy składający oświadczenie nie może lub nie umie złożyć podpisu zastępuje protokół, sporządzony przez przewodniczącego komisji, potwierdzający wolę cofnięcia pełnomocnictwa przez wyborcę, jeżeli wyrażona wola nie budzi wątpliwości. 3. Cofnięcie złożone OKW odnotowuje ona w spisie oraz na liście wyborców, którzy udzielili pełnomocnictwa do głosowania w ich imieniu. 4. Jeżeli przed złożeniem przez wyborcę oświadczenia o cofnięciu pełnomocnictwa pełnomocnik wyborcy oddał głos oświadczenie jest bezskuteczne. 5. Cofnięcie pełnomocnictwa powoduje, że OKW odmówi wydania karty do głosowania pełnomocnikowi i zatrzyma akt pełnomocnictwa do głosowania (art. 59 5 Kodeksu). pkt 31 18

WYGAŚNIĘCIE PEŁNOMOCNICTWA 1. Wygaśnięcie udzielonego pełnomocnictwa w dniu głosowania wskutek: 1) śmierci wyborcy lub pełnomocnika; 2) utraty prawa wybierania przez udzielającego pełnomocnictwa lub pełnomocnika; 3) skreślenia z rejestru wyborców, przyjęcia pełnomocnictwa przez osoby, które nie mogą być pełnomocnikiem; OKW odnotuje na liście wyborców udzielających pełnomocnictwa i w spisie wyborców. 2. Wygaśnięcie pełnomocnictwa powoduje wcześniejsze, osobiste głosowanie wyborcy udzielającego pełnomocnictwa do głosowania. 3. Komisja nie dopuści do głosowania wyborcy, którego pełnomocnik wziął wcześniej udział w głosowaniu w jego imieniu. 4. Wygaśnięcie pełnomocnictwa powoduje, że OKW odmawia wydania karty do głosowania pełnomocnikowi i zatrzyma akt pełnomocnictwa do głosowania (art. 59 5 Kodeksu); pkt 31 19

GŁOSOWANIE PEŁNOMOCNIKA 1. Pełnomocnik okazuje komisji: 1/ swój dowód osobisty lub inny dokument z fotografią oraz 2/ akt pełnomocnictwa sporządzony przez wójta lub upoważnionego pracownika urzędu gminy 2. OKW przed wydaniem karty do głosowania pełnomocnikowi sprawdza w spisie, czy: 1/ wyborca udzielający pełnomocnictwa jest ujęty w spisie wyborców, 2/ wyborca nie głosował wcześniej osobiście, 3/ w spisie nie odnotowano, że pełnomocnictwo wygasło lub zostało cofnięte. 3. Jeżeli, wym. w pkt 2 okoliczności nie wystąpiły OKW w rubryce UWAGI wpisuje nazwisko i imię (imiona) pełnomocnika z dopiskiem pełnomocnik załączając akt pełnomocnictwa do spisu i wydaje kartę do głosowania w wyborach do poszczególnych rad i na wójta. 4. Jeżeli pełnomocnictwa udzielił obywatel UE niebędący obywatelem polskim OKW wydaje mu wyłącznie kartę wyłącznie do wyborów rady gminy i wyborów wójta. 5. Odbiór kart pełnomocnik potwierdza czytelnie własnym podpisem w przeznaczonej na to rubryce spisu wyborców odpowiadającej nazwisku wyborcy, który go upoważnił. 6. Fakt głosowania pełnomocnika komisja odnotowuje na otrzymanej ze spisem liście wyborców, którzy udzielili pomocnictwa do głosowania w ich imieniu. 7. Gdy wyborca udzielający pełnomocnictwa nie jest ujęty w spisie wyborców OKW wyjaśni w urzędzie gminy czy przyczyną nieumieszczenia wyborcy w spisie była OMYŁKA, a jeśli to się potwierdzi dopisuje go na dodatkowym formularzu spisu sporządzając notatkę, którą dołącza do spisu. pkt 31 20

