SPIS TREŚCI WSTĘP...5 I. TYM CZŁOWIEKIEM JESTEM JA!" HEBRAJSKI MAŚAL -PRZYPOWIEŚĆ W STARYM TESTAMENCIE...7 1. Etymologia...8 2. Prz 1,1-7...9 3. Jeszcze trochę etymologii...12 4. Przysłowie...13 1 Sm 10; 1 Sm 19...13 1 Sm 24...15 Jr 23,9-40...17 Jr 31,29-30...20 Ez l8,1-4...21 Prz 26,1-12...22 Część pierwsza (Prz 26,1-5)...23 Kompozycja...23 Interpretacja...23 Ostatnia część (8-12)...24 Kompozycja...24 Interpretacja...26 Część centralna...27 Kompozycja...27 Interpretacja...27 Całość fragmentu (Prz 26,1-12)...28 Kompozycja...28 Interpretacja...30 Stopy i usta...30 Łuk lub kij...30 Zwierciadło lub przysłowie...31 Król i Pan...32 5. Przykład albo znak...33 Pwt 28,37...34 1 Krl 9,7...34 Ps 44...35 Ha 2, 6...35
190 Spis treści Jr 24...36 Ez l4,8...37 Mi 2, 4...38 6. Proroctwo albo objawienie...39 Lb 22-24...39 7. Nauczanie...40 8. Alegoria...42 9. Przypowieść w działaniu...43 2 Sm 11-12...43 2 S m l 4...45 1 Krl 20, 26-43...46 II. KRÓTKA HISTORIA INTERPRETACJI PRZYPOWIEŚCI... 49 1. Egzegeza klasyczna i interpretacja alegoryczna...49 2. Okres krytyczny albo egzegeza historyczna...54 Adolf Jülicher... 54 Charles Harold Dodd...62 Joachim Jeremias... 65 3. Tendencje we współczesnej egzegezie post-krytycznej... 72 Jezus nazbyt prostolinijny... 72 Ewangeliści nieco ograniczeni... 73 Niewłaściwe narzędzie analizy... 73 Nazbyt hipotetyczne rekonstrukcje... 74 4. Analiza retoryczna albo lektura kontekstualna... 75 III. WIDZISZ TĘ KOBIETĘ?" - PRZYPOWIEŚCI EWANGELICZNE... 79 1. Wprowadzenie... 79 Rezultaty badań... 79 Ile jest przypowieści w Ewangelii Łukasza?... 83 Cel niniejszego rozdziału... 85 2. Przypowieść o drzewie Ŝycia (Łk 13,17-21)... 85 3. Jeszcze jedna podwójna przypowieść (Łk 14,7-14)... 92 4. Przypowieść w centrum sekwencji... 95 Pierwszy fragment (Łk 13,22-30)... 96 Kompozycja... 96 Interpretacja... 97 Problem zbawienia... 97 Zbawienie jest dla śydów... 97
Spis treści 191 Czy dla innych?...98 Brama sprawiedliwości...98 Mistrz sprawiedliwości...98 Drugi fragment (Łk 13, 31-14, 6)...99 Kompozycja...99 Interpretacja...100 Śmierć Temu, który obdarza Ŝyciem...100 Król odrzucony przez swój naród... 100 Chwała BoŜa opuszcza świątynię... 101 Cena wolności... 101 Całość podsekwencji (13,22-14, 6)...102 Kompozycja...102 Interpretacja...103 Przyszedłem, aby odnaleźć i zbawić to, co zginęło"... 103 Nie chcieliście"... 103 Ostateczne odwrócenie ról... 104 Czwarty fragment (Łk 14,15-24)... 104 Kompozycja... 104 Interpretacja... 106 Bogaci i biedni... 106 Biedni i bogaci... 106 Rozpoznać królestwo BoŜe... 107 Rozpoznać dar BoŜy... 107 Piąty fragment (Łk 14,25-35)... 108 Kompozycja... 108 Interpretacja... 109 Mowa skierowana do wszystkich... 109 Wszyscy muszą dokonać wyboru... 110 KaŜdy jest wolny... 110 Całość podsekwencji (Łk 14,15-35)... 110 Kompozycja... 111 Interpretacja... 112 Wsłuchać się w wezwanie Źródła (Boga)... 112 Iść aŝ do końca... 113 Całość sekwencji (Łk 13,22-14, 35)... 113 Kompozycja... 113 Interpretacja... 119 Troska o zbawienie... 119 Troska faryzeuszy... 119 Sprawiedliwość, brama zbawienia... 120 Sprawiedliwość, uczciwość... 120 UniŜenie Syna Człowieczego...121 WywyŜszenie przez Pana domu... 122 5. Przypowieść w działaniu... 122
