Z E S P Ó Ł S Z K Ó Ł w Gródkach LISTA TEMATÓW NA WEWNĘTRZNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO w roku szkolnym 2013/2014 I. LITERATURA : 1. Literacki portret zbrodniarza. Omów odwołując się do 2. Bunt i pokora jako przykład zachowań człowieka wobec Boga. Przedstaw postawy i ich konsekwencje na przykładzie wybranych utworów literackich. 3. Wpływ filozofii na kształt literatury. Omów problem na 4. Przyczyny i skutki społecznego wyobcowania współczesnego człowieka. Przedstaw je w odwołaniu do wybranych tekstów literackich. 5. Różne pojmowanie wartości cierpienia w życiu człowieka. Omów problem na podstawie wybranych utworów literatury średniowiecza i literatury współczesnej. 6. Źródła wewnętrznego przekonania o absurdalności istnienia. Wskaż je, analizując wybrane utwory literackie. 7. Relacje pomiędzy dworem a wsią ukazane w literaturze. Scharakteryzuj je, odwołując się do 8. Związek literatury z polityką. Przedstaw zagadnienie i zbadaj, jak pisarze poszczególnych epok reagowali na bieżące wydarzenia. 9. Człowiek jako pole walki Boga z szatanem. Rozważ problem w oparciu o wybrane utwory literackie. 10. Trud wierności sobie. Ukaż losy wybranych bohaterów literackich, którzy prezentowali taką postawę i oceń ich postępowanie. 11. Literackie kreacje wędrówek. Omów różne ich wersje w wybranych utworach literackich. 12. Motyw snu i jego funkcje w utworze. Przedstaw problem na wybranych przykładach literackich różnych epok. 13. Literackie portrety matek na przestrzeni wieków. Zaprezentuj temat w oparciu o wybrane utwory literackie. 14. Doświadczenie bezsensu i absurdalności istnienia w literaturze XIX i XX wieku. Omów temat na wybranych przykładach, analizując przyczyny omawianych zjawisk. 15. Rola humoru i śmiechu w literaturze i ludzkim życiu. Omów zagadnienie na wybranych
16. Książka jako przewodnik literacki po wybranych miejscach. Rozwiń wątek w oparciu o wybrane pozycje. 17. Mitologiczni bohaterowie jako symbole uniwersalnych wartości. Wykaż słuszność tezy, odwołując się do wybranych przykładów. 18. Dramat jednostki uwikłanej w historię XX wieku. Rozważ problem na podstawie wybranych tekstów literackich. 19. Różne sposoby personifikowania zła w XIX i XX wieku. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów literackich. 20. Rodzaje ironii i jej funkcje w dziele literackim. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory Wisławy Szymborskiej. 21. Literacka Nagroda Nobla. Scharakteryzuj nagrodzoną twórczość jednego z polskich laureatów tej nagrody. 22. Obraz młodego pokolenia w literaturze. Omów na 23. Sacrum i profanum jako motyw funkcjonujący w literaturze. Odwołaj się do wybranych przykładów literackich. 24. Arkadia i Apokalipsa jako różne sposoby przedstawiania rzeczywistości. Zaprezentuj oba światy w wybranych utworach literackich. 25. Miłość święta, przeklęta, szalona. Przedstaw jej wpływ na losy bohaterów literackich uwikłanych w to uczucie. 26. Rodzina polska w ujęciu różnych konwencji literackich. Przedstaw zagadnienie na 27. Zaprezentuj literackie wizerunki ludzi starszych i starzejących się. Odwołaj się do tekstów pochodzących z różnych epok. 28. Trudne doświadczenia utraty ziemi rodzinnej. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów literackich. 29. Obraz zaświatów w literaturze. Przedstaw i zinterpretuj temat na przykładach utworów z różnych epok. 30. Wizerunek dziecka w literaturze różnych epok. Przedstaw sposoby kreowania portretów i ich funkcje. 31. Dramat niespełnienia ludzkich marzeń przedstawiony w literaturze. Określ jego przyczyny i konsekwencje, analizując wybrane utwory. 32. Sposoby ukazywania bohaterskiej śmierci w literaturze. Scharakteryzuj je na przykładzie
