PL_O_04_LF_022_027.qxp 2005-05-16 15:00 Page 22 Pomiar przewodnictwa on-line Pomiar Kontrola Regulacja 22 h h h hh h ścieki komunalne i przemysłowe uzdatnianie wody wody powierzchniowe wody morskie i solanki wody kotłowe demineralizacja media procesowe w przemyśle to dobrze znany i coraz częściej niezbędny parametr pomiarowy nowoczesnej analityki wodnej, ściekowej i procesowej. Systemy pomiarowe on-line wykorzystywane są m. in. do kontroli zasolenia na wlocie oczyszczalni ścieków, do kontroli jakości wody pitnej oraz do określania ogólnej sumy zanieczyszczeń w procesach przemysłowych. Od ponad 60 lat WTW jest jednym z liderów w zakresie produkcji precyzyjnych systemów pomiarowych przewodnictwa. Ciągłe innowacje w dziedzinie naczynek konduktometrycznych sprawiają, że firma WTW wyznacza nowe standardy dla techniki pomiaru tego parametru. Obecnie oferowane rozwiązania znajdują coraz to inne zastosowania, gdzie potwierdzają swe nieprzeciętne możliwości. Produkty WTW całkowicie spełniają bardzo ostre wymagania stawiane dzisiaj systemom analitycznym on-line. Do stosowania w strefach zagrożonych wybuchem dostępny jest specjalny przetwornik pomiarowy, jak również sensory oraz akcesoria (patrz: lista cenowa).
PL_O_04_LF_022_027.qxp 2005-05-16 15:00 Page 23 elektryczne Pomiar przewodnictwa Parameter section Zakresy przewodnictwa w roztw. pomiarowych µs/cm ms/cm 0,1 1 10 100 1 10 100 1000 Wysokociśnieniowe wody kotłowe Demiralizacja jonów Destylacja prosta Wody pitne Ścieki Wody powierzchniowe Wody morskie elektryczne jest parametrem sumarycznym stężenia jonów w danym roztworze pomiarowym. Im więcej zdysocjowanych soli, kwasów czy też zasad znajdzie się w roztworze pomiarowym, o tyle wyższe jest jego przewodnictwo. W wodzie i ściekach mamy do czynienia przede wszystkim z jonami rozpuszczonych soli. W ten sposób przewodnictwo informuje nas o zasoleniu ścieków względnie o stopniu czystości wody. W toku produkcji przemysłowej pomiar przewodnictwa odbywa się np. przy kontroli procesów. Jednostka przewodnictwa to S/cm i jest ona wynikową przewodnictwa badanego roztworu i stałej naczynka konduktometrycznego. Skala dla roztworów wodnych rozpoczyna się przy przewodnictwie 0,05 µs/cm (przy 25 C) dla wód najczystszych. Wody naturalne jak woda pitna lub powierzchniowa mieszczą się w zakresie od 100 do 1000 µs/cm. Górną granicę tej skali z wartościami ponad 1000 ms/cm osiągają niektóre zasady jak roztwór wodorotlenku potasu. Dissolved Oxygen ph/orp Conductivity Wody przemysłowe Zawartość kwasów i zasad Turbidity/ Suspended Solids Kompensacja temperatury roztworu (elektrolitu) zależy w sposób znaczący od temperatury. Aby możliwe było porównywanie wyników pomiarów wartości mierzone odnosi się do jednakowej wartości temperatury zwanej temperaturą odniesienia (25 C). Pod pojęciem kompensacji temperatury rozumie się przeliczanie wartości przewodnictwa (J) zmierzonego w dowolnej temperaturze na wartość przewodnictwa, jaką dane medium miałoby w temperaturze odniesienia (25 C). elektryczne większości roztworów wodnych zmienia się niemal liniowo wraz z temperaturą J. W takich przypadkach wpływ temperatury może zostać bardzo skutecznie skompensowany poprzez liniową funkcję korekcyjną, której współczynnik np. dla ścieków wynosi ok. 2 %/K. Jeżeli pomiędzy przewodnictwem a temperaturą zachodzi zależność nieliniowa, czyli gdy sam współczynnik zależny jest od temperatury, to wówczas zależność tę opisuje się z reguły za pomocą wielomianu 4-go stopnia. Przetworniki WTW automatycznie przeliczają i korygują wartości przewodnictwa za sprawą nastawionych współczynników temperatury. W celu kompensacji temperatury wód naturalnych mierniki WTW wyposażone są w nieliniową funkcję (nlf) zgodnie z DIN 38404 ewentualnie EN 27888. w funkcji temperatury 800 μs/cm 700 600 500 400 Pobrana woda 300 0 10 20 30 40 Temperatura C Nitrogen Phosphate Carbon: COD/TOC/DOC/ BOD/SAC 23
