WODY PODZIEMNE MIAST POLSKI Miasta powy ej 50 000 mieszkaƒców pod redakcjà Zbigniewa Nowickiego Informator PA STWOWEJ S U BY HYDROGEOLOGICZNEJ Paƒstwowy Instytut Geologiczny Warszawa 2009
Redaktorzy wydawnictwa: Teresa Lipniacka, Anna Maziarz Projekt okładki: Wojciech Markiewicz Akceptował do druku dnia 23.03.2009 r. Dyrektor ds. państwowej służby hydrogeologicznej dr Lesław SKRZYPCZYK Opracowanie typograficzne: Teresa Lipniacka, Anna Maziarz ISBN 978-83-7538-452-9 Copyright by Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 2009 Skład komputerowy: Argraf Sp. z o.o.
SPIS TREŚCI Słowo wstępne... 5 Będzin Zbigniew Kaczorowski, Jadwiga Wagner... 7 Bielsko-Biała Józef Chowaniec, Piotr Freiwald, Krzysztof Witek... 21 Bytom Lidia Razowska-Jaworek, Igor Brodziński... 39 Chorzów Joanna Cudak, Anna Wantuch... 57 Częstochowa Andrzej Pacholewski, Marcin Zembal, Anna Wantuch... 73 Dębica Marzena Jarmułowicz-Siekiera, Dorota Olędzka, Piotr Owsiak, Robert Patorski... 93 Gliwice Anna Chmura, Anna Wantuch... 111 Gorzów Wielkopolski Andrzej Wijura, Grzegorz Lichtarski, Anna Piechówka... 127 Jastrzębie-Zdrój Izabela Stępińska-Drygała, Dorota Olędzka, Jadwiga Wagner, Marzena Jarmułowicz-Siekiera... 143 Jelenia Góra Karol Zawistowski, Marek Michniewicz... 165 Krosno Józef Chowaniec, Piotr Freiwald, Kamil Myciuk, Zbigniew Nowicki... 187 Legnica Agnieszka Kowalczyk, Dorota Olędzka... 203 Mielec Agnieszka Kowalczyk... 219 Mysłowice Izabela Stępińska-Drygała, Jadwiga Wagner... 237 Nowy Sącz Anna Gryczko-Gostyńska, Dorota Olędzka... 259 Nysa Karol Zawistowski, Agata Krawczyk... 275 Przemyśl Anna Gryczko-Gostyńska, Krzysztof Witek, Łukasz Śliwiński... 297 Radom Józef Chowaniec, Piotr Freiwald, Piotr Owsiak, Robert Patorski, Krzysztof Witek... 313 Ruda Śląska Joanna Cudak, Anna Wantuch, Lidia Razowska-Jaworek... 329
4 Spis treści Rybnik Anna Chmura, Anna Wantuch... 345 Siemianowice Śląskie Anna Wantuch, Joanna Cudak, Igor Brodziński, Lidia Razowska-Jaworek... 365 Sosnowiec Jadwiga Wagner, Michał Rolka, Marcin Zembal... 381 Świętochłowice Anna Wantuch, Joanna Cudak... 403 Tomaszów Mazowiecki Zbigniew Nowicki, Marzena Jarmułowicz-Siekiera, Dorota Olędzka... 419 Toruń Mirosław Lidzbarski, Ewa Prussak... 439 Tychy Jadwiga Wagner, Izabela Stępińska-Drygała, Dorota Olędzka... 455 Wodzisław Śląski Marzena Jarmułowicz-Siekiera, Dorota Olędzka, Izabela Stępińska-Drygała, Anna Gryczko-Gostyńska... 477 Zabrze Lidia Razowska-Jaworek, Anna Chmura, Anna Wantuch... 499 Żory Anna Gryczko-Gostyńska, Marzena Jarmułowicz-Siekiera, Dorota Olędzka... 515
SŁOWO WSTĘPNE Niniejsze opracowanie jest drugim tomem publikacji, która ukazała się w 2007 r. Wody podziemne miast wojewódzkich Polski. Powstało jako synteza prac związanych z realizacją zadania zleconego przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej pt. Wyznaczanie alternatywnych źródeł zaopatrzenia ludności w wodę pitną podziemną dla miast powyżej 50 tys. mieszkańców, korzystających aktualnie jedynie z ujęć wód powierzchniowych w warunkach wystąpienia nadzwyczajnych zagrożeń. Wykorzystano w nim również wyniki wcześniejszych prac państwowej służby hydrogeologicznej (PSH) dotyczących oceny stanu zagrożenia w strefach zasilania i poboru wód podziemnych głównych użytkowych poziomów wodonośnych na obszarach metropolitalnych oraz określenia źródeł awaryjnego zaopatrzenia ludności miast w wody podziemne w warunkach wystąpienia zdarzeń ekstremalnych. Opracowanie zawiera opisy dotyczące 29 miast Polski, w tym przede wszystkim tych, w których zaopatrzenie mieszkańców w wodę oparte jest głównie na ujęciach wód powierzchniowych. Jest tu również kilka miast, które ze względu na funkcje lub wielkość mają szczególne znaczenie dla regionu, np. Gorzów Wielkopolski (jedna z dwóch stolic województwa lubuskiego), Częstochowa czy Toruń. Podobnie jak w pierwszym tomie, teksty rozdziałów dotyczących poszczególnych miast zostały napisane według planu obejmującego przedstawienie zagadnień hydrogeologicznych na tle ogólnych warunków środowiskowych, związanych bezpośrednio bądź pośrednio z gospodarką wodną regionu. Widoczne różnice w objętości i zakresie informacyjnym tych rozdziałów wynikają z ogromnego zróżnicowania warunków występowania wód podziemnych w obrębie obszarów miast, stopnia ich rozpoznania, jak również znaczenia wód podziemnych dla gospodarki wodnej tych miast. Opracowanie jest adresowane głównie do administracji państwowej i samorządowej jako wsparcie przy realizacji zadań osłonowych państwa w zakresie gospodarki wodnej, do hydrogeologów z ośrodków akademickich i wykonawczych oraz osób i instytucji zajmujących się gospodarką wodną i szeroko rozumianą ochroną środowiska. W bieżącym roku ukazały się drukiem dwa kolejne Informatory PSH: Struktura poboru wód podziemnych w Polsce oraz Wyznaczanie zmian zasobów wód podziemnych w rejonach zbiorników małej retencji. Wszystkie informatory musiały być przygotowane i wydrukowane w bardzo krótkim czasie. Było to możliwe dzięki zaangażowaniu, wnikliwej i sprawnej pracy zespołu redakcyjnego Zakładu Publikacji PIG. Ponadto na stronach internetowych PSH w wersji elektronicznej w formacie.pdf przedstawiono opracowanie pt. Jednolite części wód podziemnych w Polsce. Charakterystyka geologiczna i hydrogeologiczna. Wszystkim Autorom serdecznie dziękuję za współpracę. Szczególne podziękowania składam Pani mgr Izabeli Stępińskiej-Drygale z Zakładu Analiz i Prognoz Hydrogeologicznych PIG za bardzo duży wkład pracy i zaangażowanie w przygotowanie niniejszego tomu. Zbigniew Nowicki