PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY W KL. V Obserwowanie i ocenianie Twoich postępów i efektów pracy będzie się odbywało regularnie przez cały rok szkolny. Pamiętaj, że na ocenę końcoworoczną pracujesz przez cały rok! Za bardzo ważne, uważam Twój aktywny udział w zajęciach, który będzie odpowiednio premiowany. Ocena nie zawsze jest stopniem. Są plusy i minusy, słowa pochwały i wskazówki do pracy czy poprawy. Cztery plusy zamieniane jest na ocenę bardzo dobrą, cztery minusy na ocenę niedostateczną ( nie dotyczy oceny aktywności na lekcji). Szczegółowe wymagania na poszczególne oceny znajdują się stronie internetowej szkoły. Oceny można uzyskać z następujących aktywności: prace pisemne (sprawdziany, kartkówki) -w przypadku ściągania uczeń otrzymuje upomnienie lub ocenę niedostateczną ; odpowiedzi ustne prace domowe (obowiązkowe i nieobowiązkowe, krótko i długoterminowe) praca w grupach praca na lekcji aktywność podczas zajęć przygotowanie do lekcji zeszyt ćwiczeń (uczeń nieobecny na lekcji ma obowiązek uzupełnienia notatki w zeszycie ćwiczeń i zeszycie przedmiotowym ) prace nieobowiązkowe dodatkowe, dla chętnych osiągnięcia w konkursach szkolnych i innych działalność na rzecz środowiska, szkolna i pozaszkolna umiejętności praktyczne np. posługiwanie się mikroskopem, kompasem, planem,mapą, itp. Sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności: Sprawdziany obejmują partię materiału z jednego działu. Zapowiedziane są,co najmniej dwa tygodnie przed planowanym terminem. Termin ustalam wraz z uczniami i zapisuję w dzienniku, uczniowie notują go w zeszycie przedmiotowym. Sprawdzian poprzedzony jest lekcją powtórzeniową, do której uczeń powinien się przygotować. Sprawdzian jest obowiązkowy. Wszystkie sprawdziany są sprawdzone i omówione w ciągu dwóch tygodni od ich przeprowadzenia.
W wypadku otrzymania oceny niedostatecznej ze sprawdzianu uczeń ma obowiązek poprawy w ciągu dwóch tygodni od daty uzyskania tej oceny. Uczniowie nieobecni na sprawdzianie zaliczają w terminie ustalonych z nauczycielem. Poprawa odbywa się tylko raz. Kartkówki obejmują zakres wiadomości i umiejętności z max. trzech ostatnich lekcji. Uczniowie piszą kartkówkę przez około 10-15 minut ;nie muszą być zapowiadane przez nauczyciela, nie podlegają poprawie. Odpowiedzi ustne-obejmują tematy z trzech ostatnich lekcji. Dopuszcza się możliwość krótkich odpowiedzi (1 pyt. ). Odpowiedź poprawna +, odpowiedź niepoprawna -. Na ocenę mają wpływ: samodzielność odpowiedzi, znajomość zagadnienia, logiczna, spójna i poprawna konstrukcja wypowiedzi. Nie odpytuję ucznia po dłuższej nieobecności w szkole, chyba, że uczeń sam zgłosi się do odpowiedzi. Prace domowe-mogą mieć formę pisemną lub ustną. Brak pracy domowej jest równoznaczne z nie przygotowaniem do lekcji.trzeba zgłosić ten fakt przed lekcją. Praca w grupach ocenę za pracę w grupie może otrzymać cała grupa lub indywidualni uczniowie. Ocenie podlegają umiejętności : planowania i organizowania pracy grupowej efektywnego współdziałania wywiązywania się z powierzonych ról rozwiązywania problemów w sposób twórczy poprawne wykonanie zadania Aktywność na lekcji - aktywność na lekcji oceniana jest na bieżąco znakiem + lub -.Pięć znaków (+) za aktywność równa się ocenie bdb. Prace dodatkowe nieobowiązkowe, długoterminowe np. projektowe prace zespołowe lub zadania dla chętnych zadawane na lekcji. Przygotowanie do lekcji-uczeń ma obowiązek punktualnego i systematycznego przychodzenia na zajęcia przyrody ;po zakończonej lekcji pozostawia porządek.:) Na lekcje przyrody uczeń przynosi: podręcznik, zeszyt ćwiczeń,zeszyt przedmiotowy, przybory do pisania i inne potrzebne pomoce (kredki, linijkę, ołówek) Zeszyt ćwiczeń-jest oceniany pod względem poprawności merytorycznej wykonywanych ćwiczeń, staranności oraz systematyczności
