Załącznik do uchwały Nr XXVIII/189/2012 Rady Gminy w Tarnowcu z dnia 28 grudnia 2012r. I. WSTĘP GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2013 Rozwiązywanie problemów społecznych oraz podejmowanie działań zapobiegających ich występowaniu jest jednym z najważniejszych zadań każdej gminy. Do jednego z tych problemów można zaliczyć nadużywanie alkoholu. Alkohol jest najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną wśród młodzieży szkolnej w Polsce. Dziewięciu na dziesięciu uczniów w wieku 15-16 lat zna już smak alkoholu, przy czym zdecydowana większość z nich rozpoczęła picie przed swoimi 15-tymi urodzinami. Eksperci oceniają, że picie alkoholu jest główną przyczyną zgonów i inwalidztwa osób w wieku 15-21 lat. Uzależnienie od alkoholu jest chorobą społeczną, której konsekwencje dotykają nie tylko osób uzależnionych, ale także członków ich rodzin i środowisk społecznych. Szczególnie trudna jest sytuacja dzieci wychowujących się w rodzinie z problemem alkoholowym. Dzieci te doświadczają wielu traumatycznych sytuacji, w tym przemocy ze strony rodziców, które zagrażają ich bezpieczeństwu i zdrowiu. Uzależnienie od alkoholu jest chorobą niszczącą człowieka we wszystkich sferach jego człowieczeństwa. Prowadzi do degradacji życia psychicznego, duchowego, moralnego i religijnego. Powoduje stopniową utratę wolności i odpowiedzialności. Szkody wynikające z nadużywania alkoholu występują w bardzo różnych obszarach polskiej rzeczywistości. Nie można ich uniknąć, ale można zmniejszyć ich rozmiary i dotkliwość. Zaplanowane w ramach gminnego programu zadania adresowane są do osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków, ich rodzin do dzieci i młodzieży oraz wszystkich, którzy doświadczają przemocy w rodzinie i finansowany będzie z wpływów uzyskanych za wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.
II. DIAGNOZA SYTUACJI W GMINIE Gmina Tarnowiec obejmuje obszar 64 km 2 składa się z 17 miejscowości oraz liczy 9 278 mieszkańców. Na terenie gminy znajduje się 10 szkół podstawowych i 3 gimnazja. Na podstawie dokumentacji prowadzonej przez Posterunek Policji w Tarnowcu należy stwierdzić, iż skala przestępstw popełnionych pod wpływem alkoholu nie jest mała. Przeprowadzono 68 interwencji domowych z czego 62 dotyczyło przemocy w rodzinie, 21 osób zostało przewiezionych do wytrzeźwienia w związku z przemocą w rodzinie. 23 rodziny objęte jest stałą kontrolą w związku z przemocą w rodzinie. Ogółem ujawniono 93 wykroczenia dotyczące ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Nie ujawniono zażywania narkotyków przez nieletnich. Obecnie w Gminie Tarnowiec funkcjonuje 35 punktów sprzedaży napojów alkoholowych w tym: a/ do spożycia poza miejscem sprzedaży 34 punkty z czego: 32 pozwoleń na sprzedaż do 4,5% alkoholu oraz na piwo 27 pozwoleń na sprzedaż do 18% alkoholu za wyjątkiem piwa 21 pozwoleń na sprzedaż powyżej 18% alkoholu b/ do spożycia w miejscu sprzedaży 1 punkt z czego: 1 pozwolenie na sprzedaż do 4,5% alkoholu oraz na piwo jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych przypada na 270 osób.
III. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WZROST SPOŻYCIA ALKOHOLU Wśród czynników sprzyjających wzrostowi spożycia alkoholu należy wymienić: dostępność napojów alkoholowych, sprzedaż na kredyt, nieprzestrzeganie ograniczeń wiekowych jak i trzeźwości kupujących, zwyczaje społeczne poczęstunek wódką, klimat tworzony wokół picia, akceptacja pijących i picie przy różnych okazjach ( spotkania, pożegnania, uroczystości rodzinne). Bardzo negatywnym czynnikiem wpływającym na wzrost spożycia alkoholu jest bezrobocie. Duża ilość wolnego czasu, brak obowiązków, nuda, deprawuje młodych ludzi i sprowadza na margines życia społecznego i moralnego. Częstą przyczyną sięgania po alkohol przez dzieci jest: brak czasu dla dzieci, telewizja i środki masowego przekazu, wpływ środowiska rówieśniczego, zrzucanie odpowiedzialności za wychowanie dzieci na różnego rodzaju instytucje zajmujące się wychowaniem, postrzeganie alkoholu jako nieodłącznego elementu rozrywki, która polepsza samopoczucie, daje efekt wyluzowania się i poczucie dorosłości.
