Narodowy Program Foresight wdrożenie wyników portal informacyjno-komunikacyjny P I K narzędzie cyklicznej oceny potencjału sfery B+R+I Gdańsk, 30.10.2013r. dr inż. Jan Bondaruk Główny Instytut Górnictwa Przedsięwzięcie jest współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013. FUNDUSZE EUROPEJSKIE - DLA ROZWOJU INNOWACYJNEJ GOSPODARKI
Informacje o Przedsięwzięciu Nazwa Narodowy Program Foresight wdrożenie wyników (NPFww) Zleceniodawca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Przedsięwzięcia realizowane w ramach projektu systemowego Wsparcie systemu zarządzania badaniami naukowymi oraz ich wynikami, w ramach Priorytetu I, działania 1.1, Poddziałania 1.1.3, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013. Okres realizacji Przedsięwzięcia: wrzesień 2011 czerwiec 2015 Lider i koordynator: Partnerzy: Główny Instytut Górnictwa prof. dr hab. inż. Krystyna CZAPLICKA-KOLARZ, dr inż. Jan BONDARUK tel.: (32) 259 24-66, fax: (32) 259 2154, jbondaruk@gig.eu, www.gig.eu Społeczna Akademia Nauk prof. dr hab. Bogdan PIASECKI, prof. dr hab. Anna ROGUT tel.: (42) 664 22 40, fax: (42) 664 22 46, sekretariat@eedri.pl, www.eedri.pl Politechnika Białostocka prof. dr hab. inż. Joanicjusz NAZARKO tel.: (85)746-98-02, fax: (85) 746-98-35, j.nazarko@pb.edu.pl
Cele NPFww opracowanie podstaw metodycznych i narzędzi kształtowania polityki naukowej i naukowo technologicznej poprzez praktyczne wdrożenie idei evidence - based policy wdrożenie systemu cyklicznej oceny potencjału sfery B+R+I w kontekście inteligentnej specjalizacji (portal PIK)
Krajowa polityka naukowa Europa, świat sytuacja, zdarzenia Obszary/potencjały specjalizacji regionów Priorytety strategii rozwoju Polski gospodarka, sfera nauki i innowacji, sfera polityk, sfera społeczna itd Region A obszary nr. Region C obszary nr. Region B obszary nr. Region.. obszary nr. fakty fakty Procedury tworzenia krajowych priorytetów specjalizacji naukowej oraz weryfikacji i aktualizacji KPB, PMDIB w oparciu o dowody analiza faktów/dowodów, trendów scenariusze (z wykorzystaniem PIK) Krajowe priorytety inteligentnej specjalizacji i polityka wsparcia strategii regionalnych Dowody: wiedza uporządkowana wg kryteriów inteligentnej specjalizacji Wspieranie specjalizacji regionalnych
PIK - założenia koordynacja polityki naukowej wobec regionów tworzenie/aktualizowanie krajowej strategii inteligentnej specjalizacji narzędzie (wraz z bazą dowodową) analizy regionalnego potencjału sfery B+R+I i wspomagania decyzji związanych z formułowaniem i realizacją celów strategii IS aktualizacja Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej (PMDIB) aktualizacja Krajowego Programu Badań (KPB) konsultacje międzyresortowe (np. MRR, MNiSW, MG, MAiC, MŚ)
PIK - założenia Wsparcie zarządzania wiedzą Platforma konsultacji Integrowanie polityk Wsparcie procesów decyzyjnych
Odbiorcy PIK (grupy docelowe)
PIK - charakterystyka modułowa budowa odzwierciedlająca zakres tematyczny oraz zawarte funkcjonalności narzędzia i rozwiązania zastosowane w portalu analogiczne do istniejących w Polsce i Europie portali o zbliżonej tematyce zapewnia dostęp do szerokiej palety informacji cyklicznie aktualizowanych oraz danych o wysokiej wiarygodności i użyteczności interoperacyjność systemu: będzie dawała możliwość wykorzystania oferowanej funkcjonalności przez inne (zewnętrzne) systemy informatyczne PIK będzie wykorzystywał, w miarę możliwości technicznych, funkcjonalność udostępnianą przez inne systemy
Struktura PIK
Struktura portalu - moduły Obserwatorium inteligentnej specjalizacji Baza informacyjno szkoleniowa Platforma konsultacji Mapy konwersyjne Baza ekspertów Baza innowacji technologicznych Aktualności
Mapa PIK
Mapa PIK cd
PIK wsparcie podmiotów regionalnych aktualizacja strategii regionalnych wzmacnianie współpracy w klastrach i w sieciach biznesu wzmacnianie współpracy między województwami programowanie innowacji społecznych samoocena instytucji badawczych i szkół wyższych edukacja gospodarcza i obywatelska planowanie strategiczne w przedsiębiorstwach ocena, weryfikacja i tworzenie specjalizacji na poziomie subregionalnym, w tym niszowych