33. Określ wpływ samotności na ludzkie życie. W rozważaniach odwołaj się do doświadczeń wybranych bohaterów literackich. 34. Różne sposoby wykorzystania biografii pisarza w jego tekście literackim. Przedstaw problem, odwołując się do 35. Omów sposoby i określ funkcje wprowadzenia postaci historycznych do utworów literackich. Realizując temat, odwołaj się do 36. Analizując wybrane utwory naturalistyczne, przedstaw zawartą w nich koncepcję człowieka. 37. Folklor jako inspiracje pisarzy w różnych epokach. Omów na 38. Przedstaw różne obrazy i znaczenia domu w wybranych tekstach literackich. 39. Realizacja motywu pojedynku w literaturze. Przestaw problem na wybranych 40. Groteska jako metoda kreowania rzeczywistości. Przedstaw przywołaną kategorię estetyczną na przykładzie wybranych utworów literackich z różnych epok i oceń zasadność jej zastosowania. 41. Różne sposoby kreowania opisów przyrody w utworach literackich. Scharakteryzuj na 42. Odwaga i tchórzostwo. Odwołując się do literatury, scharakteryzuj skrajne postawy bohaterów. Przedstaw konsekwencje przyjęcia prezentowanych postaw. 43. Różne sposoby wykorzystania motywu powstań narodowych. Przedstaw na wybranych przykładach literackich. 44. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów na 45. Obraz Polaka w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw sposoby kreowania portretów i funkcje przywołanych kreacji. 46. Prawda historyczna a literackie interpretacje historii. Scharakteryzuj problem w oparciu o wybrane teksty literackie. 47. Motyw rozstania i jego funkcje w tekście literackim. Omów na podstawie wybranych przykładów z literatury XIX i XX wieku. 48. Historia jako czynnik determinujący ludzki los. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 49. Sposoby kreowania bohaterów w powieści realistycznej XIX wieku. Omów na
50. Ewolucja postaw patriotycznych w literaturze polskiej XIX wieku. Przedstaw na 51. Etos miłości romantycznej w literaturze epoki i dziełach literackich późniejszych okresów. Omów na 52. Mit o Prometeuszu i jego literackie przetworzenia. Omów na 53. Przemiana wewnętrzna jako czynnik charakteryzujący bohatera literackiego. Omów problem na 54. Konflikt pokoleń zapisany w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie na wybranych przykładach i dokonaj jego oceny. 55. Funkcje motywu śmierci w literaturze polskiej. Omów na 56. Artysta jako nietypowy bohater literacki. Przedstaw problem na 57. Kronikarze czasów pogardy. Przedstaw różne sposoby przekazu prawdy o wojnie w wybranych tekstach literackich. 58. Istoty i zjawiska nadprzyrodzone. Na wybranych przykładach omów funkcje, jakie pełnią w literaturze. 59. Kontrowersyjne decyzje literackich bohaterów. Omów problem na wybranych 60. Różne sposoby ujęcia problemu władzy w literaturze. Omów na 61. Romantyczna podróż do kresu poznania. Odwołaj się do wybranych przykładów literackich. 62. Bohater literacki poszukujący spełnienia i szczęścia. Rozwiń temat na przykładzie 63. Pisarze i ich dzieła wobec spraw politycznych. Omów na 64. Historia jako temat w literaturze polskiej XIX i XX wieku. Przedstaw problem na 65. Przekraczanie granic ludzkich możliwości. Scharakteryzuj postawę, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 66. Literackie dyskusje z Bogiem. Przedstaw w oparciu o wybrane utwory różnych epok. 67. Motyw miasta i jego funkcje w literaturze. Przedstaw problem na wybranych 68. Różne sposoby służenia ojczyźnie. Rozważ problem w odniesieniu do literatury wybranych epok. 69. Wolność jako czynnik determinujący stosunek człowieka do świata. Określ i oceń zjawisko na wybranych przykładach literackich.
70. Tragedia jednostek i jej ponadczasowy wymiar. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 71. Literackie obrazy zagubienia człowieka. Omów na 72. Motyw teatru świata w literaturze. Omów wykorzystanie tego motywu, odwołując się do 73. Obraz społeczeństwa polskiego w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 74. Magiczne miejsca w literaturze. Przedstaw zagadnienie na 75. Motto, cytat, ostatnia scena, tytuł jako klucze do interpretacji dzieła literackiego. Omów na 76. Literackie obrazy katastrofizmu. Porównaj wybrane utwory literackie ujmujące ten problem. 77. Idealiści i marzyciele w literaturze. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok. 78. Świat ludowych wierzeń i wartości oraz jego rola w literaturze. Omów na przykładzie wybranych tekstów literackich. 79. Rola sztuki i artysty w świetle publicystycznych i poetyckich manifestów różnych epok. Przedstaw na 80. Motyw winy i kary w utworach literackich. Przedstaw jego różne sposoby funkcjonowania w literaturze. 81. Dzieło literackie jako świadectwo swego czasu. Omów problem odwołujący się do 82. Saga rodzinna jako temat literacki. Porównaj wybrane dzieła wskazując podobieństwa i różnice w ujęciu tematu. 83. Samotność bohatera romantycznego i człowieka współczesnego. Scharakteryzuj i porównaj je, odwołując się do wybranych utworów literackich romantyzmu i współczesności. 84. Motyw exegi monumentum w twórczości Horacego jako źródło inspiracji w literaturze polskiej różnych epok. Omów problem na podstawie wybranych utworów poetyckich. 85. Porównaj istotę symbolicznego wykorzystania motywu drogi krzyżowej w literaturze romantycznej i współczesnej, odwołując się do 86. Funkcje motywu tańca w tekstach literackich. Przedstaw je, odwołując się do
