Spotkanie kandydatów na nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej Felieton z IV spotkania kolejnego, trzeciego już kursu, organizowanego przez Wydział Duszpasterski Kurii Metropolitalnej Szczecińsko-Kamieńskiej
[ ] Testament nieskończonej miłości, jaki pozostawił Chrystus Pan Kościołowi, swojej Oblubienicy, a mianowicie niewypowiedziany dar Eucharystii - największy ze wszystkich - domaga się, by tak wielka tajemnica była coraz bardziej zgłębiana i by coraz obficiej czerpano z jej zbawczej mocy [ ] 1 18 stycznia 2014 roku czwarte spotkanie kandydatów na nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej w ramach kolejnego, trzeciego już kursu przygotowawczego, organizowanego przez Wydział Duszpasterski Kurii Metropolitalnej Szczecińsko-Kamieńskiej. Począwszy od października ubiegłego roku, grupa 24 kandydatów zgłoszonych przez proboszczów różnych parafii naszej diecezji, przygotowuje się do podjęcia posługi polegającej na niesieniu pomocy kapłanom w udzielaniu Komunii świętej w kościele, a także regularnym zanoszeniu Najświętszego Sakramentu chorym i niepełnosprawnym.
[ ] ażeby brak szafarzy Komunii św. nie uniemożliwiał jej przyjmowania [ ] Wprowadzenie posługi nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej nastąpiło w 1973 roku. Wydana wówczas Instrukcja Kongregacji Sakramentów na temat ułatwiania w niektórych wypadkach przyjmowania Komunii sakramentalnej - Immensae caritatis uzasadnia to prawdziwą koniecznością i dobrem duchowym wiernych. Kongregacja zgodnie stwierdziła, że na pierwszym miejscu należy zatroszczyć się o to, ażeby ze względu na brak szafarzy Komunii św. przyjmowanie Jej nie stało się niemożliwe lub utrudnione. Ponadto w Instrukcji określono zasady udzielania Komunii św. chorym, którzy ze względu na prawo dotyczące postu eucharystycznego nie mogliby go zachować, chociaż jest już bardzo złagodzony i nie byli powstrzymywani od tak wielkiej pociechy duchowej, czyli od przyjmowania Komunii, a także zezwolono wiernym w niektórych przypadkach, gdy o to proszą, na godne przyjęcie Komunii po raz drugi tego samego dnia.
Opracowano i wydano Instrukcję w sprawie formacji i sposobu wykonywania posługi nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej Uwzględniając życzenia wielu biskupów i kapłanów Konferencja Episkopatu Polski w dniu 2 maja 1990 roku określiła warunki, według których biskupi diecezjalni w Polsce mogą zastosować kan. 910 3 i 230 4 KPK, czyli powołać nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej. Opracowano i wydano Instrukcję w sprawie formacji i sposobu wykonywania posługi nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej 2. Instrukcja wskazuje jak powinna przebiegać formacja nadzwyczajnych szafarzy Komunii św., jak powinna wyglądać ich posługa podczas Mszy św. oraz pomoc w zanoszeniu Komunii św. chorym. Nadzwyczajny szafarz, niekiedy określany też jako pomocnik Komunii św., pomaga w rozdawaniu Komunii świętej, gdy przystępuje do niej większa liczba wiernych przy braku szafarzy, albo gdy szafarze ci są zajęci innymi czynnościami duszpasterskimi lub gdy udzielanie Komunii św. utrudnia im stan zdrowia albo podeszły wiek. Poza przypadkami choroby lub niedołężności odprawiający kapłan, a także koncelebransi, nie mogą wyręczać się posługą pomocników, sami nie rozdzielając Komunii św.
Liczba nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej powinna zależeć od wielkości parafii Liczba pomocników Komunii św. zależeć powinna od wielkości parafii i ilości odprawianych Mszy świętych. Pomocnik powinien usługiwać zasadniczo podczas jednej Mszy św. w ciągu dnia i mieć możliwość zastępstwa w wypadku choroby lub wyjazdu poza parafię. W Polsce, mocą Uchwały 240. Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski z 2 maja 1990 roku określono, że do posługi nadzwyczajnego szafarza Komunii św. powołuje się mężczyzn w wieku od 35 do 65 lat. Kandydaci powinni odznaczać się właściwym życiem moralnym i pobożnością, mieć wykształcenie minimum średnie i znać podstawowe prawdy teologiczne, zwłaszcza odnoszące się do Kościoła i Eucharystii. Biskup może polecić kandydatowi udział w kursie teologicznym lub zażądać egzaminu. Funkcja ta powierzana jest na rok, a potem przedłużana. Przed powołaniem i każdym przedłużeniem powołania kandydaci muszą odbyć co najmniej trzydniowe rekolekcje. Braciom zakonnym można obniżyć granicę wieku.
