Jeśli któreś miasto miałoby pretendować do zaszczytnego miana miasta-ogrodu, to w tej kategorii z pewnością zwyciężyłaby Bratysława. Słowacka stolica aż tonie w zieleni, chociaż oczywiście nie we wszystkich dzielnicach. // Niemal do samego serca miasta podchodzą zalesione masywy górskie Małych Karpat, rozdzielające Bratysławę na dwie wyraźnie od siebie oddzielone części. Od południowego-zachodu Bratysławę okalają zielone wzgórza i lasy łęgowe, znajdujące się już po stronie austriackiej. A pośrodku miasta, przy samym Starym Mieście i dworcu kolejowym, na licznych wzgórzach rozlegają się willowe dzielnice ogrody, przechodzące stopniowo w charakterystyczne dla Bratysławy winnice. Sad Janka Krala Bratysława może się również pochwalić pierwszym na kontynencie europejskim (z wyjątkiem Wysp Brytyjskich) publicznym parkiem. Jest nim naddunajski Sad Janka Krala na petrżalskim brzegu, założony w latach 1774-76 na polecenie Marii Teresy. Park powstał na lewym brzegu 1/6
Dunaju, na bazie istniejącego tu wcześniej lasu łęgowego. Park stworzono w stylu angielskim, posadzono nowe drzewa i wytyczono alejki, które nazwano od otaczających je drzew (Aleja Olszowa, Klonowa, Wierzbowa). Obecny wygląd parku jest zasługą rekonstrukcji z 1839 roku, a także kolejnej, wykonanej w latach 70-tych XX wieku. Oprócz wiekowych drzew do najważniejszych parkowych zabytków należy drobna architektura, w tym przede wszystkim kamienna altanka z XVIII wieku, która była pierwotnie zwieńczeniem wieży kościoła Franciszkanów. W sercu parku znajduje się pomnik Janka Krala, słowackiego poety romantycznego i działacza narodowego. W pobliżu parku znajduje się dunajskie nabrzeże, a na nim popularny bulwar spacerowy, z którego można obserwować pływające po Dunaju statki oraz panoramę Starego Miasta i zamku. Przez Sad Janka Krala przebiega międzynarodowa Dunajska Ścieżka Rowerowa, którą można dojechać m. in. do Wiednia i Budapesztu. Jest to najbardziej uczęszczana ścieżka rowerowa w Europie. ZOO i dinopark w Młyńskiej Dolinie Bratysławskie ZOO znajduje się w Młyńskiej Dolinie, położonej na zachód od Wzgórza Zamkowego (po drugiej stronie wzgórz, widocznych ze Starego Miasta). Jest malowniczo położone wśród lasów i wąwozów, dochodzących do samego miasta. Pierwsze plany budowy ZOO powstały w 1948 roku, ale ostatecznie ogród otwarto w 1960 roku. Obecnie jest tu 983 zwierząt, reprezentujących 157 gatunków. ZOO zajmuje powierzchnię 96 hektarów, przy czym do zwiedzania udostępniono 35 hektarów. Od 2004 roku bratysławskie ZOO ma dodatkową atrakcję pierwszy na Słowacji Dinopark. Mieści się on w leśnej dolince i prezentuje 27 modeli dinozaurów, przy czym niektóre z nich się ruszają i wydają autentyczne dźwięki. Największy model dinozaura Diplodocusa jest długi na 21 metrów i wysoki na 5 m. Slavin, wzgórza-ogrody i Vinohrady 2/6