Przed każdą lekcją przyrody warto przeczytać notatkę w zeszycie i odpowiedni fragment tekstu w podręczniku. Oceny są jawne i wystawiane według ustalonych kryteriów, umieszczane są również regularnie w e-dzienniku. Uczeń ma prawo być nie przygotowany do lekcji bez podania przyczyny dwa razy w semestrze, o ile zgłosi ten fakt przed lekcją, to nie ponosi żadnych konsekwencji. Nie dotyczy to jednak lekcji, na których zaplanowany jest sprawdzian. W przypadku wystąpienia poważnych przyczyn losowych, które przeszkodziły w przygotowaniu się ucznia do lekcji, nie ponosi żadnych konsekwencji. (dotyczy to sytuacji sporadycznych nie notorycznych ) Sprawdziany nie są oddawane do domu ucznia. Jeżeli rodzic zgłosi chęć zapoznania się z pracami swego dziecka, w ustalonym terminie nauczyciel udostępnia je np. podczas dni otwartych czy spotkań indywidualnych. W wyjątkowych sytuacjach mogę oczywiście dać pracę do obejrzenia w domu. O zagrożeniu oceną niedostateczną (semestralną lub końcoworoczną) mam obowiązek poinformować ucznia i rodzica co najmniej miesiąc przed Radą Klasyfikacyjną. O ocenach proponowanych (semestralnych i końcoworocznych) informuję również na miesiąc przed Radą Klasyfikacyjną. Ocena proponowana może ulec zmianie. Uczeń, który otrzymał informację o ocenie proponowanej może ubiegać się o ocenę wyższą niż przewidywana w ciągu 5 dni od poinformowania go o ocenie. Pod warunkiem że: nie przekroczył przysługującej mu liczby nie przygotowań, zaliczył wszystkie sprawdziany w terminie, ma uzupełniony zeszyt i zeszyt ćwiczeń ( szczególnie w sytuacjach gdy był nieobecny), jego średnia ocen wynosi co najmniej 1,4; 2,4; 3,4; 4,4. Ustalam wtedy z uczniem indywidualnie zasady i sposób zaliczeń oraz prace do wykonania, zapisuję je w postaci kontraktu. Jeśli wszystkie warunki zostaną spełnione ocena ostateczna jest wyższa. Nie dotyczy to oceny celującej. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który ze sprawdzianów otrzymał przynajmniej jedną szóstkę w semestrze, pozostałe oceny ze sprawdzianów to oceny bardzo dobre, średnia ocen z innych aktywności wynosi co najmniej 4,8; nie wykorzystał więcej niż dwóch nie przygotowań, wykonał w czasie semestru co najmniej jedną dużą i kilka mniejszych prac dodatkowych, brał udział w konkursie przyrodniczym, wykazuje szczególne, wyróżniające się zainteresowanie przedmiotem, jest aktywny na zajęciach, wzorowo pracuje na lekcjach przyrody, wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem. Skala ocen: Niedostateczny poniżej 30% punktów Dopuszczający 30% 50 % Dostateczny 50-75% Dobry 75-90% Bardzo Dobry 90%- 94,5% Celujący 95% i wyżej
Ważne: Zawsze warto rozmawiać i szukać wspólnie rozwiązania, szczególnie w sytuacjach trudnych i problemowych Zachęcam również do odwiedzania mnie na konsultacjach. Są to spotkania przeznaczone dla Was. Na konsultacjach można poćwiczyć materiał, który sprawia trudność, przygotować się do sprawdzianu, uzupełnić zaległości lub porozmawiać na tematy przyrodnicze, które szczególnie was interesują. Powodzenia! Renata Korolczuk Wymagania do poszczególnych działów ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca Dział 1. Polska moja ojczyzna Uczeń: wymienia państwa graniczące z Polską; podaje nazwy: województwa, powiatu i gminy, w których mieszka; rozpoznaje pospolite drzewa iglaste i liściaste, a 2 spośród nich podpisuje nazwami gatunkowymi; rozpoznaje i podpisuje na mapie konturowej lub na rysunku schematycznym rzekę główną, dopływy Uczeń: wymienia stolice państw graniczących z Polską; odczytuje informacje z mapy administracyjnej Polski; przyporządkowuje poznanym rodzajom skał podane nazwy skał; wyjaśnia, od czego zależy żyzność gleby; przyporządkowuje poznanym typom lasów po 2 charakterystyczne dla nich rośliny; podaje