WYMAGANIA SZCZEGÓLOWE Z CHEMII DLA KLASY 2 Dział 3: REAKCJE CHEMICZNE - definiuje pojęcia: zjawisko fizyczne, przemiana chemiczna, substarty, produkty, reagenty, reakcje egzoenergetyczne i reakcje endoenergetyczne - wymienia zjawiska fizyczne i reakcje chemiczne towarzyszące życiu codziennemu - podaje treść prawa zachowania masy i stałości związku chemicznego - zna pojęcie równania reakcji chemicznej - wymienia y zapisywania równania reakcji chemicznej - wymienia typy reakcji chemicznych - wskazuje substraty, produkty, reagenty w różnych typach reakcji - wymienia przykłady reakcji egzoenergetycznych i endoenergetycznych - wymienia zastosowanie reakcji spalania, które towarzyszą życiu codziennemu - zapisuje obserwacje z przeprowadzonych doświadczeń - wymienia objawy reakcji chemicznej - wyjaśnia pojęcia związane ze stanami skupienia materii: sublimacja i resublimacja, topnienie, krzepnięcie, parowanie, skraplanie - wykonuje proste obliczenia związane z wykorzystaniem prawa zachowania masy - wskazuje różnice między związkiem chemicznym a mieszaniną - wykonuje bardzo proste obliczenia oparte na prawie stałości składu - posługuje się pojęciami: indeks stechiometryczny i współczynnik stechiometryczny - dobiera współczynniki w prostych równanich reakcji - wymienia efekty towarzyszące reakcjom chemicznym - podaje przykłady różnych typów reakcji - zapisuje słownie przebieg reakcji syntezy, analizy i wymiany - wyjaśnia różnicę między zjawiskiem fizycznym a przemianą chemiczną - formułuje wnioski z przeprowadzonych doświadczeń - zna pojęcie mola - wyjaśnia zanczenie prawa zachowania masy - oblicza masy substratów lub produktów w wyniku zajścia reakcji - oblicza stosunem masowy pierwiatków w danym związku chemicznym - wyjaśnia znaczenie prawa stałości składu w życiu codziennym - wykonuje proste obliczenia związane z prawem stałości składu - wyjaśnia pojęcie równania reakcji chemicznej - odczytuje równanie reakcji chemicznej - dobiera współczynniki dowolną metodą - wyjaśnia co to znaczy, że równianie reakcji jest napisane poprawnie - wyjaśnia pojęcia: synteza, ana;iza, wymiana - rozróżnia reakcje egzo- i endoenergetyczne na podstawie zapisu słownego - projektuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną - udowadnia, dlaczego dany proces jest zjawiskiem fizycznym lub przemianą chemiczną - oblicza objętości substancji biorących udział w reakcji chemicznej - definiuje pojęcie mola - posługuje się interpretacją molową symbolów i wzorów chemicznych - zapisuje przebieg reakcji chemicznej, używając symboli pierwiastków i wzorów związków chemicznych - układa równanie reakcji, które jest zapisane słownie - układa równianie reakcji np.: rozkładu wody, syntezy siarczku miedzi - projektuje doświadczenia pokazujące przebieg reakcji syntezy, analizy i wymiany, zapisuje obserwacje i formułuje wnioski, pisze odpowiednie równiania tych reakcji
Dział 4: POWIETRZE TO MIESZANINA GAZÓW - wie, że powietrze to mieszanina jednorodna gazów - wymienia składniki powietrza, ktorych zawartość procentowa jest niezmienna w długich odstępach czasu - wymienia właściwości powietrza - dzieli reakcje na reakcje przebiegające szybko i wolno - odczytuje z układu okresowego informacje o azocie, tlenie i wodorze - podaje przykłady spalania i utleniania - wymienia czynniki powodujące korozję - wymienia sposoby zapobiegania korozji - wylicza właściwości tlenków żelaza, wapnia i glinu - wylicza zastosowanie tlenków żelaza, wapnia i glinu - wymienia właściwości i zastosowanie tlenku węgla (IV), tlenu, wodoru i azotu - wie, że mieszanina wodoru i powietrza jest mieszaniną wybuchową - wymienia źródła zanieczysczeń powietrza oraz sposoby ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami - wymienia składniki, których zawartość procentowa w powietrzu ulega zmianie - podaje zawartość procentową tlenu i azotu w powietrzu - opisuje