Po przyjeździe na bratysławski dworzec kolejowy rzuca się w oczy wysoka, charakterystyczna kolumna, górująca nad pobliskim wzgórzem. To zwieńczenie pomnika żołnierzy radzieckich, którzy zginęli przy zdobywaniu Bratysławy w 1945 roku. Slavin i jego okolice stanowią doskonały punkt widokowy. Droga do pomnika wiedzie malowniczymi krętymi uliczkami, porośniętymi winoroślą, wijącymi się po okolicznych wzgórzach. Bratysławskie wzgórza w pełni zasługują na miano miasta-ogrodu i nie bez przyczyny są uznawane za najbardziej elitarną lokalizację dla rezydencji zagranicznych dyplomatów oraz siedzib firm. Można tu spotkać prawdziwe perły przedwojennej willowej architektury, jak i nowoczesne wille, wkomponowane w zaciszny, ogrodowy charakter dzielnicy. Z racji swego elitarnego charakteru, na bratysławskich wzgórzach mieści się wiele zagranicznych przedstawicielstw dyplomatycznych, w tym polska ambasada. Ze wzgórza Slavin rozpościera się widok na Vinohrady winnice, rozmieszczone na stokach Małych Karpat, sięgające do samego miasta. W przyszłości na tym obszarze planuje się utworzyć tzw. wiszące ogrody. Park Górski Fragment karpackiego lasu w samym centrum europejskiej metropolii a zarazem najdalej na południowy-zachód wysunięta część Karpat. Park Górski w centrum Bratysławy jest przyrodniczym fenomenem na europejską skalę, a zarazem jedną z atrakcji turystycznych słowackiej stolicy. Park górski powstał w 1868 roku dzięki staraniom ówczesnego miejskiego starosty Henricha Justego. W tych czasach znajdowały się tu nietknięte lasy dębowe i bukowe. Ponad stuletnie dęby, jasienie, buki, jodły, kasztanowce i sosny tworzyły malowniczą palestrę starokarpackiego lasu. Już w tych czasach walory przyrodnicze tego terenu nie obeszły uwagi bratysławskich miłośników przyrody, którzy uchronili ten fragment lasu od zabudowy, zakładając jeden z pierwszych w Europie miejskich parków leśnych dzisiejszy Park Górski. Park Górski powstał więc dzięki drobnemu ucywilizowaniu już istniejącego karpackiego lasu. 3/6
W parku stworzono sieć ścieżek spacerowych, postawiono ławeczki, a przy głównym wejściu wybudowano domek dla chroniącego ten teren strażnika. Obszar parku upiększały małe rzeźby z żelaza, postawiono tu metalową platformę widokową na Murmańskim Szczycie, a także paśniki i budki dla ptaków. Obecnie park znajduje się w geograficznym środku miasta, które rozrosło się na wszystkie strony. Wokół parku znajdują się ciche i spokojne, prestiżowe dzielnice willowe, stanowiące atrakcyjne miejsce spacerów ze względu na piękne widoki na miasto i niepowtarzalny urok krętych uliczek. Obecna powierzchnia parku wynosi 22 hektary. Park leży na wysokości 185 260 m n.p.m. i rozciąga się na terenie dwóch łączących się ze sobą dolin, na górskim grzbiecie między nimi oraz na tarasowych płytach. Naturalnym centrum parku jest pomnik starosty Justego z tarasem wypoczynkowym. Integralną i poniekąd kultową częścią Parku Górskiego jest zabytkowa horáreň (leśniczówka), która stała się wyszukanym miejscem odpoczynku i spotkań oraz jednym z kulturalnych centrów Bratysławy. Jej częścią jest plac zabaw dla dzieci oraz libresso ze wspaniałą kawą i tradycyjnymi bratysławskimi orzechowymi i makowymi rogalikami. Podczas lata odbywają się tu różne imprezy. Horáreň została odnowiona i udostępniona publiczności dzięki fundacji Horský park, która dba o ochronę Parku oraz organizuje liczne imprezy kulturalne. Małe Karpaty Górująca nad Bratysławą wieża telewizyjna jest jednym z najbardziej charakterystycznych punktów orientacyjnych w mieście. Znajduje się ona na szczycie zalesionego wzgórza Kamzik, leżącego w masywie Małych Karpat. Małe Karpaty są jednymi z najdziwniejszych gór w Europie Środkowej. Przede wszystkim są dosyć niskie i monotonne większość obszaru stanowi las i leśne dolinki i brakuje tu tego, co sprawia, że ludzie lubią chodzić po górach: wyraźnych szczytów i widoków. Są to góry miejskie, wbijające się klinem między bratysławskie dzielnice, służące mieszkańcom stolicy za atrakcyjne miejsce do wypoczynku. Małe Karpaty nie są zbyt atrakcyjne dla klasycznej turystyki górskiej, ale doskonale nadają się do przejażdżek rowerowych oraz narciarstwa biegowego. W pobliżu wieży telewizyjnej znajduje 4/6