GŁOSOWANIE KORESPONDENCYJNE WYBORCÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH 1. W OKW wyznaczonych na terenie gminy w każdym okręgu (art. 61b Kodeksu), zwanych wyznaczonymi komisjami przeprowadza się głosowanie korespondencyjne. 2. Wyborcy niepełnosprawni o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności mogą głosować korespondencyjnie jeżeli zgłosili zamiar takiego głosowania wójtowi (art. 61c Kodeksu). 3. Wyborcę, który zgłosił zamiar umieszcza się w spisie wyborców dla obwodu komisji wyznaczonej (art. 61e Kodeksu) czyniąc o tym adnotację w rubryce UWAGI spisu wyborców. 4. Wyznaczone komisje sprawdzają czy w spisie w rubryce UWAGI umieszczono wyborców, przy nazwiska których wpisano adnotację o wysłaniu pakietu wyborczego. 5. Jeżeli wyznaczona komisja stwierdza umieszczenie adnotacji przy nazwisku wyborcy, odmawia wydania mu kart. Gdy wyborca poinformuje, że pakietu nie otrzymał, wtedy fakt niedoręczenia w urzędzie gminy potwierdza przewodniczący / zastępca i skreśla adnotację w spisie o wysyłce pakietu wpisując PAKIET NIEDORĘCZONY, stawia parafę i wydaje mu karty. pkt 24,44 48

WZÓR SPISU WYBORCÓW CZ. A ADNOTACJE W RUBRYCE UWAGI W RAZIE NIEDORĘCZENIA PAKIETU Pieczęć nagłówkowa organu sporządzającego spis * o Część A Lp. Nazw isko imię (imiona) Imię ojca CZĘŚĆ A SPISU WYBORCÓW Obwód głosowania nr w.. gmina (nazwa miejscowości) (nazwa gminy) Okręg wyborczy nr. dla wyboru Rady Gmin y / Miasta / Miejskiej / Dzielnicy **) Data urodzenia (RRRR-MM- DD) Nr PESEL Adres zamieszkania miejscowość ulica 1 AAA BB.. SPIS WYBORCÓW nr domu nr mieszkania Potwierdzenie otrzymania kart (-y) Głosowanie w dniu. 2 BBB BB.. WYGAŚNIĘCIE PELNOMOCNICTWA 12.11.2014 r. 3 ABA BB.. COFNIĘCIE PELNOMOCNICTWA 17.11.2014 r. 4 AAC BB.. WYSŁANO PAKIET WYBORCZY PAKIET NIEDORĘCZONY A.R. 5 DBD BB.. AAA 6 ABD BB.. ABDA 7 ABA BB.. ABAC 8 BAB BB.. NOWAK NOWAK JAN PEŁNOMOCNIK A. R. 9 ACA BB... ACAB 0 BAC BB.. BAC Uwagi Część B spisu wyborców sporządzono./ Części B spisu wyborców nie sporządzono, gdyż w części B rejestru wyborców nie wpisano obywateli Unii Europejskiej.* ** pkt 24.. (podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego) 49

POSTĘPOWANIE KOMISJI WYZNACZONYCH Z DORĘCZONYMI DO ZAKOŃCZENIA GŁOSOWANIA KOPERTAMI ZWROTNYMI 1. W trakcie głosowania wyznaczone komisje otrzymują koperty zwrotne dostarczane przez pracowników operatora wyznaczonego ustalając na bieżąco na arkuszu pom. liczby kopert: 1) otrzymanych; 2) w których nie było oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu; 3) w których oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu nie było podpisane; 4) w których nie było koperty na kartę do glosowania; 5) w których koperta na kartę do głosowania była nie zaklejona; 6) na karty do głosowania wrzuconych do urny. 2. Jeżeli informację z ppkt 2-5 dot. jednej koperty uwzględnia się je w każdym z tych ppkt., a na koniec pakuje je w osobne pakiety, opisuje oraz odkłada do dokumentacji komisji. 3. Pustych kopert zwrotnych nie uwzględnia się przy powyższych ustaleniach, pakuje się w pakiet opisuje go i odkłada. 4. Jeżeli po otwarciu koperty wyjęto z niej podpisane oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu i zaklejoną kopertę na kartę do glosowania w rubryce UWAGI spisu komisja odnotuje, że wyborca głosował korespondencyjnie, a zaklejoną kopertę wrzuci do urny. 5. Oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu komisja dołącza się do spisu wyborców. 7. Jeżeli kopertę zwrotną dostarcza osobiście wyborca komisja otwiera ją w jego obecności i na podstawie jego dokumentu tożsamości i sprawdza, czy są spełnione warunki wskazane w pkt 1. pkt 44 50

