Prof. dr hab. Joanna M. Salachna PROGRAM KANDYDATKI NA DZIEKANA WYDZIAŁU PRAWA UNIWERSYTETU W BIAŁYMSTOKU (kadencja 2016-2020) Szanowni Państwo, Wydział Prawa, tak jak i inne wydziały, jest naturalnym miejscem na prezentowanie różnych poglądów i postaw. W tej różnorodności tkwi potencjał rozwojowy. Każda organizacja bowiem najlepsze wyniki osiąga poprzez wspólne wypracowywanie reguł postępowania i ważnych decyzji. Jestem przekonana, że dalsze wzmacnianie pozycji naszego Wydziału jest zależne nie tylko od indywidualnych osiągnięć naukowych oraz dydaktycznych, ale także od dobrej organizacji pracy i nauki oraz a może przede wszystkim zapewnienia po prostu dobrego i przyjaznego miejsca do pracy. W moim przekonaniu umacnianie pozycji i stale postępujący wzrost prestiżu Wydziału Prawa jest możliwy tylko wówczas, gdy działania podejmowane będą na podstawie przejrzystych i wspólnie wypracowanych zasad. Dlatego też jestem zdania, że istnieje potrzeba demokratyzacji życia wydziałowego poprzez: - konsultowanie i wspólne wypracowywanie zasad postępowania i ważnych dla Wydziału decyzji; - jawność i przejrzystość działania; - stworzenie warunków dla rzeczywistej współpracy; - okazywania sobie wzajemnego szacunku oraz tworzenia warunków pracy sprzyjających rozwojowi Wydziału i jego pracowników. Poniżej przedstawiam główne założenia programowe w następujących obszarach: 1. Pracownicy Wydziału 2. Studenci i doktoranci 3. Nauka i dydaktyka 4. Organizacja i administracja 5. Sprawy finansowe PRACOWNICY WYDZIAŁU System motywacji i ocen Proponuję wprowadzenie transparentnego, wypracowanego wspólnie i znanego systemu motywacji i ocen. Uważam, że jednolity system motywacyjny się nie sprawdzi, ponieważ każda z grup pracowników (tj.: profesorów, doktorów habilitowanych, doktorów oraz pracowników administracji i biblioteki) realizuje inaczej sformułowane zadania i pełni różne role. Zasady ustalania nagród, dodatków, czy innych gratyfikacji winny być zaprojektowane wspólnie z przedstawicielami danej grupy pracowników (być może ze specjalnie powołanymi komisjami), a następnie przed postawieniem kwestii pod obrady Rady Wydziału skonsultowane z daną grupą. Tak opracowany system będzie lepiej oddziaływał na pracowników. Co więcej, wartością dodaną tak wypracowanego sposobu oceniania będą lepsze relacje międzyludzkie. System ocen pracowniczych jest szczególnie istotny w przypadku niesamodzielnych pracowników naukowo-dydaktycznych i dydaktycznych. Zasady oceny w sferze naukowej, dydaktycznej
i organizacyjnej powinny być znane, tak aby każdy wcześniej mógł zaplanować swoje działania i przewidzieć rezultat ich oceny. Potrzebni są również dobrzy pracownicy dydaktyczni, będą oni jednak motywowani do osiągania stopnia naukowego doktora habilitowanego. Jak pokazuje praktyka, czasami wieloletni starszy wykładowcy uzyskują kolejny stopień naukowy i są później cenionymi pracownikami naukowo-dydaktycznymi. Jestem zdania, że przeformułowania wymaga skład Wydziałowej Komisji Oceniającej pracowników akademickich. W jej skład obligatoryjnie wchodzą Dziekan oraz Kierownik Katedry lub Zakładu, jednak trzy kolejne osoby powinny być wybierane spośród kandydatów zgłaszanych przez członków Rady Wydziału. W mojej opinii powinny być to głównie osoby spoza kolegium dziekańskiego, cieszące się poważaniem i autorytetem wśród społeczności akademickiej. Pensum Chcę wprowadzić uporządkowanie, wspólnie z Kierownikami Katedr i Zakładów, sprawy realizacji pensum dydaktycznego po uprzednich konsultacjach z władzami Rektorskimi. Będę popierać zmniejszenie pensum dla pracowników realizujących duże granty naukowe lub badawcze, bądź w innych przypadkach zaangażowania w pracę naukowo-badawczą (zgodnie z programem wyborczym Rektora elekta). Pracownicy administracji i Biblioteki Moim zdaniem, realizacja zadań przypisanych ww. pracownikom powinna być koordynowana oraz wspomagana przez jednego z prodziekanów. Dzięki takiemu rozwiązaniu pracownicy administracji i Biblioteki (Czytelni) znajdowaliby w problematycznych sytuacjach wsparcie właściwego prodziekana w ich rozwiązywaniu. Poza tym potrzebne są jasno określone kompetencje, tak