OBOWIĄZKI W ZAKRESIE OCHRONY ZWIERZĄT
ochrona zwierząt humanitarna użytkowa
OCHRONA UŻYTKOWA ŹRÓDŁA PRAWA ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1539 ze zm. ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 133, poz. 921 ze zm. ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 1172
OCHRONA ZDROWIA ZWIERZĄT (OCHRONA WETERYNARYJNA)
OCHRONA ZDROWIA ZWIERZĄT (OCHRONA WETERYNARYJNA) wymagania weterynaryjne dla podejmowania i prowadzenia działalności nadzorowanej przywozu zwierząt i niejadalnych produktów pochodzenia zwierzęcego tranzytu zwierząt handlu zwierzętami i niejadalnymi produktami pochodzenia zwierzęcego przy przemieszczaniu w celach niehandlowych zwierząt domowych towarzyszących podróżnym oraz zasady identyfikacji tych zwierząt przy przemieszczaniu w celach niehandlowych zwierząt cyrkowych zasady zwalczania chorób zakaźnych zwierząt
HODOWLA I ROZRÓD ZWIERZĄT GOSPODARSKICH
ZWIERZĘTA GOSPODARSKIE koniowate bydło jeleniowate drób świnie owce kozy pszczoły miodne zwierzęta futerkowe
ZAKRES 1. ocena wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt 2. księgi i rejestry zwierząt hodowlanych 3. rozród zwierząt 4. kontrola hodowli zwierząt i rozrodu 5. warunki udziału koniowatych w zawodach konnych 6. zasady współpracy w zakresie sprawowania nadzoru
WYROK WSAZ DNIA 12MAJA 2010R., IVSA/WA 346/10 Okoliczność, iż hodowla psów rasowych jest traktowana, jako dział specjalny produkcji rolnej nie oznacza, że pies powinien być traktowany jak zwierzę gospodarskie. Działy specjalne produkcji rolnej zostały wyodrębnione wyłączenie dla celów podatkowych. Wykorzystywanie pojęć stworzonych na potrzeby prawa podatkowego w celu interpretacji przepisów z innej dziedziny prawa nie znajduje uzasadnienia.
DOBROSTAN ZWIERZĄT animal welfare well-being
USTAWA Z DNIA 21 SIERPNIA 1997 R. O OCHRONIE ZWIERZĄT rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej
DYREKTYWA RADY 98/58/WE Z DNIA 20 LIPCA 1998 R. DOTYCZĄCA OCHRONY ZWIERZĄT GOSPODARSKICH
CEL - UZASADNIENIE
różnice, które mogą zakłócić konkurencję, kolidują ze sprawną organizacją rynku zwierząt istnieje potrzeba ustanowienia wspólnych minimalnych standardów ochrony zwierząt gospodarskich, po to, by zapewnić racjonalny rozwój produkcji oraz ułatwić organizację rynku zwierząt; należy również uwzględnić przepisy dotyczące warunków utrzymania zwierząt ustanowione w regułach wspólnotowych należy przeprowadzić badania porównawcze przepisów dotyczących warunków utrzymania zwierząt, stosowanych we Wspólnocie i w wybranych państwach trzecich łącznie z ich oceną, mając na uwadze ustalenie natury przyszłych inicjatyw Wspólnoty mające na celu wyeliminowanie zakłóceń konkurencji
minimalne standardy ochrony zwierząt gospodarskich nie ma zastosowania do: zwierząt żyjących na wolności zwierząt używanych w zawodach, przedstawieniach, wydarzeniach kulturalnych i zawodach sportowych zwierząt używanych w laboratoriach i do eksperymentów zwierząt bezkręgowych
OGÓLNE WYMAGANIA kwalifikacje osób obsługujących zwierzęta kontrola zwierząt przechowywanie dokumentacji zapewnienie swobody ruchu zwierzętom jakość budynków i pomieszczeń, w których przebywają zwierzęta zapewnienie zwierzętom właściwych warunków środowiskowych żywienie zwierząt postępowanie ze zwierzętami chorymi, zranionymi oraz wykonywania zabiegów lekarsko-weterynaryjnych technologie stosowane w chowie i hodowli zwierząt
PERSONEL Zwierzęta powinny być pod opieką wystarczającej liczby personelu posiadającego odpowiednie umiejętności, wiedzę i kompetencje zawodowe.