WZÓR SPISU WYBORCÓW CZ. A ADNOTACJA W RUBRYCE UWAGI O GŁOSOWANIU KORESPONDENCYJNYM Pieczęć nagłówkowa organu sporządzającego spis * o Część A Lp. Nazw isko imię (imiona) Imię ojca CZĘŚĆ A SPISU WYBORCÓW Obwód głosowania nr w.. gmina (nazwa miejscowości) (nazwa gminy) Okręg wyborczy nr. dla wyboru Rady Gmin y / Miasta / Miejskiej / Dzielnicy **) Data urodzenia (RRRR-MM- DD) Nr PESEL Adres zamieszkania miejscowość ulica 1 AAA BB.. SPIS WYBORCÓW nr domu nr mieszkania Potwierdzenie otrzymania kart (-y) Głosowanie w dniu. 2 BBB BB.. WYGAŚNIĘCIE PELNOMOCNICTWA 12.11.2014 r. 3 ABA BB.. COFNIĘCIE PELNOMOCNICTWA 17.11.2014 r. 4 AAC BB.. AAC WYSŁANO PAKIET WYBORCZY GŁOSOWAŁ KORESPONDENCYJNIE-AR 5 DBD BB.. AAA 6 ABD BB.. ABDA 7 ABA BB.. ABAC 8 BAB BB.. NOWAK NOWAK JAN PEŁNOMOCNIK A. R. 9 ACA BB... ACAB 0 BAC BB.. BAC Uwagi Część B spisu wyborców sporządzono./ Części B spisu wyborców nie sporządzono, gdyż w części B rejestru wyborców nie wpisano obywateli Unii Europejskiej.* ** pkt 27.. (podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego) 51

WZORY KOPERT I OŚWIADCZENIA O TAJNYM I OSOBISTYM ODDANIU GŁOSU 52

GŁOSOWANIE WYBORCÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH W LOKALU WYBORCZYM 1. Wyborca niepełnosprawny, który nie zgłosił zamiaru głosowania korespondencyjnego może w lokalu wyborczym głosować: 1) PRZY UŻYCIU NAKŁADEK NA KARTY DO GŁOSOWANIA; OKW otrzyma 1 komplet nakładek; 2) PRZY POMOCY INNEJ OSOBY (art. 53 Kodeksu), także niepełnoletniej, towarzyszącej wyborcy także w pomieszczeniu za osłoną, z wyłączeniem członków komisji i mężów zaufania (art. 40a 1 i art. 53 Kodeksu); 3) pomoc osoby towarzyszącej może mieć WYŁACZNIE TECHNICZNY CHARAKTER. 2. Komisja: 1) informuje wyborcę, że jest obowiązany zwrócić nakładki po zakończeniu głosowania i baczy, aby nie wrzucono ich do urny wraz z kartami; 2) udziela mu ustnie na jego prośbę informacji o treści obwieszczeń wyborczych. 3. W przypadku utraty nakładek / nakładki OKW natychmiast informuje wójta o konieczności dostarczenia nowego kompletu nakładek / brakującej nakładki. pkt 32, 36 53

PORZĄDEK GŁOSOWANIA 1. Komisja czuwa aby: 1) wyborcy głosowali osobiście w sposób nienaruszający tajności głosowania; 2) głosowania nie wykorzystano do prowadzenia w lokalu OKW agitacji wyborczej; 3) karty wrzucano do w taki sposób, aby strona zadrukowana była niewidoczna; 4) nie głosowano za członka rodziny/ inną osobę, z wyjątkiem głosowania pełnomocnika; 5) nie wydano wyborcy ponownie kart do głosowania; 6) potwierdzenia otrzymania kart składano w miejscu właściwym dla podpisującego; 7) nie doszło do otwarcia urny, czy do jej przepełnienia; 8) głosowanie odbywało się wyłącznie w lokalu wyborczym, tak aby wyborcy: nie wynosili kart do głosowania poza lokal wyborczy, nie wrzucali do urny innych przedmiotów niż karty do głosowania, w tym nakładek na karty do głosowania. 2. Na wniosek wyborcy OKW wyjaśni mu sposób głosowania w wyborach do danej rady oraz w wyborach wójta zgodnie z informacjami na kartach do głosowania. 3. Fakty dot. wynoszenia kart do głosowania i wrzucenia do urny innych przedmiotów niż karty do głosowania opisuje się w pkt 20 każdego protokołu głosowania w odwodzie. 4. W razie stwierdzenia wyniesienia kart/y lub uzyskania informacji, o ich odstępowaniu w lokalu wyborczym lub poza nim OKW niezwłocznie zawiadamia Policję. 5. Komisja na bieżąco sprawdza liczbę podpisów w spisie wyborców potwierdzających otrzymanie kart do głosowania. Jeżeli liczba ta przekroczy: 1) 60 % otrzymanych kart niezwłocznie powiadamia właściwe TKW o możliwej potrzebie uruchomienia kart z rezerwy; 2) 80 % otrzymanych kart występuje do właściwych TKW o wydanie kart z rezerwy. pkt 28-29, 34-39 i 41-42 54