się też stok narciarski z wyciągiem (Ćwiczebna Łąka) oraz wyciąg krzesełkowy. Całość dopełnia tor saneczkowy, otwarty wyłącznie w lecie. Natomiast na górnym piętrze wieży telewizyjnej umieszczona jest ogólnodostępna restauracja z obrotową podłogą, stanowiąca niewątpliwą atrakcję turystyczną. Chociaż ceny są tam dość wysokie, przepiękne widoki (o wiele lepsze, niż z restauracji UFO na Nowym Moście) są tego warte. Przy dobrej pogodzie widać stąd Alpy, węgierskie równiny i dalekie karpackie szczyty. Aby dostać się w te strony, można dojechać trolejbusem na willowe osiedle Koliba, położone na u stóp Kamzika, a stamtąd przejść ok. 2 kilometrów pieszo. Po drodze warto wstąpić do kultowej karczmy Slamena Buda przy końcowym przystanku trolejbusu lub do stylizowanej na schronisko górskie restauracji Koliba-Expo przy wejściu do lasu. W okolicy wieży telewizyjnej jest też szereg mniejszych obiektów gastronomicznych, w których za przystępną cenę można coś przekąsić lub napić się zimnego piwa. Ze wzgórza Kamzik warto zejść do położonej po drugiej stronie doliny, zwanej Żelezna Studienka. To obok Kamzika i Koliby jedno z najpopularniejszych fragmentów miejskiej części Małych Karpat. Znajduje się tu między innymi dolna stacja kolejki linowej na Kamzik oraz jedyny na Słowacji tor zjazdowy dla ekstremalnej turystyki rowerowej, z licznymi przeszkodami ( hopkami ). Dnem doliny płynie rwący górski potok, który w tym miejscu rozlewa się na szereg stawów hodowlanych, przy których stoją zabytkowe młyny. Kiedyś było w tym miejscu uzdrowisko, jednak badania nie wykazały zdrowotnych właściwości tutejszej wody i kurort przekształcił się w zwykłą osadę rekreacyjną. Znajduje się tu między innymi dendrologiczna ścieżka dydaktyczna, kilka restauracji, kompleks boisk sportowych i urokliwe polany leśne, na których urządzono miejsca na biwakowanie i ogniska. Ogród botaniczny Bratysławski ogród botaniczny został założony w 1942 roku. Na powierzchni 5,5 ha znajduje się bogata kolekcja drzew, traw, kwiatów, rododendronów, roślin szklarniowych i nawet mrozoodpornych kaktusów. Ogród znajduje się niedaleko wspomnianej już Młyńskiej Doliny, ok. 2 km na południe od ZOO, niedaleko Dunaju. Otwarty jest od 1 kwietnia do 31 października, codziennie w godzinach 9:00 18:00, przy czym w dni powszednie szklarnie są otwarte tylko do 15:00 5/6
Stare cmentarze Chociaż cmentarz na pozór nie wydaje się dobrym miejscem na zwiedzanie, to jednak są od tego wyjątki. Bratysławski Cmentarz Andrzejowski w pobliżu dworca autobusowego jest mniej więcej tym, czym słynny Cmentarz Łyczakowski we Lwowie lub Cmentarz na Rossie w Wilnie. Przypomina on bardziej stary park, gdzie pośród wiekowych drzew znajdują się XVIII wieczne zabytkowe nagrobki i krypty. Najstarszym bratysławskim cmentarzem jest natomiast Kozia Brana (przy ulicy Sulekovej), gdzie można odnieść wrażenie, jakby czas zatrzymał się w miejscu. {jcomments on} 6/6