IV. ZADANIA PROGRAMU I SPOSÓB ICH REALIZACJI Zadanie 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i środków psychoaktywnych Sposób realizacji: 1) pomoc osobom uzależnionym w szybkim podjęciu leczenia kierowanie na badanie przez biegłego psychologa i psychiatrę; 2) udzielanie wsparcia i pomocy psychospołecznej osobom po zakończeniu terapii odwykowej a także dla członków tych rodzin; 3) wnioskowanie do sądu o przymusowe leczenie odwykowe na podstawie gromadzonej dokumentacji wywiadów środowiskowych, danych z GOPS, Policji, Prokuratury, kuratorów sądowych ; 4) udział członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w szkoleniach, seminariach i konferencjach; 5) zakup materiałów edukacyjnych dla szkół, świetlic, klubów młodzieżowych oraz instytucji zajmujących się zwalczaniem patologii i współpracujących z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Podmiot realizujący: 1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Zadanie 2 Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe i narkomanii pomocy psychospołecznej i prawnej a w szczególności ochrony przed przemocą Sposób realizacji: 1) realizowanie programów terapeutycznych dla osób uzależnionych pokrycie kosztów dojazdu na terapię (dla osób bez dochodu); 2) udzielanie pomocy materialnej i rzeczowej dla rodzin zagrożonych patologiami społecznymi; 3) udzielanie wszechstronnej pomocy psychologicznej i prawnej ; 4) współpraca z zespołem interdyscyplinarnym ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie; 5) stała współpraca z Policją, GOPS, szkołami, przedstawicielami służby zdrowia w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
Podmiot realizujący: 1. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 3. Posterunek Policji Zadanie 3 Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii w szczególności dla dzieci i młodzieży w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych. Sposób realizacji: 1) prowadzenie na terenie szkół podstawowych i gimnazjum programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży angażując jednocześnie nauczycieli; 2) organizowanie wypoczynku zimowego, letniego, obozy terapeutyczne i socjoterapeutyczne dla dzieci z rodzin dotkniętych patologią; 3) wspieranie działań w zakresie organizacji zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży mających na celu zagospodarowanie wolnego czasu; 4) wspieranie organizacji, wiejskich i szkolnych klubów sportowych organizujących zajęcia dla dzieci i młodzieży fundowanie nagród i poczęstunku w konkursach plastycznych, sportowych i innych, organizowanie wycieczek krajoznawczych; 5) doposażanie świetlic szkolnych i wiejskich, które organizują zajęcia w ramach zagospodarowania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży;
6) wspieranie działań trzeźwościowych promujących zdrowy styl życia jak zapobieganie popadaniu w nałogi i uzależnienia (imprezy kulturalne, sportowo-rekreacyjne, koncerty, turnieje itp. Podmioty realizujące: 1. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2. Dyrektorzy szkół z terenu gminy 3. Gminny Ośrodek Kultury Zadanie 4 Wspomaganie działalności instytucji, organizacji pozarządowych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych i narkomanii Sposób realizacji: 1) wspieranie materialne i organizacyjne podmiotów i organizacji zajmujących się problematyką profilaktyki alkoholowej i narkomanii (KSM,KGW,LKS,GOK); 2) zakup czasopism, literatury fachowej związanej z problemem alkoholowym i narkomanią; 3) stała współpraca z Poradnią Odwykową i oddziałem dla osób uzależnionych
Podmiot realizujący: Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zadanie 5 Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.13 1 i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Sposób realizacji: 1) podejmowanie działań interwencyjnych w przypadku złamania zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim lub nietrzeźwym; 2) wydawanie opinii zgodności lokalizacji punktu sprzedaży napojów alkoholowych zgodnie z uchwałą Rady Gminy; 3) kontrola punktów sprzedaży napojów alkoholowych co do zgodności przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia (art.18' ust.8); 4) występowanie przed sądem w roli oskarżyciela publicznego. Podmiot realizujący: Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
V.ZASADY WYNAGRADZANIA CZŁONKÓW GMINNEJ KOMISJI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH 1. Członkom Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zwanej dalej Komisją przysługuje wynagrodzenie na podstawie zawartej umowy zlecenia: a/ dla przewodniczącego 15% minimalnego wynagrodzenia b/ dla pozostałych członków 10% minimalnego wynagrodzenia 2. Wynagrodzenie o którym mowa w ust. 1 pkt a i b przysługuje jeżeli członek Komisji uczestniczył w całym posiedzeniu, to znaczy od jego otwarcia, aż do czasu zamknięcia przez Przewodniczącego Komisji,oraz za udział w kontroli co najmniej trzech punktów sprzedaży napojów alkoholowych, przeprowadzonej w jednym dniu. 3. Podstawę do wypłaty wynagrodzenia stanowi podpis członka Komisji na liście obecności dołączonej do protokołu posiedzenia lub podpis na protokole z przeprowadzonej przez Komisję kontroli. 4. Przez minimalne wynagrodzenie rozumie się wynagrodzenie, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200, poz. 1679 z późn. zm.) 5. Wydatki na wynagrodzenie członków Komisji realizowane są ze środków budżetu Gminy przeznaczonych na realizację zadań własnych wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, określonych w niniejszym Programie.
VI. SKUTECZNOŚĆ REALIZACJI PROGRAMU Skuteczna realizacja programu wymaga ścisłej współpracy wszystkich instytucji i osób stykających się z problemem alkoholowym i narkotykowym. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych będzie ściśle współpracowała ze szkołami, GOPS -em, Policją, Służbą Zdrowia i Kościołem. W roku 2013 Gminna Komisja skupi się na zapobieganiu powstawania problemów związanych z nadużywaniem alkoholu oraz organizowaniu czasu wolnego dla dzieci i młodzieży poprzez finansowanie i współfinansowanie imprez kulturalnych i sportowych. Duże znaczenie mają również działania profilaktyczne i edukacja publiczna, które realizowane będą na terenie szkół w gminie. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii jest przedsięwzięciem mającym na celu konkretną pomoc osobom uzależnionym i ich rodzinom, podejścia traktującego alkoholizm i narkomanię jako chorobę. Takie stanowisko pozwala odrzucić ocenę moralną a przystąpić do działań medycznych, psychoterapeutycznych i profilaktycznych w celu uzyskania zamierzonych efektów w walce z chorobą.