ADNOTACJE W PROTOKOŁACH DOT. WYNOSZENIA KART I WRZUCANIA DO URNY INNYCH PRZEDMIOTÓW Opis przypadków wyniesienia kart przez wyborcę lub uzyskanej informacji o oferowaniu odstąpienia kart w lokalu OKW lub poza nim oraz wrzucenia do urny innych przedmiotów. pkt 38-39. 55

ZAŚWIADCZENIE POTWIERDZAJĄCE UDZIAŁ W GŁOSOWANIU Komisja, na żądanie wyborcy, zobowiązana jest wydać zaświadczenie potwierdzające wzięcie udziału w głosowaniu, sporządzone wg poniższego wzoru: Zaświadczenie Obwodowa Komisja Wyborcza Nr w... zaświadcza, że Pan/Pani... (imię i nazwisko wyborcy) otrzymał/otrzymała * kartę do głosowania w wyborach do organów jednostek samorządu terytorialnego w głosowaniu ponownym w wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w głosowaniu w dniu.. (data wyborów)... (miejscowość, data) (pieczęć komisji) (podpis) W przypadku pełnomocnika głosującego w imieniu wyborcy ujętego w spisie, w zaświadczeniu po wyrazach otrzymał/otrzymała należy dodać wyrazy jako pełnomocnik wyborcy. * niepotrzebne skreślić lub pominąć. 1. Zaświadczenie 1) podpisuje przewodniczący lub jego zastępca i opatruje pieczęcią; 2) sporządza pismem maszynowym (ręcznie) w jednym egzemplarzu i wydaje wyborcy / pełnomocnikowi wyborcy, 3) formularze zaświadczeń zapewnia gmina. 2. Wydanie zaświadczenia odnotowuje się w rubryce spisu UWAGI przy nazwisku wyborcy. pkt 40 56

WZÓR SPISU WYBORCÓW CZ. A ADNOTACJE W RUBRYCE UWAGI O WYDANIU WYBORCY / PEŁNOMOCNIKOWI WYBORCY ZAŚWIADCZENIA Pieczęć nagłówkowa organu sporządzającego spis * o Część A Lp. Nazw isko imię (imiona) Imię ojca CZĘŚĆ A SPISU WYBORCÓW Obwód głosowania nr w.. gmina (nazwa miejscowości) (nazwa gminy) Okręg wyborczy nr. dla wyboru Rady Gmin y / Miasta / Miejskiej / Dzielnicy **) Data urodzenia (RRRR-MM- DD) Nr PESEL Adres zamieszkania miejscowość ulica 1 AAA BB.. 2 BBB BB.. 3 ABA BB.. 4 AAC BB.. SPIS WYBORCÓW nr domu nr mieszkania Potwierdzenie otrzymania kart (-y) Głosowanie w dniu. 5 DBD BB.. AAA WYDANO ZAŚWIADCZENIE Z. K. 6 ABD BB.. ABDA 7 ABA BB.. ABAC 8 BAB BB.. NOWAK NOWAK JAN PEŁNOMOCNIK A. R., WYDANO ZAŚWIADCZENIE Z. K. 9 ACA BB... ACAB 0 BAC BB.. BAC Część B spisu wyborców sporządzono./ Części B spisu wyborców nie sporządzono, gdyż w części B rejestru wyborców nie wpisano obywateli Unii Europejskiej.* ** Uwagi pkt 40.. (podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego) 57