Wykorzystanie PIK w CYKLU aktualizacji strategii IS i w polityce wsparcia regionu PIK etapy 6 i 1 etap 2 etap 3 etap 4 Monitorowanie stanu, potencjału i trendów specjalizacji, ocena wyników wsparcia obszarów B+R Zarządzanie innowacyjnością, podtrzymywanie i rozszerzanie partycypacji Aktualizacja wizji przyszłości regionu Aktualizacja priorytetów badawczych i technologicznych regionu Aktualizacja bazy dowodowej o potencjale B+R i gospodarki regionu, benchmarking, ocena ilościowa zmian i rezultatów interwencji Międzysektorowa komunikacja i konsultacja w przestrzeni PIK Generowanie i analiza scenariuszy (modelowanie zdarzeń i mapowanie technologii z wykorzystaniem bazy dowodowej i algorytmów PIK) Wykorzystanie zasobów PIK do analizy dowodów i scenariuszy, konsultacje międzysektorowe w przestrzeni PIK etap 5 Decyzje o wspieraniu obszarów badań/technologii etap budowy strategii wg poradnika RIS3 Analiza dowodów i scenariuszy z poziomu decydentów krajowych i regionalnych
Obserwatorium IS porównanie danych ilościowych i jakościowych związanych ze specjalizacją analizy zarówno na poziomie regionalnym jak i krajowym analizy poszczególnych działów gospodarczych i dziedzin nauki prognozowanie efektów gospodarczych możliwych do uzyskania przy odpowiednim wsparciu finansowym obszarów technologicznych
Obserwatorium IS Potencjał specjalizacji regionu Moduł analizy danych Prognozowanie Składowe Ocena Operacje na Przeglądanie potencjału specjalizacji danych wskaźników Ocena ex-post Ocena ex-ante
Potencjał specjalizacji regionu Składowe potencjału Ocena specjalizacji Diagnoza statyczna i dynamiczna potencjału regionu pod względem oceny: potencjału rozwojowego i konkurencyjności, specjalizacji w ujęciu ex-ante i ex-post 19 predefiniowanych obszarów tematycznych zgodnie z zaleceniami zawartymi w przewodniku RIS3 (Foray D. i in, 2012a) oraz w poradnikach unijnych ocena ex-post i ex-ante rodzaje działalności gospodarczej, cele społeczno-gospodarcze, obszary KET oraz wysokich i średniowysokich technologii
dane eksperckie dane statystyczne uzupełnione przez dane eksperckie Składowe potencjału 1. Udział regionu w wymianie kapitału ludzkiego, wiedzy i towarów 2. Atrakcyjność regionu 3. Gospodarczy potencjał specjalizacji 4. Potencjał specjalizacji sfery B+R 5. Potencjał specjalizacji w dziedzinie edukacji 6. Struktura innowacyjności regionu 7. Trendy aglomeracyjne 8. Klastry i inne formy współpracy sieciowej 9. Współpraca nauka-przedsiębiorstwa-edukacja 10. Infrastruktura przepływu wiedzy i informacji 11. Potencjał KETs dla wywoływania zmiany strukturalnej 12. System wsparcia innowacyjności 13. Infrastruktura badawcza, centra kompetencji 14. Innowacyjność sektora publicznego 15. Potencjał zielonego wzrostu: ekoinnowacyjność i wydajność energetyczna 16. Kultura i przemysły kreatywne 17. Ułatwienia biznesowe dla MŚP 18. Innowacje społeczne 19. System oceny ex post polityki innowacyjności
Ocena specjalizacji Analizy powiązań pomiędzy: rodzajami działalności gospodarczej wg klasyfikacji PKD 2007 celami społeczno-ekonomicznymi wg klasyfikacji NABS 2007 obszarami KET będącymi przedmiotem wdrożeń w produkcji lub prowadzenia badań rozwojowych wysokimi i średnio-wysokimi technologiami w przetwórstwie przemysłowym i usługach zgodnie z klasyfikacją przetwórstwa przemysłowego i usług według intensywności B+R
ocena specjalizacji Algorytm prowadzenia analizy ocena ex-post ocena ex-ante wybór jednostki terytorialnej wybór specjalizacji dodanie specjalizacji Wybór specjalizacji z listy modyfikacja powiązań w tabeli wskazanie powiązań w tabeli wybór danych do analizy Lista wskaźników (multiwybór) Okres analizy [lata] Regiony (multiwybór) wizualizacja danych i wskazówki interpretacyjne
