Funkcjonowanie Oddziału o Wzmocnionym Stopniu Zabezpieczenia Lek med Małgorzata Luks Klinika Psychiatrii Sądowej Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 10.08.2004 zakłady psychiatryczne dysponujące warunkami wzmocnionego zabezpieczenia muszą spełniać następujące wymagania : 1-spełniają stały nadzór nad sprawcami przebywającymi w zakładzie 2-posiadają drzwi i okna wyposażone w urządzenia uniemożliwiające sprawcom samodzielne opuszczenie zakładu 3- są wyposażone w : -system telewizji wewnętrznej umożliwiający obserwację drzwi wejściowych, okien zewnętrznych, sal ogólnych, izolatek, korytarzy -elektroniczny system sygnalizujący niekontrolowane otwarcie drzwi i okien 4-Mają możliwość wydzielenia od 10 do 20 łóżkowych pododziałów 5- mają bezpośredni dostęp do ogrodzonego terenu rekreacyjnego 6- zatrudniają personel w liczbie co najmniej dwukrotnie większej niż liczba pacjentów zakładu.
Oddział o Wzmocnionym Stopniu Zabezpieczenia Kliniki Psychiatrii Sądowej w IPiN rozpoczął działalność w październiku 2013r. Zgodnie z rozporządzeniem posiada 60 miejsc detencyjnych oraz 1 miejsce przeznaczone dla osób skierowanych na obserwację sądowo psychiatryczną. Dysponuje 10 łóżkami dla kobiet oraz 50 łóżkami dla mężczyzn. Jest podzielony na 2 pododziały. Na parterze znajduje się 16 łóżek rozmieszczonych w salach jedno i dwuosobowych. Są przeznaczone dla pacjentów nowo przyjętych do kliniki, a także dla chorych u których doszło do pogorszenia stanu psychicznego. Na pierwszym piętrze mieszczą się sale wieloosobowe ( od 2- do 5 osób). Wszystkie sale są wyposażone w kamery. W dyżurkach pielęgniarek umieszczone są monitory pozwalające na obserwację pacjentów.
Struktura Oddziału o Wzmocnionym Stopniu Zabezpieczenia Kliniki Psychiatrii Sądowej IPiN Pacjenci mają do dyspozycji: - ogrodzony teren rekreacyjny z boiskiem - pięć sal do terapii zajęciowej -salę komputerową -sale gimnastyczną -siłownię -kaplicę -w każdym oddziale kuchnię wraz z naczyniami -pralnię i suszarnię
Pracownicy oddziału W oddziale jest zatrudnionych 100 osób : 5 lekarzy 6 psychologów 1 terapeuta uzależnień 5 terapeutów zajęciowych 1pracownik socjalny 26 pielęgniarek w tym 1 pielęgniarka oddziałowa 26 sanitariuszy 11 pracowników ochrony w tym jeden koordynator
Pacjenci Oddziału o Wzmocnionym Stopniu Zabezpieczenia Chorzy psychicznie którzy dokonali czynu zabronionego Pełnoletni Z orzeczeniem artykułu 31 par 1 kk, gdy stwierdzono, że zachodzi wysokie prawdopodobieństwo popełnienia czynu o wysokie szkodliwości społecznej związanego z ich chorobą psychiczną czy upośledzeniem umysłowym
Pacjenci oddziału sądowego to w większość osoby: Z wieloletnim okresem trwania choroby Z częstymi nawrotami Często z rozpoznaniem podwójnej diagnozy Nie współpracujący w procesie leczenia Z barkiem krytycyzmu chorobowego Popełniające czyny agresywne, najczęściej wobec osób bliskich
Długość pobytu w oddziale o wzmocnionym stopniu zabezpoeczenia Czas trwania detencji nie jest określony. O długości pobytu decyduje stan psychiczny i funkcjonowanie pacjenta w odniesieniu do rodzaju czynu zabronionego jakiego dokonał Jak wynika z piśmiennictwa ok 50 % pacjentów przebywa w oddziale o wzmocnionym stopniu zabezpieczenia przez okres 3-5 lat, a ok 5% powyżej 20 lat O wypisie bądź pozostawieniu pacjenta w oddziale decydujemy na zebraniu w którym uczestniczą lekarze, psycholodzy, terapeuci zajęciowi oraz personel pielęgniarski.