aby każdy z pracowników wiedział jaki spoczywa na nim zakres zadań. Umożliwi to także sprawne stosowanie systemu motywacyjnego. STUDENCI I DOKTORANCI Rola samorządu Jestem zdecydowaną zwolenniczką zwiększenia roli samorządu zarówno studenckiego, jak i doktorantów. Samorząd studencki powinien mieć zresztą zgodnie z nazwą samodzielność m.in. w odniesieniu do przydziału/podziału środków finansowych w tych kwestiach, w których jest kompetentny (np. podział środków pomiędzy koła naukowe). Takie podejście jest zresztą zgodne z założeniami programowymi Rektora elekta. Przy czym samodzielność nie oznacza dowolności. Dziekan musi sprawować w tym zakresie niezbędny nadzór. Wspieranie inicjatyw oddolnych Będę zachęcać samorządy studentów i doktorantów, aby aktywnie brały udział w konsultacjach dotyczących ich spraw. Poważnie będę traktować w tym względzie inicjatywy oddolne (np. kwestia oceny działalności kół naukowych). Umożliwi to rzeczywistą współpracę studentów i doktorantów z władzami Wydziału oraz resztą jego społeczności. Popierać będę wszelkie inicjatywy organizacji i współorganizacji konferencji, sympozjów oraz innych form działalności naukowej (np. publikacyjnej) studentów oraz doktorantów. Sprawy doktoranckie i doktorskie Zgodnie z zapowiedzią Rektora elekta popierane będzie zatrudnianie najlepszych absolwentów (doktorantów) przy badaniach naukowych i dydaktyce, co jest również jednym z moich celów. 2
Uporządkowania wymaga funkcjonowanie komisji powoływanych w przewodach doktorskich. Możliwe są przy tym różne rozwiązania (w tym powoływanie komisji ad hoc, komisji stałych lub inne). Postawię tę kwestię pod dyskusję samodzielnych pracowników naukowo-dydaktycznych. Jestem przekonana, że w roli przewodniczącego komisji sprawdzą się bardzo dobrze różni samodzielni pracownicy naukowo-dydaktyczni Wydziału, a nie tylko Dziekan, czy Prodziekani. NAUKA I DYDAKTYKA Rozwój naukowy Jestem zdania, że różne formy działalności naukowej i badawczej pracowników, a tym samym Wydziału powinny uzyskiwać wsparcie, w tym finansowe. O podziale środków na badania będzie mowa w odrębnej części (Sprawy finansowe). Będę konsultować i uzgadniać z samodzielnymi pracownikami naukowo-dydaktycznymi: - samą potrzebę oraz zasady finansowania lub dofinansowania wysokopunktowanych publikacji w czasopismach zagranicznych; - zasadność stworzenia biura/komórki ds. projektów (grantów) naukowo-badawczych; - zasady wspierania organizacji konferencji naukowych, szczególnie międzynarodowych. Bardzo dobrą pozycję mają wydziałowe czasopisma punktowane i należy co najmniej dążyć do utrzymania tego stanu. Być może (wymaga to dyskusji przede wszystkim z osobami zaangażowanymi w ich funkcjonowanie) trzeba podjąć dodatkowe działania, które umożliwią ich dalszy rozwój lub wzmocnią ich status naukowy. Także obecna - dobrze przebiegająca współpraca międzynarodowa Wydziału winna zostać przeze mnie utrzymana. Przy czym wymaga ona wsparcia administracyjnego. Dydaktyka Należy sporządzić przegląd programów studiów i ewentualnie dokonać niezbędnych korekt, tak aby z jednej strony dostosować je do posiadanego potencjału naukowo-dydaktycznego (w tym kwestia pensum), z drugiej zaś strony do oczekiwań studentów i tzw. potrzeb rynkowych (w tym ewentualnie przygotowania do zdawania na aplikacje prawnicze). Będę wspierać inicjatywy ubiegania się o środki publiczne (np. z NCBR), które przeznaczane są na otwieranie nowych kierunków studiów oraz studiów podyplomowych lub na dostosowanie istniejących już programów do aktualnych potrzeb społeczno-gospodarczych regionu. Muszą one obejmować cały cykl kształcenia (studia I lub II stopnia, studia jednolite), dzięki czemu studenci zostaną jak najlepiej przygotowani do wejścia na rynek pracy.. ORGANIZACJA I ADMINISTRACJA Struktura W moim przekonaniu przeformułowania wymaga struktura władz dziekańskich. Jeden z prodziekanów powinien zajmować się sprawami organizacyjnymi i administracyjnymi. Zapewni to możliwość sprawniejszego działania nie tylko pracowników administracji i Biblioteki (Czytelni), ale także całego Wydziału. Ta osoba koordynowałaby również przygotowanie materiałów niezbędnych na posiedzenia Rady Wydziału, propozycji określonych rozwiązań na podstawie uzyskanych wyników konsultacji czy wstępnych uzgodnień. 3