Spis treści IV. UCZENI W PIŚMIE I PAN MŁODY NOWEGO PRZYMIERZA (Łk 5,17-6,11) - Sekwencja B4... 133 1. Kto moŝe odpuszczać grzechy?" (5,17-26) -pierwszy fragment... 134 Kompozycja fragmentu... 134 Interpretacja... 136 Tylko Bóg moŝe odpuścić grzechy i uzdrowić...-... 136 Jezus ma władzę odpuszczania grzechów i uzdrawiania... 136 Syn Człowieczy jest Synem BoŜym... 137 Grzech i paraliŝ... 138 Słowo, które uzdrawia... 139 Faryzeusze i uczeni w Prawie pozostają sparaliŝowani... 139 2 Lekarz i Pan młody (5,27-35) - drugi fragment... 140 Kompozycja fragmentu... 140 Kontekst biblijny... 141 Lewi... 141 Lekarz... 142 Pan młody... 142 Przeciwstawienie czasowe pomiędzy Janem Chrzcicielem a Jezusem... 142 Interpretacja... 142 Systematyczna krytyka... 142 Wszyscy są grzesznikami... 143 Jezus jest Zbawicielem... 144 Czas zaślubin... 144 3. Stare i Nowe (5,36-39) - trzeci fragment... 144 Kompozycja... 144 Interpretacja... 145 4. Jezus Król i Pan szabatu (6,1-5) - czwarty fragment... 146 Kompozycja fragmentu... 146 Kontekst biblijny... 147 Interpretacja... 148 O właściwym uŝyciu Prawa... 148 Jezus wypełnia całe Prawo... 148 5. Ocalić czy zniszczyć Ŝycie (6,6-11)-piąty fragment... 149 Kompozycja fragmentu... 149 Interpretacja... 151 NaleŜy mówić o sprawach... 151 Dwuznaczne pytanie... 151 Nauczać i uzdrawiać... 151 Ocalić Ŝycie czyje zniszczyć... 152 Przywrócenie do pracy... 152 6. Uczeni w Prawie i Pan młody Nowego Przymierza (5,17-6, 11) - sekwencja... 153
Spis treści 193 Kompozycja sekwencji...153 Kontekst biblijny...157 Pan młody...157 Lekarz...158 Odpuszczenie grzechów...158 Miejsce Prawa...158 Ubiór i wino...159 Interpretacja...160 Nauczyciele Prawa...160 Odpuszczenie grzechów fundamentem Nowego Przymierza...161 Niesłychana nowość...161 Lekarz...162 Pan młody...162 Wino Nowego Przymierza...162 Nowość, która niepokoi...163 Miejsce Prawa...163 Jezus jest Panem...164 Ofiara Nowego Przymierza...164 V. JAN CHRZCICIEL I JEZUS - PAN MŁODY NOWEGO PRZYMIERZA (Łk 7,18-50) - Sekwencja B6...167 1. Jan Chrzciciel i Jezus (7,18-28) - pierwszy fragment...168 Kompozycja...168 Kontekst biblijny...170 Interpretacja...171 On sam przychodzi, by zbawić was"...171 Jan Chrzciciel przygotowuje drogę dla Pana...171 Głosiciel ogłoszony... 171 Czas królestwa BoŜego...172 2. To" pokolenie wobec Jana Chrzciciela i Jezusa (7,29-35) - drugi fragment...173 Kompozycja...173 Kontekst biblijny...174 Interpretacja...174 Czasy się zmieniają... 174 Ludzie sienie zmieniają...174 3. Faryzeusz Szymon i Jezus (7,36-50) - trzeci fragment... 176 Kompozycja...176 Interpretacja... 178 Kto wejdzie do królestwa BoŜego?... 178 Umieć osądzić/ocenić... 178 Mówić prawdę... 179 4. Jan Chrzciciel i Jezus jako Oblubieniec (7,18-50) - sekwencja... 180
Spis treści Kompozycja sekwencji... 180 Kontekst biblijny... 183 Ten, który przychodzi zbawić"... 183 Oblubieniec i Oblubienica...183 Chrzest Oblubienicy... 183 Interpretacja... 184 Jak dzieci, które nie umieją się bawić... 184 Wielu niewidomych obdarzył łaską widzenia"... 185 Wszyscy zobaczyli, ale nie wszyscy uwierzyli... 186 Szczęśliwy, kto umie właściwie osądzać... 186 Czas, w którym Bóg udziela łaski"... 186 Czas wesela...187