doświadczenie, które udowadnia istnienie powietrza - definiuje reakcje spalania i utleniania - opisuje obied tlenu w przyrodzie - opisuje znaczenie procesu fotosyntezy - definiuje pojęcie korozji - opisuje znaczenie korozji w życiu codziennym i przemyśle - definiuje pojęcia: tlenek, tlenek metalu, tlenek niemetalu - opisuje znaczenie dwutlenku węgla dla organizmów żywych - wie, w jakiej pozycji należy trzymać otwarte naczynie z wodorem, tlenem - wie, gdzie występują gazy szlachetne - wymienia właściwości i zastosowanie gazów szlachetnych - wylicza czynniki powodujące powstanie dziury ozonowej pozwalające stwierdzić, że powietrze jest mieszaniną gazów - odczytuje z układu okresowego pierwiastków i innych źródeł informacje o azocie, tlenie i wodorze - określa sposób identyfikacji tlenu - analizuje schemat obiegu tlenu w przyrodzie tlenu - wyjaśnia, dlaczego metale korodują - wymienia czynniki przyspieszające korozję tlenków - opisuje proces utleniania tlenków pozwalające otrzymać tlenek węgla (IV) pozwalające zidentyfikować tlenek węgla (IV) pozwalające zidentyfikować wodór - wyjaśnia pojęcie dziury ozonowej - wyjaśnia proces destylacji powietrza jako źródła różnych gazów - opisuje rolę azotu w przyrodzie, za pomocą którego można otrzymać azot z powietrza i zbadać jego właściwości pozwalające otrzymać tlen - pisze równania reakcji otrzymywania tlenu - zapisuje słownie proces fotosyntezy i utleniania biologicznego - wyjaśnia proces pasywacji - opisuje gospodarkę metalami - pisze równania reakcji otrzymywania tlenków, utleniania tlenków, otrzymywania wodoru, spalania wodoru, otrzymywania tlenku węgla (IV) - definiuje pojęcie katalizatora pozwalające otrzymać wodór - wyjaśnia dlaczego gazy szlachetne są mało aktywne chemicznie - wyjaśnia pojęcia: efekt cieplarniany, smog, globalne ocieplenie, kwaśne deszcze, - określa jakie zagrożenia moga wynikać z globalnego ocieplenia - planuje spoób postępowania pozwalający chronić powietrze przed zanieczyszczeniem
- wymienia stany skupienia wody w przyrodzie - wymienia właściwości wody - podaje wzór sumaryczny i strukturalny wody - zna pojęcia: rozpuszczalnik, roztwór, substancja rozpuszczona - podaje przykłady substancji rozpuszczalnych trudno rozpuszczalnych. w wodzie znanych z życia codziennego - wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie - wyróżnia w roztworze substancję rozpuszczoną i rozpuszczalnik - definiuje pojęcia: rozpuszczalność substancji, roztwór nasycony i nienasycony - odczytuje z wykresu rozpuszczalność danej substancji w różnej temperaturze - definiuje pojęcie stężenia procentowego i podaje wzór na stężenie procentowe - oblicza stężenie procentowe substancji, mając podaną masę substancji i masę - definiuje pojęcia: roztwór rozcieńczony i stężony - opisuje różnicę między roztworem rozcieńczonym a stężonym - definiuje zatężanie i rozcieńczanie - wyjaśnia jakie znaczenie ma woda dla organizmów żywych - opisuje budowę cząsteczki wody - odróżnia roztwory właściwe, koloidy i zawiesiny - podaje przykłady substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie, tworząc koloidy i zawiesiny - opisuje różnicę pomiędzy roztworem nasyconym i nienasyconym - podaje zależność między temperaturą, a rozpuszczalnością substancji stałych w wodzie - wyjaśnia w jaki sposób można z nasyconego otrzymać nienasycony i odwrotnie - wyjaśnia co to znaczy, że roztwór jest np.10% - podaje przykłady produktów używanych w życiu, będących roztworami o określonym stężeniu - wymienia kolejne czynności jakie należy wykonać aby sporządzić roztwór o określonym stężeniu - oblicza stężenie procentowe znając masę substancji rozpuszczonej i masę rozpuszczalnika - wie, jak zmniejszyć stężenie - wie, jak zwiększyć stężenie - omawia występowanie wody słodiej i słonej w przyrodzie Dział 5: WODA I ROZTWORY WODNE - przedstawia wzór elektronowy wody mające na