PL_O_04_LF_022_027.qxp 2005-05-16 15:00 Page 24 TetraCon TetraCon 700 Naczynka konduktometryczne system 4-elektrodowy brak błędów pomiarowych wywołanych polaryzacją duży zakres pomiarowy tylko jednym naczynkiem wyjątkowo odporne na zabrudzenia TetraCon 700/700 IQ W porównaniu z konwencjonalnymi systemami 2- elektrodowymi, ten zaawansowany technicznie układ pomiarowy odznacza się wyjątkowymi możliwościami, szczególnie widocznymi w wyższych zakresach przewodnictwa. Naczynka konduktometryczne TetraCon 700 szczególnie polecane są do pracy w oczyszczalniach silnie obciążonych. Dzięki zastosowaniu techniki 4-elektrodowej eliminuje się wpływ pierwotnej lub wtórnej polaryzacji, co zapewnia wysoką dokładność pomiaru. Warunkiem uniknięcia błędów pomiarowych spowodowanych występowaniem pól prądowych lub napięciowych jest instalacja urządzeń zgodnie z zaleceniami producenta. Specjalna geometria naczynka sprawia, że TetraCon 700 jest niewrażliwy na zanieczyszczenia, natomiast odporne na ścieranie elektrody grafitowe dają się łatwo czyścić. Warto również podkreślić, że nowoczesna obudowa epoksydowa zmniejsza niebezpieczeństwo pęknięcia naczynka w trudnych warunkach przemysłowych. Cyfrowa wersja TetraCon 700 IQ umożliwia połączenie do sieci IQ SENSOR NET. Model ten został zaopatrzony w szerszy zakres pomiarowy (10 ěs/cm 500 ms/cm). TetraCon 700 IQ Rok IP 68 1 gwarancji 24
PL_O_04_LF_022_027.qxp 2005-05-16 15:02 Page 25 System 4-elektrodowy TetraCon danego elektrolitu oznaczane jest poprzez elektrochemiczny pomiar oporności. W najprostszym wykonaniu naczynko konduktometryczne posiada dwie elektrody, do których doprowadzone jest napięcie. Przepływający przez roztwór elektrolitu prąd elektryczny proporcjonalny do liczby jonów zostaje zmierzony. Następnie wynik ten przetwornik przelicza na przewodnictwo roztworu, uwzględniając wartość stałej naczynka. W naczynku 4-elektrodowym TetraCon występują natomiast 2 niezależne pary elektrod, z których jedne są elektrodami napięciowymi, a Naczynka konduktometryczne WTW TetraCon 700 4-elektrodowe naczynko konduktometryczne, ze zintegrowanym podwójnym termistorem, odpornymi na ścieranie elektrodami grafitowymi oraz bardzo trwałym trzonkiem epoksydowym. Zakres pomiarowy 10 µs/cm do 1000 ms/cm. Polecany szczególnie do pracy w oczyszczalniach ścieków. TetraCon 325 4-elektrodowe naczynko konduktometryczne z elektrodami grafitowymi i zintegrowanym czujnikiem temperatury. Zakres pomiarowy 1 µs/cm do 2000 ms/cm. Przeznaczenie uniwersalne. TetraCon DU/T 4-elektrodowe przepływowe naczynko konduktometryczne (objętość 7 ml), ze zintegrowanym czujnikiem temperatury. Zakres pomiarowy 1 µs/cm do 2000 ms/cm. Przeznaczone do standardowych zastosowań przemysłowych. TetraCon 700 IQ 4-elektrodowe cyfrowe naczynko konduktometryczne (jak TetraCon 700). Zakres pomiarowy (10 µs/cm do 500mS/cm). Naczynka pomiarowe przewodnictwa drugie prądowymi. Przy czym bezprądowe elektrody napięciowe zapewniają stały potencjał odniesienia w układzie. Spadek napięcia na elektrodach prądowych ustalany jest