Wśród innych ustaleń Episkopat Polski wskazuje również, jak powinien wyglądać strój nadzwyczajnego szafarza Komunii świętej podczas pełnienia posługi w czasie Mszy św. lub zanoszącego Komunię do domu osoby starszej, chorej lub do szpitala Episkopat Polski w wydanej Instrukcji w sprawie formacji i sposobu wykonywania posługi nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. 2 sprecyzował również, w jaki sposób świeccy powinni rozdzielać Komunię św. oraz jak powinni być ubrani. W czasie Mszy św. w albę, uzupełnioną, gdy potrzeba, o cingulum, i w takim stroju udzielają Komunii. Zanosząc Komunię do domu osoby starszej, chorej lub do szpitala, szafarz nadzwyczajny ubrany jest w odświętny strój świecki.
Każdy akolita jest nadzwyczajnym szafarzem Komunii świętej nie każdy nadzwyczajny szafarz Komunii świętej jest akolitą W najnowszych Wskazaniach Konferencji Episkopatu Polski odnośnie do nadzwyczajnego szafarza Komunii św. 5 polscy biskupi wprowadzili pewne ułatwienia w uzyskaniu czasowego wyznaczenia do rozdzielania Komunii. Ordynariusz może wyznaczyć na szafarza nie tylko mężczyzn, ale też siostry zakonne i niewiasty życia konsekrowanego. Ponadto obniżono dolną granicę wieku do 25 lat. Należy zaznaczyć, iż posługa nadzwyczajnego szafarza Komunii św. nie będącego ustanowionym akolitą, i pomijając oczekiwania wobec apostolskiego zaangażowania we wspólnocie parafialnej obydwóch, ogranicza się do pomocy w rozdzielaniu Komunii św. oraz do zanoszenia Jej chorym. Również, w odróżnieniu od akolity, nadzwyczajny szafarz Komunii świętej osoba świecka, nie może puryfikować naczyń liturgicznych 6.
IV spotkanie kursu konferencja ks. Janusza Szczepaniaka pt. Małżeństwo i rodzina w planie Bożym Podczas IV spotkania dla kandydatów na nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej konferencję pt. Małżeństwo i rodzina w planie Bożym wygłosił ks.mgr lic. Janusz Szczepaniak, ukazując przez pryzmat Pisma Świętego rolę i rangę rodziny. Począwszy od źródeł, czyli misji Adama i Ewy, przypominając jednocześnie, że będąc stworzeni na obraz Boga, jesteśmy tym samym stworzeni i powołani do miłości
Odbyły się również praktyczne ćwiczenia liturgiczne W trakcie styczniowego spotkania kursu odbyły się również praktyczne ćwiczenia liturgiczne, przygotowujące bezpośrednio do wykonywania posługi nadzwyczajnego szafarza Komunii św. zarówno w czasie Eucharystii, jak i w sytuacji zanoszenia Najświętszego Sakramentu do domu osoby chorej lub niepełnosprawnej. Stałym elementem wieńczącym każde spotkanie jest Msza św., w której biorą udział wszyscy uczestnicy, a którą celebruje prowadzący kurs ks.kan.dr Wojciech Zimny referent formacji nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej w Archidiecezji.
Ostatnie spotkanie formacyjne w ramach kursu przygotowującego do pełnienia posługi nadzwyczajnego szafarza Komunii świętej odbędzie się 15 marca 2014 roku Literatura: 1 Instrukcja Kongregacji Sakramentów "Immensae caritatis" na temat ułatwiania w niektórych wypadkach przyjmowania komunii sakramentalnej z 29 stycznia 1973 roku; 2 Instrukcja KEP w sprawie formacji i sposobu wykonywania posługi nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej z 22 czerwca 1991 roku; 3 KPK, kan.910: 1. Zwyczajnym szafarzem Komunii świętej jest biskup, prezbiter i diakon. 2. Szafarzem nadzwyczajnym komunii świętej jest akolita oraz wierny, wyznaczony zgodnie z kan. 230, 3. ; 4 KPK, kan.230: 1. Mężczyźni świeccy, posiadający wiek i przymioty ustalone zarządzeniem Konferencji Episkopatu, mogą być na stałe przyjęci, przepisanym obrzędem liturgicznym, do posługi lektora i akolity, udzielenie jednak tych posług nie daje im prawa do utrzymania czy wynagrodzenia ze strony Kościoła. 2. Świeccy mogą być czasowo wyznaczeni do pełnienia funkcji lektora w czynnościach liturgicznych, podobnie wszyscy świeccy mogą wykonywać funkcje komentatora, kantora lub inne, zgodnie z przepisami prawa. 3. Tam, gdzie to doradza konieczność Kościoła, z braku szafarzy, także świeccy, chociażby nie byli lektorami lub akolitami, mogą wykonywać pewne obowiązki w ich zastępstwie, mianowicie: posługę słowa, przewodniczyć modlitwom liturgicznym, udzielać chrztu a także rozdzielać Komunię świętą, zgodnie z przepisami prawa. ; 5 Wskazania KEP odnośnie do nadzwyczajnego szafarza Komunii świętej z 9 marca 2006 roku; 6 Pkt 279 OWMR. Fot.:R.Grochowski; tekst i opr.:a.szewczyk