celu wykrycie wody w produktach pochodzenia roślinnego i minerałach - wyjaśnia znaczenie mniejszej gęstości lodu niż wody dla organizmów żywych - wyjaśnia pojęcia: rozpuszczalnik, roztwór, substancja rozpuszczona - projektuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie - wyjaśnia różnicę pomiędzy rozpuszczaniem a rozpuszczalnością - rysuje krzywe rozpuszczalności - opisuje różnice międzyroztworem stężonym a rozcieńczonym - porównuje rozpuszczalność różnych substancji krzywych rozpuszczalności - oblicza, posługując się wykresami rozpuszczalności maks. ilość substancji jaka rozpuszcza się w podanej masie wody o określ. temp. - wyjaśnia dlaczego podczas obniżania temp. nasyconych roztworów następuje krystalizacja - oblicza ile gramów substancji wydzieli się podczas oziębiania jej nasyconego do danej temp. ( w oparciu o dane z wykresu rozp.) - oblicza masę substancji rozpuszczonej i masę wody, znając masę i stężenie procentowe i odwrotnie - omawia obieg wody w przyrodzie - wyjaśnia pojęcia: dipol, higroskopijność, asocjacja, woda krystalizacyjna - wyjaśnia jak polarność cząsteczki wody wpływa na jej właściwości - wyjaśnia posługując się wiadomościami o budowie substancji, dlaczego rozdrobnienie, mieszanie i podwyższona temperatura zwiększają szybkość rozpuszczania większości substancji stałych w wodzie - wyjaśnia zjawisko stożka Tyndalla - wyjaśnia związek między rozpuszczaniem się w rozpuszczalniku pewnych substancji a budową rozpuszczalnika i substancji rozpuszczonej - wymienia kolejne czynności konieczne do sporządzenia krzywej rozpuszczalności danej substancji - znajduje zależność miedzy rozpuszczalnością a stężeniem procentowym i stosuje ją do rozwiązywania zadań rachunkowych - oblicza stężenie procentowe procentowe substancji mając podaną masę substancji, gęstość i objętość rozpuszczalnika - oblicza masę substancji i objętość rozpuszczalnika mając podane stężenie procentowe i masę - oblicza stężenie procentowe, jeżeli jest podana gęstość i objętość oraz masa substancji rozpuszczonej - oblicza stężenie procentowe po
- wymienia różne rodzaje wód - wymienia źródła i sposoby zanieczyszczenia wód Proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wodą - wyjaśnia pojęcia: utylizacja, recykling - planuje sposób usunięcia z wody naturalnej niektórych zanieczyszczeń - wyjaśnia przyczynę zmniejszania stężenia - wyjaśnia przyczynę zatężania odparowaniu lub dodaniu do określonej ilości rozpuszczalnika lub substancji rozpuszczonej Dział 1: WODOROTLENKI I KWASY - wymienia kwasy znane z życia codziennego - podaje wzór ogólny kwasów, (odróżnia wodór od reszty kwasowej) - zapisuje wzory sumaryczne i podaje nazwy przynajmniej trzech poznanych kwasów - wymienia najważniejsze właściwości kwasu siarkowego VI i ę bezpiecznego postępowania z tym kwasem - określa budowę wodorotlenków (odróżnia metal i grupę wodorotlenową) - zapisuje wzory i podaje nazwy przynajmniej dwóch wodorotlenków - wymienia najważniejsze właściwości wodorotlenku sodu - wymienia rodzaje odczynów roztworów i podaje sposób ich rozróżnienia - dzieli kwasy na tlenowe i beztlenowe - podaje wzory sumaryczne i strukturalne oraz nazwy wszystkich poznanych kwasów - określa wartościowości reszt kwasowych - podaje metodę otrzymywania kwasów tlenowych i beztlenowych - podaje wzory sumaryczne i strukturalne oraz nazwy ważniejszych poznanych wodorotlenków wodorotlenków - opisuje przebieg dysocjacji jonowej kwasów i - określa co to są wskaźniki i podaje przykłady poznanych wskaźników - opisuje jak barwią się wskaźniki w roztworach kwasów i - wyjaśnia do czego służy skala ph - prawidłowo zapisuje równania reakcji otrzymywania kwasów i wodorotlenków - wskazuje tlenki kwasowe i owe - odróżnia pojęcie wodorotlenku od pojęcia y - wyjaśnia proces dysocjacji kwasów i - przedstawia równania dysocjacji kwasów i oraz odczytuje je nazywając prawidłowo