nazwy królestw, na które podzielono Uczeń: podaje nazwy województw sąsiadujących z województwem, w którym mieszka; wymienia elementy krajobrazu polodowcowego; na mapie konturowej Polski zaznacza pasy rzeźby terenu; wymienia typy gleb występujących w Polsce; podaje przyczyny zmniejszania się powierzchni lasów w Polsce; podaje po 1 przykładzie: jeziora Uczeń: podaje nazwy władz wojewódzkich, powiatowych i gminnych; porównuje budowę skał litych, zwięzłych i luźnych; przyporządkowuje typ lasu rodzajowi gleby; wyjaśnia zależność ilości jezior od czasu zlodowacenia; przyporządkowuje wymienione przez nauczyciela organizmy poszczególnym królestwom; wymienia formy ochrony Uczeń: wskazuje w najbliższej okolicy ślady działania sił wewnętrznych i zewnętrznych
i jeziora; wymienia 2 różnice między komórką roślinną a komórką zwierzęcą; omawia sposób zachowania się na obszarach chronionych organizmy; wyjaśnia znaczenie pojęć: rzeka główna, dopływ ; wymienia czynniki niezbędne do procesu fotosyntezy; wymienia formy ochrony przyrody w Polsce górskiego, jeziora przybrzeżnego, sztucznego zbiornika wodnego; omawia rolę, jaką pełnią poznane struktury komórkowe; wyjaśnia, na czym polega ochrona całkowita, a na czym ochrona częściowa przyrody w Polsce Dział 2. Morze Bałtyckie słonowodne środowisko życia na podstawie rysunków schematycznych nazywa glony wielokomórkowe; na mapie konturowej Polski zaznacza: mierzeję, zatokę, jezioro przybrzeżne; podaje 2 cechy pogody nadmorskiej; wskazuje na mapie Polski parki narodowe: Woliński i Słowiński; wymienia główne miasta pobrzeży wyjaśnia, dlaczego w strefie przybrzeżnej morza występuje najwięcej organizmów; nazywa części ciała glonów wielokomórkowych; wymienia cechy charakterystyczne wybrzeża niskiego i wybrzeża wysokiego; wymienia główne zajęcia mieszkańców pobrzeży. wymienia przystosowania glonów do życia w morzu; charakteryzuje działalność fal na wybrzeżu wysokim i wybrzeżu niskim; wymienia główne cechy krajobrazu pobrzeży wyjaśnia, dlaczego Morze Bałtyckie jest bardzo słabo zasolone; wyjaśnia przyczyny piętrowego rozmieszczenia glonów w morzu; podaje przykłady niszczącej i budującej działalności morza; rysuje kierunek bryzy w dzień i w nocy ocenia stan czystości Morza Bałtyckiego; podaje przykłady wykorzystania przez człowieka glonów morskich Dział 3. Jeziora słodkowodne środowisko życia wymienia czynniki niezbędne do życia roślinom wodnym; rozpoznaje na rysunku glony jednokomórkowe, kolonijne i wielokomórkowe; wymienia rysuje schematycznie glony: jednokomórkowy i kolonijny; omawia znaczenie glonów; wymienia cechy przystosowujące wskazuje na przykładach przystosowania roślin do życia w strefie przybrzeżnej jeziora i w strefie otwartej toni wyjaśnia związek występowania organizmów wodnych z przenikaniem światła i temperaturą wody; podaje przykłady wpływu zanieczyszczeń na organizmy żyjące w wodzie
nazwy 3 roślin strefy przybrzeżnej; odczytuje z mapy po 2 nazwy jezior na Pojezierzu Mazurskim i Pojezierzu Suwalskim rośliny do życia w wodzie; wymienia strefy życia w jeziorze; podaje po 2 przykłady roślin występujących w strefie przybrzeżnej i w strefie otwartej toni wodnej; omawia zależność temperatury wody w jeziorze od pory roku wodnej; wymienia rośliny strefy przybrzeżnej i strefy otwartej toni wodnej; wymienia osobliwości Puszczy Augustowskiej wskazuje dowody działania lądolodu na Pojezierzu Suwalskim Dział 4. Ląd jako środowisko życia rozpoznaje na rysunkach: mech, paproć, skrzyp, widłak, roślinę nasienną, grzyb, porost; podpisuje części rośliny nasiennej; wymienia funkcje korzeni i łodygi; podaje przykłady owoców suchych i mięsistych; na rysunku wskazuje części grzyba i podaje ich nazwy; rozpoznaje 3 gatunki grzybów jadalnych podpisuje części ciała mchu i paproci; wskazuje miejsca występowania