Pacjenci Oddziału o Wzmocnionym Stopniu Zabezpieczenia KPS- statystyka rozpoznań Obecnie przebywa na detencji 58 osób- 10 kobiet i 48 mężczyzn Rozpoznania: 1-schizofrenia paranoidalna i zaburzenia schizoafektywne- 35 osób, w tym 11 osób z podwójną diagnozą 2-organiczne zaburzenia urojeniowe- 6 osób 3-zaburzenia psychotyczne w przebiegu uzależnienia ( alkohol, narkotyki) -10 osób 4-uporczywe zaburzenia urojeniowe- 5 osoby 5-upośledzenie umysłowe -2 osoby
Statystyka rozpoznań rozkład procentowy Schizofrenia paranoidalna - 60% Zaburzenia psychotyczne w przebiegu uzależnienia 17 % Organiczne zaburzenia urojeniowe - 10% Utrwalone zaburzenia urojeniowe - 8% Upośledzenie umysłowe 5% Pacjenci uzależnienie od alkoholu lub substancji psychoaktywnych stanowią 36%
Czyny zabronione popełnione przez pacjentów oddziału Zabójstwo - 18 pacjentów ( 31%), z czego u 13 pacjentów rozpoznano schizofrenię Zabójstwo lub usiłowanie zabójstwa dotyczy najczęściej najbliższych członków rodziny : matka, ojciec, rodzeństwo, dzieci. 27 pacjentów KPS dokonało zamachu na życie najbliższego członka rodziny.
Czyny zabronione popełnione przez pacjentów oddziału Czyny agresywne w tym usiłowanie zabójstwa 26 pacjentów Groźby pozbawienia życia - 5 Przestępstwa seksualne- 9 pacjentów -1 osoba usiłowanie gwałtu -8 osób czyny pedofilne
Zasady funkcjonowania oddziału o wzmocnionym stopniu zabezpieczenia Przyjęcie pacjenta do oddziału odbywa się po otrzymaniu od Sądu postanowienia o odbywaniu środka zabezpieczającego w Klinice Psychiatrii Sądowej IPiN oraz nakazu przyjęcia. Pacjenci są przewożeni przez konwój policyjny. Do Oddziału trafiają z : -ROPS -aresztu -oddziału psychiatrycznego lub DPS -z domu Przy przyjęciu pacjent jest zapoznawany z regulaminem oddziału, sporządza listę osób odwiedzających.
Zasady funkcjonowania oddziału o wzmocnionym stopniu zabezpieczenia W oddziale pacjent zostaje zapoznany z harmonogramem zajęć terapeutycznych oraz otrzymuje indywidualny plan terapii. 1-2 razy dziennie odbywa się spacer-pacjenci pod nadzorem personelu ( pracownicy ochrony, sanitariusze, pielęgniarze) spędzają czas na ogrodzonym terenie rekreacyjnym. Zajęcia odbywają się w grupach liczących maksymalnie 10 osób ( z wyjątkiem filmoterapii), również pod nadzorem personelu. Odwiedziny są codziennie w wyznaczonych godzinach. Odbywają się w oddzielnych salach odwiedzin, w odwiedzinach uczestniczą pracownicy ochrony. Pacjenci mogą otrzymywać paczki od rodziny, jednak są one kontrolowane. Produkty żywnościowe muszą być firmowo zapakowane, w ograniczonych regulaminem ilościach Pacjenci mogą korzystać z telefonów, poza wyznaczonymi godzinami zajęć.