KONTROLA Wszystkie zwierzęta utrzymywane w systemach gospodarczych, gdzie ich warunki utrzymania zależą od opieki ludzkiej, należy kontrolować minimum raz dziennie. Zwierzęta utrzymywane w innych systemach należy kontrolować w odstępach odpowiednich, by uniknąć cierpienia. Należy zapewnić odpowiednie oświetlenie (stałe lub przenośne), aby umożliwić gruntowną kontrolę zwierząt w dowolnym czasie. Zwierzętom, które zachorują lub zostaną zranione, należy zapewnić należytą opiekę bez zwłoki, jeżeli zwierzętom taka opieka nie wystarcza, to należy niezwłocznie zasięgnąć porady weterynarza. W miarę potrzeby należy chore lub zranione zwierzę odizolować w odpowiednich warunkach, jeżeli to niezbędne w suchym, wygodnym legowisku.
PRZECHOWYWANIE DOKUMENTÓW Właściciel lub opiekun zwierząt jest zobowiązany przechowywać dokumenty przeprowadzonego leczenia i liczby stwierdzonych przy każdej kontroli zgonów. Jeżeli wymagane jest przechowywanie odpowiednich informacji do innych celów, jest to również wystarczające do celów niniejszej dyrektywy. Niniejsze dokumenty są przechowywane przez okres, co najmniej trzech lat i powinny być gotowe do okazania właściwemu organowi w trakcie przeprowadzania kontroli lub gdy jest to wymagane.
SWOBODNY PRZEPŁYW Swobodny przepływ zwierząt, mając na uwadze jego gatunek i zgodnie z nabytym doświadczeniem i wiedzą naukową, nie może być ograniczony w sposób powodujący niepotrzebne cierpienie lub zranienie. Jeżeli zwierzę jest stale lub regularnie spętane lub zamknięte, należy zapewnić mu odpowiednią do jego potrzeb fizjologicznych i psychicznych przestrzeń, zgodnie ze stosowaną praktyką i wiedzą naukową.
BUDYNKI I POMIESZCZENIA Materiały używane do budowy pomieszczeń, w szczególności do budowy zagród i sprzętu, z którymi zwierzęta są w kontakcie, nie mogą być szkodliwe dla nich i muszą być łatwe do czyszczenia i dezynfekowania. Pomieszczenia i ich wyposażenie ochraniające zwierzęta musi być tak skonstruowane i utrzymywane, aby nie było w nich ostrych powierzchni, kantów, które mogłyby zranić zwierzę. Wentylacja, poziom kurzu, temperatura, odpowiednia wilgotność i koncentracja gazu nie może przekraczać poziomu szkodliwego dla zwierząt. Zwierzęta trzymane w budynkach nie mogą przebywać cały czas w ciemności lub bez odpowiedniej przerwy od sztucznego oświetlenia. Tam gdzie naturalne światło jest niewystarczające by sprostać fizjologicznym i psychologicznym potrzebom zwierząt, należy zapewnić odpowiednie sztuczne oświetlenie.
ZWIERZĘTA NIETRZYMANE W BUDYNKACH Zwierzęta nie trzymane w budynkach w razie potrzeby muszą mieć zapewnioną odpowiednią ochronę przed złą pogodą, drapieżnikami i zagrożeniem dla ich zdrowia.
SPRZĘT MECHANICZNY I ZAUTOMATYZOWANY Sprzęt mechaniczny i zautomatyzowany niezbędny dla zdrowia i warunków utrzymania zwierząt musi być kontrolowany przynajmniej raz dziennie. W przypadku wykrycia uszkodzeń, należy je niezwłocznie usunąć lub, jeżeli jest to niemożliwe, należy podjąć odpowiednie kroki, by ochronić zdrowie i warunki utrzymania zwierząt. Tam, gdzie zdrowie i warunki utrzymania zwierząt jest zależne od sztucznej wentylacji, należy zapewnić odpowiedni system zapasowy, gwarantujący wystarczającą wymianę powietrza, do zachowania zdrowia i warunków utrzymania zwierząt na wypadek uszkodzenia systemu, należy przewidzieć system alarmowy w celu ostrzeżenia o uszkodzeniu. System alarmowy należy regularnie kontrolować.