w obwodzie potencjostatycznym. Najważniejszą zaletą tego rozwiązania jest to, że pozwala ono wyeliminować błędy pomiarowe spowodowane występującym zjawiskiem polaryzacji, które najczęściej potęguje się przy wyższych wartościach przewodnictwa. Dzięki takiej konstrukcji unika się również problemów związanych z dodatkową opornością występującą przy zanieczyszczonych elektrodach. LRD 01 LRD 325 Rok IP 68 1 gwarancji 30 mm 50 mm 50 mm minimalna odległość: 50 mm mnimalna głębokość: 30 mm pole naięciowe i prądowe TetraCon 700 Electroda napięciowa 1 Electroda prądowa 1 Electroda napięciowa 2 Electroda prądowa 2 Czujnik temperatury LRD 01 Naczynko konduktometryczne ze stali nierdzewnej (316 L) do zabudowy w rurociągach. Posiada wbudowany czujnik temperatury (do 130 C). Zakres pomiarowy 0,01 µs/cm do 200 µs/cm. Odporność na ciśnienie do 14 bar, gwint 1/2 NPT. LRD 325 Naczynko konduktometryczne do zabudowy w rurociągach. Posiada wbudowany czujnik temperatury (do 100 C). Zakres pomiarowy 1 µs/cm do 2 S/cm. Odporność na ciśnienie do 10 bar, gwint 1/2 NPT. LR 325/01 Naczynko konduktometryczne do pomiarów w niskim zakresie przewodnictwa ze zintegrowanym czujnikiem temperatury, wyposażone w naczynie przepływowe. Zakres pomiarowy 0,001 µs/cm do 300 µs/cm. Przeznaczone do pomiarów m. in. w wodach kotłowych. LR 325/001 Jest to wysokiej rozdzielczości czujnik przewodnictwa z wbudowanym czujnikiem temperatury i naczyniem przepływowym. Jego zakres pomiarowy wynosi od 0,0001 do 30 µs/cm. Skonstruowany specjalnie do pomiaru wartości śladowych, również w mediach o niskiej zawartości wody i bezwodnych. Parameter section Dissolved Oxygen ph/orp Conductivity Turbidity/ Suspended Solids Nitrogen Phosphate Carbon: COD/TOC/DOC/ BOD/SAC 25
PL_O_04_LF_022_027.qxp 2005-05-16 15:02 Page 26 Dane techniczne Analogowe Cyfrowe Naczynka konduktom. TetraCon 700 (SW**) LRD 01 LRD 325 TetraCon 700 IQ (SW**) Typ komórka 4-elektrodowa komórka 2-elektrodowa komórka 4-elektrodowa komórka 4-elektrodowa Zakres pomiarowy 10 µs/cm... 1000 ms/cm 0.01... 200 µs/cm 1 µs/cm... 2 S/cm 10 µs/cm 500 ms/cm SAL: 0 70 SAL: 0 70 TDS: 0 2000 mg/l Stała naczynka K = 0.917 cm -1, ±1.5 % 0.1 cm -1, ±1.5 % 0.475 cm -1, ±1.5% K = 0.917 cm -1, ±1.5 % (w wolnym roztworze) (in free solution) K = 0.933 cm -1, z K = 0.933 cm -1, z EBST 700-DU/N flow-thru adapter EBST 700-DU/N flow-thru adapter Wyjście sygnałowe Analogowe Analogowe Analogowe Cyfrowe Pobór mocy 0.2 Watt Czujnik temperatury zintegrowany termistor NTC zintegrowany termistor NTC zintegrowany termistor NTC zintegrowany termistor NTC Zakres temperatury 0...+50 C, ±0.2 K 0...+130 C, ±0.2 K 0...100 C, ±0.2 K -5 C +60 C Maks. ciśnienie 10 bar (przy 20 C) 14 bar (przy 20 C) 10 bar (przy 20 C) 10 bar Przyłącze elektryczne zintegrowany kabel łączący PU z siedmiobiegunowym złączem (IP 65) dwużyłowy kabel zbrojony z szybkim podł. do sensora Znak jakości CE, CUL, UL CE, cetl, ETL Budowa głowica: PVC korpus naczynka: stal 316 Ti Naczynko pomiarowe: grafit głowica: PVC korpus: gwintowanie 1/2 cala NPT gwint: korpus: 316 Ti stal szlachetna 316 Ti stal szlachetna 316 Ti stal szlachetna rodzaj ochrony: IP 68 ochrona/elektroda: IP 68 głowica ochrona/elektroda: IP 68 rodzaj ochrony: IP 68 Wymiary (D x S) 196 x 40 mm 133 x 25 mm 133 x 25 mm 357 x 40 mm wł. gniazdo sensora dla kabla SACIQ Waga 660 g 350 g 300 g 660 g, bez kabla Naczynka konduktometryczne do specjalnych zastasowań TetraCon 325 TetraCon DU/T LR 325/01 LR 325/001 Typ komórka 4-elektrodowa komórka 2-elektrodowa * do użycia z urządzeniem 170/296: do 200 ms/cm ** SW: do wody morskiej (z plastikową ochronką (POM)) Elektroda Grafitowa Grafitowa 316 Ti stal szlachetna 316 Ti stal szlachetna Zakresy pomiarowe 1 µs/cm... 2 S/cm 1 µs/cm... 2 S/cm 0.001 µs/cm... 0.0001 µs/cm... 300 µs/cm 30 µs/cm Stała naczynka K = 0.475 cm -1 K = 0.778 cm -1 K = 0.1 cm -1 K = 0.01 cm -1 Czujnik temperatury zintegrowany zintegrowany zintegrowany zintegrowany Pomiar przepływu Tak, z dodatkową komorą Tak Tak, z dodatkową komorą Tak, z dodatkową komorą przepływową D 201 przepływową D01/T przepływową Długość 120 mm 155 mm 120 mm 120 mm 26 Informacje do zamówień naczynka konduktometryczne Nr zam. TetraCon 700-7 Zanurzalna sonda przewodnictwa do wód i ścieków, długość kabla 7.0 m 302 316 LRD 01-7 Zanurzalna sonda przewodnictwa do wód kotłowych/wymiany jonów, długość kabla 7.0 m 302 222 LRD 325-7 Zanurzalna sonda przewodnictwa do wód i ścieków, długość kabla 7.0 m 302 229 TetraCon 700 IQ Zanurzalna sonda przewodnictwa do wód i ścieków 302 500 SACIQ-7,0 Kabel do wszystkich sond IQ, długość kabla 7.0 m 480 042 Inne długości kabla oraz specjalne modele do wody morskiej patrz Szczegóły produktów
PL_O_04_LF_022_027.qxp 2005-05-16 15:03 Page 27 Przewodnik po konfiguracjach Parameter section 1. Zakres pomiarowy 2. Stała naczynka 3. Rodzaj próby 4. Kompensacja temp. 5. Zakres temperatury 6. Zakres ciśnienia 7. Rodzaj ochrony LF 170 monitor polowy LF 296 monitor do montażu panelowego IQ SENSOR NET systemy 182/184 XT/2020 XT Dissolved Oxygen TetraCon 700 1.: 10 µs/cm..1000 ms/cm 2.: K=0.917 cm -1 5.: 0 50 C 6.: 10 bar Woda / ścieki 0,0..199,0 µs/cm 0,000..1,999 ms/cm 0,00..19,99 ms/cm 0,0..199,9 ms/cm 0 50 C ph/orp Cyfr. Analogowe LRD 01 LRD 325 LR 325/01 LR 325/001 TetraCon 325 TetraCon DU/T TetraCon 700 IQ 1.: 0,01..200 µs/cm 2.: K=0.1 cm -1 3.: komórka 2-elektrodowa 5.: 0 130 C 6.:14 bar (20 C) 1.: 1 µs/cm..2 S/cm 2.: K=0.475 cm -1 5.: 0..100 C 6.: 10 bar 1.: 0.001 300 µs/cm 2.: K=0.1 cm -1 3.: komórka 2-elektrodowa 5.: 0 100 C 1.: 0.0001..30 µs/cm 2.: K=0.01 cm -1 3.: komórka 2-elektrodowa 5.: 0 100 C 1.: 1 µs/cm..2 S/cm 2.: K=0.475 cm -1 5.: 0 100 C 1.: 1 µs/cm..2 S/cm 2.: K=0.778 cm-1 5.: 0 60 C 7.: IP 65 1.: 10 µs/cm..500 ms/cm 2.: K=0.917 cm -1 5.: 0 60 C 6.: 10 bar Wody kotłowe/wymiana jonów; pomiary in-line/ montaż w rurociągu 1/2 gwint NPT 0,00..19,99 µs/cm 0,0..199,9 µs/cm 0..130 C; 14 bar (20 C) Szeroki i funkcjonalny zakres pom.; pomiary in-line/ montaż w rurociągu 1/2 (złączka 3/4 ) gwint NPT 0,0..199,0 µs/cm 0..1999 µs/cm 0,00..19,99 ms/cm 0,0..199,9 ms/cm (MR: 0,0..199,9 ms/cm to 110,0 ms/cm przy 50 C) 0..100 C; 10 bar przy 20 C Wody kotłowe/wymiana jonów; naczynko konduktometryczne z komorą przepływową; 0,00..19,99 µs/cm 0,0..199,9 µs/cm 0,000..0,200 ms/cm Wody kotłowe/wymiana jonów; naczynko konduktometryczne z komorą przepływową, pomiary śladowe 0.000..1.999 µs/cm 0.00..19.99 µs/cm Woda / ścieki 0.00..19.99 µs/cm 0.0..199.9 µs/cm 0.000..1.999 ms/cm 0.00..19.99 ms/cm 0.0..199.9 ms/cm (0..25 C) (MR: 0.0..199.9 ms/cm up to 110.0 ms/cm przy 50 C) Naczynko przepływowe 0.00..19.99 µs/cm 0.0..199.9 µs/cm 0.000..1.999 ms/cm 0.00..19.99 ms/cm 0.0..199.9 ms/cm Woda / ścieki; funkcjonalny zakres pom.: 0.00 20.00 µs/cm 0.0 200.0 µs/cm 0.000 2.000 ms/cm 0.00 20.00 ms/cm 0.0 200.0 ms/cm 0 500 ms/cm Conductivity Turbidity/ Suspended Solids Nitrogen Phosphate Carbon: COD/TOC/DOC/ BOD/SAC nie stosowane 27