Terapia Zadaniem oddziału psychiatrii sądowej jest leczenie i rehabilitacja pacjentów w tym celu dla każdego pacjenta opracowywane są indywidualne programy terapeutyczne. Formy psychoterapii: 1.Terapia grupowa i indywidualna 2.Psychoedukacja- uzyskanie wglądu w chorobę oraz wprowadzenie strategii radzenia sobie z jej nawrotami 3.Trening umiejętności społecznych 4.Psychorysunek 5.Muzykoterapia 6.Filmoterpia 7.Trening funkcji poznawczych 8.Grupa psychoedukacyjna dla rodzin pacjentów- udzielane są podstawowe informacje na temat choroby połączone z elementami wsparcia psychoedukacyjnego
Terapia cd Terapia uzależnień Terapia zajęciowa obejmująca min. zajęcia kulinarne, trening czystości, trening zdrowego stylu życia, biblioterapia, zajęcia informatyczne (w pracowni komputerowej), nauka języków, spotkania z prawnikiem. Zajęcia sportowe : poranna zaprawa, zajęcia w siłowni, na sali gimnastycznej, indywidualne zajęcia sportowe.
Aktywność pacjentów 2 razy w tygodniu odbywają się zebrania społeczności. Pacjenci raz w miesiącu wybierają przewodniczącego, który zgłasza w czasie zebrań wcześniej uzgodnione wnioski i uwagi. Prowadzona jest gazetka oddziałowa Pacjenci mogą dysponować swoimi pieniędzmi, które są zdeponowane w kasie szpitala. Raz w tygodniu dokonują wypłaty. Pacjenci 1 raz w tygodniu mogą robić zakupy żywnościowe i środków higieny. Produkty zamawiają ze sklepu przez internet. Inne zakupy jak np. ubrania, sprzęt elektroniczny dostarczają pracownicy oddziału.
Aktywność pacjentów 2 razy w tygodniu odbywają się zebrania społeczności. Pacjenci raz w miesiącu wybierają przewodniczącego, który zgłasza w czasie zebrań wcześniej uzgodnione wnioski i uwagi. Prowadzona jest gazetka oddziałowa Pacjenci mogą dysponować swoimi pieniędzmi, które są zdeponowane w kasie szpitala. Raz w tygodniu dokonują wypłaty. Pacjenci 1 raz w tygodniu mogą robić zakupy żywnościowe i środków higieny. Produkty zamawiają ze sklepu przez internet. Inne zakupy jak np. ubrania, sprzęt elektroniczny dostarczają pracownicy oddziału.
Konsultacje medyczne poza oddziałem oraz stany nagłe Konsultacje poza terenem IPiN mogą się odbywać jedynie po uzyskaniu zgody Sądu na opuszczenie przez pacjenta oddziału. W wyznaczonym dniu pacjent jest przewożony karetką pogotowia w asyście konwoju policji na konsultację do innej placówki medycznej W sytuacjach nagłych- stany zagrożenia życia, gdy istnieją wskazania życiowe do przeniesienia pacjenta do innego szpitala zostaje on przewieziony karetką R. Po przyjęciu do oddziału musi pozostawać pod nadzorem policji. Konieczne jest powiadomienie Sądu o miejscu pobytu pacjenta.
Wypisy z oddziału psychiatrii sądowej Co pół roku 2 lekarzy psychiatrów oraz psycholog sporządzają opinię okresową dotyczącą przebiegu detencji. Gdy zespół biegłych uzna, że stan psychiczny pacjenta uległ zadowalającej poprawie, uzyskał on krytycyzm chorobowy oraz odnośnie popełnionego czynu, wskazuje, że pacjent może odbywać detencję w oddziale o podstawowym stopniu zabezpieczenia. Sąd po zapoznaniu się z opinią zmienia postanowienie kieruje pacjenta na internację do szpitala dysponującego podstawowym stopniem zabezpieczenia. O miejscu dalszego pobytu pacjenta decyduje Komisja ds. Środków Zabezpieczających. Wypis z oddziału odbywa się na podstawie postanowienia Sądu, ze wskazaniem miejsca dalszego pobytu chorego oraz nakazu wydania Pacjent jest transportowany karetką pogotowia w asyście konwoju policji.
Zasady funkcjonowania oddziału o wzmocnionym stopniu zabezpieczenia wynikają zrealizowania 2 celów- leczniczego i zabezpieczającego. Dla personelu medycznego najważniejszy jest cel leczniczy, terapeutyczny oraz rehabilitacyjny. Należy pamiętać, że pacjenci przebywający na detencji to osoby chore psychicznie, a popełniony czyn wynikał z choroby psychicznej.