MELDUNEK O FREKWENCJI WYBORCZEJ 1. Godziny sprawozdawcze dane o frekwencji przekazuje się według stanu na godziny: 12 00 i 17 30, po upływie których OKW powinna być gotowa do przekazywania danych. Liczby te można ustalać w miarę możliwości na bieżąco. 2. Maksymalny czas przyjmowania danych do 12 30 i 18 00. 3. Komisje przekazują dane o: 1) liczbie osób uprawnionych do głosowania oraz 2) liczbie wyborców, którym wydano kartę do głosowania w wyborach do sejmiku województwa. 4. Przez dane o frekwencji rozumie się: 1/ liczbę uprawnionych do głosowania stanowi liczba osób umieszczonych w spisie wyborców, łącznie z osobami dopisanymi przez komisję (do godziny sprawozdawczej) w trakcie głosowania; 2/ liczbę wyborców, którym wydano karty do głosowania, stanowi suma liczby podpisów wyborców potwierdzających otrzymanie karty w wyborach do sejmiku województwa, łącznie z adnotacjami odmowa podpisu oraz bez sejmiku. 5. Przekazanie danych dokonuje: 1) elektronicznie, za pośrednictwem kalkulatora wyborczego, operator po zalogowaniu się w systemie (wyjątkowo przewodniczący); 2) telefonicznie, w braku możliwości danych za pomocą kalkulatora, OKW przekażą dane pełnomocnikom Komisarza Wyborczego upoważnionym do telefonicznego ich przyjęcia. 6. Zakres danych przekazywanych telefonicznie powinien obejmować: 1) nazwa gminy i numer obwodu; 2) adres komisji obwodowej; 3) imię i nazwisko przewodniczącego OKW, (gdy przekazuje zastępca przewodn. lub inny członek OKW oraz własne); 4) liczbę osób uprawnionych do głosowania w formie liczba uprawnionych: jeden, zero, dwa, cztery; powtarzam: tysiąc dwadzieścia cztery ); 5) liczbę wyborców, którym wydano karty do głosowania w wyborach, w formie liczba wydanych kart: cztery, pięć, jeden; powtarzam: czterysta pięćdziesiąt jeden ). 58 pkt 43

PRZERWA W GŁOSOWANIU, JEGO PRZEDŁUŻENIE / ODROCZENIE 1. Tylko wskutek nadzwyczajnych wydarzeń, realnie uniemożliwiających głosowanie (np. katastrofa budowlana, pożar w budynku lokalu OKW). 2. O takich przyczynach zarządzenia przerwy w głosowaniu, jego przedłużeniu/ odroczeniu OKW powiadamia niezwłocznie właściwą G/MKW i za jej zgodą podejmuje ws. uchwałę, którą niezwłocznie podaje do publicznej wiadomości oraz przesyła właściwym TKW, PKW i wójtowi, a nadto załącza do wszystkich protokołów czyniąc adnotację w pkt 17. 3. W razie przerwy, przedłużenia / odroczenie głosowania, wlot urny OKW zakleja i opieczętowuje. Ustala liczby poszczególnych rodzajów kart niewykorzystanych, które osobno pakuje, pakiety opisuje i pieczętuje. Ustala także liczby: osób uprawnionych i na podstawie podpisów i adnotacji w spisie liczbę wydanych kart każdego rodzaju. 4. Pakiety kart, pakiet ze spisem wyborców i inne dokumenty umieszczone w odrębnych, pakietach otrzymuje na przechowanie przewodniczący. 5. Z czynności tych sporządza się protokół podając w nim liczby niewykorzystanych rodzajów, liczby osób uprawnionych i wydanych kart każdego rodzaju. 6. Po sporządzeniu protokołu przewodniczący zamyka lokal wyborczy i opieczętowuje wejście do lokalu pieczęcią OKW. Pieczęć przechowuje zastępca przewodniczącego lub inny członek komisji. 7. Ochronę lokalu OKW w okresie przerwy zapewnia wójt. 8. OKW oczekuje na przybycie przedstawiciela wójta, odpowiedzialnego za ochronę lokalu. 7. Przed wznowieniem głosowania OKW protokolarnie stwierdza nienaruszenie pieczęci na urnie, pakietach: z kartami oraz spisem wyborców. 8. W razie naruszenia pieczęci, OKW opisuje ten stan w protokole i zawiadamia niezwłocznie właściwą TKW i wójta, po czym wykonuje czynności wskazane przez daną TKW. pkt 45-49 59

DEPOZYT PRZEWODNICZĄCEGO: PAKIETY Z KARTAMI I INNYMI DOKUMENTAMI ORAZ SPISEM WYBORCÓW DEPOZYT ZASTĘPCY LUB INNEGO CZŁONKA KOMISJI: URNA pkt 47 60