87. Dramat pokolenia Kolumbów wyrażony w literaturze. Określ jego istotę i wymiar, analizując wybrane utwory. 88. Obraz Rosji w polskiej literaturze okresu zaborów. Omów problem, odwołując się do 89. Role postaci nadprzyrodzonych w literaturze romantycznej. Określ je, analizując i interpretując wybrane teksty literackie. 90. Wpływ miłości na wybory moralne człowieka. Rozważ zagadnienie, odwołując się do przykładów literackich różnych epok. 91. Różne sposoby pisania o przeżyciach wewnętrznych człowieka. Omów problem na przykładach utworów wybranych z literatury po 1939 roku. 92. Obrazy malowane słowem w twórczości pisarzy młodopolskich. Zaprezentuj temat na II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI : 1. Charakter estetyki współczesnej sztuki awangardowej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 2. Porównaj wybrane opisy literackie z ich odpowiednikami w realizacjach filmowych. Oceń ich funkcjonalność i walory artystyczne. 3. Dziecko w literaturze i malarstwie XIX i XX wieku. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 4. Symbolika sztuki średniowiecznej. Przedstaw jej charakter, odwołując się do wybranych dziełliterackich i plastycznych. 5. Motyw vanitas w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 6. Na przykładach wybranych z literatury współczesnej i filmu przedstaw różne wykorzystania motywu Pasji w sztuce. 7. Krajobrazy ojczyste ich funkcje w kreowaniu świata przedstawionego w dziełach literackich, malarskich i filmowych. Odwołaj się do wybranych przykładów. 8. Rola anioła w literaturze i sztuce. Omów na 9. Relacja między ciałem i duszą. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z literatury i sztuki. 10. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł.
11. Wizerunek Madonny i jego różnorodne funkcje w literaturze i sztuce. Omów na 12. Nawiązania do starożytnych tekstów literackich w sztuce wybranej epoki nowożytnej. Omów istotę i znaczenie tych nawiązań na 13. Sposoby kreacji bohaterów w literaturze i filmie. Omów na 14. Literackie i malarskie obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Omów na wybranych 15. Obrazy natury romantycznej w literaturze i sztuce XIX wieku. Przedstaw na wybranych 16. Renesansowa harmonia niepokoje baroku, czyli o różnym widzeniu Boga, świata i człowieka w literaturze i sztuce tych epok. Omów problem na 17. Mitologizacja Tatr w literaturze, sztukach plastycznych i muzyce Młodej Polski. Omów zagadnienie na 18. Artysta i jego różne role. Omów problem, odwołując się do literatury i innych dziedzin sztuki. 19. Mity greckie jako źródło inspiracji artystów różnych epok. Przedstaw na wybranych przykładach literackich i plastycznych. 20. Portret kobiety jako odzwierciedlenie różnych koncepcji piękna. Omów problem, odwołując się do literatury i sztuki. 21. Topos ogrodu w literaturze i sztuce. Omów na 22. Obrzędy ludowe jako źródło różnorodnej inspiracji artystycznej. Omów na wybranych przykładach z literatury i sztuki. 23. Artystyczne prowokacje. Omów i oceń zjawisko, odwołując się do przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki. 24. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie. Omów jego funkcje, odwołując się do przykładów. 25. Różne wykorzystania motywu tańca. Omów problem, odwołując się do przykładów z literatury i sztuki. 26. Motyw Apokalipsy. Przedstaw jego zastosowanie na wybranych przykładach z literatury i sztuk plastycznych. 27. Eksperyment artystyczny w literaturze i sztuce XX wieku. Przedstaw problem na 28. Motyw polskiego dworu w literaturze i filmie. Omów na wybranych przykładach różne jego wykorzystania.