zarodników mchów, paproci i skrzypów; podaje po 2 przykłady znaczenia w przyrodzie: mchów, roślin nagonasiennych i roślin okrytonasiennych; rozpoznaje typy systemów korzeniowych roślin nasiennych; wymienia funkcje liścia; określa warunki niezbędne do kiełkowania nasion; podaje różnicę między grzybami a roślinami wyjaśnia znaczenie nazw: rośliny zarodnikowe, rośliny nagonasienne i rośliny okrytonasienne ; omawia rolę poszczególnych części kwiatu; odróżnia kwiat od kwiatostanu; wskazuje przystosowania owoców do różnych sposobów rozsiewania; podaje po 2 przykłady pozytywnej i negatywnej roli grzybów w przyrodzie i w życiu człowieka; nazywa kształty plechy porostów wyjaśnia, dlaczego mchy nazywa się roślinami pionierskimi; wskazuje 3 różnice między roślinami zarodnikowymi a roślinami nasiennymi; podaje przykłady przekształceń łodygi; omawia budowę owocu; wymienia etapy rozwoju rośliny okrytonasiennej; wyjaśnia znaczenie pojęć: organizmy symbiotyczne i wskaźniki czystości powietrza ; wymienia objawy, które mogą świadczyć o zatruciu na podstawie analizy budowy mchów uzasadnia stwierdzenie, że są one najprostszymi roślinami lądowymi; podaje przykłady przekształceń korzeni, liści, pędów
grzybami; omawia budowę porostu Dział 5. Krajobrazy Nizin Środkowopolskich wskazuje na mapie konturowej Polski pas nizin; odczytuje z mapy Polski nazwy głównych miast położonych na Nizinie Śląskiej, Nizinie Mazowieckiej i Nizinie Podlaskiej wskazuje i podpisuje na mapie konturowej Polski: Nizinę Śląską, Nizinę Mazowiecką, Nizinę Podlaską i Polesie Lubelskie; nazywa parki narodowe na Nizinie Mazowieckiej, Nizinie Podlaskiej i Polesiu Lubelskim; wymienia cechy klimatu nizin wymienia cechy krajobrazu nizin; charakteryzuje poszczególne niziny w Polsce, uwzględniając warunki rozwoju rolnictwa omawia rolę lądolodu w kształtowaniu krajobrazu nizin; na przykładzie Puszczy Białowieskiej podaje przykłady wzajemnych oddziaływań między organizmami wymienia 2 osobliwości przyrodnicze Białowieskiego Parku Narodowego Dział 6. Krajobrazy wyżyn odczytuje z mapy Polski nazwy głównych miast Wyżyny Śląskiej i Wyżyny Lubelskiej; na mapie konturowej Polski zaznacza położenie pasa wyżyn; podaje nazwy wyżyn polskich podaje 2 przykłady bogactw mineralnych występujących na Wyżynie Śląskiej; podaje 2 przykłady roślin sucholubnych występujących na Wyżynie Krakowsko- -Częstochowskiej, wymienia 2 przykłady roślin uprawianych na Wyżynie Lubelskiej wymienia cechy charakterystyczne krajobrazów wyżyn: Śląskiej, Krakowsko-Częstochowskiej i Lubelskiej; wymienia przystosowania suchorośli do warunków życia opisuje krajobraz krasowy; wyjaśnia, w jaki sposób powstają wąwozy; na podstawie opisu identyfikuje parki narodowe na wyżynach proponuje 3 rodzaje działań, które mogą się przyczynić do poprawy stanu środowiska na Wyżynie Śląskiej
Dział 7. Krajobrazy gór na mapie konturowej Polski wskazuje Góry Świętokrzyskie, Sudety i Tatry; odczytuje z mapy ogólnogeograficznej wysokość najwyższych szczytów Gór Świętokrzyskich, Sudetów i Tatr; podaje nazwy pięter roślinnych w Tatrach; wymienia 2 cechy pogody w Tatrach wyjaśnia znaczenie pojęcia kotlina ; wymienia charakterystyczne cechy krajobrazu wysokogórskiego; rozpoznaje na ilustracji limbę i kosodrzewinę podaje cechy charakterystyczne krajobrazu Tatr Wysokich i Tatr Zachodnich; oblicza temperaturę powietrza na szczycie, mając podaną temperaturę u podnóża gór; charakteryzuje piętra roślinne w Tatrach wskazuje przyczyny wymierania jodeł w Górach Świętokrzyskich i lasów w Sudetach; wyjaśnia znaczenie pojęć: gołoborza turnie, granie, żleby, stożki piargowe, wiatr halny ( halny ); opisuje przystosowania roślin do życia w klimacie górskim na mapie konturowej Polski zaznacza położenie 3 górskich parków narodowych: Świętokrzyskiego, Karkonoskiego