ADNOTACJE W PROTOKOŁACH GŁOSOWANIA DOT. PRZERWY W GŁOSOWANIU, JEGO ODROCZENIU / PRZEDŁUŻENIU 1. Adnotacja o podjęciu (załączonej do protokołu) uchwały o przerwie, odroczeniu / przedłużeniu głosowania. 2. Adnotacja o naruszeniu pieczęci na pakietach lub urnie, braku pakietów, dokumentów lub pieczęci. pkt 45. 61

ZAMKNIĘCIE LOKALU WYBORCZEGO I ZAKOŃCZENIE GŁOSOWANIA 1. O godzinie 21 00 przewodniczący komisji zarządza zakończenie głosowania i zamyka lokal wyborczy. 2. Wyborcom przybyłym do lokalu OKW przed godziną 21 00 umożliwia się oddanie głosu. (art. 39 4 Kodeksu). 3. Niezwłocznie po zakończeniu głosowania ostatniego wyborcy przewodniczący OKW w obecności jej członków (mężów zaufania i obserwatorów międzynarodowych) zakleja wlot urny wyborczej paskiem papieru z odciskami pieczęci (art. 70 1 Kodeksu) i podpisami jej członków. 4. W miejscu i o godzinie ustalonej przez przewodniczącego OKW powinien znajdować się operator odpowiedzialny za obsługę informatyczną. pkt 50-52 62

ZADANIA OKW ZWIĄZANE Z USTALENIEM WYNIKÓW GŁOSOWANIA PO ZAKOŃCZENIU GŁOSOWANIA W LOKALU OKW POWINNI PRZEBYWAĆ : wszyscy członkowie obwodowej komisji wyborczej; operator obsługi informatycznej. PONADTO MOGĄ PRZEBYWAĆ: mężowie zaufania; obserwatorzy międzynarodowi; obecność przedstawicieli prasy dopuszczalna jest tylko w momencie otwierania urny, za zgodą właściwej G/MKW. OKW: nie w grupach, ale w pełnym składzie ustala wyniki głosowania, dla poszczególnych wyborów, sporządzając projekty protokołów głosowania w obwodzie na właściwych formularzach, w kolejności podanej w poniższych punktach Wytycznych, zwane dla uproszczenia protokołami głosowania; w czynnościach dot. ustalania wyników nie mogą uczestniczyć mężowie zaufania, obserwatorzy międzynarodowi, ani przedstawiciele prasy. od pkt 53-90 63

CZĘŚĆ WSTĘPNA PROTOKOŁÓW GŁOSOWANIA, WPISYWANIE LICZB BBBB 0 0 0 0 0 0 2 Dom Kultury ul. AAAAAAAAAAAAAA CCCCC CCCC-PPP 2 BBBBB Gminy BBBB Wpisywanie liczb w protokole: - liczby jednocyfrowe w ostatniej kratce z prawej strony - liczby dwucyfrowe w dwóch ostatnich kratkach z prawej strony - liczby trzycyfrowe w trzech ostatnich kratkach z prawej strony - jeżeli ustalona liczba wynosi zero, wpisuje się cyfrę 0. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 16 listopada 14 7 00 21 00 0 pkt 56 64

ROZLICZENIE KART DO GŁOSOWANIA W PROTOKOŁACH 1 0 0 0 9 9 9 1 9 5 0 5 5 0 3 9 9 3 9 8 1 KOLEJNOSĆ WPISYWANIA OBLICZONYCH DANYCH ODRĘBNIE DLA POSZCZEGÓLNYCH PROTOKOŁÓW I CZYNNOŚCI: 1) liczby kart otrzymanych, policzona przed 7 00 poz. 2; 2) liczby kart niewykorzystanych poz. 3; 3) karty niewykorzystane pakuje się w odrębne pakiety; 4) liczby uprawnionych w cz. A i B spisu (poz. 1a+1b =1), do rady gminy i na wójta winny być równe; nierówność w razie obsady mandatów b/głosowania; liczby uprawnionych do rady powiatu i sejmiku są równe liczbom z poz. 1a; 5) liczby wyborców, którym wydano karty (podpisy i odmowy podpisów) poz. 4a+4b=4, powiat i sejmik tylko obyw. polscy; 6) rozliczenie kart: poz. 3 + 4 = 2, jeśli nie, (po ponownym przeliczeniu) wyjaśnienie rozbieżności opisuje się w pkt 14 danych protokołów; 7) liczba podpisów oznaczonych dopiskiem pełnomocnik = liczbie załączonych do spisu aktów pełnomocnictw niewygasłych i nie cofniętych poz. 5; w razie rozbieżności dokonuje się ponownych obliczeń. 0 pkt 57-59 65