jony - wyjaśnia jakie jony odpowiedzialne są za odpowiednie odczyny roztworów - opisuje skalę ph i jej zastosowanie w życiu - podaje najważniejsze właściwości podstawowych kwasów i ( HCl, H 2 SO 4, HNO 3, H 2 CO 3, NaOH, KOH itp.) - wymienia właściwości poznanych kwasów, które pozwalają na ich identyfikację - definiuje pojęcie kwasów i w oparciu o teorię dysocjacji - we wzorach strukturalnych kwasów i wskazuje wiązanie ulegające dysocjacji i wyjaśnia przyczynę - opisuje przewodnictwo elektryczne roztworów kwasów i i porównuje je z przewodnictwem metali - projektuje zestaw do badania przewodnictwa roztworów kwasów i - proponuje doświadczalny sposób identyfikacji roztworów kwasów i
Dział 2: SOLE - określa pojęcie sole (odróżnia metal od reszty kwasowej) - wymienia przykłady soli z życia codziennego i najbliższego otoczenia - podaje nazwy i wzory sumaryczne kilku poznanych na lekcjach soli ( w tym NaCl) - określa pojęcie: reakcja zobojętniania - rozpoznaje reakcję zobojętniania wśród innych reakcji - podaje przykład reakcji zobojętniania z życia codziennego - wyszukuje w tablicy rozpuszczalności sole trudno i łatwo rozpuszczalne - wymienia przynajmniej trzy sposoby otrzymywania soli - wskazuje metale aktywne i szlachetne w szeregu aktywności metali - podaje nazwy soli poznanych na lekcji znając ich wzory i odwrotnie pisze wzory sumaryczne soli na podstawie nazwy - wymienia różne sposoby otrzymywania soli - zapisuje równania co najmniej trzech reakcji otrzymywania soli (kwas + a, metal + kwas, tlenek metalu + kwas) - przedstawia dysocjację soli (nazywa powstałe jony) - wyjaśnia jakich informacji dostarcza szereg aktywności metali - podaje przykłady zastosowania różnych soli - opisuje proces elektrolizy - wyjaśnia proces zobojętniania, pisząc jonowe i skrócone równanie reakcji - planuje doświadczalne przeprowadzenie reakcji zobojętniania - zapisuje równania poznanych reakcji otrzymywania soli (8 rodzajów) - wskazuje pośród podanych substancji te, które mogą ze sobą reagować tworząc sól - zapisuje równania dysocjacji poznanych soli i podaje nazwy jonów - proponuje sposób otrzymania konkretnej soli i zapisuje równanie - wyjaśnia zjawisko przewodnictwa elektrycznego roztworów soli - projektuje zestaw do badanie przewodnictwa elektrycznego roztworów soli - podaje przykłady zastosowania elektrolizy soli - podaje wzór sumaryczny i strukturalny każdej soli oraz nazywa je - zapisuje i bilansuje dowolne równanie reakcji otrzymywania soli w formie cząsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej - korzystając z tablicy rozpuszczalności oraz z szeregu aktywności metali przewiduje efekty reakcji dwóch dowolnych substratów - na podstawie tablicy rozpuszczalności planuje otrzymanie osadów soli trudno rozpuszczalnych - wyjaśnia proces elektrolizy soli i przewiduje produkty wydzielające się na elektrodach Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który jest laureatem konkursu lub spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz posiada wiedzę i umiejętności wykraczające poza materiał podręcznikowy. Wykazuje się dużym stopniem samodzielności i kreatywności, uczestniczy w różnych formach pracy zespołowej np. projekt. Dodatkowo: -potrafi korzystać z różnych źródeł informacji nie tylko tych wskazanych przez nauczyciela, -potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych ( problemowych ), -proponuje rozwiązania nietypowe, -umie formułować problemy i dokonywać analizy nowych zjawisk, -potrafi precyzyjnie rozumować posługując się wieloma elementami wiedzy, nie tylko z zakresu chemii, -potrafi udowodnić swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji, będącej skutkiem zdobytej samodzielnie wiedzy, - twórczo pokonuje napotkane problemy i trudności, korzystając przy tym samodzielnie z różnych źródeł informacji - rozwiązuje zadania o podwyższonym stopniu trudności