i Tatrzańskiego; podaje po 2 przykłady osobliwości przyrodniczych parków narodowych: Świętokrzyskiego, Karkonoskiego i Tatrzańskiego Dział 8. Budowa i właściwości materii wyjaśnia, dlaczego nie spadamy z Ziemi, mimo że ma ona kształt kuli; wymienia nazwy 3 przedmiotów przyciąganych przez magnes; podaje po 1 przykładzie zastosowania: dźwigni dwustronnej, dźwigni wskazuje w życiu codziennym po 1 przykładzie działania sił: tarcia, sił sprężystości, sił oddziaływania elektrostatycznego; podaje 2 przykłady urządzeń, w których budowie wykorzystano zasadę wyjaśnia znaczenie pojęć: bieguny jednoimienne i bieguny różnoimienne ; rysuje schematycznie dźwignię dwustronną i dźwignię jednostronną; porównuje właściwości tej samej substancji w różnych stanach skupienia; podaje 2 przykłady zastosowania maszyn prostych we współczesnych urządzeniach technicznych; wyjaśnia związek właściwości ciał stałych, cieczy i gazów z odległościami między cząsteczkami; porównuje przewodnictwo cieplne ciał podaje przykłady sytuacji potwierdzających istnienie napięcia powierzchniowego; podaje inne niż wymienione w podręczniku przykłady wykorzystania zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał
jednostronnej, bloku, równi pochyłej i kołowrotu; rysuje modele atomów i cząsteczek; określa podstawowe (kształt, objętość) właściwości ciał stałych, cieczy i gazów; podaje po 1 przykładzie występowania zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał stałych i cieczy działania dźwigni; określa właściwości mechaniczne 2 ciał stałych; rysuje schematycznie ułożenie cząsteczek w ciałach stałych, cieczach i gazach nazywa siły, dzięki którym kropla deszczu ma kształt zbliżony do kuli; wyjaśnia, dlaczego przedmioty zanurzone w wodzie są mokre; porównuje parowanie z wrzeniem stałych, cieczy i gazów
Dział 9. Przemiany chemiczne wokół nas podaje po 2 przykłady pierwiastków chemicznych i związków chemicznych; wymienia właściwości i zastosowanie 3 wybranych metali; odróżnia mieszaninę jednorodną od mieszaniny niejednorodnej; omawia 2 sposoby rozdzielania mieszanin niejednorodnych; wymienia czynniki przyspieszające proces rozpuszczania się substancji stałej w wodzie; wymienia 2 sposoby zapobiegania korozji dzieli wymienione substancje na metale i niemetale; wyjaśnia, dlaczego gleba jest mieszaniną niejednorodną; odczytuje z wykresu skład powietrza; podaje przykłady występowania i znaczenia roztworów wodnych w przyrodzie; wymienia cechy spalania wyjaśnia, dlaczego pierwiastki chemiczne nazywamy substancjami prostymi, a związki chemiczne substancjami złożonymi; wymienia sposoby rozdzielania mieszanin jednorodnych; wymienia składniki roztworu (rozpuszczalnik i substancję rozpuszczoną); wskazuje przykłady pozytywnej i negatywnej roli wody jako rozpuszczalnika; wymienia różnice między utlenianiem a spalaniem rysuje modele podanych przez nauczyciela pierwiastków chemicznych i związków chemicznych; podaje przykłady zastosowania stopów metali; wyjaśnia, na czym polega utlenianie w komórkach omawia znaczenie 3 wybranych metali i 3 wybranych niemetali w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka Dział 10. Ochrona przyrody podaje 3 przykłady działań człowieka niekorzystnych dla środowiska; podaje 2 przykłady działań globalnych służących ochronie środowiska; podaje 3 przykłady działań indywidualnych służących ochronie środowiska wymienia po 2 źródła zanieczyszczeń powietrza, gleby i wody; uzasadnia celowość segregacji odpadów wyjaśnia, jak powstaje smog; podaje przykłady samooczyszczania się przyrody; wyjaśnia znaczenie pojęcia utylizacja ; podaje przykłady surowców wtórnych wyjaśnia, jak powstają kwaśne opady; podaje przykłady odpadów szczególnie groźnych dla środowiska wskazuje na mapie konturowej najbardziej zanieczyszczone miejsca w Polsce