WJAŚNIENIE W PROTOKOŁACH GŁOSOWANIA ROZBIEŻNOŚCI ROZLICZENIA KART OTRZYMANYCH Wyjaśnienie rozbieżności powodującej nie rozliczenie się kart do głosowania lub adnotacja: Wyjaśnienie rozbieżności zawiera załącznik do protokołu. pkt 58. 66

ROZLICZENIE PAKIETÓW I KOPERT ZWROTNYCH PRZEZ WYZNACZONE KOMISJE W PROTOKOŁACH GŁOSOWANIA 1 1 0 0 0 1 0 1. Rozliczenia pkt 6 następuje na podstawie liczby adnotacji w spisie o wysłaniu pakietu wyborczego. 2. OKW niewyznaczone / nie mające w spisie adnotacji o wysyłce pakietu wyborczego wpisują w pkt 6-7e 0. 3. W pkt 7 wpisuje się liczbę ustaloną w trakcie głosowania na osobnym arkuszu pomocniczym. Liczba w pkt 7 nie może być większa od liczby z pkt 6, ale może być mniejsza w razie otrzymania pustych kopert zwrotnych, których nie uwzględnia się w pkt 7-7e. 4. Gdy obwód obejmuje więcej niż 1 okręg do rady gminy, a brak oświadczenia o osobistym i tajnym oddaniu głosu (nie daje się ustalić nr okręgu którego koperta zwrotna dot.) w poz. 7-7a ewentualnie 7c luc 7d informacji o kopercie nie uwzględnia się w żadnym z protokołów do rady gminy. Uwzględnia się ją w protokołach głosowania do rady powiatu, sejmiku i w wyborach wójta. 5. Przypadek wym. w pkt 4 OKW opisuje w pkt 20 protokołów głosowania dot. wyborów do rady gminy. 6. Po rozliczenia kart do głosowania i otwarciu urny, spośród kart w pierwszej kolejności wyjmuje się koperty na kartę do głosowania, a z nich karty do głosowania i ustala ich liczbę. 7. Liczbę kart wyjętych z kopert na kartę do glosowania wpisuje się w pkt 8a protokołów głosowania. W razie braku głosujących korespondencyjnie wpisuje się 0. 8. Koperty pakuje się w opisany pakiet pozostający w dokumentach komisji i przekazywany w depozyt. pkt 59-61 67

POSTĘPOWANIE WYZNACZONEJ KOMISJI JEŻELI OTRZYMAŁA KOPERTY ZWROTNE PO ZAKOŃCZENIU GŁOSOWANIA 1. Koperty te liczy się i pakuje w osobny pakiet. 2. Pakiet opisuje się podając numer, nazwę i adres wyznaczonej komisji, liczbę przekazywanych kopert zwrotnych oraz siedzibę właściwej Delegatury KBW w Bydgoszczy, za pośrednictwem TKW. 3. TKW przekazuje pakiet dyrektorowi Delegatury KBW. pkt 37 68

OPIS PAKIETÓW Z KARTAMI DO GŁOSOWANIA DOTYCZY OPISU I PAKOWANIA KART POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW: niewykorzystanych/ całkowicie przedartych/ nieważnych/ ważnych kart z głosami nieważnymi/ ważnych kart z głosami ważnymi oddanymi na poszczególne listy kandydatów i kandydatów oraz kandydatów na wójta. Karty do głosowania w wyborach do rady/sejmiku/wójta (burmistrza, prezydenta miasta*..... - szt....** Wybory do organów jednostek samorządu terytorialnego. Głosowanie w dniu. listopada 2014 r. Okręg wyborczy nr.. Obwód głosowania Nr... Gmina... Adres siedziby Obwodowej Komisji Wyborczej:... * Niepotrzebne skreślić. ** nie wpisujemy tylko liczby na pakiecie zawierającym karty całkowicie przedarte. Po kolejnych obliczeniach na kartach, karty nie biorące udziału w następnych obliczeniach OKW pakuje, pakiet opisuje i opieczętowuje, po czym okłada do dokumentacji przygotowywanej do przekazywania po zakończeniu głosowania w depozyt. 69 pkt 57-85