Załącznik do Uchwały nr XXXVIII/199/2013 Rady Miejskiej Krzywinia z dnia 29 kwietnia 2013 roku w sprawie zatwierdzenia,,strategii Rozwoju Miejscowości Zbęchy STRATEGIA ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI ZBĘCHY NA LATA 2013-2020,,Żyjąc na fali Opracowanie: Sołtys i Rada Sołecka wsi Zbęchy Zbęchy, marzec 2013 www.zbechy.dbv.pl 1
I. Wprowadzenie Sołecka strategia to dokument opracowany przez grupę odnowy wsi Zbęch. Przedstawia bilans inwestycji, projektów, operacji, które udało się zrealizować wspólnie połączonymi siłami samorządu lokalnego, władz sołectwa i powstałej inicjatywy lokalnej. Jednocześnie dokonuje się analizy i diagnozy obecnych problemów miejscowości. Wyznacza również nowe kierunki, wyzwania i zadania do realizacji w najbliższej przyszłości. Opracowana strategia pokazuje jaki cel zamierza osiągnąć sołectwo docelowo do roku 2020. Prace nad strategią to owoc wspólnej inicjatywy i pracy zespołu ludzi, mieszkańców Zbęch, którym leży na sercu dobro ich miejscowości. O ich zaangażowaniu w życie wioski może świadczyć lista zrealizowanych zadań w okresie ostatnich kilkunastu lat. Strategia przyjmuje rolę integracji w stosunku do mieszkańców, organizacji pozarządowych oraz urzędu miasta i gminy Krzywiń. Wprowadzanie strategii powinno być spójne z strategią rozwoju gminy Krzywiń, przy współpracy z zespołem ludzi oraz przygotowanym zapleczem technicznym. W niniejszej strategii skupiono się na analizie zasobów oraz przedstawieniu planowanych działań, planu rozwoju miejscowości Zbęchy na najbliższe lata. Strategia skierowana jest do mieszkańców wsi, stowarzyszeń i grup nieformalnych (KGW, OSP), Urzędu Miasta i Gminy, Starostwa, Urzędu Marszałkowskiego. Działania wynikające z strategii rozwoju, przyjętej najpierw przez zebranie wiejskie mieszkańców, a następnie przez Radę Miejską Krzywinia powinny zostać przekształcone w konkretne działania na terenie wsi. II. Opis historyczny miejscowości Wieś powstała w poł. XIV w. na terenie należącym do klasztoru lubińskiego. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1356 r. W trakcie badań archeologicznych odkryto tu osadę wielokulturową. Na półwyspie jeziora znajduje się grodzisko- obecnie zajęte pod uprawę. W roku 1793 należała do Klasztoru Benedyktynów w Lubiniu. W 1905 r. wieś przynależała do dóbr rycerskich Rąbiń i stanowiła własność Zygmunta Chłapowskiego. O 1926 r. jako właściciela wymieniany jest Andrzej Sobczyński. W 1881 r. powierzchnia dóbr wynosiła 333ha z czego 176ha zajmowały pola; 22ha łąki; 1,73 ha pastwiska; 15,75 ha nieużytki; 131,48 ha woda. We wsi znajduje się dwór neogotycki z końca XIX w., murowany, nieotynkowany, podpiwniczony, piętrowy, siedmioosiowy. Przy dworze pozostałości parku - ok. 0,3 ha, w skład drzewostanu wchodzą: stuletnie lipy, klony, jesiony. III. Nasze osiągnięcia Zbęchy dziś Ostatnie ponad 20 lat działalności mieszkańców, Sołtysa i Rady Sołeckiej, ich zaangażowania w pracę na rzecz wsi ilustrują bogato udokumentowane Kroniki Wsi, 2
które najlepiej obrazuję zakres wykonanych prac, inwestycji, wydarzeń sportowych i kulturalnych na terenie wsi Zbęchy. Do stałego krajobrazu wsi Zbęchy wpisały się cykliczne imprezy m.ni. tj. Balik dla Dzieci, Powitanie Wiosny, Majówka, dwudniowe Wianki, tradycyjne Dożynki Wiejskie, Zabawa Andrzejkowa. Wszystkie imprezy, wydarzenia kulturalne są organizowane wspólnie przez Radę Sołecką, OSP, KGW. Każdy każdego wspomaga. Wzajemne zrozumienie, poszanowanie wpływa na dobrze przygotowanie ww. imprez. Zakres wykonanych inwestycji na terenie wsi Zbęchy od 1994 roku prezentuje poniższa tabela, która przedstawia zadania, rok realizacji oraz źródła finansowania i poziom zaangażowania mieszkańców w realizację niektórych przedsięwzięć. Wiele z zrealizowanych projektów to determinacja Sołtysa i Rady Sołeckiej, mieszkańców wsi w dążeniu do osiągnięcia wyznaczonych celów. 3
Tabela 1. Zakres wykonanych inwestycji na terenie wsi Zbęchy w latach 1994-2012. 4
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Archiwum UMiG Krzywiń 5
IV. Analiza zasobów Rodzaj zasobu/kapitału Przyrodniczy - krajobraz - stan środowiska - klimat - roślinność - cenne obszary - gleby - wody powierzchniowe Kulturowy - architektura - przestrzeń wiejska publiczna - przestrzeń wiejska prywatna - zabytki - osobliwości kulturowe - święta, odpusty, imprezy - tradycje, obrzędy, gwara - zespoły, twórcy Obiekty i tereny - działki pod zabudowę mieszkaniową - działki pod domy letniskowe - działki pod zakłady usługowe i przemysł - pustosatny - tradycyjne nie użytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny itp.) Infrastruktura społeczna - place publicznych spotkań - sale spotkań - ścieżki rowerowe - szkoły - przedszkola - biblioteki 6 Informacja o dysponowaniu - płaski, miejscami lekkie wzniesienia, - dobry - powietrze czyste (w normie) - bujna, różnorodna - jezioro - dobre, rzyzne - wieś położona nad jeziorem - gospodarstwa rolne, zabudowa zagrodowa, - centrum rekreacji i wypoczynku, świetlica wiejska, - zadbane zagrody mieszkańców, zadbane ogródki, - ruiny pałacu, w życie wsi angażują się nauczyciele z wykształcenia, którzy mieszkają we wsi i pracują z dziećmi, - Balik dla Dzieci, Powitanie Lata, Majówka, Wianki, Dożynki, Andrzejki, - gwara wielkopolski, dzieci uczęszczają do szkoły w Jerce, gdzie przygotowują uczniów do konkursów gwarowych, - młodzież grająca na instrumentach (występują podczas imprez o charakterze lokalnym, gminnym) Dzieci i młodzież uczęszczają na zajęcia popołudniowe, które odbywają się w świetlicy w ramach zajęć przygotowanych przez świetlicę środowiskową (gmina opłaca opiekuna świetlicy). - Tereny gminne mała liczba - obecnie jest kilkadziesiąt domków letniskowych, tendencja rozwojowa, - jest możliwość nabycia zabudowań po zamkniętej hurtowni, - centrum rekreacji i wypoczynku nad jeziorem - świetlica wiejska
- placówki opieki społecznej - placówki służby zdrowia Infrastruktura techniczna - wodociąg - kanalizacja - drogi - chodniki, parkingi, przystanki - sieć telefoniczna i dostępność internetu - telefonia komórkowa Gospodarka, rolnictwo - Miejsca pracy - Znane firmy - Gastronomia - Miejsca noclegowe - Gospodarstwa rolne Środki finansowe i pozyskiwanie funduszy - środki udostępniane przez gminę - środki wypracowywane Mieszkańcy (kapitał społeczny i ludzki) - znane postacie we wsi - przedsiębiorcy, sponsorzy - związki, stowarzyszenia, grupy nieformalne Informacje dostępne o wsi - Lokalna prasa - Przewodniki - Strony internetowe - wieś zwodociągowana - istnieje gminny program zakładania oczyszczalni przydomowych - powiatowe i gminne (w b. dobrym stanie) - chodniki, parkingi, przystanki zadbane, w b. dobrym stanie - wieś ztelefonizowana, posiada szybkie łącze do Internetu, sołectwo prowadzi własną stronę www, - istnieje, zasięg miejscami słaby - Głównie w gospodarstwie, małe zakłady usługowe,, - Jeden bar, - Domki letniskowe, gospodarstwo agroturystyczne, - w przeważającej części wsi (kilka dużych, reszta średniej wielkości), - fundusz sołecki, inwestycje gminne, wspieranie oddolnych inicjatyw przez urząd gminy, - organizacja imprez, - sołtys wsi, - mała liczba, - OSP, KGW, - Kurier Krzywiński, - o turystyce gminy, powiatu, województwa - www.krzywin.pl, www.zbechy.dbv.pl 7