Pod konsultację Kierowników Katedr lub/i Zakładów zamierzam poddać kwestię ewentualnej potrzeby zmian w strukturze naukowo-dydaktycznej Wydziału. Ponadto uważam, że Dziekan, wzorem obecnego Rektora aczkolwiek w nieco innej formie, powinien składać i upubliczniać okresowe sprawozdania ze swojej działalności. Konsultowanie i współdziałanie Wedle mojej koncepcji wszelkie istotne kwestie dotyczące samego funkcjonowania Wydziału oraz jego komórek organizacyjnych, jak i w sprawach kierunków wsparcia naukowego, czy spraw dydaktycznych powinny zostać poddane konsultacjom i procedurze rzeczywistego uzgadniania z pracownikami naukowo-dydaktycznymi, a w szczególności z Kierownikami Katedr lub/i Zakładów. Tylko bowiem w ten sposób można osiągnąć pożądany i optymalny stan funkcjonowania Wydziału. Ponadto jestem przekonana, że taki system (konsultowanie i współdziałanie) przyczyni się do wzmocnienia utożsamiania się pracowników z Wydziałem oraz poprawy relacji pomiędzy pracownikami. Komfort pracy w przyjaznym miejscu pracy z pewnością przełoży się także na sferę zewnętrznego postrzegania naszego Wydziału. Rada Wydziału Jestem przekonana, że usprawnienia wymaga funkcjonowanie Rady Wydziału. Zakładam, że: - będziemy ustalać harmonogram posiedzeń (co najmniej na semestr); - przesyłany porządek obrad będzie miał szczegółowy charakter; - wszystkie niezbędne dokumenty (sprawozdania, opinie, recenzje itp.) będą przesyłane członkom Rady w formie elektronicznej wraz z zaproszeniem na posiedzenie. Powyższe umożliwi członkom Rady Wydziału zaplanowanie czasu, a jednocześnie usprawni przebieg posiedzeń. Ponadto do ewentualnego ustalenia z członkami Rady postawię kwestię potrzeby opracowania i uchwalenia regulaminu Rady Wydziału. SPRAWY FINANSOWE Rola Dziekana Niezależnie od tego, że Rektor-elekt deklaruje zwiększenie autonomii finansowej poszczególnych wydziałów naszego Uniwersytetu, Dziekan musi podjąć z władzami centralnymi dyskusję na temat zasad podziału środków, w tym istotnej sprawy zmniejszania tzw. narzutów na rzecz budżetu centralnego. Do zadań Dziekana należy także: - monitorowanie sytuacji finansowej Wydziału i informowanie o niej członków Rady Wydziału; - uprzednie zapoznawanie członków Rady Wydziału z projektem planu rzeczowo-finansowego, a następnie zdawanie sprawozdań z jego realizacji. Rola Kierowników Katedr/Zakładów Zakładam, że po otrzymaniu od Rektora informacji dotyczącej przydziału dotacji Dziekan, po wydzieleniu koniecznej rezerwy, będzie konsultował z Kierownikami Katedr lub/i Zakładów zasady podziału środków na badania pomiędzy Katedry. Dokonany przydział środków powinien być jawny. Tam, gdzie będzie to możliwe nastąpi odbiurokratyzowanie podejmowania decyzji. 4
Powyżej przedstawiłam tylko główne założenia mojego programu działania. Mam jednak jeszcze wiele szczegółowych pomysłów i jestem otwarta na pomysły innych oraz współpracę z każdą grupą społeczności naszego Wydziału. Tylko wspólne wypracowane rozwiązań umożliwia ich pełną realizację i gwarantuje sukces, którym jest przyjazne miejsce pracy, dalszy rozwój naukowy i szacunek Wydziału Prawa wśród innych wydziałów prawa w Polsce i na świecie, a także wśród Wydziałów naszego Uniwersytetu. Informacja o Kandydatce Jestem specjalistką z zakresu finansów publicznych i prawa finansowego. Tytuł profesora uzyskałam w lutym 2014 r. Dotychczas pełniłam różne funkcje publiczne związane głównie z problematyką finansową (m.in. wieloletni członek, a następnie przewodnicząca Regionalnej Komisji ds. naruszenia dyscypliny finansów publicznych, członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku). Zajmuję się także sporządzaniem specjalistycznych ekspertyz i opinii (w tym dla Biura Analiz Sejmowych) z zakresu funkcjonowania samorządu terytorialnego oraz finansów publicznych. Obecnie jestem (drugą kadencję) kierownikiem studiów doktoranckich na Wydziale Prawa UwB. Mam 45 lat i wychowuję 13-letnią córkę. Jestem osobą rzetelną i pracowitą. Szanuję cudze poglądy i dotrzymuję danego słowa. 5