PASZA, WODA I INNE SUBSTANCJE Zwierzęta należy karmić pełnowartościową dietą, odpowiednią do ich wieku i gatunku, podawanej w takich ilościach, by utrzymać je w dobrym zdrowiu i zaspokoić ich potrzeby pokarmowe. Zwierzętom nie należy dostarczać jedzenia lub płynów w sposób, ani jedzenie lub płyny nie powinny zawierać substancji, który mogłyby spowodować niepotrzebne cierpienie lub zranienie. Wszystkie zwierzęta muszą mieć dostęp do pożywienia w odstępach odpowiednich do ich psychologicznych potrzeb. Wszystkie zwierzęta muszą mieć dostęp do odpowiedniej ilości wody lub w inny sposób należy zaspokoić ich zapotrzebowanie na płyny. Sprzęt do karmienia i pojenia należy tak zaprojektować, skonstruować i umieścić, aby zminimalizować szkodliwy wpływ rywalizacji pomiędzy zwierzętami oraz niebezpieczeństwo skażenia wody i jedzenia. Żadne inne substancje, za wyjątkiem tych, które są podawane do celów terapeutycznych, profilaktycznych lub leczenia zootechnicznego ( ) nie mogą być podawane zwierzęciu, o ile nie zostało to poparte badaniami naukowymi dotyczącymi zdrowia zwierząt lub stosowaną praktyką stwierdzającymi, że wypływ danej substancji nie jest szkodliwy dla zdrowia lub warunków utrzymania zwierzęcia.
PROCEDURY DOTYCZĄCE HODOWLI Naturalna i sztuczna hodowla lub procedury dotyczące hodowli, które powodują lub mogą spowodować cierpienie lub zranienie danych zwierząt, nie mogą być praktykowana. Przepisy nie wykluczają zastosowania pewnych procedur, które mogą spowodować minimalne lub chwilowe cierpienie lub zranienie lub które wymagają interwencji, które nie spowodują trwałego zranienia, tam, gdzie są one dopuszczone przepisami krajowymi. Zwierzęta nie będą trzymane do celów gospodarskich, o ile można przewidzieć, na podstawie genotypu lub fenotypu, że mogą być trzymane bez szkody dla ich zdrowia i warunków utrzymania.
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE (SZCZEGÓLNE) wymogi dotyczące cieląt dyrektywa Rady 2008/119/WE ustanawiająca minimalne normy ochrony cieląt wymogi dotyczące świńd dyrektywa Rady 2008/120/WE ustanawiająca minimalne normy ochrony świń
IDENTYFIKACJA I REJESTRACJA ZWIERZĄT
ZAKRES REGULACJI 1. rejestr zwierząt gospodarskich oznakowanych 2. rejestr koniowatych 3. identyfikacja zwierząt gospodarskich 4. lista dostawców 5. nadzór oraz kontrola w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt
OBOWIĄZKI POSIADACZA ZWIERZĄT
oznakowanie i rejestracja znajdującego się w gospodarstwie bydła, owiec, kóz, świń posiadanie paszportu dla każdej sztuki bydła znajdującej się w gospodarstwie zgłaszanie przemieszczeń, padnięcia, uboju i unieszkodliwiania zwłok zwierzęcia; prowadzenie w gospodarstwie księgi rejestracji odrębnie dla każdego stada (bydła, owiec, kóz i świń)
zaopatrywanie owiec i kóz, w przypadku przemieszczania na terenie Polski w dokument przewozowy przechowywanie w gospodarstwie dokumentów przewozowych przez 3 lata od przewozu dokonywanie spisu owiec i kóz w stadzie co najmniej raz na 12 miesięcy przekazywanie informacji o liczbie i numerach identyfikacyjnych
NUMERY W SYSTEMIE IRZ producentom, siedzibom stada i zwierzętom przydziela się numery identyfikacyjne numer producenta: 9 cyfr, np. 123456789 numer siedziby stada PL + numer producenta + 3 cyfry, np. PL 123456789 001 numer zwierzęcia PL + 12 cyfr, np. PL 008765432105
WYROK WSA W BYDGOSZCZY Z DNIA 21 MAJA 2013 R., II SA/BD 56/13 Samo stwierdzenie braku możliwości potwierdzenia identyfikowalności zwierząt oraz wystąpienie ryzyka dla zwierząt i bezpieczeństwa żywności dają podstawę do wydania decyzji o zniszczeniu zwierzęcia. Organ nie ma obowiązku przeprowadzenia dodatkowych badań w celu potwierdzenia wystąpienia u zwierząt chorób zakaźnych, wskazując na domniemanie, że skoro zwierzęta nie zostały zgłoszone w odpowiednim organie i przebadane, to mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia zwierząt i bezpieczeństwa żywności. Artykuł 9 ust. 1 ustawy z 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt obowiązek nakłada na posiadacza zwierzęcia gospodarskiego, a więc i na osobę, która nie jest rolnikiem.