V. Analiza SWOT MOCNE STRONY - dobre położenie wsi, blisko głównych dróg, - drogi po modernizacji, w dobrym stanie, - rolnictwo na dobrym poziomie, - wysoka aktywność społeczeństwa (Rada Sołecka, Sołtys, KGW, OSP), - Wysoki poziom integracji społeczeństwa, - Piękne krajobrazy, - Położenie nad jeziorem pełnym ryb, - Dobra baza turystyczna (Centrum Rekreacji i Wypoczynku), - Czyste powietrze, SZANSE - Położenie wsi przy głównych drogach, - Wybudowanie boiska sportowego, - Nowy inwestor w miejsce zamkniętej hurtowni, - Dostępność funduszy unijnych dla organizacji pozarządowych, - Dostępność środków finansowych w ramach programu Odnowa Wsi, - Wzrost zainteresowania rekreacją i wypoczynkiem nad jeziorem, - Rozbudowa ścieżek rowerowych, - Dobra współpraca z sąsiadującymi sołectwami i lokalnymi władzami SŁABE STRONY - Brak zabytkowych obiektów, - Mało obiektów do zwiedzania, - Problemy z domkami letniskowymi (samowola budowlana), - Mała ilość miejsc parkingowych, - Brak bezpiecznego placu zabaw, - Brak kanalizacji i gazyfikacji, ZAGROŻENIA - Migracja dobrze wykształconych młodych ludzi do dużego miasta, - Brak aktywności w sprawy wsi ze strony młodzieży, - Brak nowych przedsiębiorców i inwestorów, - Duże natężenie na drodze powiatowej, - Brak skutecznego przed gradobiciami, wichurami, - Brak zarejestrowanych stowarzyszeń (brak osobowości prawnej), - Trudna droga dostępu do środków unijnych, VI. Misja i Wizja Wizja Zbęchy, dzięki zrównoważonemu rozwojowi w oparciu o posiadane zasoby tj. przyrodnicze, kulturowe, kapitał ludzki ma szansę stać się miejscem turystyki weekendowej, gdzie zafunkcjonuje turystyka piesza, rowerowa, sportów wodnych. Dobra infrastruktura przyczyni się do wysokiego komfortu życia mieszkańców i dobrego klimatu do inwestycji. Misja - Zadbana, dobrze zarządzana wieś, w której żyją życzliwi, szczęśliwi ludzie. To oaza spokoju, turystyki i rekreacji. Gościnność i otwartość mieszkańców wpływa na wzrost liczby odwiedzających, pragnących zaznać panującego tu spokoju, ciszy. 8
VII. Program Odnowy Wsi w latach 2013-2020 Lp. Wyzwanie Nazwa projektu Źródło finansowania (warianty) 1 Boisko sportowe,,budowa boiska wielofunkcyjnego Fundusz Sołecki Dotacje z UMWW Dotacja PROW Ważność / Zasadność IV 2 Zagospodarowanie nieużytku i zorganizowanie tam miejsca spotkań i placu zabaw,,plac zabaw i strefa wypoczynku w centrum wsi Zbęchy 3 Powiększenie istniejącej plaży,,zwiększenie funkcjonalności plaży poprzez powiększenie obszaru wypoczynku we wsi Zbęchy Dotacja UMWW Fundusz Sołecki Dotacje zewnętrzne Fundusz Sołecki 4 Zatrudnienie ratownika Budżet gminy V 5 Urządzenie wzdłuż brzegu jeziora promenady spacerowej,,promenada spacerowa nad brzegiem jeziora w wypoczynkowej miejscowości Zbęchy Dotacje zewnętrzne Fundusz Sołecki III I II VIII. Zakończenie Przygotowana niniejsza strategia rozwoju naszej miejscowości to postawione cele na najbliższe lata. Opracowaliśmy strategię z uwagi na chęć dalszego rozwoju naszej małej ojczyzny, naszej miejscowości. Mieszkańcy Zbęch utożsamiają się z zawartym planem działań w strategii oraz deklarują wolę przystąpienia do dalszej pracy na rzecz idei odnowy wsi. Cele, pomysły, zadania zawarte w strategii rozwoju miejscowości Zbęchy z uwagi na zmiany otoczenia mogą ulec modyfikacji w przyszłości. IX. Bibliografia 1. Archiwum UMiG Krzywiń 2. Kroniki Wsi Zbęchy 3. Strona www.zbechy.dbv.pl, www.krzywin.pl Przewodnicząca Rady Miejskiej /-/ Joanna Ziętkiewicz 9