Ocena specjalizacji ocena ex-post ex-post i ex-ante Analiza powiązań w ramach inteligentnej specjalizacji wybranej przez regiony: rodzaje działalności gospodarczej, cele społeczno-gospodarcze, obszary KET oraz wysokich i średnio-wysokich technologii W ramach NPFww analizie zostaną poddane specjalizacje 3 województw: śląskie, łódzkie i podlaskie ocena ex-ante Analiza dla wariantów powiązań: dla wskazanych specjalizacji dodawanie (lub usuwanie) rodzajów działalności gospodarczej, celów społeczno-ekonomicznych, obszarów KET i wysokich i średnio-wysokich technologii dla specjalizacji wskazanych przez użytkownika, nieznajdujących się na predefiniowanej liście, opracowanie nowych zestawień na podstawie jego wiedzy lub poprzez samodzielną interpretację i porównania wartości wybranych wskaźników
RIS 3 key samoocena regionów pod względem wdrażania 3S Ułatwienie samooceny regionu w ujęciu retrospektywnym pod względem: potencjału trafności przyjętych kierunków specjalizacji skuteczności dotychczasowego wspierania innowacyjności i specjalizacji w sferze badań i gospodarki Pytania predefiniowane z uwzględnieniem: kryteriów zawartych w poradnikach unijnych poświęconych metodom oceny regionu pod względem oceny innowacyjności, potencjału gospodarczego, klastrów, monitorowania polityki/strategii innowacyjności głównych grup decydentów regionalnego systemu innowacji, tj. sfery B+R+I, gospodarki i administracji
Analiza danych schemat logiczny submodułu Źródło: Opracowanie GIG na podstawie opisu portalu OECD Regional explorer
Baza informacyjno szkoleniowa zbiór materiałów naukowych i dydaktycznych, publikacji, raportów, studiów przypadku, narzędzi edukacyjnoszkoleniowych lub innych form przekazu informacji podzielonych według kategorii tematycznych związanych z inteligentną specjalizacją regionów i kraju Pomoc metodyczna w: interpretacji danych dotyczących potencjału specjalizacji regionu monitorowaniu trendów specjalizacji ocenie wyników wsparcia sfery B+R Cel: zdobycie podstawowych kompetencji i wiedzy odnośnie prezentowanych danych i informacji głównie w module Obserwatorium Inteligentnej Specjalizacji
Platforma konsultacji wymiana wiedzy, doświadczenia nawiązanie współpracy pomiędzy użytkownikami PIK Strefa open governance konsultacje dokumentów wraz z ankietyzacją otwarte forum dyskusyjne Strefa Nawiąż współpracę znalezienie potencjalnego partnera spośród osób zarejestrowanych na portalu (ankiety preferencji użytkownika) Narzędzia komunikacji: ankieta wiadomość w formie maila zgłoszenie na profil użytkownika
Baza ekspertów http://npfww.pl/wyszukaj-eksperta W bazie zarejestrowanych jest 243 ekspertów posiadających doświadczenie w realizacji projektów foresigtowych
Mapy konwersyjne Predefiniowane schematy przedstawiające relacje oraz siłę powiązań pomiędzy: działami PKD i obszarami technologicznymi działami PKD i celami społeczno-ekonomicznych (NABS) Funkcje: pomoc w odkrywaniu istniejących lub potencjalnych powiązań międzysektorowych dla pełniejszej oceny potencjału specjalizacji wykrywanie potencjalnych nisz specjalizacji - skuteczniejsze w porównaniu z podejściem czysto dziedzinowym ocena efektów wsparcia działań w sferze B+R - bardziej obiektywna w porównaniu z podejściem czysto dziedzinowym przewidywanie gospodarczych i społecznych skutków działań (lub zaniechania działań) wykraczających poza daną dziedzinę prac B+R lub badań technologicznych i poza przemysł
WYKORZYSTANIE Zasoby bazodanowe struktura bazy danych PIK GUS Eurostat OECD obserwatorium inteligentnej specjalizacji dane statystyczne i eksperckie BAZA DANYCH PIK wskaźniki proste wskaźniki syntetyczne bazy krajowe m.in. MNiSW OPI raporty eksperckie rezultaty ankiet i konsultacji mapy konwersyjne dane dot. innowacji technologicznych baza technologii foresightowych