29. Sposoby kreowania pejzażu w literaturze i malarstwie wybranej epoki. Omów na 30. Metody budowania nastroju w literaturze i filmie. Przedstaw na 31. Fascynacje górami w sztuce. Omów zjawisko na wybranych przykładach z literatury, filmu, malarstwa. 32. Styl barakowy w literaturze, rzeźbie i malarstwie. Scharakteryzuj na wybranych 33. Personifikacje zła w literaturze i sztuce i ich artystyczna wartość. Omów na wybranych 34. Porównaj sposoby wykorzystania motywu podróży w literaturze i filmie. 35. Motywy biblijne jako źródło inspiracji artystów różnych epok. Rozważ temat, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i sztuki. 36. Topos rozstania w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 37. Wizerunki świętych w utworach literackich, malarstwie i rzeźbie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 38. Obrazy polskich powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 39. Obraz polskiej rodziny. Porównaj różne ujęcia motywu w literaturze, filmie i malarstwie. 40. Impresjonistyczne pejzaże w poezji młodopolskiej i malarstwie. Porównaj wybrane teksty kultury. 41. Naturalistyczny obraz świata w literaturze i filmie XIX i XX wieku. Omów na wybranych 42. Literatura i malarstwo jako teren eksperymentów artystycznych. Omów zagadnienie na 43. Dzieło literackie a jego filmowa adaptacja. Przedstaw problem na wybranych przykładach ekranizacji literatury. 44. Porównaj sposoby wykorzystania motywu podróży w literaturze i filmie. 45. Obraz świata Orientu w literaturze i malarstwie. Przedstaw jego cechy, odwołując się do wybranych dzieł sztuki. 46. Różne ujęcia motywu śmierci w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych dzieł. 47. Motyw matki cierpiącej. Omów temat odwołując się do wybranych dzieł.
48. Różne sposoby tworzenia nastroju grozy w literaturze i sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych. 49. Brzydota jako kategoria estetyczna w sztuce barokowej. Omów jej istotę i funkcje, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych. 50. Porównaj sposoby charakteryzowania określonej warstwy społecznej w wybranych utworach literackich i ich ekranizacjach. 51. Funkcje motywu zwierciadła w utworach literackich i filmach. Przedstaw je, analizując wybrane dzieła kultury. 52. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa, przedstaw różnorodne sposoby przedstawiania lęku w dziele sztuki. 53. Funkcje przełamywania konwencji artystycznych w dziełach sztuki. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne. 54. Różne sposoby wykorzystania motywu burzy w literaturze i malarstwie epoki romantyzmu. Określ je, odwołując się do wybranych dzieł. 55. Literacka i filmowa wizja PRL-u. Omów na III. JĘZYK : 1. Język w domu, pracy, szkole ta sama czy inna polszczyzna? Scharakteryzuj jej odmiany i funkcje, przywołując konkretne przykłady. 2. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie na 3. Językowe środki perswazji w reklamie. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach tekstów reklamowych. 4. Język komiksów i jego rola w kreowaniu obrazu świata przedstawionego. Omów zagadnienie na 5. Retoryczne środki językowe w poezji i prozie rewolucyjnej. Przedstaw na wybranych 6. Komizm słowa i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 7. Różne sposoby indywidualizacji języka poetyckiego. Scharakteryzuj na wybranych 8. Językowe środki wyrażania emocji. Scharakteryzuj na wybranych przykładach literackich lub zgromadzonym przez siebie materiale. 9. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość.
10. Środki poetyckiego obrazowania w prozie XX wieku. Przedstaw zagadnienie na 11. Język Internetu. Przedstaw charakterystyczne jego cechy na przykładzie wypowiedzi z wybranych list dyskusyjnych. 12. Język mówiony jako tworzywo literatury. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literatury współczesnej. 13. Cechy stylu urzędowego. Omów w oparciu o wybrane dokumenty szkolne ( np. statut, regulaminy, system oceniania). 14. Stylizacje językowe w literaturze, ich środki i funkcje. Omów na 15. Przyczyny, skutki i zasadność zapożyczeń językowych we współczesnym języku młodzieżowym. 16. Funkcjonowanie we współczesnej polszczyźnie związków frazeologicznych pochodzenia mitologicznego i biblijnego. Omów zagadnienie na 17. Język bohaterów literackich. Omów na wybranych przykładach, uwzględniając ich przynależność klasową i charakter. 18. Stylizacja biblijna w literaturze różnych epok. Przedstaw na 19. Język prasy młodzieżowej. Scharakteryzuj problem na zgromadzonym przez siebie materiale rzeczowym. 20. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładach 21. Analiza językowa i kulturowa przysłów polskich. Omów zagadnienie na wybranych 22. Mowy słynnych mówców a przemówienia współczesnych polityków. Porównaj pod względem językowym wybrane teksty. 23. Język jako narzędzie indywidualizacji bohaterów literackich. Odwołaj się do wybranych przykładów. 24. Rola neologizmów w dziele artystycznym. Przedstaw ją, odwołując się do twórczości Bolesława Leśmiana. 25. Język sprawozdawców sportowych. Scharakteryzuj go, odwołując się do wybranych relacji z zawodów sportowych. 26. Cechy języka wybranej subkultury. Przedstaw zagadnienie w oparciu o zebrany materiał językowy. 27. Charakterystyczne cechy żargonu uczniowskiego. Omów temat, wykorzystując samodzielnie zgromadzone przykłady.