ZAKRES DANYCH ZAMIESZCZANYCH W REJESTRZE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH OZNAKOWANYCH
1. imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres, numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) albo numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON) posiadacza zwierzęcia gospodarskiego 2. numer identyfikacyjny zwierzęcia gospodarskiego 3. data urodzenia zwierzęcia gospodarskiego i numer siedziby stada, w którym to zwierzę się urodziło 4. numery kolejnych siedzib stad, w których zwierzę gospodarskie przebywało, oraz numer siedziby stada, w którym zwierzę gospodarskie obecnie przebywa 5. numer miejsca utylizacji zwłok zwierząt gospodarskich, jeżeli były one utylizowane
7. numer identyfikacyjny matki zwierzęcia gospodarskiego, a w przypadku urodzenia zwierzęcia gospodarskiego w wyniku przenoszenia zarodka - numer identyfikacyjny dawczyni zarodka albo dawczyni komórki jajowej, zaś w przypadku zwierzęcia gospodarskiego przywiezionego z państwa trzeciego - numer identyfikacyjny nadany po przeprowadzeniu granicznej kontroli weterynaryjnej 8. numer identyfikacyjny ojca zwierzęcia gospodarskiego, a w przypadku sztucznego unasiennienia - numer identyfikacyjny dawcy nasienia, jeżeli jest znany 9. poprzedni numer identyfikacyjny zwierzęcia gospodarskiego, w przypadku jego zmiany
11. poprzedni numer identyfikacyjny zwierzęcia gospodarskiego nadany w państwie trzecim, w przypadku zwierząt sprowadzanych z tego państwa, jeżeli jest znany 12. płeć i rasę zwierzęcia gospodarskiego 13. oznaczenie typu użytkowego zwierzęcia gospodarskiego: mięsny, mleczny albo kombinowany 14. oznaczenie państwa pochodzenia
15. w przypadku przemieszczania zwierzęcia gospodarskiego, następujące informacje: przyczynę przemieszczenia tego zwierzęcia oznaczenie państwa, do którego jest przemieszczane tozwierzę datę przemieszczenia tego zwierzęcia z siedziby stada lub do siedziby stada oraz numery tych siedzib stad 16. data padnięcia, zabicia albo informacje dotyczące uboju zwierzęcia gospodarskiego w rzeźni obejmujące: datę przyjęcia tego zwierzęcia do rzeźni datę uboju tego zwierzęcia numer partii uboju tego zwierzęcia numer siedziby stada, z którego to zwierzę przyjęto do rzeźni
17. data wydania paszportu bydła lub duplikatu paszportu bydła, jeżeli został on wydany 18. potwierdzenie wydania duplikatu kolczyka, jeżeli został on wydany 19. status epizootyczny siedziby stada 20. informacje o nakazach lub zakazach dotyczących zwierzęcia gospodarskiego, wydanych przez Inspekcję Weterynaryjną