Pozostałe moduły Baza innowacji technologicznych informacje o technologiach rozwijanych w regionach (Wyszukaj technologię) pochodzących z kart technologii zgłaszanych przez użytkowników portalu (Zgłoś technologię) Aktualności informacje o wydarzeniach z kraju i świata dotyczące szeroko rozumianych zagadnień związanych z rozwojem inteligentnej specjalizacji na poziomie regionalnym i krajowym, który zawierać będzie: Informacje o wydarzeniach Kalendarium Informacje o tym co nowego na portalu
Poziomy dostępu grupy użytkowników PIK administrator techniczny administrator treści użytkownik zarejestrowany ekspert użytkownik zaawansowany gość osoby obsługujące i zarządzające PIK wszystkie osoby zarejestrowane na portalu, które mogą, ale nie muszą, być związane ze sferą B+R/sferą gospodarczą/administracją rządową lub samorządową osoby, zarejestrowane na portalu, które znajdują się w bazie ekspertów PIK i są związane ze sferą B+R/sferą gospodarczą/administracją rządową lub samorządową osoby zarejestrowane na portalu, które są przedstawicielami administracji rządowej lub samorządowej osoby niezarejestrowane do portalu
Gość Zarejestrowany Ekspert Zaawansowany Admin. treści Dostęp użytkowników portalu do składowej PIK - potencjał specjalizacji regionu Przeglądanie zestawu wskaźników i wskazówek interpretacyjnych dla analizowanych zagadnień X X X X X Generowanie raportów przedstawiających dane zagadnienie X X X X Konfigurowanie wartości wskaźników i rodzajów wykresów w ramach raportów X Dokonywanie wybory zestawu wskaźników bazowych dla zagadnień X Komentowanie i ocenienie opisów zagadnień X X X Eksport raportów do dedykowanych formatów plików X X X X Przeglądanie listy specjalizacji X X X X X Generowanie indywidualnych tabel w analizie ex-ante oraz wizualizacja zestawień X X X Wyświetlanie zestawień w analizie ex-post X X X X X Definiowanie własnej specjalizacji X X X Dodawanie nowych specjalizacji X Podgląd map konwersyjnych X X X Zapisywanie danych analiz wraz z listą powiązanych wskaźników X X X Modyfikowanie analizy ex-post X X Eksport analiz do pliku zewnętrznego lub repozytorium dokumentów X X X X
PIK vs STRATEG PIK przestrzeń integrująca wiedzę w zakresie tematycznym związanym z inteligentną specjalizacją system monitorowania IS - dostarczy informacje o relacjach między obszarami nauki, technologii i gospodarki zawiera wskaźniki ilościowe (statystyczne) i jakościowe (eksperckie) niezbędne do oceny IS zgodnie z metodyką RIS 3 Key STRATEG GUS zintegrowany zestaw informacji na potrzeby analizowania trendów oraz procesów rozwojowych system monitorowania polityki rozwoju zawiera wskaźniki monitorujące realizację celów polityki spójności oraz krajowych i regionalnych dokumentów strategicznych Źródło: http://www.stat.gov.pl/strateg/index.html
Podsumowanie Wdrożenie polityki opartej na faktach jest możliwe i konieczne w warunkach krajowych przy spełnieniu następujących warunków: akceptacji, w tym przez decydentów, znaczenia rzetelnej informacji (dowodów) o stanie jak i trendach w sektorze nauki i gospodarki oraz uwzględnianie ich w procesach decyzyjnych gotowości do wdrażania rozwiązań w sferze legislacyjnej, w tym prowadzących do aktywizacji środowisk naukowych i zwiększenia udziału przedsiębiorczości w finansowaniu i komercjalizacji badań konsolidacji rozproszonych danych i dostęp do przetworzonej informacji o kierunkach rozwoju sfery B+R+I jako niezbędnej składowej prowadzenia skutecznych polityk na poziomie regionalnym i krajowym zwiększenia roli narzędzi i systemów monitorujących efektywność mechanizmów wsparcia prowadzenie cyklicznej oceny stanu i formułowanie wyzwań w sferze B+R+I w oparciu o trendy światowe oraz analizy scenariuszowe
Strona internetowa NPFww http://npf.gig.eu Źródło informacji o Przedsięwzięciu dla osób zainteresowanych realizowanymi pracami Raporty i opracowania specjalistyczne Platforma wymiany wiedzy i dokumentów dla Konsorcjantów (dostępne po zalogowaniu) Badanie ankietowe Delphi II tura
Dziękuję za uwagę Dane kontaktowe Biura Przedsięwzięcia Główny Instytut Górnictwa Plac Gwarków 1 40-166 Katowice tel. 32 259 24 66, 32 259 26 28 fax. 32 259 21 54 euszok@gig.eu